Sahife 2 ei 12 Nisan 1923 —— — Köprüde bir hâdise (Baş tarafı birinci sahifede ) sekiz kişiyi nezaret altına almış- lardır. Nihayet vapur çok fazla yolcu ile ve üç çeyrek sonra “Pendik,, vapurunun bir yedek ateşçisi ve kaptanı ile hareket ettirilmiştir. Bu esnada çımacılar- da bulunmadığı için vapurun ha- latlarını hamallar ve halk almıştır. | Vapur kalkarak Sarayburnuna geldiği zaman kömürü pek'ziyade azalmıştır. Mevcut tayfa depodan kömür çıkarmağa kâfi gelmedi- m vapur düdük çalmış ve emen bir motör vapura yanaş- mıştır. Bu motörden vapura bir yedek işçi alınmış ve yola devam edilmiştir. Bir arahk Heybeli ve Moda vapurlarında da buna benzer bir hadise olduğu söylenmiş ise de bu rivayet teeyyüt etmemiştir. Amele mesele hakkında: — Üç aydır para alamıyoruz. Biz hakkımızı istiyoruz. . Yoksa hiç bir fikrimiz yoktur. Hepimizin alacağı verilir verilmez derhal çalışmağa başlıyacağız.. demek- tedir. Diger taraftan Seyrisefain ida- resi amele ile hemen temasa geçmiştir. Idare amelenin parala- rının verileceğini söylemiş ve ihti- lâf hemen hemen helledilmiştir. Idare: — Mesele ehemmiyetli bir şey değildir. Kalamış vapurunda 3 amele çalışmamıştır. Vapur 25 dakika teahhür etmiştir. demek- tedir. Polis müdürü Ali Rıza bey de bu hususta diyor ki: “— Ücretleri (verilmediğini iddia eden Kalamış vapurunun bir kaç ateşçisi birdenbire terki vazife etmek istemişlerse de yer- lerine amele bulunarak vapurun hareketi temin edilmiştir. Bu suretle hareket edenlerin, kanuni şekilde ne gibi metalibi varsa mensup oldukları idareye bildir- meleri ve gene kanunen muayyen olan müddeti bekliyerek alacak- ları netice kendilerini tatmin et- mezse ozaman terki hizmet et- meleri icap ederdi, Böyle yapmıyarak ansızın terki vazife etmek ve münakalâtı umu- miyenin müteessir olmasını mucip olacak surette hareket etmeleri dolayısile haklarında lâzım gelen tahkikata başlanmıştır. Bazılarının ifadeleri alınmakta ise de tevkif edilmiş kimse yoktur. n gı .. Azami fiat tayini (Baş tarafı birinci sahifede ) Ticaret müdüriyetinin şekere bu suretle fiat tayin etmesinde büyük bir yanlışlık vardır. Şeker tacirlerinden Hayreddin bey bu hususta bir muharririmize şu sözleri söylemiştir; “Ticaret omüdüriyetine hangi tacirin davet edildiğini bimiyorum, ” Fakat toptan küp şekerinin fiati 42,5lira değildir, bazı ticarethane- ler 42 ya ben 4l liraya satı- yorum. Bu fiatlerin tekrar tet- kiki icap eder. Eğer hükümet kontenjan baricine çıkarırsa, şe- keri 36 kuruşa satmağı da taah- büt ediyorum. Bunu alâkadar makamlara arzettim.,,$ Toptan şeker fiati pek yüksek olarak tanzim edildiği için, bittabi perakende şeker fiatleri de yüksek olmuştur. Ticaret müdüriyetinde toplanan tacirlerin hesabına göre, perakende şeker 57-58 kuruşa satılabilirmiş.. Perakende şeker fiatini anla- mak için mubtelif bakkallardan fiat sorduk. Neticede, piyasada kesme şe- kerin 54 kuruşa, toz şekerin 48 - 49 kuruşa satıldığını anladık. Şu vaziyet karşısında, ticaret müdüriyetinin bu