15 Nisan 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 15 Nisan 1Y23 Gene kömür meselesi (Baş tarafı birinci sahifede) Hindistan pirinci limanımızda 8 kuruşa teslim ediliyor. Halbuki Mersinden buraya kadar bir okka pirincin nakliye masrafı 40 para- dır. Ödemişten İzmire bir kilo tütün 3 kuruşa naklediliyor. Hal- buki İzmirden Hamburga bir kilo tütün 60 paraya naklediliyor. Bu husustaki misalleri istenildiği ka- dar saymak mümkündür. Nakliye tarifelerini indirmek için kömür fiatlerini tenzil etmek lâzımdır. Halbuki bizde kömür i satılıyor. bu kömürün, dün de yazdığımız gibi, hariçte daha ucuza satılmasıdır. Istanbulda kö- mürün tonu İl - 12 liradır. Hal- buki ayni kömür Pireye 7 liraya veriliyor. İzmirde ise gene bu kö- mür 13 buçuk liraya satılmaktadır. Eldeki hesaplara göre kömürü şimendiferlere, fabrikalara daha ucuza satmak mümkündür. Zon- guldak havzasında, kömürün istih- sal masrafları, diğer senelere mazaren (Odaha ucuzlamıştır. Yapılan istatistiklere göre, eskisine mazaran, Zonguldağa daha fazla amele akını olmaktadır. Evvelce bu amele tarlalarda ve şimendüfer inşaatı işlerinde çalışır, bu yüzden Zongulda az amele bulunurdu. Bir senedenberi diğer sahalarda, iş azaldığı için, Zonguldakta amelekesafeti artmış, amele mevcudu altı bini geçmiştir. Halbuki diğer seneler Zonguldak- daktaki umumi mevcudu 4 bini geçmezdi. Bu şerait altında Zonguldakta amele ücretleri çok düşmüştür. Ocaklarda 50 kuruşa Okadar amele çalışmaktadır. 927 senesinde Zonguldak en aşağı amele ücreti 70 kuruştu. Kömürün maliyet fiatinin ucuz veya pabalı olmasına, amele ücre- tinin yüzde seksen tesiri vardır. 40 - 50 kuruşa amele çalıştıran, müesseselerin 5 - 6 liraya kömür satabileceklerini, alâkadar ve salâ- hiyettar zevat iddia etmektedir. Ortada böyle bir iddia olduğuna göre bu meseleyi nazarı itibare almak lâzımdır. Bugünkü şerait altında, büyük müesseseler, 11-12 liraya kadar kömür satın almaktadır. Bu fiatler yarı yarıya inerse, büyük şehir- lerde, vapur, tramvay, havagazı, elektrik ücretleri inecek, şimen- düferler Adadolu ve Trakyadan daha ucuz eşya taşıyacak, vapurlar daba ucuza yolcu ve eşya nakledecektir. Gerek fabrikaların, ve gerekse nakliye müesseselerinin yapacağı tenzilât, mevcut olan hayat paha- lığı üzerine büyük tesirler yapa- caktır. Define araniyor Izmir Bornovada gömülü bir define bulunduğu hükümete ha- ber verilmiştir. Bu hususta tahar- riyata başlanmıştır. Ankaradan gelenler Adliye vekili Yusuf Kemal ve gümrük ve inhisarlar (vekâleti müsteşarı Adil, emniyeti umumiye müdürü Tevfik Hâdi, Ankara vali muavini Abdülhalık beyler bayram tatilini geçirmek üzere bu sabah Ankaradan gelmişlerdir. üç devri âlem seyyahi Almanyadan iki otomobille devri âlem seyahatine çıkan 3 seyyah şehrimize gelmiştir. Bir kaç gün sonra Anadolu yoluyla Asyaya geçecekler, oradan Afrika ve Amerikaya gideceklerdir. Amerikada bir volkan şiddetle lâv saçıyor Elân mektepler ve çarşılar kapalıdır, münakalât kâmilen durmuştur