21 Temmuz 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 Genevrede akşam (Baş tarafı birinci sahifede ) son tetkikattan çıkan neticelere göre, Romalılar zamanından beri | malüm olduğu meydana çıkmıştır. Sen Gotar yolunun İsviçre için hususi bir manası daha vardır. Bu dağ geçidi, Isviçrenin istiklâl ve hürriyet tarihinde müessir bir amil olmuştur. Italyayı Almanyaya bağlayan bu yegâne yolu elde bulundur- mak isteyen ikinci Frederik, o civarda bulunan ilk Isviçre kan- tonları ehalisine, dağ geçidinin muhafazası ücreti olarak serbes- tilerini bahşetmişti ... Isviçre şimendiferleri için mü- him olan bu yolun inşası, bilhassa Alp dağlarını geçen tünelin delinmesi pek büyük masraflara, bilhassa pek büyük zahmetlere, binlerce oinsanın hayatına mal olmuştur. 1882 senesi açılan bu tünel, Avrupa nakliyatını da kısaltmıştır. Ren havalisini Italyaya, Felemenk, Iskandinavayı Milano ve Cenovaya, Amsterdamı Venedik ve Triesteye rapteden bu hattın içtimai ve © tücari kıymeti yüksektir. Düşün- yükselerek © yılankavi meli ki bu tünelden günde vasati olarak 90 tren geçmektedir! “Yeşil vadilerden yavaş yavaş hatlardan vahşi sırtlara tırmanan, ve Sen > Gotarın karlı eteklerine varan © İren güzergâhı cidden görülecek şeydir. Tünelin boyunu kısaltmak için, bunu dağın yükseklerinde - delmeyi düşünmüş olan mühendis, — ler, kısa bir mesafede demir yolunu © tünele kadar 1100 metro irtifaa başka bir çıkarzrak, tünelden sonra tekrar — indirmişlerdir. Bu suretle, pence- “reden başınızı çıkarıp dağların — aşağısına baktığınız zaman, baş- - döndürücü uçurumların derinlik- — lerinde parlayan demir yollarını görürsünüz. — Bu hatlar, geçmekte olduğunuz oirtifaa nazaran o kadar aşağıda ve o derece aykırıdır ki, onları hat ozannedersiniz. - Halbuki, beş dakika evvel geçti- - giniz yollan görüyorsunuz... > oradan o Tünel, 1150 irtifanda inşa edilmek suretile, 15 kilometro uzunluğa indirilmiştir. Tünelin delirmesine 1872 sene- sinde başlanmıştır. O zaman, fenni — vesait terakki etmediği için, öelile günde ancak 65-75 - santimetre delinebiliyormuş! Son- icat (oedilen (makine sayesinde, günde 6 metro delinmiştir: Dağı tamamen delmek için bir milyon kilo odinamit kullanılmış lambalar için 700000 — kile yağ sarfedilmiş... Günde 2480 amele çalışıyormuş. i o Fakat, havalanma ve diğer sıhhi şaraitin noksan olmasından, bir - harp sahası gibi, her gün yüzlerce amele hastalanıyor, bir çokları ölüyor, yerlerine başkaları geliyor- muş. Bilhassa uzun müddet sebebi o ve mikrobu keşfedilemiyen ve “ tünel hastalığı , nami verilen esrarengiz bir. hastalık ameleyi mahvediyor, ve hastalanarak köy- lerine dönen amele vasıtasile bü- » tün o havaliye sirayet ediyormuş. Sonradan anlaşılmış ki “anchylos- © tomum duodenale,, isminde tufeyli küçük soğulcanlar bağırsaklara yapışarak kanı emiyor ve hastayı öldürüyor... Bunun içindir ki Sen Gotar tüneli çok kurban vermiş... © Mühendis ve müteahhit Favre, bu müşkülâta, bu müthiş sıkıntılara tahammül edemiyerek, bir gün tünelin ortasında kalp durmasın- dan ölüvermiş.. “Tünelin, yedi buçuk sene süren inşası 66 milyon 660,000 Isviçre (o frangına mal olmuştur. Bütün Sen Gotar demir yolu hattının inşaatı 227 milyon franktır!.. Bunun içindir ki, isviçreliler, “ Sen Gotardan gaçtiniz mi? ,, memleketlerine her gelen ecnebiye: diye mutlaka sorarlar.. 