12 Nisan 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2*50 Sahip ve Başmuharriri » UINJUS V NADİ İDAREUANESİ: karşrcmfa fainı nahses» : . Telgraft İstanbul Cumhuriyet • ' Poşta kuluşu; N° 2 4 6 M j . Başmuharrir 22366 • Tahrir mudürU 23236 20472 darc müdüril 32365. Matbaa Cumhu Meclis dün tatil yaptı Yeni muvazene vergısı Mevcut buhran vergisinden ayn ola | rak yüzde on nisbetinde olacak Ankara 11 (Telefonla) Ma Mustafa Abdülhalik B. yeni liye Vekâleti kabul edilen esasmuvazene vergisi hakkında şu lar dahilinde yeni malî lâyi beyanatta bulunmustur: haları hazırlamakla meşguldür. « Mevcut bahran vergisinLâyihalar bayramertesi Mec Iise tevdi edilecek ve Bütçe En den ayn yüzde on mavakkat cümeninde müzakeresine baş * muvazene vergisi alınmast Fırl lanacaktır. Yeni kanunlar ha Grupunda kararlaşttrdrmştır. zirandan itibaren tatbik oluna Buhran vergisi gene bakidir. Yecaktır. / SALI 12 NİSAN 1932 ABO1VE ŞERAİTİ ! IKÜDDET: ITÜRKİYE İÇİN | •Seneliği J 1 4 0 0 Kr. l | Kr. i : 6 Aylığı 750 • 3 Ayhği i 400 Kr. HARİÇ İÇİN İ 2700 Kr. : Kr. 1450 • 800 Kr. j 1 Ayiığış 150 Kr. Nusfaası her yerde Kuruştur = Tam bir el birligile: Hükumetçe ve milletçe Ankara: (Başmuharririm'zden) İrinde bulunHn&umuz vasivetin ik tisadî ve malî bir darlık vaziyeti olduğunu hepimiz görüvoruz, hisse diyoruz ve biliyoruz. Bu vaziyet bilhassa iki senedenberi gittikçe artan bir daralma cereyanı içinde seyrede gelmiştir, henüz salâh emareleri de gostermiyor. Bütün bu zorluklar içinde yalnız hayatm binnisbe ucuzluğa doğru gittiği farkolunuyor. Ancak müstehlikin vaziyeti için bittabi iyi olan bu ucuzluğun müstahsil için her maddede tamamen bövle olma ması da diğer bir mes'eledir. İyilik namına kayda şayan olan en mühim nokta bütün zorluklara ra&men millî paranın kıymetini tutmak hususundaki muvaffakiyettir. İktisadî ve malî zorluklar âdeta yekdiğerini ikmal edecek bir tehalükle hep kanşasrittiği halde sarfolunan çok dikkatli, çok uvamk itina ve ihtimamlar savesinde milli para sar sılmaz bir kava gibi ve Adeta bir dağ gibi mevkiini muhafa^a ediyor. Demek ki esasen bünyem'z saclamdır, ve vaziyeti iyi bilerek ' edbilre rimizi ona *öre almakla bu ba direyi atlatabiliriz. 1930 senesinde 222 milyon lira üzermden tanzim edilen bütçemizin gecen sene 186 milvon lirav» tenzil edilmiş olduğu malumdur. Bunun sebebini uzunboylu izaha hacet yok tur. Buhran tesirlerini göstermeğe baslamıs, varidatta azlık görülmüş ve aytğımızı yorgammıza göre uzatmak za 'reti karşısında kalınmıştı. Bu tnt elede nazari dikkate alınacak ehe> mivetli nokta şudur: Geçen *ene in şimdi son bir kaç ayı geçmek Ü7 re olan bütçesi nazarî tahminlere drt,>l, hakikî tahsilâta istirtat etti • ilmışti. Filhakika 1930 senesi varidatı, 1931 senesi bütçesi tanzim edil**ken bize ferah ferah 189 *ıil yol<ıuk bir tahsilât hakikati göster • misti. Binaenaleyh 1931 bütçesinin tanzhninde neticesi az çok farklı çıkacak tahminlere değil, hakiki ta h«Mfuklaraj«tinat olunmustu. ^ Bu sene bu rakam eTde edifmemek suretüe yeni mü^külât karşısında kalın'lmıctır. Mü«külât, buhranm de vam etmekte olrjıasmdan ve onun tesirleri bütün iktisadî sahalarda ^ıep aieyhe olarak hüküm icra etmekte br'unmasından