24 Nisan 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

Atina ina mektupları “Yunanistanda ipekli ve yünlü mensucat sanayii çok terakki ediyor Pire intihabı bu defa Venizelos fırkası namzedinin galebesile neticelendi Atina civarında yeni: yapılan mensucat fabrikası Atina 17 (Hususi muhabirimiz- den) — Venezilos kabinesi tara- fından milletin itimat ve yahut ademi itimadı. şeklinde telâkki edilen “Pire belediye riyaseti inti- habı dün yapıldı ve hükümet namzedi amira! Miyaulis, kraliyet taraf- darlarının (o namzedinden 5,000 fazla rey aldı. Hükümet fırkası bu intihaba büyük bir ehem- miyet vermiş bütün kuvvetle- rini seferber hale kuymuştu. Bun- dan bir ay evvel, yapılan aynı intihapta, kraliyet taraftarları nam- zedinin kanunen lâzım gelen nisabı ekseriyeti (temin (oedememekle beraber hükümet namzedinden fazla rey kazanması, ahrar fırka- sının ( Venizelist fırkanın ismidir) gözünü dört açmasına sebebiyet vermiştir. Bahusus bundan iki gün evvel muhacirin mahallesi olan Kokin- ya da Venizelos ve kraliyet taraf- tarları arasında vukubulan kanlı müsademede iki kişinin telef ve beş altı kişinin de mecruh olma- sı, hükümeti fevkalâde tedbirler almağa sevkeylemişti. Hükümet intihabat esnasında nizam ve âsayişi temin vazifesile ve fevkalâde salâhiyetlerle Ceneral, Skondalisi âli komiser nasbetmişti. Ceneral, intihap münasebetile iç- timalar yapılmasını, nutuklar irat edilmesin, intihap gününde lokanta- lar, eczaneler ve sair ihtiyacatı umu- miyeye mahasus yerler müstesna olmak üzere diğer dükkânların açık bulunmasını ve lokantaların müşterilerine herne suretle olursa olsun içkili meşrubat vermelerini menetmişti. Alınan bu tedbirler, | sükün ve asayişin bozulmamasını temin etti, fakat kraliyetci gaze- teleri de intihabatın bir nevi örfi idare yani tedhis ve tazyik idaresi | altında icra edildiğini iddiaya sevketti. Mütekabil ittihamat her ne olursa olsun, netice hükümet | taraftarı namzedin galebesi şek- linde tecelli etmiştir. Esasen bütün hükümet gazete- leri iki gündenberi Kokinya ma- yolda, devam edecek olurlar ise, Yuna- | hallesinde vuku bulan kanlı mü- sademenin, kraliyetçilerin tertibi eseri olduğunu söyliyorlar ve Pire müntehiplerine hitaben büyük ve göze çarpacak serlâvhalar ile yaz- dıkları makalelerde “katillere rey vermeyiniz, tavsiyelerinde bulu- nuyorlardı. Muhalefet gazeteleri de ve- nizelistlere karşi, ayni ittihamları savurmuşlar, halka memleketi tedhiş idaresi altında bulunduran ve iflâsa sürükliyen hükümetin nam- zedine rey vermemesini ihtar et- mişlerdir. Kokinyada vuku bulan müsademe- nin mesuliyeti meselesi henüz tavaz- zuh etmemiştir. Çünkü öldrülenler, Venizelist fırkasına değil, kraliyet fırkasına mensuptur, cesetleri de kraliyet fırkası namzedinin inti- hap merkezi önünde bulunmuştur. Herhalde, bu hadise, hükümeti, şiddetli inzibat tedbirleri almağa, ve üzerlerinde silâh ve bıçak bulunan birçok kraliyetçi kaba- dayıları yakalamağa sevketmiştir. * .. Yunanistan kazmir ve ipekli mensucat imalinde, büyük bir faaliyet gösteriyor. Ismet paşanın Atina seyahati esnasında, Türk gazetecilerine gezdirilen (oyunan pamuklu ve ipekli mensucat fab- rikaları, son mamulâtlarını, sergi halinde değil, canlı modellerle halka göstermişlerdir. Bu müna- sebetle Grande Bretagne otelinde, tertip (oedilen çay ziyafetine Atinanın bütün kibar ve tanınmış aileleri davet edilmiş, yerli fabri- kalar da yerli ipekli kumaşlardan | İ yaptırdıkları tuvaletleri genç ve güzel Matmazellere göstermişlerdir. giydirerek halka Şunu itiraf etmek icap eder ki, Yunanlılar bilhassa ipekli kumaş | imalâtında, son iki sene zarfında şayanı hayret bir terakki ve tekâmül göstermişlerdir. Eger bu ayni sebat ve azim ile