Buenos Aires 14 (A. A.) — Gazetelerin ver- dikleri haberlerin hilâfına olarak ne lâv akıntısı ve ne de yangın vukubulmadığı Ran- Rafaelden bildirilmektedir. Kül yağmuru tamamen kesilmiştir. Mektepler kapanmıştır. Ticari faaliyet tatil edil miştir Rüyet şeraitinin mevcut olmaması dolayısile münakalât durmuştur. Vali, ihtiyaç halinde yapila- cak muavenetlere ait hazırlıklarda bulunmaktadır. Fazla miktarda kül yağmasına rağmen telefat vukuuna dair hiç bir haber yoktur. Buenos Aires 14 (A.A.) — Pazar günündenberi ilk defa olarak şehir üzerindeki kül bulutları sıy- rılmış ve sema görülebilmiştir. Bürkâni hâdiselerin tevlit etmiş olduğu endişeler şimdi tamamen zail olmuştur. Santiyago de Chili. M (A.A) — Ouipazo volkanı üzerinde uçuş yapan Cemahiri müttehide gayri faaldir. Kafkasta, faa başlamıştır. etmiştir. mahvolmuştur. ataşamiliteri Andes dağlarının Chili kısmındaki en tehlikeli yanardağı olan bu volkanın yeniden indi- faa başladığım bildirmektedir. Lâv dalgaları kraterlerden fırlamakta ve mücavir mıntakaları tehdit etmektedir. Tinguirisima, Oero ve Petoroa volkanları halen Bakü civarında bir volkan indifaa başladı Moskova 14 (A.A.) — Bakü'nün 39 fersah cenu- bundaki Svinoi adasında bulunan bir volkan indi- Bu ada civarında bulunan Yakov vaduru, ada sakinlerini kurtarmak Vahim surette yanan 18 kişi tayfalar tarafından kurtarılmış 51 kişi de alevler arasında için acilen tedbir ittihaz inhisarlar Kadro, bayram ertesi heyeti vekileye veriliyor Ankara 15 (Telefonla) — Inhi- sar idarelerinin birleştirilmesi için hazırlanmiş olan kadro ve bütçe projeleri bayram ertesi heyeti vekileye takdim edilecektir. Bu projelerin biri 931 senesine nazaran inhisar idarelerinde tasar- rufu muhtevi bir bütçedir. Diğeri de 932 senesi içinde tatbik edile- cek tevhit kadrosuna aittir. Bu projede inhisarların ne şe- kilde birleştirilecreği en ufak te- ferruatına kadar tesbit ve izah olunmuştur. Inhisarların imalât ile satış kr- sımlarından gayri diğer kısımlar tamamen birleştirilecektir. Kadronun tatbikinde vekâletin esaslı noktai nazarı, değişikliği en sarsıntısız bir şekilde yapmaktır. Tevhidi müteakip yapılaca me- mur tasarrufu meselesi üzerinde vekâlet büyük bir alâka ile meş- gul olmuştur. Inhisarların yeni umum müdürü tevhide müteallik kadroların Millet meclisince tasdikinde sonra tayin edilecektir. Ibrahim Tali bey Ankara, 15 (Telefon) — Birinci umumi müfettiş Ibrahim Tali bey hükümetle olan temaslarını ikmâl etmiştir. Bugün Istanbula hareketi mukarrerdir. Bayram ertesi Diyarı- bekire dönecektir. Türkiye - Yunan Tevfik Rüştü beyle M. Venizelosun mülâkatı Atina, 13 — Yunan başvekili ile Türkiye hariciye vekili dün birlikte yemek yemişlerdir. Bu münasebetle bütün beynelmilel meseleler tetkik edilmiş, arada tam bir fikir birliği olduğu görül- müştür. Me Italya ve Cemiyeti Akvam Rom, 14 — ltalyanın Cemiyeti akvamı terkedeceği (hakkında bazı şayialar vardır. Tevere ga- zetesi bu şayiaları tekzip