21 Temmuz 1932 Adana, 20 (Hususi) — Burada feci bir dağ kazası olmuş, bir amerikalı muallim ( ölmüştür. Hadise şudur: Istanbulda Göztepe Amerikan lisesi o muallimlerinden (o Ceymis Nikols, M. Ismis isminde bir arkadaşile birlikte Adanaya ge- lerek Bürücük yaylasına gitmiş ve Toros dağlarında tetkikata çıkmıştır. maktadır. artmıştır. o Arjantinde harp yapılıyor. caat edecektir. Almanyada Hükümet çok şiddetli tedbirler alıyor Berlin 20— Almanyada vaziyet çok naziktir. Hükümet şiddetli tedbirler almaktadır. Reisicumkur Berlin ve Hamburg vilâyetlerinde ahvali fevkalâde ilân etmiştir. Bu vilâyetlerde (icra (o salâhiyetleri ciheti askeriyeye geçmiştir. Hükümet komünistlerin gizli silâh depolarını meydana çıkar- mak için esaslı tedbirler ala- caktır. Mühim hadiseler Berlin, 20 (Hususi) — Reisi- cumhurun emirnamesile Prusya kabinesinin (o sosyalist (o âzasının vazifelerine nihayet verilmiştir. Nazırlardan Levering emre itaat etmek (o istemediğinden o cebren mevkiinden çıkarılmıştır. Prusya kabinesinin mevkiinden uzaklaştırılmasına sebep kızıl teh- likeye karşı imparatorluk hükü- metine müzaharet etmemesidir. Sıcaklar Şehir içinde hararet 35 derece Şiddetli sıcaklar devam ediyor. Dün ara sıra poyrazdan rüzgâr esmesine rağmen bunaltıcı bir hararet vardı. Şehir içinde sıcak- lık 35 dereceydi. Yeşilköy rasat merkezinden verilen malümata göre bugün sıcaklık düne nazaran değişe- cektir. Dün en fazla bararet 34 gece 19 olmuştur. Dün Izmirde hararet 38, Ada- nada 38, Çanakkalede 37, Izmitte 35, Sinopta 29 dereceydi. Diğer taraftan Bolivya ile Paraguayın araları da açılmıştır. Paraguay kuvvetleri Bolivya istihkâm- larma hücum ederek bunları işgal etmiş, iki askeri öldürmüştür. Vaziyet çok gergindir. Paraguay işgal edilen istihkâmların kendisine ait olduğunu iddia etmektedir. Bu hükümet Cemiyeti akvama müra- Yeni bir Çin - Japon ihtilâfı Pekin, 20 (A.A. ) — Mançuri hududunda yeni Bu Sabahki 'Telgraflar Adanadaki dağ faciası Evlenmek üzere olan genç muallim uçuruma nasıl düştü ? Iki muallim Hacim dağında sarp ve dik kısımlarda tetkikat yaptıktan sonra geç vakit Bürü- cüğe dönerken yolu bilmedikle- rinden ve yanlarında kılavuz da bulunmadığından © Kartalpınarda M. Nikolsun ayağı kaymış ve muallim uçuruma yuvarlanmıştır. Sukut neticesinde (o muallimin baş, kol ve bacakları kırılmış ve zavallı adam ölmüştür. Diğer muallim avdetle hadiseyi anlatmıştır. Bunun üzerine ceset aranmış ve iki gün sonra bulu- narak Adanaya getirilmiştir. Bu- radan İstanbula gönderilmiştir. . M. Ismis evvelce Ercis dağın- da da tetkikatta bulunmuştu. Hadiseye Karaisalı müddeumu- misi vazıyet etmiştir. Ölen muak- lim 23 vaşında bir gençti. Ame- rikadaki (o nişanlısile (© evlenmek üzere