12 Kasım 1931 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 “Eti ucuzlatmak meselesi (Baş tarafı birinci sahifede) baha yoktur. Bundan on yedi sene evel bir mezbaha yaptırmak teşebüsünde bulundum. Alıncak resim için bir kanun lâyihası hazırldadım. Mebusan ve âyan meclisinde kanunu müdafaa ettim. Mebusan meclisi teklifim vec- bile mezbaha masrafına ve saire- ye karşılık olmak üzere okka başında yirmi para alinmasını kabul etmişken kanun meclisi âyana gidince âyan heyeti okka başına on para alınmasında ısrar etmişti. Halbuki bu gün işitiğime göre okka başında 10-15 kuruş alını- yormuş. Bu para, bilhassa etin pahalılaşmasına amildir. Fikrimce belediye, (o bugünkü vaziyete göre kesme, yüzme, te- mizleme için ve sakatını sahibine iade etmek ve o buzhaneye nakline kadar başka hiç bir üc- ret almamak şartıyla etin okka- sından beş kuruştan fazla hiç bir para almamalıdır. Bilirsiniz ki et, ekmek, süt, şeker başlıca ha- vayici zaruriyedendir. Bunları her ne suretle olursa olsun pahalılaş- tırmak, ehalinin sıhhatine, haya- tına dokunmak demektir. Iki seneden beriher şey az çok ucuzladığı halde süt şeker, et fiatlerinde zerre kadar tenezzül vukua gelmemesi şayanı teessüftür. — Etin pahalılaşmasında mez- baha rüsümündan başka amil yok mudur? — Evet vardır. Mezbaha dam- gasını taşıyan etler şehrin muhtelif yerlerinde göze çarpacak surette ayrı fiatlerle satılıyor.Bu da bele- diyenin maatteessüf kontrolu al- tında bulundurmadığı kasapların ihtikârından ileri geliyor. Fransada belediye, kasaplara et fiatini cins ve derecesine göre tayin ederek dükkânların içine astır- maktadır. Hiç bir kasapta bundan. bir santim fazla satamaz. Filhakika burada bazı kasaplar et fiatlerini gösteren etiket ko- yarlarsa da bu fiatlerin tayini ken- di takdirlerine bağlıdır. Belediye- nin katiyyen kontrolu yoktur. — O haldeete nark konmasına taraftar mısınız? — Mademki et mezbehada kesiliyor. Mademki bir hayvan borsası vardır. Belediye kendi kontrolu altında bulunan etin fiatini Opek kolaylıkla takdir edebilir. Ve pek kolaylıkla da etin cinslerine ve nevilerine göre nark koymak mumkündür. Avru- pa belediyelerinin bir çok yerle- rinde ete nark konduğu halde neden dolayı bizde konmasın? Aynı zamanda belediyemiz, etile beraber halkımıza sıhhi süt temin etmeli ve süte de nark koymalıdır. Çünkü bizde süt fiatleri hiç bir memlekette görülmemiş kadar kahalıdır. Ba- husus başka memleketlerde sa- tılan sütler, buradaki sütlere benzemeyecek kadar temiz ve hilesizdir. Belediye gerek ete, gerek süte, ekmek gibi nark koyarsa, yerden göğe kadar hakkı vardır. — Belediye meclisinde azadan bir kısmı, bilhassa Ceydet Kerim bey ete nark konmasında bir mahzur ogörmeyorlardı. Demek bu fikirdesiniz? — Cevdet Kerim bey ile rüfe- kasının bu husustaki teklif ve tenkitleri pek yerindedir. — Belediye, mezbaha, buz fabrikası ve saireden mürekkep Karaağaç müessesatının belediye bütçesinin yegâne varidat men- baını teşkil ettiğini, hastahanelerle itfaiye teşkilâtına âit masrafların büyük bir kısmının bu varidat ile temin edildiği ileri sürülüyor. Ne dersiniz? — Bu fikir katiyen doğru de- ğildir. Belediye, başka şeylerden tasarruf yaparak başka varidat menbaı temin ederek bütçesini MAŞ Bu Sabahki Telgraflar Çinde vaziyet fenalaşıyor Japonya yeniden Çine asker sevkediyor Vaziyeti tetkik için Pariste mühim bir içtima Tokyo, 11 ( Hususi ) — Şimali