1 Kasım 1929 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

İ Teştir AKŞAMDAN AKŞAMA Akraba isimtferi Akrabaye rütbesi rütbesince adlandırmak noktasından türkçe kadar zengin bir lisan bütün dünyada yoktur. Bi “hala,, “yenge,, dedi; lere, — Fransızlar toptan yekün * tente , diyip geçtikleri öbür avrupai dillerde de, bunla- n ayrı ayrı mükabilleri yoktur. | * Amca ,, “dayı #oncle , | Sonra, 3 Selti ,, “ baldız , , icabında " yenge , * Belle-möre . hem “ kayınvalde , , hem * üvey- ânne ,, manasınadır; ilb,, ilh. 1 Bilimizin - bu “husustaki Zenginliği ; İransızca — * cousin . ( kuzen) 've “cowsine. (— kuzine) keliriesine tekabül eden tabirlerde görünüyor; bunların, lisanımızdaki Mükabilleri şunlardı. “Amcazade,, #dayızade, , “teyzezade,,, “hala- zade,.. Buna rağmen, — dikkat ediyor- sunuz: — gençlerimiz, akrabalık derecelerini bütün şeceresile mey- | dana çıkaran “amcazade,,, “dayı- | teyzezade,, — “halazadı tabirlerini gitgide terketmek, bun- n yerine, kısaça, “kuzen— ku- kullanmak temayülünü gös- Bir zamanlar, bu işe, fena hal- de içerliyordum: , elendim, niçin böyle olsun? - diyordum. - Türkçesi varken, hem de daha zenginken, cılız, lâstikli bir “ku- zen,, tabi takılmanın manası Fakat, bir gün, birdenbire kafama dank diyiverdi: Trende oturuyordum. 'Yan kol- partımandan kulağıma teyzezadem Nebahat'in sesi geldi: — Size — kuzenim — Nurullah'ı taktim ederim, Nadir Bey. Nadir Beyi tanıyordum Neba- | hat'in çalıştığı daire — şirkette müdürdü amma, Nebahat'm- ha zen ,i Nurullah kim oluyordu ki?..| * Benim de akrabam oldukları | için, tekmil teyzezade ve dayıza- Yoksa, yabancı olan — baba - tarafından Nurullah adlı bir sakrabası, — bir halazadesi yahut amcazadesi — 'var da ben mi bilmiyorum?, diye başımı uzattım: | Al | Komşuları çapkın Nurullah! O andan itibaren anladım ki, “kuzen,, kelimesinin lisanımızdaki | istimalinin h delerimi tanırım . bana ağızkalabal daki yabanci erkeği ve kadını akraba göstermek! | ihtiyacı ABONE ÜCRETLER! Türkiye için Seneliği 1700, Aylıtı 909 Üç aylığı $00 kuruş. Ecnebi yeemleketler için : Seneliği 3000 Gazinin nutku Bu sene de radyo ile dinlemek kabil olacak B.M. meclisinin Gazi Ha leri bir nutük — irat buyuracaklardır. — Nutuk — tel telofonla her tarafta dinlenebi- lecektir. Bunun için mecliste ve Ankara telsiz küşadında iştır. Hzilerinin -nutuklarını dinli- yekilecekleri Bir italyan - grubu maden işletecek Bir italyan grubü " mer izde manganez madeni tektir. Bu grubun mümessilleri alâkadar makamata müracaat et- mişlerdir. Diğer taraftan İtalyan grubu bir İtalyan maden Şirketi nami'e ticaret müdüriyetinde tes- çil edilmiştir. Yalovadaki iı;şaat faaliyeti Seyrisefain umum müdürü Sa- | dullah B. dün Yalovadan avdet tmiştir. Sadullah B. bu hafta içinde ankaraya gidecektir. Ora da Yalovadaki inşaat faaliyeti hakkında alâkadar makamata iza- hat verecektir. Kanalizasyon Yolların muvakkat bozuk- luğuna tehammül lâzım Kanalizasyon ve saire tesirile yolların bozulması bazı şikâyetleri celbediyor. Bu hususta malümatına müra- caat eden bir muharririmize şeh- remini Muhiddin bey demiştir ki: — Her inşaatın şikâyetleri cel- tesi tabildir. Ancak bir işin başarilabitmesimiçineazuzakı ha bul etmek zaruridir. Kanalızas- yonda da bu zarüret vardır. Ka- nalizasyon ameliyatı ikmal edilince bir çok hastalıklar, bilhassa tifo kalmıyacaktır. Kanalizasyon mü- nasebetile bazı yolların bozulması — Ah azizim, şöyle kendime göre bir ev bulumadım, kaldım!. — A birader, evi sokaklarda arayacağına bugün (Akşam) ın küçük ilânlarında aral!, Otomatik telefon Tesisat müddeti 3 seneye indiriliyor Şehrimizdeki telefon tesisatının otomatik