nistanın bir iki sene sonra hariç- ten ipekli mensucat ithalâtından tamamen müstağni kalamcağını kabul etmek icapeder. Esasen bütün Yunan banka- ları, ve bilhassa Yunan milli ban- kası, mensucat fabrikalarına bü- yük yardımlarda bulunmaktadır. Muhtelif küçük imalâthaneler bir- leştirilmiş ve büyük mensucat fabrikaları teşkil edilmiştir. Av- rupadan son sistem mensucat makineleri getirildiği gibi, Alman- yadan ve bilhassa Italyadan bir çok mütehassıslarda celbedilmiş- tir. Yunan mensucat fabrikaları- nın en büyüğü “Yunanistan mensucat fabrikası, ile “Hrisalis,, yani “ kelebek ,, namındakiipekli mensucat imalâthanesidir. Bu iki fabrikanın yaptıkları ipekli gerek renk gerek desen itibarile o Avrupa farksızdır. Yunanistan suni ipek ithalâtını sureti kat'iyede menettiği cihetle, bütün ipekliler yerli ve Bursa Kozelerinden imal edilmektedir. Şunu da kaydedeyim ki, Yunan mensucat fabrikalarında kullanılan ve zarafet mamulâtından bütün kadın işçiler, rum muhacirle- rinin kızlarından mürekkeptir. Bun- lar, gerek az yemmiye almak ve gerek bu işe yerli yunanlılardan daha mütehassıs bulunmak itiba- rile, imal ettikleri kumaşlar hem daha ucuz bem daha zarif ol- maktadır. * xXx Yaz mevsimi yaklaşıyor! Kiralık köşkünüz varsa... Gazetemize bir küçük tlân koydurunuz, derhal kiracı bulursunuz. i nazarı dabi | teklifi Haftalık siyasi icmal Cenevre içtimaı - Terki teslihat kon- feransında Fransanın tabiyevi muvaf- fakiyeti - Aksayi şarkta harp tehlikesi Tuna memleketlerinin iktisadi birliğini müzakere için Londrada toplanan dörtler konferansı iflâs ederek dağıldıktan sonra büyük devletlerin ricali arasında temas munkati olmamıştır. Terki teslikat (o konferansının Paskalya tatilinden sonra tekrar toplanması . vesilesi ile Ingiltere, Almanya ve Fransa başvekilezi ile Italya hariciye nazirı Cenevrede birleşmişlerdir. Amerika hariciye nazırı da buraya (geldiğinden (buradaki | içtima adeta beşler konferansı | şeklini almıştır. Cihanın en büyük beş devletinin. siyasi mukaddera- tını idare eden ricali devlet terki teslihat işlerinden ziyade cihan meselelerile meşgul bulunuyorlar. Önümüzde geyet müstacel ve mühim meseleler ve konferanslar vardır. /.lâkadar büyük devletlerin rüesası evvelden bu meseleler ve konferanslar hakkında uyuşama- dıklari takdirde Lozanda topla- nacak tamirat konferansı, Merkezi Avrupa ve Balkan devletlerine muzaharet meseleleri tekrar suya düşecektir. Bunun için Cenevre- deki içtima büyük ehemmiyeti vardır. Cenevredeki. müzakereler dev- letler arasında bir nevi pazarlık şeklinde * cereyan ediyor. Fransa Lozan konferansında Almanyaya müsait davranmak için Merkezi Avrupa birliği meselesinde Al manyanın Fransanın noktai naza- rına karşı mülâyim davranmasını istiyor. Amerika harp. borçları meselesinde “Avrupaya karşı müsaadeli davranmak için bu devletlerin Aksayi şark işlerinde Amerikanın noktai nazarına zahir olmalarını istiyor. Terki teslihat Cihan siyasetinin atisi ve salâhı Cenvre müzakere ve temaslarının neticesine bağlıdır. Büyük devlet- lerin ricali kendi aralarında hu- Ssusi temas ve müzakerelere dev- vam eder iken Terki teslihat kon- fenasında yekdiğeri aleyhine ma- nevre çevirmekten hali değildirler. Bu manerelerden başlıca maksat hususi müzakerelere tesir icra etmektir. Konferansta Amerika müsbet ve muayyen bir teklifte bulundu. Bu teklifle konferans nazariyat sahasından (tatbikat (mevkiine girecekti. Amerika diğer devletler gibi teslihatın tenkis ve tahdidini emniyet ve selâmet meselesi telâkki etmektedir. Hali hazırda emniyetin (O mefkut (bulunması, Amerikanın noktai nazarına göre, tecavuzi silâhlar ile tedafül vesait arasındaki nisbetsizliktir. Tecavüzi ve tedafüi silâhlar arasında müsavat