Mancuride son vuku bulan muha- rebede Japonların 150 maktul ve mecruh zayiat vermiş olmaları Japonların çok vahim ve ciddi bir ihtilâfa girmiş olduklarını ef- kâri umumiyeye anlatmıştır. Çililerin bu muharebede takip ettikleri usul, harekâta sovyet zabitlerinin iştirak ettiklerine ve ihtimal harbi idare ettiklerine dair japonlarda kanaat hasıl etmiştir. Mançuriden avdet eden sabık harbiye nazırı ceneral Sirakova şu beyanatta bulunmuştur: —Sovyetler Şimali Mançurideki Çinli askerlere yardım edecek olurlarsa Mançuride vaziyet Ku- vangtong şibh ceziresindeki Japon ordusunun idaresi ve kudreti haricine çıkacaktır. O zaman Japon milleti için vaziveti gayet metin bir azim ve karar ile karşılanmak zamanı gelmiş olacaktır. Aksayı şarktaki Sovyet ordusu kumandanı şimdiki vaziyetin 1929 senesindeki buhrandan daha va- bim olduğunu bildirmiştir. Bir rivayete göre Moskova memurları Mançurideki Rus kousoloslarına ihtiyatla hareket etmeleri ve Japon politikasını dikkat ile takip etme- leri için talimat göndermiştir. Japonya asker gönderiyor Londra, 1 — Mançuride vazi- yet gittikçe karışıyor. Japonya Mançuriye bir liva, Koreye da dört bin asker gönderiliyor. Bun- ların diğer askerlerin tebdili için sevkedilmekte oldukları söyleni- yor. Vaziyetin aldığı şekil üzerine imparator manevralardan Tokyoya dönmüştür. Pariste müzakereler Paris 77 ( Hususi ) — Çin - Japon ihtilâfı hakkında burada mühim (müzakereler | cereyan etmektedir. Amerikanın Londra sefiri bu müzakerelerde bulunmak üzere Londradan buraya gelmiştir. Top ateşi Pekin 11 (A.A) — Dün saat 13 de Chou-Hai - Kuan önün den geçen bir Japon torpidosu 3 defa topla ateş etmiş ve saat 14de de Tien- Tsin yakınında Takou üzerine da 4 defa top ateşi açmıştır. Bu nümayiş Çinli PEP tevazün ettirmeli ve eti hemen ucuzlatmak çaresini bulmalıdır. Kasaplar şirketi idare meclisi reisi ne diyor? Kasaplar şirketi idare meclisi reisi Ahmet bey et pahalılığı hak- kında şu izahatı veriyor: — Meseleyi ikiye ayırmak lâ- zımdır. Et fiatleri arasında, her zaman bir fark olmak icap eder. Et, toptan 35 kuruşla 50 kuruş arasında satılmaktadır. Bu fiat farkı etin nefasetinden ileri geli- yor. Kasapları ihtikârla ittiham etmek haksızdır. Çünkü bir kasap eti 40 kuruşa alıp, 70 - 80 kuruşa satsaydı dehşetli zengin olması icap ederdi. Et daha ucuza satılmalıdır. Şehir meclisinde fazla şikâyet edilmesine mahal göremiyorum. yapılacak sahil ahalisi arasında şiddetli bir heyecan tevlit eylemiştir. Tokio 11 (A.A.) — Mançuride vaziyetteki vahametin artması do- layısile Kubeden Porartura 4 tor- pito muhribi gönderilmistir. Yakomu kruvazörü alacağı yeni emirleri beklemek üzere Yokosu- sukadan Saseboya hareket etmiştir. Tien - Tsinde isyan Pekin 11 (A.'A.) — Asiler dün akşam saat 21 de Tien- Tsin darülfünununu karargâh ittihaz eden Çin polislerine taarruz etmişlerdir. £ Müsademe (bütün gece devam etmiştir. Fransız kuvvetleri Avrupa im- tiyaz mıntakası hudutlarına top- lanmışlardır . Vaziyet vahamet kesbetmektedir. Tüfek ateşi de- vam ediyor. Çinlilerle-japonlar arasında doğ- rudan doğruya bir müsademe vukuunu men için Çinli,' fransız, ingiliz, amerikan ve italyan askeri kıtalarından müteşekkil beynel- milel bir polis heyeti teşkil edile- çektir. işsizlik Fransada buna çare aranmağa başlandı Paris 11 (A. A.) — M. Laval bu sabah son üç ay zarfında artmış olan işsizliğe karşı bir