20 Mayıs 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

j , 20 Mayıs 1293 AKŞAMDAN AKŞAMA Sovyet Gumhuriyetlerinde Kadın ve erkek müna- sebetleri ve çocuk meselesi Karilerimin Rusyaya dair sora- cakları suallere tafsilâtile cevap vereceğimi vadetmiştim. Bir çok mektuplar aldım. Bunlarda bil- bassa kadın ve çocuk meselesinin merakı tabrik ettiğini gördüğüm için, ilk önce onu anlatacağım. Karilerim soruyorlar : 1 — “ Bir dedikoduya nazaran, Bolşevikler, kadını, - bir takım gırk tarikatlerinde olduğu gibi - mübah görürlermiş. İstiyen, iste- diği kadınla düşüp kalkabilirmiş. Senin karın, benim karım yokmuş. Bu doğru mudur?,, 2 — “lşidiyoruz ki Rusyada bir çocuk dünyaya geldi mi hükü- met onu ana ve babasından alıyor, artık hâkür:et önün iaşe Ve tahsiline hasılı o herşeysine bakıyormuş. oAnasına babasına hiç göstermiyorlarmış. Bu suretle Rusyada ana, baba, evlât o muhabbeti hiç yokmuş. Hattâ ayni ana ve babadan doğan çocuklar birbirini tanımadıkların- dan büyüyünce meselâ iki kardeşni birbirlerile evlenmeleri otesadüf kabilinden kabil imiş. 3 — “ Gayri meşru bir evlât dünyaya geliren bir kadın hiç ayıplanmazmış bilâkis evvelkisin- den fazla hörmet görürmüş, her kadın ve her erkek istediklerile cinsi münasebette bulunabilirler- miş ve onlarca hiç ayıp telâkkı edilmezmiş,,, İlb.. Ilh.. Bunlar doğru mu? Bolşevikliğe dair söylenen bu üç tarz sözün üçünüde aşağı yukarı iftira addedebilirsiniz. 1 — Sovyet Rusya'sında, kadın, eski şark tarikatlarında indirildiği menzeleye indirilmemiştir. Bilâkis, kadına, bütün siyasi ve içtimai baklar verilmiştir. Her mesele muvacehesinde erkek neyse ka- dın da odur. Yalnız, kadının ya- radılışındeki hususiyetler nazarı itibare alınarak, ona, işi esnasında muayyen müsaadeler (veriliyor ve işlerin ağırları gördürülmüyor. Bir erkeğin bir kadınla düşüp kalkması yahut evlenmesi için, behemehalo kadının rızası lâzım- dır. Evlenenler nikâh dairesine kaydolup evleniyorlar. Dindar olan şayet arzu ederse, üstelik papasa da bir nikâh kıydırı- yor. Kanun nazarında muteber olan sade nikâh dairesinin nikâhları- dır ki, bunlar, bir gün zarfında tarafeynin rızasile kolayca kıyılıp bir tarafın Oarzusu üzerine - (hemen hemen eski müslüman nikâhında erkeğin kadın boşaması nevinden bir sühületle) - fesh olunabiliyor. Lâkin, karısını yahut kocasını mütemadiyen boşayan ve kurduğu aileleri sık sık bozan insanlara, ne Bolşevik fırkası, ne mesleki cemiyetler, ne de mensup bulu- nulan diğer teşkilâtlar hüsnü nazarla bakmıyor. Bu, ahlâk ta bir zaaf telâkki olunuyor. Boşama hadiselerinin çok olmaması için tedabir alınıyor. “Senin karın benim karım, benim karım senin karın! ,, navinden bir kadın işti- #aki bittabi yoktur. 2 — Doğan çocuklar annelerde ve babalarda bırakılmaktadır. Evli yahut ayrılmış oldukları zaman, çocuğun geçiminden şim- dilik evvelâ onlar mes'uldür. Ço- cuğun geçimi yavaş yavaş cemi- yete yükletmek isteniyor. Amma, şimdilik Ovesait müsat değil, (Devamı 4 üncü sahifede) (Vâ - Nü) Itfaiye Yeni mütehassıs bir program tanzim edecek Bir itfaiye mütehassısı getirt- mek üzere bütçeye beş bin lira tahsisat konulduğunu yazmıştık. Bütçe dahiliye (o vekâletince tastik edildikten sonra mütehas- sısın getirtilmesine teşebbüs edi- lecektir. Bundan evvel belediye, Viyana- dan bir mütehassıs getirtmek is- temiş, fakat bu zat teklif edilen tahsisatı az bulduğundan ve Is- | taübuldan avdet ettikten sonra yeni vazifesine iade edileceğine dair teminat alamadığından teklifi kabul edememişti. Belediyenin bu sefer getirteceği mütehassıs bu şekilde