işe müdahale- sinden bir faide hasıl olamıya- cağı gibi, nafile yere fiatlere de azami bir hat tayin edileceği de tezahür ediyor. Eğer bu şeker narkı ciddi ve resmi vir şekil alırsa, şeker fiatlerinin 'artmasın- dan endişe edilebilir. Bu Sabahki Teleraflar Yeni bir rus - japon harbi ihtimalleri artıyor Radek neşrettiği makalede: “Japonya bizi gafil avlıyamıyacak,, diyor Moskova, 10 ( A.A ) — Karl Radek bugün İzvestia gazetesinde Rus - Japon münasebatına dair mühim bir başmakale neşretmiştir. Radek makalesinde diyor ki: Rus - Japon münasebetlerinde bir gerginlik husule getirmeğe çalışan Japonyanın sergüzeştçu unsurları kendi memleketlerini bir mücadeleye sürüklüyorlar ki, bu- nun sonu Japonya için bir mağ- lübiyet şeklinde tecelli edecektir. 1918 ile 1920 arasındaki mü- sellâh müdahale senelerinde Sovyet Rusyası uzun mesafelerden açlık- tan, idaresizlik ve intizamsızlıktan mütevellit bütün müşkülleri ber- taraf edecek kabiliyette olduğunu ispat etmiştir. O zamana Hibeler dha daha yüz kat kuvvetli olan şimdiki Rusyanın mağlübiyet ihtimalini bir dakika olsun hatıra getirmek doğrusu gülünçtür. Rus - Japon harbinin gerek Rus, gerek Japon ahalisinin başına büyük felâketler getireceğini bil- mez değiliz. Fakat, şurasını da biliyoruz ki, böyle bir mücadele Japon hâkim sınıfları için bir ölüm darbesi olacaktır. Kapitalizmi en vâsi şekilde temsil eden Müttehidei Amerika gibi korkunç bir memleket (o Japonyanın arkasını tehdit ettiği, bütün Amerika siyasi makinesi Japonyayı taarruz hedefi ittibaz eylediği şu sırada kendi kendine karşı bir cephe vücuda getirmek ve sulhün mu- hafazasile hudutlarına ve menfa- atlerine riayetten başka birşey istemeyen Çin gibi büyük bir memleketi kendine düşman yap- mak sırf cinnettir. Japonya sulh yolundan çıkacak olursa Sovyet Rusyası gafil av- lanmıyacaktır. Sovyet © Rusyası harbe tahrik ve icbar edilecek olursa elyevm hudutlarıma tecavüz etmiyen ve menfaatlerine dokun- mıyan kapitalist hükümetler ara- sında muvakkat müttefikler seçmek hakkına malik olacaktır. Amerika-Fransa karşıkarşıya.. Amerika murahhası tahdidi teslihat konferansına mühim teklifte bulundu Cenevre, 11 ( Hususi) liflerle konferans omüzakeratı ehemmiyeti atfetmiyor . imkân yoktur. Amerika için raylar üzerindeki ağır toplarını ve Tahdidi konferansı bugün tekrar toplanmış ve müzakerata başlamıştır. Amerika murahhası M. Gibson kon- feransa, Amerikanın yeni tekliflerini bildirmiştir. Amerika ağır seyyar topların (motörle çekilen veya ray üzerinde hareket eden) kaldırılmasını, gaz muharebesinin menedilmesini istiyor. M. Gibson bu münasebetle irat ettiği nutukta diyor ki: “Şimdiye kadar bir takım müphem tek- ihlâl suretle konferansın asıl gayesi kayboldu. Amerika emniyet meselesine diğer bazı devletlerin verdikleri Çünkü her devletin em- niyet için lüzumlu gördüğü plânları tetkik etmeğe teslihat memnuniyetle edildi. Bu Sir mükemmel tanklarını feda etmek ağır bir fedakâr- lıktır. Fakat buna muvafakat ediyoruz.,, Müteakı- ben