ileri gelivor. Bu vaziyet karşısında hükumet uz çok açık arzeden 1931 bütçesini u mumî ve hususî tedbirlerle nv'mkün olan hadlerde baelamak mecburi • yetinde kaldığı gibi 1932 hütçesini de umumî devlet hizmetlerine sekte vermiyecek hakikî esaslarda tanzim eylemek mecburiyeti ile de karşılas mi'tır. Buhranın tesirlerinden tnütevellit o'an bu vaziyet sene icmde anlası'dığı icin ihdas edilen buhran versrisi bu cümleden olduğu gibi bazı taahhüdat taksitlerinin alâkadarla • rile anlaoilarak teciline teşebbüs o lunması d^hi kezalik bu yolda mü racaat edilen tedbirler cümlesin dendir. Yeni malî Iâyihalar bayram ertesi Meclise tevdi edilecektir, yeni kanunlar hazirandan mer'i olacaktır Seyrisefain vapurunda bir grev teşebbüsii.. Maliye Vekâleti yeni vergi kanunu Dün akşam 5,5 vapuru 25 dakikalık layihalarını hazırlamıya başladı bir teahhurla hareket edebildi Rdprüâe kalabahk ve tehacüm Ankara 11 (Telefonla) Meclis saat 2 de Kâzım Pasanın riya setinde toplandı. Bazı id*am mazbataları ile bir kısım münakale lâyi • haları kabul edildi. I Ankara 11 Maliye Vekili Bundan başka çocuk haftasında mektup ve telgraflara Himayeietfal lardan hariçth*. pulu yapıştırılması hakkındaki lâMeclis bu lâyihayı kabul ettikten yiha müzakere olundu. Lâyiha aysonra bayram tatili yapmağa karar nen kabul edildi. verdi ve 21 nisan persembe ?ünü Kanuna göre nisanın 20 incî gütoplanılmak üzere içtimaa nihayet nünden 30 uncu günü aksamma kaverildi. dar postalara tevdi olunacak âdi Yeni kazemç vergiti ve köy mektuplardan bir, taahhütlü mek • hocaları tuplardan iki, telgraflardan üç kuAnkara 11 Maliye Encümeni ruş, kartpostallarrfan yirmi para ayeni kazanç vergisi lâyihasınm tetlınacaktır. Posta ücreti bu para Butçe Encümenl Reîsl Hasan Fekmi T3ey Grev müteşebbisleri Tevkif edildiler Dün aksam Seyrisefaimn sevahili mütecavire vapurlarmda greve benziyen, fakat uzun müddet devam etmiyen bir hâdise olmuştur. Seyrise • fam müstahdemin ve tayfalarının bir müddettenberi yevmiyelermi munta zam alamadıklarından şikâyet ettikleri malumdur. Geçenlerde idarenin Azapkapı fabrikasında da bıma ben Maliye Vekilinin beyanatı zer bir hâdise ohnuştu. Seyrîsefain idaresi havalar düzeldikten sonra hasılâtın çoğalacağını ve borçlarmı ödiyeceğini söylemişti. İdare bundan bir kaç gün evvel ameleye tediyat yapmış, fakat bu »efer de vapurlarda çalışan tayfalara tediyet imkânı hâsıl olamamıştır. Amelenin iddiasma nazaran üç ay danberi yevmiyelerini alamamaktadırlar. Her gün bir kaç kişi vazife(Mabadi 4 üncü sahifede) ni kanunlar Meclise verilmek ü* Hâdise nasd başladı? zeredir.» kikine devam etmektedir. Encumen köy hocalannı istisnalar meyanından çıkarmıstır. Ankara 11 Alman konsorsiyomu namına gelen banka mümessiileri bugün Maliye Vekili tarafından ka bul edilmiştir. Bu mülâkatta sirket ve fabrikalara olan taksitli borçlar mes'elesi görüsülmüştür. Alman'larla müzakere Talebe yurdu hâdisesi 16 talebe müebbedetı, 22 talebe de muvakkaten yurttan ihraç edildi! Sıhhiye Vekâletinden gelen bir emirle Tıp Talebe Yurdundan 16 talebe müebbeden, 22 talebe de muvakkaten tardedilmistir. Bu tart karar 1 an bundan bir ay evvel Yurtta vukua gelen ve tafsilâtı gazete