çare bulunması için görüşmek üzere gelmiş olan iki mebusu kabul etmiştir. Haftada ancak üç veya dört gün çalışan ve bu suretle kısmen işsiz kalanların miktarı Paris şehri ile Seine departmanında takriben 500,000 kişidir. Mebuslar, sanayide istihdam edilecek ecnebi amele nisbetinin her meslek için bir yüzdeye tabi tutulmasını istemektedirler. Bunlar bilhassa 6000 taksi şoförünün işsiz olduğunu, halbuki (8000 ecnebi şöförünün taksi idare ermekte bulunduğunu söylemiş- lerdir. ingilterede işsizlik Londru, 10 (A.A.) — 2 teşrini- sani'de mukayyet işsizlerin mik- tarı iki milyon yedi yüz on bin dokuz yüz kırk dört kişiden ibaret bulunmuştur. Bu yekünda 28 eylüle nazaran 113823 ve geçen kafakine nispetle 15148 kişilik bir tenakus vardır. Meclisin salâhiyeti vardır. İstediği anda et fiatlerine nark koyabilir, ve bunu yapmalıdır. Istanbulda et fiatlerinin, (Obu bolluk şeraiti içinde, bu kadar pahalı satılmasının başlıca sebebi çok kasap olmasıdır. İstanbul halkının et yemek için, mezba- haya senede iki milyon lira ver- diğini de unutmamalıdır. Fiatleri indirmek için kasap- ları tahdit etmek lâzımdır. Bu da iki şekilde kabildir. Biri, ecza- neler hakkında olduğu gibi, kanuni tarik, diğeri bir takım usullerle fili bir şekilde kasapları tahdit etmek.. En birinci usul nark koymaktır. Masrafa tahammül edemiyen, küçük ka- saplar, ortadan çekilir, piyasada et satışı muayyen ellerde toplanır, fiatler bu kadar kabarık olmaz. Dahiliye vekili Şükrü Kaya bey Arapgire vasıl oldu Arapkir, 10 (A.A.) — Dabhiliye vekili Şükrü Kaya beyfendi ve refakatindeki zevat Malatyada alay !karargâhını ve mektepleri gezdikten sonra Malatya valisi, Cumhuriyet Halk Fırkası Vilâyet heyeti reisile birlikte Arapgire geldiler. Arapgirliler kasabalarına ilk defa gelen bir vekili karşılamak- tan mütevellit sevinçlerini çoskun bir tarzda izhar ettiler. Vekil bey, hükümet, belediye ve Cumhuriyet Halk Fırkasını zi- yaret ettiler. Yarın Kemaliyeye giderek tetkikatta bulunacaklardır. 65000 kantar fındık ihraç edildi Trabzon 11 (Hususi) — Bugüfle kadar Trabzondan 932 mahsulüne ait 65 bin kantar fındık ihraç edildi. ir iz vt Trabzonda teftişleri Trabzon 11 (Hususi) — Burada bir teftiş faaliyeti göze çarpmak- tadır. Evkaf dairesi teftiş edil- mektedir. Defterdar bey de Gü- müşhaneyi teftişe gitmiştir. Irtişa meselesi Ankara, 12 — Avrupada bu- lunup ta hastalığı dolayısile da- vete icabet edemiyerek rapor gönderen irtişa meselesi maznun- larından birisinin raporunun tav- zihi OAnkara müddeiumumiliği tarafından talep edilmiştir. Bu talebe gelecek cevap üzerine vaziyet son safhasına girecektir. üzüm ve incir satışı Izmir 1l (A. A.) — Bugün 40 buçuk kuruştan 52 kuruşa kadar 205 çuval üzüm ve 9 kuruştan 29 kuruşa kadar 104 çuval incir ve 725 kuruştan 800 kuruşa kadar 183 okka afyon satılmıştır. Manisa valisi Ankarada Manisa 11 (Hususi) — Manisa valisi Fuat bey mezunen Anka- raya gitmiştir. Fransız meclisi Meclislere 64 istizah takriri verildi Paeis, 11 (A. A.) — Yarın 4 aylık tatilden sonra, Bourbon ve Luxembourg saraylarında parla- mento çok yüklü bir program ile tekrar mesaisine o başlıyacaktır. Mebusan meclisine 60 kadar ve âyan meclisi riyasetine de 5 adet istizak takriri verilmiştir. Mebusan meclisinde müzakere edilecek olan istizah takrirleri, Hoover moratoryomuna, tahdidi teslihata, Sovyetlerle müzakerata Almanyanın vaziyetine iktisadi