Fransız başvekili M. Tardiyö söz almış, Fransanın (Oemniyet (meselesi (o haledilmedikçe tahdidi teslihatı Okabul edemiyeceğini, çünki icabında müdafaası lâzım gelen büyük müstemlekâta malik olduğunu söylemiştir. Alman murahhası M. Nadolny Amerika teklifini selâmlamış, tahdidi teslihatın umumi tahdidi teslihata mukad- dime olacağını söylemiştir. Amerikan murahhasının teklifine İsviçre ve İn- giltere murahhasları da iştirak etmişlerdi. John Simon Amerika tekliflerinin kara silâhlarını istihdaf ettiği mütalâasını serde- bu suretle yapılacak yalnız derek bundan deniz ve hava silâhları meselesinin tetkik edilebileceğini söylemiştir. Bir çok şehirlere kül yağıyor Amerikada eski bir volkan tekrar faaliyete geçti,mü Buenos - Aires, 11 (A. A.) — Cordillöâres des Andes sıra dağ- larında uzun müddettenberi sönük bir halde bulunan “Des Cabazado,, volkanı tekrar faaliyete geçerek indifaa başlamıştır. Kum, taş ve alev lâvları Mandoca eyaleti aha- lisini büyük bir telâş ve korku içinde bırakmıştır. Patagonyada Cehosnalaldan alı- nan haberlere göre yer altından gelme kuvvetli gürültüler işitik- miştir. De Muyo volkanının da indifa haline geçtiği söylenmektedir. Şili ve Arjantinde müthiş zelzeleler Santiago de Chili 12 (A.A.) — Şili ve Arjantinde hissedilen sademeler büyük Tinguirica ve merkezi Ande dağlarının daha küçük volkanlarından çıkan indi- faat ile müterafik bulunmaktadır. Volkanların fırlatmış oldukları küller, rüzgârın önüne düşerek birçok mıntakalarda esasen şehirli | | ve ve köylü dehşeti Mel uğramış balk üze- rinde daha korkunç bir tesir ika ederek her tarafı karanlığa boğmakta ve bütün münakalâtın inkıtama sebep olmaktadır. nuz anayasa İnhisarlar Ankaradan gelen haberlere göre gümrük ve inhisarlar vekâ- leti gümrük ve inhisarlar namile iki müdürü umumiliğe ayrılacaktır. Vekâlet müsteşarı Âdil bey tet- kikat ile meşgul olmaktadır. Dün, şehrimizdeki inhisar ida- releri mahafilinde şayi olan bir habere göre, gümrük ve inhisarlar | vekâletinde, ihdas olunacak inhi- saşlar umumi müdürlüğüne, tütün inhisarı umumi müdürlüğüne ve- kâlet eden Hüsnü B., umumi mü- | | dürlükteki tütün kısını müdürl tütün inhisarı ziraat şubesi mi Âdil bey müskirat kısmı müdür- | lüğüne müskirat inhisarı umumi müdürü Asım bey, tuz kısmına, tuz inhisarı müdütü Feyzi bey tayin (o edilmişlerdir. £ İnhisarlar umumi müdür muavinliğine henüz kimse tayin edilmemiştir. üthiş zelzeleler oldu. Birçok şehir ve kasabalarda karanlık o kadar kesiftir ki, bütün işlerin (talikine (zaruret (hasıl olmaktadır. Şimdiye kadar nüfusça hiç bir zayiat olmadığı haber alınmaktadır. Indifaat ve zelzeleden müteessir olan mıntakaların uzunluğu tak- riben 650 ve genişliği de 1000 kilometredir. Kül yağmurları şehirlerin üzerine düşüyor Buenos - Aires, 12 (A.A.) — Volkanların çıkardığı küllerden müteşekkil ince bir kum yağmuru bilâinkıta şehir üzerine düşmekte | ve Pampaile bilhassa cenera Paco havalisinde katarların nakliyatına mani olmaktadır. Bu son