sütunlarına geçen hâdise ile alâka • dardır. iki stajiyer talebe bir gece Yurda geç geldiklerinden Müdür Tevfik Beyin emrile içeri alınmışlar, bu '•zden çıkan ihtilâf üzerine ta'ebe Tevfik Beyi istifaya davet etmişti. Sıhhiye müfettişleri hâdise etrafında tahkikat yapmışlar ve raporlannı vekâlete göndermişlerdi. Vekâlet Bu raporu tetkik ettikten sonra taIebeden Cafer, Kenan, Sinasi, Sükrü Kaya, Hamdi Ali, Ziya Hamdi, Zakir, Ahmet Mithat, Zeki, Enver, Servet, Ekrem, Nadir ve Hayri Efendilerin müebbed'en, Fadıl, Şinasis Şeref, Lem'i, Cenani, Reşat, Ahmet Ef. Ierle diğen 15 talebenin muvak Hindenburg kazandı! Hindenburg 18 küsur, Hitler 13 küsur, Tahelman 3 küsur milyon rey aldılar Balıkesir hattı 23 nisanda merasimle işlemeğe açılıyor Berlin l l (A.A.) Dün saat 22,25 te nesredilen ve 35,908,003 reye müteallik bulunan istatistik • lere nazaran H i n d e n burg 18,964,119 Hitler 13,177,080, Thaelmann da 3,672,226 rey kazanmışlardır. Hindenburg, Bu sene belki artık son hadierile ö intihap edil nümüze cıkan vaziyet, hükumetle be miştir. Hindenbug'un raber bütün milletin ehemmiyetle gözönünde tutacağı ve elbilriğile venbeyannamesi meğe çalısacağı ve çalısınca 4a bitBerlin 11 tabi ve süphesiz muvaffak olacağı tA.A.)Reisimühim ve müstesna bir vazivettir. cumhur Mare Vaziyette ümitsizlik yoktur. Yalnız sal Hinden onun en hakikî mahiyeti ile bütün burg, Alman •milletçe olduğu gibi bilinmesine biz milletine hita ce kat'î ihtiyac vardır. Bu vaziyetin ben neşretmiş içinden ancak bir şartla muvaffak olduğu beyan ve muzaffer olarak çıkı'ahilîr: Mil namede diyor letin ve hükumetin elbirliği etme • ki: Ieri şartile. «Yeminime Cumhuriyet Türkiye'sinde asrî sadık olduğum Tekrar Almanya Retıtnn»ÎLvrlv,!hına intihap edilen Türk devletinin selâmetini ve yük halde vazife Mıreşal Hindenburg selmesini temin edecek çok esaslı mi, kendimi 'noksanlarm ikmaline elatılmıs olduve J mek ve ona haricî siyaset sahasında fırkaların fevkinde tutmak ğunu hep biliriz. fmparatorluktan (Mabadi 3 uncu saMfede) nisfet ile ve vatanımızı tahlis et | 'bir harabe halinde tevarüs etmis olnun bir dereceye kadar miimkün olduğumuz bu vatan o halile bırakıla içinde devletin millet iktisadiyatına duğunu düsünmelidir. Devletin devmazdı. Varlık hakkının son miida istinat eden maliyesi de müterakki let olarak ifa edeceği hizmetler varfaasmda kan ve ateş içinden çekilip bir vaziyet arzetmekten hali de dır ki ne kadar tasarruf yapılırsa yaçıkarılan bu memleket ve milletin bu ğildi. îşte rakam'ar: pılsm esasını terk ve ihmal etmeğe güneş altmda tıpkı diğer milletler gi1927 bütçesi 202,239 000 lira cevaz olamaz. Memleketin dahilî ve bi gittikçe yükselen şanlı ve şerefli 1928 » 207,169,000 » haricî selâmet ve intizamı aagarİ hebir hayat yasamağa olan istıdat ve is1929 » 210 408,000 s. saplarla dahi bize gene mühim kül tihkakım bütün dünya tasdik etmiş 1930 > 222,646,000 tir. Cumhuriyet Türkiye'si bu yeni Vaktaki cihan buhranınm bizdeki fetler tahmil eder. Onun içindir ki biz ba vaziyette hükumetle milletin tam hayata intibak etmek için gerek matesirleri de baş göstermeğe başladı, nevî, gerek maddî sahalarda dev a bu müterakki cereyan geçen sene ricat bir