31 Aralık 1931 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

ccc — bulmaları Sahife 31 Kânunuevvel 1931 2 1931 (Baş tarafı birinci sahifede ) uğraşıyorlar. Bu senenin mübim hadiselerinden olan Hoover mora- toryomu, Alman ricalinin Parisi, Fransız ricalinin Berlini, M. Laval ile M. Grandi'nin Amerika seya- hatleri hep bunun içindi. Hiç bir sene, Avrupanın siyasi ricali bu derece hane berduş ve mütehar- rik olmamışlardı! Avrupa ittihadı fikri, gene bunun için, doğmadan öldü, Mançuri meselesi Cemiyeti Akva- mın iflâsını, gene bunun için meydana çıkardı. Hulâsa, 1931 senesinde ne yapıldı işe hep iktisadi endişe ile yapıldı. Fakat, teessüf edilir ki, yapılan işlerden hiç biri muvaffak olmadı. 1931 senesi, Avrupa politikası itibarile bir muvaffakı- yetsizlik, hattâ bir iflâs senesidir. Şimdiye kadar :takip edilen usullerle, - baş vurulan çarelerle, iktisadi buhranın ortadan kalk- masınada imkân yoktur. Eğer ahval böyle devam eder, Avrupa siyasetine hâkim olan politikacılar aynı kafada insanlar olursa, dünya, gelecek sene daha büyük sıkıntılara göğüs germek mecbu- buriyetinde kalacaktır. Her şeyden evel, içinde bulun- duğumuz bubranın, muvakkat bir hadise olmadığını kabul etmek lâzımdır. Bastığımız yerin sarsıl- dığını bissetmeliyiz. Bütün bir asrın, mali, iktisadi telâkkilerinin şimdiye kadar istinat ettiği temeller sallanıyor. Hakikat budur. Yeni ihtiyaçlar, yeni tedbirler ister. Eski nizamın bir gün avdet edeceğine inananları, müthiş bir sukutu hayal bekliyor. Dünya, bir buhran değil, iktisadi bir inkılâp geçiriyor. Eski ve temelleri sarsılan bir nizama, maziden kalma bütün menfaatlerile yapışmış olanların, bu yeni derde eski devalarla çare mümkün müdür? e Necmeddin Sadık ayas Kemal Ömer bey Merhumun cenaze merasimi dün ibtifalâtla yapıldı Merhum Kemal Ömer beyin cenazesi, dün biraderi Dr. Besim Ömer paşa'nın Cağaloğlundaki evinden merasimle kaldırılmıştır. Cenazede büyük bir kalabalık vardı. Türbeden Çarşı kapısına kadar uzanan saha, merhumu seven büyük bir cemaatle dol- muştu. Tabut, eller üstünde gidiyordu. Cenazeye vali Muhiddin beyle belediye, vilâyet erkânı, darülfü- nun tıp talebesi ile darüşşafaka talebesinden birer grup iştirak etmişti. Cenaze alayına iştirak eden mümtaz simalar arasında Istanbul mebusu ve sabık müze müdürü Halil, Kocaeli mebusu Reşit Saffet, doktor Akıl Muhtar, gp Orhan, Sabık şehremini emil, Müderris Zıya Nuri paşalar ve sair zevat bulunuyordu. Bir polis müfrezesi cenazenin önünde gidi- yordu. Cenaze otomobillerle Merkez efendi makberesine nakledilmiştir. Merhumun o defninden sonra mezar başında vali bir nutuk söylemiş, Kemal Ömer beyin mezayasından, vazifeşinasliğından bahsetmiş, vali beyden sonra tıp talebesinden bir genç tıbbiyeliler namına hocaları Besim Ömer paşaya teessürlerini bildiren su- zişli bir hitabe söylemiştir. Merhuumun biraderi Besim © Ömer paşa ile sair ailesi erkânına tekrar taziyetlerimizi arzederiz. Bu Ankara 30 — Meclis iktisat encümeni bugün toplanmış ve ec- nebilerin yapamıyacakları sanatlar etrafında hazırlanan lâyihayı mü- zakere etmiştir. Lâyiha, adliye ve hariciye encümenlerinde de müza- kere edildikten sonra heyeti umu- miyeye sevkedilecektir. Encümen