25 Temmuz 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3
- tesinin 25 Temmuz 1293 AKŞAMDAN AKŞAMA —————— Cenap Şehabeddin beyin komşularına açık mektup Geçenlerde “Cumhuriye,, gaze- güzellik (© müsabakasına gitmiştim. Beni edebiyatı cedide üstatlarından Halit Ziya beye takdim ettiler. “ Mai ve Siyah ,, müellifi sordu: — Siz Sonsaat gazetesine yazı yazıyorsunuz, değil mi? Allah selâmet versin, bir büyük yengem vardır. Gazeteleri, roman- ları bırbırbır pekalâ okur, lâkin yazı bilmez. Doğrudürüs imza bile atamaz da, mühür kullanır. Edebiyatımızın “ununu elemiş, eleğini duvara asmış,, bazı üstat- ları da, işte, Halit Ziya beyefendi gibi, büyük yenğemin maküsuna benzediler: Yazmaları var, oku- maları yok. (Bunların diğer em- salini biliyorum. ) — Arada sırada makaleleri çıkıyor. Hele anketler mevzuubahs oldumu en ön saftalar, “ Yeni nesil şöyle cahil, böyle eçhel ! ,, Diye atıp tutmakta birebirler... Belki Cenap Şehabeddin bey de Halit Ziya beyle aynı mektebe mensup bulundukları için, gaze- telerde üreyip türeyen bizlerin yazılarına bir “ nazrei tenezzül,, atıf buyurmıyorlardır diye, ken- disinin muhterem (komşularına rica ediyorum : Bu yazımı kırmızı kurşun kalemle çizerek üstade yollasınlar. Cenap Şehabeddin beyefendi | Adaşınız doktor Kemal Cenap bey başta olmak üzere, memle- ketin bir çok münevverleri, ecnebi ismihasların asli imlâlarile yazıl- ması hakkında bir cereyan uyan- dırmağa çalıştılar. İngiliz olan Shakespeare'nin ismini, fransızlar gene aynı tarzda yazar, kendi tasavvutlarına göre okurlar; yahut ta, ingilizce biliyorlarsa, bu ismi Ingiliz ağzıle söylerler. Keza hiç bir millet, ismi hasların imlâsını kendi diline “ tercüme ,, etmez, aktarmaz... Yıllardır yaptığımız propağanda neticesi, matbuatımızda, ecnebi imlâlarını aynile muhafaza cereyanı hayli kuvvetlendi. Hattâ, yevmi gazetelerin havadis sütunlarında, eskidenberi alışılmış ismi haslar bile, beynelmilel imlâlarında yazı- lıyor. Acaba zatı aliniz, Halit Ziya bey gibi neşriyatı asla takip et- miyorsunuz da - sade yazıyor fakat hiç okumuyorsunuzda - onun için mi kitap ve makalelerinizde “Şe- kspiyer,, “Madam dö Metönon, “Madam dö Sevinye,, “Mdam Janli,, gibi karamanlıca tarzı, imlalar görülüyor?... Fakat, edebiyatı (o cididenin tasnifine nazaran, bizler, zatıali- nizi bir lisan üstadı diye öğrendik. Olabilir ki, bu hususta pek kuv- vvetli delilleriniz vardır da onun için bu “tercüme, isimleri kulla- nıyorsunuzdur. Sizi, o yaptığınız (Vâ-Nü) (Devamı dördüncü sahifede ) — Kalb kalbe karşıdır derler, şu Amca beyi görsem de danış- sam diye düşünüyordum: Ekmek narhı Yirmi para daha tenzili bekleniyor Belediye iktisat müdürlüğünün ekmek meselesi etrafındaki tetki- katı son safhasına girmiştir. İktisat müdürlüğü, mürakipleri *İvasıtasile istanbulun muhtelif semt- lerindeki fırınları tetkik ettirme- ğe başlamıştır. Bu tetkikat neti- cesinde | fırınların günde kaç ağız ekmek çıkardıkları, bu ek- meklerden ne miktarının fırında ne miktarının da tablakârlar vası- tasile mahle aralarında satıldığı, fırınlarda bulunan unların cinsini, hamur makinesi varsa makinenin kuvvei muharrikesi anlaşılacaktır. Bu tetkikat ikmal edilmek üzeredir, Diğer taraftan son hafta içinde Anadolunun muhtelif yerlerinden yeni mahsul gelmeğe başladığın- dan piyasada biraz alış veriş ol- muş ve fiatler bir miktar düşmüş- tür. İktisat müdürlüğü bugün yeni ekmek fiatini tayin edecek- tir. Ekmek fiatinin yirmi para, olamadığı takdirde on para daha düşeceği muhakkak görülüyor. Petrol benzin Ticaret odasının tetkika- tından çıkan netice Ticaret odası petrol ve benzin fiatleri tetkikatına devam etmek- tedir. Alınan malümata göre, petrol ve benzin en ziyade Istan- bul piyasasında