ediyor. Gazeteler, Cemiyeti Akvamın Italyanın tekliflerini kabul etmekle büyük menfaatler temin edeceğini söyliyor. Moskova seyahati Ismet paşaya refikaları Hf. de refakat edecek Ankara, 15 (Telefonla) — Baş- vekil İsmet paşa hazretlerine Moskova seyahatlerinde refikaları hanım efendi de refakat edecektir. hariciye vekilimiz Tevfik Rüş- tü beyin İstanbula (gelmeden Cenevreden doğruca Moskovaya gitmesi mukarrerdir. Tevfik Rüştü beyin refikaları heyetimizle bir- likte MoskovayaYgidecektir. Ankara gençler birliği futbol takımı Ankara, 15 (Telefon) — Gençler birliği futbol Otakımı Konyaya gitmiştir. Fener takımı Ankaraya gidecek Ankara 15 (Telefon) — Fener- bahçe futbol takımının 23 nisanda Ankara gelmesi mukarrerdir. Bu- rada bir veya iki maç yapılacaktır. Bedeli nakdi 250 liraya indirilmesi hakkındaki lâyiha meclise verildi Ankara 14 — Hükümet bugün bedeli nakdinin iki yüz elli liraya tenzili hakkında Millet Meclisine bir lâyiha tevdi etmiştir. Lâyibanın bir de muvakkat maddesi vardır. Bu madde aynen şöyledir. “1932 sensi Nisan celbinde bedel vereceklerin bedelleri 1 Mayıs 932 tarihine kadar kabul olunur ve bunlardan mürettebata sevkedilmiş olanlar da bu haktan istifade ederler. 1932 Nisan celbi için bedeli nakdi olarak 600 lira vermiş olanların fazla tediyatı iade olunur.,, Bu lâyiha bayram ertesi encü- menlerde müzakere edilecek ve kısa bir zamanda kanuniyet kes- bedeceistir. Lâğvedilecek konsolosluklar Ankara 14 — Hariciye bütçe- sinde yapılan tasarruf do ile bazı konsoloslukların itibaren ilgası takarrrür etmiştir. Bunlar Bari, Napoli, Cenova, Barls- ton, Burgaz, Meşhet, Amsterdam, Kıbrıs konsolosluklarıdır. Madrit sefirliğinin de maslahatküzarlıkla idare edileceği söyleniyor. hazi Tahdidi teslihat Tevfik Rüştü bey mühim bir nutuk irat etti Cenevre, 14 — Tahtidi teslihat konferansında Hariciye (Vekili Tevfik Rüştü bey söz almış ve Türkiye tezini müdafaa etmiştir. Tevfik Rüştü bey silahların tahdi- di hakkında hulâsaten şunları söylemiştir. “ — Silâhların tahdidi ancak Kellog - Biriand misakının ruhuna sıkı sıkı riayat etmekle olur. Coğrafi vaziyeti Türkiyeyi bey- nelmilel sulh mesaisinde çok mü- him bir unsur haline koymuştur. Türkiye, neşredilen ve herkesçe bilinen muahede ve itilâflardan başka “gizli hiç bir taahhüt altına girmemiştir. ,, Hariciye vekilimiz bu sözleri Türkiye hariciye vekili olmak sıfatile resmen beyan etmiş ve Tevfik Rüştü bey sözleri arasında “Bahusus ki Türkiye ekser memle- ketlerle bir çok ademi tecavüz, hakem ve telifibeyn mukaveleleri, akit ve imza eylemiştir. Bundan başka Türkiyenin milli müdafaa bütçesi bundan bir ay evvel ( bildirdiğim ( tenkihattan maada üçte bir raddesine tenzil olunmuştur,, demiştir. Türk heyeti murahhasası konferans riyasetine Türkiye tezine ait birde muhtıra vermiştir. Bu muhtırada Türkiyenin / silâhların tamamem kaldırılmasına (o taraftar (olduğu bildirilmektedir. Yumurta yüzünden Bir genç çıkan kavgada yediği dayaktan öldü Edirnekakıda oturan bakkal