anlaşma halinde elele yürüme • dımlarile yürümeğe başladı. Millet göstererek 186 milyona indi, ve se sini ve muvakkat olduğunda şüphe ol. manen tamamile muasır milletler sa nesi içinde bu yekunun tahsil edile mıyan bu mfişkül devrenin tıpkı küyısına karışmıs, memleket maddeten miyeceği de anlaşiiarak bir taraftan çük mikyasta bir Sakarya geçirilir gibi kat'î muvaffakiyetle atlatılmasını asrî techizat ile takviye edüerek her o bütçenin acığını karşılamak, diğ taraftan yeni bütçeyi arizasız yürü elzem görüyoruz. ahada inkisaf ve inşirah gösterip Yeni bütçenin 170 milyon üzerinyecek bir şekilde tanzim edebümek fStmekte bulunmuştu. Dünyanm büden tanzim ve tatbik edileceği &nlatu. buhranlarına rağmen Türk mil kavgıları baş göstermiş oldu. letıbu her iki sahadaki kabiliyet ve Buhran varsa, bütçe tahminat, ta şılıyor. Bu senenin muvaffakiyetle 7m « ain zerresini kaybetmia değil hakkukat ve tahsilâtı yolunda git geçirilmosi önümüzdeki senelerin dir. mîvorsa ma^rafları ona göre uydur • feyiz ve insirahına esas olacaktır. YUNUS NADİ hayatının muasır inkişafları mak lâzım gelir denilebilirse de bu Kutahya Balıkesır hatttnı gostert^ hanta Ankara 11 (Telefonla) Kü tahya Balıkesir hattı 23 nisanda Meclis Reisi ve Balıkesir meb'usu Kâzım Paşa Hz. tarafından küşat edilecektir. Resmi küsat programı hazırlaıunıştır. Meclis Reisi ayın yirmi ikisinde Ankara'dan hareket edecek, Kütahya'dan Balıkesir'e gelecektir. Merasime Balıkesir meb'usları ile gazeteciier de iştirak ede • ceklerdir. Htflllllllllllllllltllll •lll«lll|tlllll*l •IIMIMIIII Talebe Yurdu mw1uru Tevfık Bey ıınıiMiııııııtnıiMniHtnıııııııııııııımııiMiıııııııııııımiHiııııııtııııtııııııııiHiııtııııııiMiıııınıtıiıııııııımııııııııınınııııı katan tartlarına karar v .niştir. Karar talebeye tebliğ olunmuş, müebbeden tardolunanların Yurtla alâkaları kesilmiştir. Tardedilen talebeler kararın tashihi için Vekâlete müracaate karar vermişlerdir. ıııııııııtıııııııııııiııı Mareşal Pilsudski dün Mısır'dan Istanbul' geldi, bugün şehri gezecek Yüz bin lira 37878 numaralı bilete isabet etti Tayyare piyankosunun on ikinci tertip üçüncü keşidesi dün Darül • fünun konferans salonunda çekil • meğe başlamıştır. Yüz bin liralık büyük ikramiye 37878 numaraya isabet etmistir. Keşideye bugün de öğleden sonra devam edüecektir. Bugün çıkacak ikramiyeler arasınd"a biri on beş, diğeri on bin liralık iki büvük ikramiye ile bir de 20 bin liralık mükâfat vardır. Bu mükâfat keşideden sonra çekilecek yirmi numara arasında tak sim edilecektir. Dünkü keşidede ikramiye kazanan numaralar ikinci sahifemizdedir. Jün akşam Gaîata nhttmında Mareşal Pıhudski'ye intizar eden Polonya'lılardan Ties'et bır grup Dahiliye Vekili geliyor Ankara 11 (Telefonla) Dahili ye Vekili bayram tatilini geçirmek üzere iki üç güne kadar Istanbul'a gidecektir. Tedavi için bundan bir buçuk ay evvel şehrimizden geçerek Iskenderiye'ye giden Lehistan Harbiye Nazırı Mareşal Pilsud«ky dün akşam Romanya vapuru ile şehrimize gelmiştir. Mareşal, Istanbul Vali muavini Fazlı Bey, Lehistan'ın Türkiye sefiri M. Kazimiz Olşovsky ve polis be sinci şube müd'ürü Kenan Beyle kon solosluk erk.'nı ve sehrimİ7de bulu(Lütfen sahıfeyı çevtrintz)