mıntakada yere düşen küllerin kalınlığı 80 santimetreye baliğ olmuştur. Volkanlardan çıkan kül yağ- muru dün sabah saat 10 dan itibaren Montevideo şehrine de düşmeğe başlamıştır. Ziraat bankası Yeni teşkilât layıhası hazırlandı Ankara 12 (Telefon) — Ziraat bankasının ziraat vekâletine raptı ve yeni teşkilâtı hakkında Hazır- lanan lâyiha yakında (heyeti vekilede müzakere ve millet meclisine sevoklunacaktır. Lâyiha- nın ibtiva ettiği esaslara göre banka idare meclisinin vereceği kararlar ancak teşekkül edecek yüksek bir murakabe heyetinin tastikinden sonra tatbik edile- bilecektir. Bu heyette bazı vekik ler ve divanı muhasebat reisi bulunacaktır. Bundan maada ziraat vekâle- tinin bankada bir de fevkalâde komiseri bulunacaktır. Orman yangınları Ankara 12 (Telefon)— Istanbul ve civarındaki ormanlarda son günlerde çıkan bazı yangınlar” hakkında Istanbul orman müdü- riyeti tahkikat yapmaktadır. Ziraat vekâleti tahkikatın neticesini bek- liyor. Orman müdürü umumisi Bekir bey bu yangın hadiseleri ve diğer bazı meselelerle meşgul olmak üzere dün akşamki trenle Istan- bula gitmiştir. Anadoluda mahsul vaziyeti Ankara, 11 — Orta Anadoluda ziraat ve mahsul vaziyetini tetkik etmek üzere vekâlet hububat ve nebatat seksiyonu şefi Arif bey tetkik seyahatine çıkecaktır. Arif bey Eskişehir, Kütahya, Afyon ve Konya havalisi ziraat vaziyetini tetkik edecektir. Anadoluda soğuklar Çankırı 11 (A.A.) — Iki gündür kar fırtınası devam ediyor. Ilgaza bir karış kar düşmüştür. Bugün yapılması kararlaştırılan ağaç bay- ramı havanın şiddetinden dolayı tehir edimiştir. Sıvas, 11 — Havalar birdenbire soğudu, kar yağıyor. Konya, 11 — Şehre yağmurla karışık kar düşüyor mülhakatta karın yüksekliği beş santimi geç- miştir. Fidyei necat olarak verilen paranın numaraları neşredilecek New - York, 11 (A.A.) — Lind- bergh, parayı bir müddet evvel aldıkları halde çocuğu iade etme- yen kaçakçıların. izlerinin bulun- ması maksadile, fidyei necat ola- rak tesviye olunan kâğıt paraların numaralarının meşrine izin ver- miştir. a Macar takımı ile maç Mevsuk bir menbadan ak dığımız habere göre Macar fede- rasyonundan gelen telgrafa alâka- dar makam cevap vermiştir. Esas itibarile Macarların teklif ettiği meblâğ kabul edilmiştir. Verilen cevaba göre Macar (B) Milli ta- kımı bayramın ikinci ve dördüncü günü iki maç yapacaktır. Bu maç- ların ikiside temsili mahiyette olup çok ehemmiyete şayandır. M. Pilsudski Mısırdan geldi Lehistan harbiye nazırı mareşal Pilsudski, dün akşam Romania vapurile şehrimize muvasalat et- miştir. Mareşala zevcesi ile yaveri yüzbaşı Lapçinski ve hususi dok- toru refakat etmektedir. Dün akşam /vali muavini Fazlı bey ile Lehistan sefiri M. Cazimir | Olsowski, ve Lehistan konsolosu ve sefaret erkânı vapura giderek mareşalı karşılamışlardır. Mareşal şehre çıkmıyarak geceyi vapurda geçirmiştir., Mareşal bu sabah şehre çıkarak camileri ve müzeleri ziyaret edecek ve öğle üzeri aynı vapurla ve Köstence tarikile Bük- reşe yidecektir.