lâyihada bazı tadilât yapmıştır: Ecnebilerin memleke- timizde yapamıyacakları sanatlar şunlardır: Kimyagerlik, baytarlık? gümrük komisyoncuları, esham ve tahvilât, zahire ve ticaret borsalarında mübayaacılık, arabacılık, şoförlük, şoför muavinliği, umumi nakliye vesaitinde, su, tenvirat ve ticaret işlerinde daimi veya muvakkat işçilik, ayak satıcılığı, hamallık, Iktisat programı Âli iktisat meclisinin kararları Ankara, 31 (Telefon) — Âli iktisat meclisince hazırlanan mü- teaddit raporlar başvekâlete tak- dim edilmiştir. Meclis hükümetin esaslı bir iktisat programı tanzim etmesi lüzumunda ittifak etmiş ve tediye müvazenesi raporuna iktisadi buhranın tesirleri ve iza“ lesi çarelerine dair bir lâhika ilâve etmiştir. Limanlarımızın bir an evvel inşası ve mevcutların ıslahı temen- nisi de iktisat meclisinin diğer bir raporuna mevzu teşkil eylemiştir. Ithalât eşyası meyanından mem- leketimiz dahilinde imali kabil olanların bir an evvel istihsali çarelerinin temini suretile iptidai maddelerimize bir sarf mahalli bulunmasının lüzüm ve ehemmiyeti raporlarda işaret edilmiştir. Trabzon ticaret odası Trabzon, 30 (Hususi) — Ticaret borsası kadrosunda tensikat ya- pılmıştır . Iktisat müdürü, Ticaret odası hesabatını tetkik etmektedir. İzmirde yağmur Bazı yerlerde sular taştı, sokakları sel kapladı Izmir, 30 ( Husvsi) — Bir kaç gündenberi havalar (o ısınmıştır. Fakat yağmur devam ediyor. Bu gün İzmire çok yağmur yağdı, bazı yerlerde sular taştı, sokak- ları sel kapladı. Garbi Trakya'da ve Akdeniz'de fena hava Atina 30 (A. A.) — Garbi Trakya'da fasılasız surette yağan yağmurlar nehirlerin taşmasına sebep olmuştur. Bir çok köylerin etrafla muva- salası kesimiş, ekilmiş arazi su altında kalmıştır. Akdenizde de hava fena halde bozulmuştur. Trabzonda hava açtı Trabzon 30 (Hususi) — Üç günden beri bava açtı. Kar ekser yerlerde erimiştir. Sebze bahçe- lerinde taze salatalıklar yetişiyor. Saracoğlu Şükrü bey Ankara 30 — Saraç oğlu Şükrü Bey bu sabah geldi. Öğleden sonra, İsmet Paşa tarafından köşkünde kabul edildi. Bu mülâ- kat iki saat devam etti. Sahah Ecnebilerin yapamıyacakları iş Iktisat encümeni kanun lâyihasına yeni bazı maddeler ilâve etti ki 'Telgraflar furunculuk, garsonluk, alelumüm müessesat oOve (o kumpanyalarda bekçilik, seyyahlara tercümanlık ve rehberlik. Iktisat encümeninde bu lâyihaya ilâve edilen bir kayda göre sana- yii nefise erbabından olan sanat- kârlar müstesna olmak üzere ecnebi artistleri, dansözleri, dan- sörleri, çalgıcılar ve muganniler memleketimizde icrayi sanat ede- miyeceklerdir. Yalnız sun'i aza ve musiki aletleri yapan sanat- kârlar hükümetten müsaade al- mak şartile çalışabileceklerdir. Devlet müesseselerinde ve be- lediyelerde £ istihdamları (zaruri görülen mütehassıslar ancak He- yeti vekile kararile çalışabilecek- lerdir. Eşhas tarafından getirilecek mütehassıslar ise en az altı aylık Moskova seyahati Başvekil nisan zarfında Moskovaya gidecek Ankara 31 (Telefon) — Ismet paşa nisan ayı zarfında Moskovaya gidecek ve oradan avdetten bir müddet sonra da Romayı ziyaret edecektir. Sofya seyahatinin ise tarihi henüz malüm değildir. Gazi Hz. Reisicumhur Hz. nin gelecek hafta içinde şehrimize şeref verecekleri