ucuzdur. Benzinin en pahalı olduğu yerlerden biri de Karadeniz mıntakasıdır. Petrol kumpanyaları satış birliğinin ka- rarı üzerine, Karadeniz mıntaka- sında satış hakkı yalnız bir kum- panyaya verilmiştir. Ticaret oda- sının tetkikatı bunu (meydana çıkarmıştır. Oda diğer mıntakalar hakkın- daki tetkikatını bitirmemiştir. Anadoludaki diğer ticaret oda- ları benzin ve petrol (ticareti hakkında, Istanbul odasına birer rapor göndereceklerdir. Eşya çalanın cezası Geçenlerde Hamdi isminde birisi Beyoğlunda Nazik hanım isminde bir kadının evinden eşya çalarak kaçarken yakalanmıştı. Hamdinin muhakemesi ağır ceza mahkeme- sinde yapılmıştır. Muhakeme ne- ticesinde Hamdi 1 buçuk sene hapse mahküm olmuştur. Kendisinin evvelce de 6 senelik bir mahkümiyeti bulunduğundan her iki ceza tevhit edilerek 7 buçuk sene yatmak üzere hapis- haneye sevkedilmiştir. .. Bugünün geçim şartlarına, ŞEHİR HABERLERİ Otobüs rakabeti Şark demiryolları şirketi tetkikata başladı Istanbul - Edirne yolunda işle- yen otobüslerle Şark demiryolları kumpanyası arasındaki orakabet gittikçe artmaktadır. Yolcuların otobüslere rağbet etmesi, tren nakliyatına tesir icra etmiştir. Aldığımız malümata göre, kum- panya, İstanbul - Edirne arasında işleyen otomobil, ve otobüsler hakkında tetkikata başlamıştır. Kumpanyanın ; hareket (o dairesi müdürü bu maksatla Istanbul - Edirne arasında bir seyahate çıkmıştır. Otobüs nakliyatı, demir yolla- rının tüccari eşya nakliyatına da tesir o etmektedir. 1 Uzunköprü, Keşan ve cıvar kasabalardan ticari eşya nakliyatı otobüslerle yapılmaktadır. Alpullu şekerleri Fabrika bugünden itibaren şeker imaline başlıyor Alpullu şeker fabrikası, bugün- den itibaren şeker imaline baş- lıyacaktır. Verilen malumata gö- re, fabrikanın bu seneki istihsalâ- tı 1500 vagonla 2000 vagon ara- sında olacaktır. Memleketimizde 1500 vagon stok şeker bulunmaktadır. Yerli fabrikaların istihsal miktarı ve stok mevcudu nazarı itbare alı- nırsa, 8 aylık şeker ihtiyacımız temin edilmiş oluyor. Fatih adliyesi Beyazıta nakline karar verildi Görülen lüzum üzerine Fatih adliye dairesinin Beyazıtta mu- hassasatı zatiyenin işgal eylediği binaya nakline karar verilmiştir. Nakil işi teşrinievvel iptidasın- da yapılacaktır. Bu suretle mu- amelâtın daha merkezi bir suret- te görülmesi temin edilmiş ola- caktır. Muamelâtızatiye (o dairesi defterdarlığa nakledilecektir. Balat kalesi Balatta eski bir kalenin taşları yerinden oynadığı için mail inhi- dam olup olmadığı tereddüdü mucip olmuş, belediye fen heyeti kalenin vaziyetini tetkik etmiştir. Diğer taraftan müzeler müdür- lüğü de kalenin asarı atikadan olup olmanığını tetkike başlamış- tır. Şayet, kalenin mimari ve tarihi bir kıymeti varsa o zaman tamir edilecek, aksi taktirde yık- de tırılacaktir. Amca Beye göre... .. Ve tasarruf usullerine göre... Yeni inşaat Yağmur mevsimi başlamadan yapılacak Belediye bu sene yeni inşaat için bütçesine 250 bin lira tahsisat koymuştur. Yeni belediye bütçesi tasdik edilir edilmez inşaata başlanacaktır. Fakat, yol inşaatı için evvelâ münakasanın ilânı, sonra ihalesi için bir müddet geçmek lâzımdır. Bu müddet geçtiği taktirde yaz mevsimi bitecek ve inşaat son bahara, yağmur sonuna kalacaktır. Yağmurlar, (o inşaatı (o teehhüre ve sekteye uğrattığı için belediye şimdiden münakasaları ilân etmeğe karar vermiştir. Bunun için yeni yolların hangi belediye mıntaka- larında inşa edileceği tespit edilmektedir. Nis terbiye kongresi Nisteki terbiye kongresine iş- tirak edecek murahhaslarımızdan De kısmı Nise hareket etmişler- ir. Istanbul maarif müdür muavini Hıfzı bey de bir iki güne kadar Nise gidecektir. Inşaat ruhsatiyeleri Belediye tabipleri de tetkik edecekler Son günlerde biri Beyoğlunda