diğildir. Mutehasıs şehrimize gelecek, itfa- iye teşkilâtını tetkik edecek, itfa- iyenin ne şekilde çalışması lâzım geldiğini bir programla tayin ve bu program üzerine İtfaiye ıslâh edilecektir. Şimdiye kadar yapılan tetkikat neticesinde Itfai- yenin elinde kâfi derecede ve son sistem makineler ve vesait bulun- duğu halde bu vesaitten vukufla istifade etmek mümkün olamadığı anlaşılmıştır. Bütçe encümeni sırf bu sebeple mütebassısa lüzüm göstermiştir. Otomobil kazası Taksimdeki kazanın tahkikatı bitti Bundan bir müddet evvel şöför Halit isminde birisi kamyonla Taksimden geçerken Fransız has- tahanesinin önünde kamyonu yol- dan saptırmış ve kaldırım üzerinde dört kişiyi ezmişti. Yaralananlar- dan birisi ölmüş, diğerleride uzun müddet tedavi (altında kalmışlardı. Şoför Halit hakkındaki tahkikat ikmal edilmiştir. Maznun hakkında vefata ve mecruhiyete sebebiyet vermek cürümlerinden evrak tan- zim olunarak üçüncü ceza mah- kemesine verilmiştir. ŞEHİR HABERLERİ Sayfiyeler Bu sene sayfiyeye gidenler az Bu sene sayfiyelere ragbet az- dır. Buğazda, Adalarda şimdiye kadar pek az ev kiralanmıştır. Buğazda sıra ile kiralık evlere tesadüf o edilmekte, Büyükderede iskelede, otubüs durak yerinde simsarlar kiracı bulmak için do- laşmaktadırlar. Büyükadada ve Heybelide de pek az ev kiralanmıştır. Burgazda nisbeten daha fazla ev tutul- muştur. Yeşilköyde ve Anadolu hattı güzergâhında da kiralık evler çoktur. Halbuki her sene bu mevsim yazlık evler tutulurdu. Bu sene sayfiyeye giden az olduğu için kiralar yüzde 30-40 derecesinde düşmüştür. Kirası yüksek evlerde bu tenezzül daha fazladır. Yemiş ve Balıkpazarının dar sokakları Son günlerde Yemiş ve Balık- Pazarının dar sokakları arabalar tarafından işgal edilmekte ve halk bundan şikâyet etmekte idi. Eminönü kaymakamı Raif bey, sokakların işgal edilmemesi ve halkın Balıkpazarından kolaylıkla geçmelerinin temini için şiddetli emirler vermiştir. e Işğal Oeden arabalara ceza yazılmaktadır. AKŞAM ABONE ücretleri Türkiye Ecnebi SENELİK 1400 kuruş 2700 kuruş GAYLIK 750 » 1450 » 3AYLIK 400 » 800 » 1AYLIK 150 » — . meg Abone ücretleri odoğrudan doğruya AKŞAM idaresi namına gönderilmelidir. Adres tebdili için yirmi beş ku ruşluk pul göndermek lâzımdır. Muharrem 14 — Ruzuhızır: 15 S. İmsâk Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı E 77 916 446 843 12 1,53 Va. 231 4,38 12,10 16,8 19,24 21,16 Idarehane: Babıâli civarı Acımusluk sokağı No. 13 Halât fabrikası Bir ecnebi grubu büyük bir fabrika açmak istiyor Bir ecnebi grubu, ticaret oda- sına müracaat ederek, Türkiyede büyük bir halâtip, sicim fabrikası açacağını bildirmiştir. Grup Tür- kiyede halât ve ip sarfiyatı hak- kında odadan malümat istemiştir, Ticaret odası by ecnebi grubun suallerme (bir o raporla cevap verecektir. & Raporda, (Türkiye halat ve ip sanayiinin iptidai el vasıtalarile yapıldığı, bu işin Kas- tamoni, Ünye, taraflarında inkişaf etmekte olduğu bildirilecek, halat fabrikasının daha ziyade Kasta- monide açılması fikri, gruba tavsiye edilecektir. Ordudan kaçtı, Istanbulda yakalandı Orduda Recep isminde birisi bir katil cürmünden dolayı aran- makta iken oradan kaçmıştır. Tahkikat neticesinde Recebin Istanbula kaçtığı anlaşılarak zabı- taya müracaat edilmiştir. Polis 2 inci şube müdiriyeti Recebin burada Ahırkapıda bir tütün de- posunda çalışmakta olduğunu tes- bit etmiş ve kendisini yakalamıştır. Sahte memur Bir dükkândan paraistedi, fakat yakalandı Zabıta Ihsan tevkif etmiştir. Ihsan kendisine maliye memuru isminde birini süsü vererek para almakla maz- nundur. Bu