tahakkuk ediyor. Gazi Hz. nin (o Ankaradan çarşamba günü (hareket etmeleri galip ihtimaldir. Gazi Hz. Gazi muallim mek- tebi ve kız enstitüsü tarafından temsil edilecek olan Faruk Nafiz beyin “ Akın,, piyesinin provala- rında bulunmuşlar ve gençleri teşvik etmişlerdir. Muallimler Maaş zammı bu sene verilmiyecek mi? Ankara 31 — Bugün mecliste yeni vekillerin tayinine dair Reisi- cumhur Hz. nin tezkeresi okuna- caktır. Ondan sonra terfi eden maallimlere yapılacak maaş zam- mı müzakere edilecektir. Bu sene terfi eden muallimlere, eylül 1931 tarihinden itibare zam yapılması lâzım gelmektedir. Bütçe encümeni tarafından ha- zırlanan müzekkerede bu zammın bu sene içinde verilmesine imkân olmadığını,hattâ bu meselenin tef- sire bile ihtiyacı bulunmadığını bildirmektedir. Bütçe encümeni azasından yal- nız Erzurum mebusu Aziz bey encümenin, bu karanına muhalif kalmıştır. Heyeti vekilede Ankara, 31 — Heyet vekile dün öğleden sonra toplanmış ve geç vakte kadar müzakerede bu- lunmuştur. Bu müzakere esnasın- da yeni vekâletler teşkilatı mev zuubas olmuş, başvekil, sabık maliye vekili Saraç oğlu Şükrü beyin Amerika seyahati ve Pariste hamiller mümessillerile temaslar hakkında malümat vermiştir. mukavele yapmak şartile vekâlet- lerin mütehassıs beyetleri tarafın- dan tetkik ve tasvip olunduktan sonra çalışabileceklerdir. Kanunen musarrah olduğu veç- hile ecnebi tebaası olanlanlar avu- katlık, eczacılık, dişçilik, ebelik ve bundan maada göller ve Mar- mara bavzasile boğazlar ve bik umum kara suları dabilinde işleyen merakibi bahriyede hiç bir iş alamıyacaklardır. Bunların vilâyet ve kaza mer- kezlerinden gayri olan yerlerde ticaret yapmaları da menedilmiştir. Elyevm memleketimizde memnu san'atlarla meşgul bulunan ecne- biler kanununun meriyete girme- sinden azami 3 ay sonra san'at- larını terketmeğe mecbur tutul- muşlardır. Buhran senesi 1931 senesi hakkında Tan gazetesine diyor? Paris, 31 (A.A.) — 1931 sene- sinin siyasi bilânçosunu yapan “Temps,, gazetesi, geçen senenin siyasi, iktisadi ve mali buhranlar havası içinde iğil suretle sarfedilen bütün gayretleri beyhude bırakan gayet ağır ve cihanşümul bir sıkıntı vücut bul- masına sebep olduğunu müşahade etmektedir. 1932 senesi zarfında eski hırs- ları ve emelleri bırakarak aklise- limin tavsiye ettiği tesanüt ve sulh eserini mümkün görülen en iyi şartlarla tahakkuk ettirmeğe çalışmaları lâzım geleceği kana- atini izhar eylemektedir. Tiftiklerimiz Ankara 30 (Hususi) — Tiftik- lerimizin hariç memleketlerde daha yükşek fiatle satılabilmesi için iktisat vekâleti bazı tedbirler almıştır. Bundan sonra tiftikler ihraç edilmeden evvel hastalıklı olup olmadıkları tetkik edilerek rapor menşe şahadetnamesine raptolunacaktır. Zevce katili Hüseyin hoca gayri tabii haller gösteriyor Ankara, 31 (Hususi) — Ge- çenlerde karısını öldüren Hüseyin hoca tevkifhane koğuşunda son günlerde bazı gayri tabii hare- ketlerde bulunmağa başlamıştır. Hoca tevkifhane (müdürlüğüne müracaat ederek evinde gömülü parası olduğunu iddia etmiş ve bunları almak üzere evine götü- rülmesini talep etmiştir. Müddiumumilik buna müsaade etmiş ve muhafaza altında hoca evine götürülmüş isede iddia ettiği paraları bulamamıştır. Mahallede