diğeri İstanbul cihetinde iki yeni sinema daha açmak üzere bele- diyeye müracaat edilmiştir. Bele- diye yeniden açılacak umuma mahsus bu kabil binaların hıfzız- sıhha kanununa muvafık şekilde olması için bunların dahili taksi- matına ait pröjelerinde bazı tadi- lât yapmıştır. Hıfzızsıhha kanunu, yeni inşa edilerek umumi ve hususi bina- ların sıhhi şartları ihtiva etme- lerini emrediyor, Bunun için bütün inşaat plânları Belediye sıhhiyye müdürlüğünce tetkik edildikten sonra belediye fen heyeti tarafından fenni şartları tetkik edilerek ruh- satiye (o verilmektedir. ( Belediye merkez fen heyeti üç kattan yu- karı binaların ruhsatiyelerini ver- miyor. Bundan küçük binaların ruhsa- tiyeleri, belediye şubeleri baş mühendisleri (tarafından tasdik ediliyor. Hıfzısıhha kanunu mes- kenlerin sıhhi şartlarına büyük bir ehemmiyet verdiği için bele- diye şubelerinin de tasdik ede- cekleri inşaat ruhsatiyeleri de be- lediye tabipleri tarafından tetkik olunacaktır. Vali Muhiddin B. Iki gün evvel Yalovaya giden vali ve belediye reisi Muhiddin beyin bir müddet Yalovada isti- rahat edeceğini haber aldık. Muhiddin bey, lüzum gördüğü taktirde arasıra Istanbula gelip tekrar Yalovaya gidecektir. .. Bir çocuğa günde kaç kuruş harçlık vermeli, bana bir akıl öğret Amcabeyciğim?.. Sahife 3 Takas usulü Iki mahzura karşı tedbir alınmalı Ithalât tacirleri, kontenjan harici mal alınak için takas suretile halı ve tiftik ihraç etmektedirler. Bu yüzden dahili piyasamızda tiftik fiatleri artmaktadır. Evvelce Eskişehirde tiftik 25 kuruşa kakar düşmüştü. Takıs muameleleri üzerine 30 kuruşa kadar çıkmıştır. Bu fiat tereffüüne sebep, ithalât tacirlernin de piyasa da alıcı olmasıdır. Fakat, bu ithalât tacirleri, kontenjan harici ithalât yapmak maksadile, tiftik ve halıları piyasa fiatinden daha aşağı vermekte- dirler. Meselâ: Bir ithalât taciri satın aldığı malı içeriye sokmak için, 30 kuruşluk tiftiği 27 kuruşa ve daha aşağı bile vermektedir. Bu ara- daki farkı, ithal ettiği malın üze- rine zammetmektedir. Bu şekilden iki netice hasıl olmaktadır. Biri şudur: Asıl tiftik ve halı tacirleri ile tiftik ve halı satan ithalât tacirleri arasında bir rekabet başlamıştır. Ithalât ( tacirleri, malı almak ve takas muamelesini yapmak maksadiyle, ihracat tacirlerinden daha ucuza mal satmaktadır. Bu suretle ihracat tacirleri müşkül mevkide kalmaktadır. Diğeri de şudur: Takas üsulile harice mal satan tiftik ve halı tacirleri bu ihracat mallarımızın ucuzça satılmasına sebebiyet ( vermek- tedir. Iktisat vekâleti (o bu iki noktayı nazarı dikkata alarak, ihraç mallarımızın ucuzca elden çıkmasına sebebiyet veren bu hale karşı tedbir almalıdır. Aldığımız malümata göre, tica- ret odasında bu mesele etrafında tetkikat yapılmaktadır. Telefon şirketi aleyhindeki dava Belediye müfettişlerinden Ali Yaver beyden fazla mükâleme ücreti almakla maznunen Isnanbuul telefon şirketinin muhakemesinde müddeiumumi şirketin tecziyesini istemiş, omahkeme ise beraet kararı vermiştir. Müddeiumumilik bu kararı tem- yiz etmiş ve evrak dün temyiz mahkemesine gönderilmiştir. AKŞAM ABONE ücretleri —— Türkiye Ecnebi SENELİK 1400 kuruş 2700 kuruş 6 AYLIK 750 » 1450 » 3AYLIK 400 » 800 » 1 AYLIK 150 » — 4 may Abono ücretleri doğrudan doğruya AKŞAM idaresi namına gönderilmelidir. Adres tebdili için yirmi beş kur ruşluk pul göndermek lâzımdır. Rebiülevvel 21 — Ruzuhuzır; 81 S. İmsâk Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı E 740 9,6 447 8,4 2 1,52 Va. 243 4,49 12,20 16,17 19,32. 21,27 m e ka Idarehane: Babıâli civarı Acımusluk oskağı 13 No. A. B. — Tam bir kuruş vermeli dostum! - İyi amma bu ne işine yarar? A. B. — Fena mıiki gözüm, işine, yaramıyacağı işin kuruş gene sana gelirli,
