2 Mart 1930 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Sahife 5 Yarının en müessir silahı İstikh:aıl muharebelerinde telsiztelefon pek büyük bir rol oynıyacaktır Radyonuzun başında Viyananın mefis operetlerini, Paris'in neşelen- dirici nağmelerini ve bilmem daha hangi merkezin, en güzel parça- larını dinlerken, bu mini ve gayet şık aletin, yarının cn korkunç bir silâbı olacağı hatırı- Bızdan geçti mi? Siz hatırlamasanız bile ne ça- re ki bu tayyare, bomba, ağ top, zehirli gaz devrinde, bunların hepsinden daha müessir bir silâh türemiştir: Telsiz Telefon. Kunu bir Alman mecmuası idöia ve isbat etmektedir. Çünkü cihan harbinde bu gibi silâhlar- dan en ziyade Almanya mütcessir olmuştur. Telsiz telefon silâhının dehşeti şufasındadır. ki, tekmil hlar maddiyatımıza hücum etti- ği halde bu silâh maneviyatımıza saldıracak ve onu kemirmeğe çalışacaktır. Telsiz telefonun do- Zuşu ve üreyişi harbi umumiden sonraya tesadüf etmiştir mühtelif — hükü aa İngiltere'nin mağlüp daha çok evvel kabil olurdu. Çünkü bilindiği üzere mütelifler Alman ordusu ve bi Almanya'yı etmesi — belki manevi cepheden lerd Eğer Alman donanması kırmızı teşkilât eline geçmemiş ve Alman ordusunda komünizm ve yeis hu- sul bulmamış olsaydı garp cephesi daha haylı müddet dayanabile- cekti. Bu yesi ve ihtilâli tevlit eden sebep ne idi? — Her şeyden evvel - ingiliz prapagandası... Bunda herkes müttefiktir. Nete- nan ordu arasında ! hareketi — görün- mediği halde ordudan daha az mezahim ve tehlikeye maruz kalan | donanmanın isyan etmesi propa- gandadan başka neye atfoluna- bilir? İtilâf ajanları — kolaylıkla Hamburg ve “ Vilhelmsbafen , e sokolabildikleri halde, ordu saf- larma o kadar kolaylıkla / gire- miyorlardı. Alman mecmuasını bu bususta ilk harekete getiren sebep bu güretle bir dereceye kadar anla- tildikten sonra bir kerede ikendi mühakememizle - bu silâhın tesir tetkik edelim: Filhakika daha harbin ilânı gününden — itibaren her saat , hatta her an için karşımızda bulunan meşum - bir ağzın bilâ- | fasıla memleket ve m | maruz. bulunduğu felâketler, düş- | tüğü veya Gdüşeceği uçurumlar her gün — ordumuzun — uğra: zayiatı nakletmeğe — başladığını tasavvur ederseniz bu maneviyata müteveccih a0 — müessiri hakkında bir fikir edinirsiniz. Diyeceksiniz ki: “Bundan daha basit ve kolay ne olabilir? Telsizi söker atarım ve bu şum ağızlı baykuşu dinleme: Doğrudur ve belki ilk günü böyle yapa- caksınız. — Fakat — insanlardal tecessüs hissinin ne demek oldu- n farkında iseniz mütcakıp lerde mutlâk radyonuzu gene aynı tulü mevceüzerine getirerek memleket ve ordunuz. hakkında şeamet kusan hatibi dinleyece- ğinizin muhakkak olduğunu siz de tasdik edersiniz, yahut bir çok dinleyecekler bulunacağını — şim- diden kestirirsiniz. — Bunun yalan olacağını bile- ceğimiz için inanmayız ve müte- cesir — olmayız.. inmesi de doğru değildir, çünkü bu sözlerin bir çoğu yalan olmakla beraber, bir kısımda tabiatile doğru ola- bilir. Harpte her şeyi düzğün gi- den bir ordu tasavvur olunmazki... İşte bu doğruluğuna sizin de ak- lınız keseceği şeyler, diger yan- lışlar hakkında hiç değilse: — Acaba bunlar da doğru mu? Gibi bir tereddüt uyandıracaktır ki için ilk matlup elde edilmiş demektir. Gelelim bu meşum ve ma: yatı kıracak propagandaların neş- rine mümanaat bahı Burada hükümet iğer propa- Bursa konserve fabrikası (Medrese binasında işe başlıyan fabrika az zamanda çok büyüdü Bursa 27 (Hu- susi) — Bir bu- çuk sene evel bir medrese binasınn: açılan — konserve fabrikasını dün tek- rar gezdim. Geçen sene piyasaya an- cak 