olduğu andan itibaren emniyet ve selâmet yer- leşmiş olacaktır. Amerika mürahhası bu noktai nazara istinat ederek başlıca kara harplerinin tecavüzi eslihası olan seyyar ağır topların, tankların ve zehirli! gazların ilgasını teklif etmiştir. Amerikanın bu teklifi derhal Ingiltere İmurahhası (tarafından teyit edilmiştir. İtalyanın noktai- Amerikanın teklifini kabule hazırdır. Amerikanın teklifi karşısında Fransa kendisinin yalnız kalacağını ve emniyet ve selâmet mes'elesinin teslihatın tenkis ve tahdidine Otakaddüm eylemesi noktai nazarını (o çürüyeceğini | anlamıştır. Fransa başvekili M. Tardicu | bu tehlikeyi görür görmez tabi- yevi bir manevre ile Amerikanın hakkında bir karar verik | için! mesini geciktirmiştir. Fransa Ame- rikanın teklifini ağır silâhların ilgası ve tahdidi (hakkındaki diğer teklifler ile birleştirilmesi ve beraberce müzakere edilmesi için tahrir : komisyonuna havale ettirmiştir. Bu müsbet teklif şim- dilik tehir edilmekle beraber tes- lihatın tenkis ve tahdidi hakkında takip edilecek usul hakkında en- cümende ittifak hasıl olmuştur. Tedrici surette teslihat tenkis edi- lecektir. Harp tehlikesi Avrupanın kendi meseleleri ile gayet meşgul olmasından Aksayi şark işleri 'devletler tarafından ihmal * edilmektedir. £ Halbuki buradaki yahgın gittikçe tevessü etmekte ve harp ibtimali artmak- tadır. Japonya Cemiyeti akvam misakırının on beşinci maddesi üzerine bu müessesenin ve devlet- lerin Oo Mançuriye (o müdahalede buludmalarma katiyen müsaade edemiyeceğini açık bir lisan ile devletlere bildirmiştir. Japonya Cemiyeti akvam âza- lığından çıkmağı ve bu müesse- seyi oalelümum Aksayi o şark işlerine ( karıştırmıyacağını o dahi anlatmıştır. Diğer taraftan Japon- ya Sovyetlere karşı harbe hazır- lanmaktadır. Japon milleti bir çok propaganda vesaitile Sovyet- lere karşıtahrik edilmektedir. Yüz milyona yakın olan bu milletin zihnini ve hissiyatını harp humması istilâ etmiştir. Japon erkânı harbiyesi yine Çinli eşkiyayı tenkil bahanesiyle şimdi » Mahçürinin . » sovyetlerle hemhudut olan yerlerini askeri işgal altına almakta ve buralarda tahşidat yapmaktadır. Japonya kendisi harbe bazır- lanmakta olduğu halde sovyetleri muharebeye hazırlanmak ile itti- ham etmektedir. Sovyetler bitarafane bir siyaset takip ettikleri halde Japonlar Moskovayı tahrik etmek ve harbe sokmak için ellerinden gelen her şeyi yapıyorlar. Bu vaziyet karşısında Bolşevik- lerin dahi sabrı tükenmektedir. Sovyet gazeteleri her gün efkârı umumiyeyi harp tehlikesine nazarı dikkati celbetmektedir. Rusyanın vasi amele teşkilâtı kızıl orduya muavin bir kuvvet haline ifrağ edilmektedir. Şarki oSiberyada ibtiyat (o tedbirleri alınmaktadır. Ruslar harp çıkarmak istemiyor- lar. Fakat bilmecburiye harbe girmek ihtimali karşısında hazır- lanıyorlar. Hitler - Hindenburg Mareşal Hindenburg altı milyon fazla rey ile tekrar reisicumhur olduktan sonra ilk işi bir emir- name ile Hitlerin mevcudu 800 bin kişiye baliğ olan hücum kıt- alarını dağıtmak olmuştur. Bu kıtalar askeri inzibat ve usul üzere teşkil ( edilmişti. Kıtalar eski imparatorluk ordusunun kış- lalarında duruyor idi. Bunların teşkiline vaktiyle Almanya hükü- meti muzaharette bulunmuştu. Çünkü bunlar hükümeti komü- nistlerin ve Sosyalistelerin askeri usuldeki teşkilâtına karşı müdafaa ve muhafaza için teşkil edilmişti. Son intihapta görüldüğü vechile komünistler artık büyük bir teh- like teşkil etmiyorlar. Sosyalistler ise hükümetin ve reisicumhurun en büyük muzahiri olmuşlardır. Bilâkis faşistler şimdiki rejim için korkunç bir tehlike olmuştur. Bu tehlikenin ehemmiyetini izale reisicumhurun bir emirna- mesiyle Faşistler askeri teşkilât- tan tecrit edilmiştir. ilin & kö deli X j :