idi. Amerikada ve Asyada harp Dört Amerika hükümeti harbe hazırla- nıyor, Japonlar da harekete geçtiler Londra, 20 ( Hususi ) — Cenubi Amerikadan gelen haberlere göre bu kıtada vaziyet çok karış- Uruguay ile Arjantin arasındaki ihtilâf lehinde nümayişler bir Çin - Japon ibtilâfı tehlikesi kendisini hisset- tirmeğe başlamıştır. Söylendiğine göre japonlar Pekinin 100 mil kadar şimali şarkisindeki Yehol mıntakasını istilâ ile tehdit etmektedirler. Jenhl valisi Chang - Hsueh - Liang'a bir telgraf göndererek 6 Japon tayyaresinin hududun 20 mil mesafesinde Chao Yang'ı bombardıman etmiş olduklarını bildirmiştir. Çin kuvvetleri şimdiye kadar Yehol hududu üzerinde Japonlarla gayrı muntazam kuvvetler . Yeni bir banka Âli iktisat meclisinde mühim müzakereler Ankara 20 — Ali iktisat mec- lisi pazartesi günü mesaisini biti- recektir. Meclis milli gelir hak- kında tetkikat (o yapmaktadır. Ihracat kredisi ve teşkilâtı hakkın- daki encümen raporlarına göre ihracat kredisi bankası teşkili faydalı - görülmektedir. e Ancak meclis âzasından bir kısmı buna muhaliftir. Son karar Tahdidi teslihat konferansı tatil ediliyor Cenevre, 20 — Tahdidi teslihat konferansı umumi komisyonuna tevdi edilecek karar sureti hazır- lanmıştır. Karar suretinin başlıca noktaları şudur: Bütün devletlerin, bilhassa taar- ruzi mahiyette, silâhlarını azaltmaları için bir mukavele yapılmalıdır. Tayyareler sivil ahaliye taar- ruzda bulunmamalı, askeri tayya- reler tahdit edilmeli, gayrı askeri tayyareler beynelmilel bir teşkilâta tabi olmalıdır. Tanklar tahdit edilmeli, kimyevi, mikrop harbi, yangın çıkarınağa mahsus bomba atılması menolun- malı, bu hususta mukaveleler yapılarak (O mürakabe (teşkilâtı vücuda getirilmelidir. Konferans, 19 eylülden itibaren âzami dört ay zarfında tekrar toplanacaktır. Kemaleddin Sami paşa iyileşti Berlin 20 (A. A.) — Mayısta Weimer ile Berka arasında bir otomobil kazası neticesinde ağır surette (yaralanarak Weimerde Spohien Haus,da tedavi edilen Türkiye büyük elçisi Kemaleddin Sami paşa tamamen iadei afiyet ederek dün Berline avdet etmiştir. arasında ileri karakol müsademelerine inhisar eden ihtilâfa mukavemet için tahaşşüt etmektedirler. Son itilâf Ingiliz - fransız itilâfı ve Rusya Londra 20 — ingiltere ile Fransa arasında aktedilen itilâfa diğer bazı devletler de dahil olmaktadır. Ezcümle Macaristan, Ingiltere hariciye nazırı ve Peşte- deki fransız sefiri tarafınadn itilâfa girmeğe davet edilmiştir. Macar hariciye nazırı, hükümetinin bu daveti memnuniyetle kabul ede- ceğini söylemiştir. Diğer taraftan Lehistan itilâfın kabulünü istemiş, bu talep iyi bir surette karşılanmıştır. Almanyanın vaziyetine gelince Almanya Sovyet Rusyanın da itilâfa alınıp alınmayacağını anla- mak istemiştir. Resmi Ingiliz mahafili bu hususta hiç bir şey söylemiyor. Fakat Rusya tarafından bir talep vuku- unda hariciye nazaretinin bu talebi kaydetmekle iktifa edeceği zannolunuyor. Otomobil kazası Bir otomobil devrildi. iki yaralı var Evvelki gece Maslak yolunda yeni bir otomobil kazası daha olmuştur. Tevfik isminde bir şo- förün idaresindeki otomobil Hacı Osman bayırında devrilmiş, oto- mobil içindeki Küçük çiftlik parkı müsteciri Ekrem beyle refikası çukura yuvarlanarak yaralanmış- lardır. Bu sırada kaza yerinden geçen bir otomobil kazazedeleri alarak Etfal hastanesine nakletmiştir. Ekrem beyle refikasinın yaraları ağır değildir. Zabıta tahkikat yapmaktadır. 