40 bin kutu konserve süren bu milli mücssesemiz, bu yıl imalât mik- tarını 120 bin kur tuya çıkarmıştır . Kısa bir zamanda lede edilen bu ne- tice; bu fabrikanın, bir meyva ve kuruluşundaki isabet ği kadar, konserveci varacağı inkişaf sabasını da göstermeğe kifayet edecek kuv- vetti Yeni malın " yüzde — yetmişi şimdiden satılmış ve yalnız Ankara ile Eskişehir S0 bin kutu çekmişt Konserveler - Ankara — memuri kooperatifi, İstanbul bakkalar ve lokantacılar cemiyetlerile bir çok mücsseseler tarafından takdir ve tercih edilmektedir. Bursa, kendi malma çok tevec- cüh gösteriyor. Yalnız şehrimizde 25 bin kutu konserve satıldı. Şu noktayı ehemmiyetle kaydedeyim: Bu sene hariçten Bursaya bir kutu bile yabancı konserve gir- medi. * Bursa konservesinin bu kadar revaç görmesi konservelerin ta- mamile ferhi şarait altında çok temiz yapılmasından ve Bursa sebze ve meyvalarının nefis olu- şundandır. Bunun neticesi olarak konservecilik şirketi, fabrikasında geçen senekinin üç misli tadilât yapmıştır. ; Fakat iş bukadarla bitmiş ad- dulunamaz. En basit bir mülâh; ile denebilir ki, Bursa zenginler min gösterecekleri yardımlar bir- Bursa konserve fabrikasından ir manzara leştiği takdirde, Bursa konserve- ciliğine, hiç bir tarafın rakabet ve hele tefevvuk etmesine imkân kalmaz. Şirket, böyle bir alâka ve muavenet temin edebilirse; akla, hayale gelmiyecek kadar az bir zamanda; akla, hayale gelmiyecek derecede — büyüyebilir . — Fakat sermayenin azlığı yüzünden imalât, memleket hudutlarının dışına çe kacak dereceyi bulamıyor. Alâka- dar bankaların bu sene aldıkları vaziyet, hattâ gösterdikleri yar- dim bile müessesenin - fitil fitil fabrikanın ida- resinde bazı zihniyetlerin değiş- mesi de lüzumlu görülüyor. Bütün bu pürüzlerin temizlen- mesi / ve işlerin yoluna girmesi için, şirketin son şekline çok bel bağlanıyor. Filhakika kooperatif olan şirket, son zamanda anor tebdil edildi ve sermayesi 10 bin- den 50 bine çıkarıldı. Yeni heyet içinde memleketin cidden güzide ve münevver unsur- ları var. Şirket aldığı bu son şekille, vaziyeti esaslı surette toparlamış ve önümüzdeki sene için daha geniş bir sahada çalışıp daha fazla muvaffak olmak imkânını hazırlamış oluyor demektir. Rıza Rüşen Japonya'da güreş müsabakaları bir çiftin güreşini gösteriyor. ganda vesaitindeki kadar müessir olamayacaktır. Meselâ belki bü- ftün devletler harp esnasında tel- siz telefon ahizelerinin i menedeceklerdir. Fakat, metro tel ve bir kaç gramlik #galen, ile her yerde ve her anda bir telsiz ahizesi yapmak ve hiç bir kimseye hissettirilme- den mükemmelen dünya havadis- lerini dinlemek — kabil — olduğu düşünülürse bu memnuiyetin de pek müessir olamıyacağı anlaşılır. Bahusus ki yukarıda dediğimiz ibi insanların bu vadideki teces- süsleri nazarı itibara alınırsa... Tekmil bu mütalcalardan sonra bu menfi propagandalarla müca- dele etmek için tek bir çare ka- hyor ki oda: Daha büyük ve kuvvetli ista- syonlarla etmektir. Bu halde yeni bir mu- harebeye daha - şahit olacağız: Telsiz mevcelerinin havada geceli gündüzlü mücadelesi... Tabiatile bundan muzafler çıkacak olan da gene fen olacaktır. Ş Bir taraftan bu tedafii tedbir- irken diğer taraftan da bu silâhı iyi bir taarruz ve pro- olarak kullanmayı iz. Telsiz mevcele- n — diyarlarına ve ına ulaştıramazsak itaraflara duyurmalıyız. İyi lisan bilgisi, yüksek hitabet ve telsiz fennin- deki maharetimiz bize çok şeyler ve dostlar - kazandırabilir. İşte memleketin müdafaasında bütün leri alâkadar eden M. S düşman kulaklı bile, bizi dinliyecek edip ve f bir mesele