ve siyasi buhran ile müstemleke- lerde hüküm sürmekte olan buh- rana müteallik bulunmaktadır. Radikallerle Sosyalistler de biraz itidal zibniyeti hasıl olduğu gö- rülmektedir. Bu içtima devresinde eski zamanlardaki gürültülü mü- nakaşaların (Ovuku (o bulmıyacağı tahmin olunmaktadır. Manche denizinde şiddetli bir fırtina Londra, 10 (A. A. ) Manche denizinde şiddetli bir fırtına hü- küm sürmektedir. Sahil boyun- daki bir çok şehirler şiddetli yağ- murların tesirile ve suların pek ziyade kabarması yüzünden bir çok zarar ve hasara uğramıştır. Müteaddit gemiler imdat istemiş- lerdir. 12 Teşrinisani 1931 Kıbrısta vaziyet i Halk Kıbrıslılar lehinde nümayiş yapacak Atina, 10 ( Hususi ) Kıbrıs lehinde büyük halk nüma- yişleri yapılacaktır. o Mağazalar protesto makamında bir müddet kapanacaktır. Kıbrıs mücadelesi cemiyeti reisi amiral Kunduriyotise Kıbrıslıların Yunanistana iltihak hakkında (o verdikleri (o kararları muhtevi milli bir kitap verilecektir. M. Venizelosun beyannamesi Atina 10 (Hususi) — Kıbrıslılar lehinde günden güne büyüyen cereyan karşısında yarınki garete- ler M. Venizelosun Yunan mille- tine hitaben bir beyannamesini neşrediyorlar. M. Venizelos bu beyannamede Kıbrıs lehindeki tezahürata bir nihayet verilmesini tavsiye eyle- mekte ve gazeteler tarafından kullanılan lisanın yüksek milli menfaatleri zarara uğratmak teh- likesini tevlit ettiğini yazmaktadır. Mütarekenin yıl dönümü Paris, 11 (A.A.) — Mütareke- nin on üçüncü yıl dönümünü tesit için resmi, hususi, dini, mülki ve askeri bir takım merasim yapıla- caktır. Reisicumhur M. Doumer bu sa- bah on birde takı zafer meyda- nına gitmiş, orada bütün nazır- lar, ve mülki ve askeri erkân, sefirler, sabık omuharipler cemi- yetleri ve gayet kalabalık bir halk hazır bulundukları halde meçhul askerin mezarı önünde uzun müd- det eğilerek tevakkuf etmiştir. Deniz kazaları Tehlikede bulunan bir vapur Lacorogne 11 (A.A.) — Hali hazırda bütün sahil boyunca hüküm O sürmekte olan fırtına Dün gecedenberi bu gemi teh- “ Georgio , ismindeki Yunan vapurunun kazaya uğramasına sebep olmuştur. like (işareti vermektedir. Bir Fransız vapuru kazazede gemi mürettebatından altı kişiyi kur- tarmıştır. Fakat bugü Yunan vapurunun telsiz telgraf mürsilesi hiçbir işaret vermediğinden geminin batıtğı ve içindeki mürettebatın da bera- ber boğulduğu zannediliyor. Diğer taraftan Durango ismindeki Is- panyol vapuru da imdat istiyor. Bir Alman romorkörü bu vapuru aramağa gitmektedir. Chiaborra ismindeki emisi evvelâ yardım istemiş, akat sonra hasaratını tamir ettiğinden yoluna devam edebi- leceğini — bildirmiştir . o Biskaya körfezindeki fırtınanın şiddetin- den dolayı bir çok vapurlar La Gorogne limanına ilticaya mecbur kalmışlardır. | italyan Sör John Simonun avam kamarasında beyanatı Londra, 11 (A.A.) — Hariciye nazırı Sör John Simon mu- halifler (| fırkası lideri M. Lansburynin sorduğu bir suale verdiği cevapta 16 Teşrinisanide Pariste o toplanacak (o Cemiyeti Akvam meclisinin içtimaımda hazır bulunacağını söyledikten sonra demiştir ki : “M. Briandın değerli idaresi ve Amerikanın göstermekte de- vam edeceği ümit ettiğim manevi müzahereti sayesinde meclisin bu fena ihtilâfı halledilebileceği ümi- dindeyim. ingilterede ekmek fiati yükseliyor Londra, 11 (A.A.) — Ingilte- re'de 16 teşrinisaniden itibaren ekmek fiyatı libre başına yarım penny ziyadeleşecektir.