7 Buğday meselesi (Baş tarafı birinci sahifede) dokuz kuruştan buğday satın | alacağına dair çıkarılan haberler üzerine buğday fiatleri yükselmiş- tir. Büyük tacirler piyasaya az mal çıkararak fiatin yükselmesi için çalışıyorlar. Buğday fiatlerinin yükselmesi tabi un fiatlerine de tesir ede- cektir. Buğday mahsulü Bundan bir müddet evvel, Anadoluda buğday mahsulünün az olacağına dair endişeli haberler çıkmıştı. İhracat ofisinin, Anado- ludaki ticaret odaları ve ticaret borsalarından aldığı malümata göre, bu seneki buğday mahsulü bazı kimselerin tahmin ettiği kadar az değildir. Mahsul (hakkında kat'i bir karar vermek için temmuz ayının çıkması beklenmektedir. Borsada buğday fiatleri 7 kuruşla 7 kuruş 10 para arasında temevvüç etmektedir. Evvelki gün Anadoludan 29 vagon buğday gelmiştir. M. Suriç Sofyadaki beyanatın hakiki mahiyeti nedir? Sovyet Rus ittihadı Ankara sefiri M. Suriçin Sofyada münteşir Outro gazetesinde çıkan sözleri M. Suriçin Ankaradaki vazifesin- den ayrılacağı zebabını tevlit etmişti. Suriç Yoldaş, yanlış tefsirlere sebebiyet veren bu neşriyatı tavzih etmiştir. Sefir Sofyada kendisini karşılıyan gazetecilerle hususi hasbühaller yaparken kendisinin Rusyayı Sof- yada temsil etmek hususundaki gazetecilerin nazikâne sözlerine mukabil Ankarada 9 senedenberi memleketini temsil ettiğini, Tür- kiyeye pek samimi bağlarla mer- but olduğunu artık başka bir ecnebi memlekete tayin edilmeği arzu etmediğinden buradan ayrıl- dığı zaman Moskovaya avdet etmek istediğini söylemiştir. Milli bayram münasebetile ve iki dost memleketin samimi mü- nasebetlerine dair M. Suriç ile Tevfik Rüştü bey arasında samimi telgraflar teati edilmiştir. Izmir ticaret odası Ismet Paşaya bir rapor verecek Izmir 20 — İzmir ticaret odası Ismet Paşaya takdim edilmek üzere mufassal bir rapor hazır- lamıştır. Başvekil odada tüccar- larla bir hasbühal yapacaktır. Ismet paşa şerefine salı günü belediye (o tarafından © verilecek ziyafetten sonra bir gardenparti tertip edilecektir. Kim bastı? Arap harflerile basılan icra ve iflâs kanunu münasebetile zabıta dün Cihan kütüphanesinde araş- tırma yapmış, fakat arap harfile basılmış icra ve iflâs kanunu bulunamamıştır. Tahkikat devam ediyor. yangın başlangıcı Feriköyünde çöpçüler tarafından çöp dökülmekte olan yerdeki çöpler her nasılsa ateş alarak kırlardaki otlara sirayet etmiştir. Vaka malline itfaiye gelmiş yan- gını bastırmıştır. Osman beyde Ahmet bey soka- ğında bir evin kaplamaları tutuş- muşsa da itfaiye yetişerek söndür- müştür. Dün gece saat 23 de Küçük pazarda sepetçi Davudun evinden yarın çıkmış bir oda yandıktan sonra söndürülmüştür.