çırağı Osman, Ömer ve Hamdi isimlerinde üç kişi yumurta alıp vermek yüzünden kavga etmiş- lerdir. I da Ömerle Hamdi bir olarak Osmanı fena halde döv- müşlerdir. Yediği yumruk ve tekmelerle muhtelif yerlerinden ağır yaralanan Osman eczaneye götürülmüş ve orada ölmüştür. Ömer ve Hamdi yakalanmışlar- dır. ususta müzakerede bulundu Dün şehir meclisinde garip bir mesele müzakere edilmiştir: Ka- çak bir but yakalanırsa ne yapmak lâzımdır?, Daimi encümen âzasın- dan Avni bey söz alarak demiştir ki: — Kaçak etler yakalanıyor; bazan bir but tutuyorlar. Şimdi bu buta ne yapmalı? Bütün hay- van hakkında cezai ahkâm var, fakat parçasına da şamil mi? Daimi encümen halledemedi. Bir karar verilsin, Meclis, bunun mülkiye encüme- nire havalesine ve orada tetkik edilmesine karar vermiştir. Meclise Beykoz çayırının satın alınması için azadan bir kısmı tarafından bir takrir verilmiştir. Takrir muvafık surette karşılan- mış ve riyaset makmına tevdi edilmiştir. Adalarda su meselesi hakkında verilen bir takrir de riyaset maka- mına verilmiştir. Vilâyetin Nafia işleri hakkında baş mühendislik 5 senelik bir proğ- ram hazırlamış, daimi encümene vermiş, orası da heyeti umumi- yeye göndermiştir. Bunun Nafia encümeninde tetkik edilmesi ka- rarlaştırılmıştır. Tıp talebe yurdu Dün talebe, yurdu hep birden terketti Tıp talebe yurdundan tarde- dilen 38 talebenin açıkta kalma- sından müteessir olduklarını be- yan ederek Yurdun diğer bütün talebesi dün öğleden sonra Yurdu terketmişlerdir. Bu hususta vilâ- yeti de haberdar etmişler ve Yur- du terkin asgari 24 saat devam edeceğini bildirmişlerdir. Bir kadın idama mahküm edildi Adana 14 — Ağır ceza mah- kemesi Ayşe isminde bir kadını katilden dolayı idama mahküm etmiştir.. Kadın hükmü soğuk kanlılıkla dinlemiş, fakat salondan dışarı çıkınca kendini tutamıyarak ağlamağa başlamıştır. Vâsıf B. sefir oluyor Ankara, 24 — İzmir mebusu Vâsıf beyin Moskova veya Roma sefaretlerine tayin olunacağı söy- lenmektedir. Vâsıf B. Moskova sefiri olduğu takdirde (OHüseyin Ragıp bey Roma sefirliğine tayin edilecektir. izmirin imarı Izmir 14 — Mimar M. Yansen buraya geldi, Belediye reisile beraber tetkika başladı. Tetkikat neticesinde belediyeye b.r rapor verecektir. Viyana seferi Askeri müze önünde eski bir çadır kuruldu Askeri müze idaresi, müzenin önüne bir veziri azam utağı kur- maştur. Bu utağ başli başına bir müzedir. Utağ üç kısımdan mü- rekkeptir. Çadır on yedinci asırda osmanlı veziri Merzifonlu Kara Mustafa paşanın Viyana seferinde kullan- dığı çadırdır. Kara Mustafa paşa ikinci Viyana seferine giderken Yanıkkalede, kendi utağında bir meşveret kur- muştur. Bu meşverette Viyananın üstüne nasıl yürünmek lâzımgel- diği konuşklmuştur, Müze idaresi bu meclisi muhtelif mankenlerle çadırın içinde aynen canlandır- mıştır, Çadırın bir kısmı veziri azamın meşveret çadırı, diğeri halvet çadırı, üçüncüsü de çukadarlara ve nöbetçilere £ mahsustur. o Çadır bayramın ikinci günü halka açı lacaktır.