adam Galatada bir dükkâncıya da müracaat ederek para istemiştir. Fakat adam bunun halinden şüphe haber vermiştir. Ihsan yakalanmıştır. Ihsanın bu şekilde muhtelif yerlerden para tahkikat ederek polise aldığı o anlaşıldığından devam ediyor. Kırlara rağbet artıyor Bir kaç haftadanberi buraları çok kalabalık oluyor. tamam bahar zamanlar bu mevsim Boğaza, Adalara bu gibi masraf etmemek için, ekseriyet kendi tepesi, Mecidiye köyü, Maslak cıvarı Be havaları başladı. Bu sebeple kırlara rağbet fazladır. Bir diğer uzak yerlere gidenler çok olurdu. Bu sene, fazla semtine yakın yerlerde geziyor. Bu itibarla Hürriyeti ebediye yoğlu halkının tenezzüh yeri olmuştur. Bilhassa cuma günleri uraları kala ki Resmimiz Mecidiye köyü cıvarında cuma gezintilerini ve kırda kahve- sini pişiren bir tiryakiyi gösteriyor. Alaturka sofra Bizde alaturka sofralarda bir takım âdetler vardı. Bilmiyorum şimdi onlar da masal oldu mu?. Mesela sofraya oturulmuş, yemek başlamış, çorba içilmiş: Çat çat kapı!... Karşıki Nurettin beyler... Misafirler içeri girer gir- mez hemen gelin hanıma müjde: — Kaynanan seni çok sevi- yor muşl,. Gelin hanım bu damdan düşer gibi müjdeye şaşmaz: — Ne münasebetl. diye hayret etmez., Derhal anlar ki ev sahin- leri yerseğö yeni (başlamışlar, çorba içiyorlar.. Kaynananın sev- gisi sofra üstünde kalan yemeğin azlığı ve ya çokluğu ile ölçülür. Eğer çorbadan sonraki baş yemek yenilirse kaynananın sevgisi orta- dır.. Fakat vaziyet pilâvı geçmiş de kompostoya yaklaşmış ise kayın valdenin gönlünde gelin hanımın muhabbeti pek hafifmiş demek ki... Eğer glin kaynana yemeğin son- larına doğru gelmişlerse gelin hanım suratını asar bir fırsatını bulursa ev sahibinin gelinine ya- vaşcacık fısıldar: — Cadalozun zaten beni sev- mediğini bilirdim ayol.. Baksanıza kompostoyu bitirmişsinizde nerede ise büyük beyin sade kahvesini pişirecekler.. Fakat her zaman misafirler genç ve güzel olmazya bazan yetmişlik seksenlik misafir hanımlarda gelir. İşte o vakıt yemeğin yeni başla- dığını gören ihtiyar misafir içli içli göğsünü geçirir, kayanasını telmih ederek: — Ah.. Ah.. Merhum beni pekte severdi.. Ayol biz onunla hiçte gelin kaynana değildik ki. Iki kardeş gibi geçinip gidiyorduk bu ölümlü dünyada.. Alaturka sofraların en komik âdetlerinden biride heryemekten tattırmaktı... Faraza sofraya zey- tinyağlı biber dolması gelmiş... Hemen bir dilim ekmek üstüne bir dolma oturtulur. Misafirlere uzatılır... Tabii misafirlerde naz ve istiğna, mırın kırın etmeler: — A vallahi şimdi sofradan kalkdık. Sofradan kalktıkta öyle geldik... Diye üzür (e dilemeler... Eğer misafirler arasında lohusa varsa ısrar : — Ayol al.. Vallahi südün kesilir. Al... Emziklisin a canım.. Hele misafirlerden biri hamile ise artık ısrarlar ayuka çıkar: — Allahını seversen ye... Iki canlısın sen... Allah vermesin bir şey olur da... Oğlan çocuklara başka türlü idi: — Al sen.. Erkek çocuğusun.. Sonra karışmam burnun filân şişer de maazallah... Esasen küçük beye bundan ısrar gene | fazla ısrara lüzum kalmaz, dolma, güler oynar yerini bulur... Alaturka sofranın daha kendi- sine mahsus nice nice âdetleri vardır amma bende hatırası bile masal olmuş. Hikmet Feridi Zabıta bir kadını tevkif etti Dolapdere polis merkezi Refia isminde bir kadın tevkif etmiştir. Bu kadının bir takım genç kızlar ve kadınları fuhşa teşvik etmekte olduğu ihbar edilmiş ve polis tahkikat neticesinde cürmü tesbit ederek kendisini yakalamıştır. Refia adliyeye teslim edilmiştir. Kadın cürmünü inkâr ederek böyle işlerle alâkadar olmadığını söylemektedir.