evinin önünde hocayı gören mahallenin kadınları maz- nunu telin etmişlerdir. Hoca tev- kifhanede pek az yemek yemekte adeta bir açlık grevi yapmaktadır. Fırka umumi idare heyeti azalığı Ankara, 31 (Hususi) — Ziraat vekâletine tayin edilen Muhlis beyden inhilâl eden fırka umumi idare heyeti azalığına Mardin mebusu Ali Riza beyin intihabı mukarrerdir . — Yerli mal Darülfünunlular bu gün biz miting yapacaklar Tasarruf ve yerli mallar hak- kında bugün ögleden sonra da- rülfünun ve yüksek mektepler talebesi tarafından büyük bir miting yapılacaktır. Talebe saat ; 14 buçukta darülfünun konferans salonunda toplanacaktır. Burada talebe ve müderrisler tarafından nutuklar irat edilecek, bundan sonra Taksime kadar bir yürüyüş yapılacak yolda bir çok yerlerde durularak nutuklar söylenecktir. Taksim abidesine bir çelenk konularak merasime nihayet veri- lecektir. Bu münasebetle darülfü- nun konferans salonunda küçük bir yerde yerli mal sergisi açıla- caktır. Istanbul 30 (A.A.) — Türk talebesi yerli mallar koruma ko- mitesi oObirinci kânunun 3iİnci perşenbe günü saat 14te bütün halkı Darülfünun konferans salo- nunda yapacağı tezahürata davet eder. Feci bir vaka Sabık meşihat müsteşarını kayın biraderi yaraladı Dün sabah, Nişantaşında Hacı Emin efendi sokağında feci bir hadise olmuş, sabık meşihat müsteşarı oCevdet Molla bey, kayın biraderi tarafından kalbinin üzerinden kurşunla yaralanmıştır. Yaptığımız tahkikata göre hâdise şu suretle cereyan etmiştir: Hamdi efendi takriben iki sene evvel işsiz kaldığından, (eniştesi (o Cevdet Molla beyin evine iltica etmiş, orada kendisine tahsis edilen odada oturmağa başlamıştır. Fa- kat Hamdi efendi, hemşiresinden ve eniştesinden gördüğü bu hi- maye ve şefkate rağmen evde geçimsiz bir unsur olmuş, daima eniştesinin aleyhinde söz söyle- mekte devam etmiştir. Hamdi efendi son zaman- larda Cevdet Molla bey aleyhinde polise ve adliyeye istidalar ver- miş, yapılan tahkikat neticesinde bu istidalar muhteviyatının asılsız olduğu anlaşılmıştır. Bunun üze- rine Hamdi efendinin dün sabah evden çıkması takarrür etmiştir. Cevdet Molla bey, Hamdi efendiye ait eşya ile evin eşyasını tefrik ederken Hamdi efendi hizmetçi Faikaya iki kahve pişirmesini tembih etmiş, hizmetçi kahveleri pişirmeğe çıktığı sırada tabanca ile Molla beye ateş etmiştir. Tabancadan çıkan kurşun Cev- det beyin kalbinin üstüne isabet etmiş, fakat Cevdet bey metane- tini muhafaza ederek carih kain biraderinin (elinden (o tabançayı almağa muvaffak olmuştur. Etraftan (yetişenler, (Cevdet Molla beyi Şişli sıhhat yurduna kaldırmışlar, Hamdi efendi polis tarafından yakalanmıştır. Cevdet Molla beyin yarası ağırdır. Bugün operatör M. Kemal bey tarafın- dan ameliyat yapılacaktır. Sebepsiz cerh! Bir ameleyi tanımadığı biri yaraladı Balıkpazarında Abdurrahman isminde bir fabrika amelesi dün gece Uzunçarşıdan geçerken ta- nımadığı bir adam üzerine hücum ederek bıçakla ağır surette yara- layıp kaçmıştır. Abdurrahman Cerrahpaşa has- tahanesine götürülmüştür. Zabıta meçhul carihi aramaktadır. Bu da öyle. Galatada kahveci Iranlı Hüseyin dün akşam kahvede otuturken Hasan isminda biri gelmiş ve yaralayıp kaçmıştır. i sebepsiz yere Hüseyini kasığından e