bir hale getireleceği ya- zılmıştı. Telefon şirketi hükümetle yaptığı mukavelede otomatik telefon tesisatının dört senede ikmalini teahhüt etmi Şirket ilk iki senede 1500 tele- fonu otomatik yapacaktır. Aldığımız malümta göre Telefon müddetin zamana rilmesi - muhtemel Bu husüsta Kükümetle - telefon girketi arasında —esas — itibarile itilâf hasıl olmüştur. İtilafa göre telefon şirketi şehir dahilindeki — otomatik — telefon tesisatını üç senede ikmal ede- cektir. Şirket bir buçuk sene inde 1500 diğer bir buçuk sene inde de 1500 aboneye otomatik telefon makinesi verecektir. Oto- matik telefon makineleri en sön sistem olacaaktır. Mühendis mektebi Rektörlük için yeni iki namzet gösterildi Mühcadis mektebi rektörlügü- nün kanuni müddeti geçenlerde hitam bulduğu için yeniden inti- hap 'yapılmış ve Fikri B. tekrar rektürlüğe intihap edilı Fikri bey, / arkadaşlarının — gösterdi; itimada rağmen bu defa yeniden istifa etmişti isti e göre nafiavekâleti resinde bazı islahat ğger bir z: üzerine —müderrisler 'den toplanmış sasal i namzet göstermiş- Nanzetlerden biri mekte i âlâ müderrisi Hulki, diğeri de toruk şubesi şefi Subhi bey- lerdir. Bu iki namzetten biri fıa vekâleti tarafından rektörlü intihap edilecektir. sokakta WI(umkaııı,_ Samatya Köhne binaların kaldırılması | talep edilecek Geçenlerde, Haziranda - topla- nacak clan beynelmilel seyyahin kongresi hazırlıkları için şehrir gelen beyneğmilel turing klüpleri kâtibi. M. Düşen seyyah in bazı tavsiyelerde bu- Tunmuştur. M. Düşen rin hangilerinin derbal tatbikine im- kâm - olduğu — cemiyet ”- tarafmdan tetkik ve alâkadar - makamlara arzedilecektir. Seyyah celbini ko- laylaştıracak olan bu tedbirlerden €n müstacel - olanları kongrenin açılma tarihine kadar neticelçndi. Şehrimiz, deniz — yolile — gelen seyyahlar " için - kâfi“ derecede caziptir. Fakat Avrupadan trenle gelenler Yeşilköyden Sirkeciye kadar çirkin ve harap bir güzer- gâh takip ediyorlar . Kumkapu , Samatya, — Ahırkapu fena bir tesir brakıyor. Seyyahin cemiyeti. -—Avrupanın mamurelerinden sonra seyyahlar rın İstanbüla bu halde girmelerini doğru bulmuyor. Cemiyet trenle gelecek seyyah adedini çoğaltmak için bu güzer- gâhtaki harabelerin kaldırılmasını ve Sirkeciye kadar olan bu sa- şehrema- netinden rica edecektir. Efganlı talebe İstanbuldan gidenlerden on biri geri geldi —< Harbiye mektebinde - tahsilde iken aldıkları emir üzerine mem- leketlerine avdet eden Efganlı talebeden on biri tekrar şehrimize avdet etmişlerdir. Bu gençler evelki gün Şehr- le müracaat elmişler ve kendilerine bir yer tayinini rica etmislerdir . - Efganlı ' gençlerin kesidigi” için” bunların nereye kabul edileceğine dair alâkadar makamlar hükü- met merkezimizle muhabere ct- mişlerdir. Emanet gelecek emre | göre vaziyetlerinin tesbitine kadar bu gençleri - muvakkatan mekteplerin birisine yerleştirilmek ere maarif emanetine müracaat etmiştir. Garip hareket İzmir gazeteleri yazıyor: Seyri- sefain İdaresinin çok garip bir hareketine muttali olduk. Hadise şudur: İA A KA Şevket Paşa vapuru Cuma günü liman:mızdar hareket ederek İstanbul'a gidı kti. Açentanın gazetelerdeki vapurun Behemehal Cuma günü hareket edeceği merkezinde idi, | “İstanbula gide ö olanlar Cuma günü Pasaporta taplanmıslardı. Fakat Mahmut Şevkek Paşa- va- puru bir türlü görünküyordu Vapurun gecikmesi karşısıntla pek haklı olarak sıkılan yolcular adepta- dan malümat istiyorlar, ne yazı yapurun geleceğine dair — esaslı' bir haber alamıyorlardı. Artık iş işten gectikten sonra — vapurun gelmiyeceği anlaşıldı ve yolcular da, üzüntü içinde evlerine - dön- düler. İ Gi Seyrisefain acentası , gelmiyeceğini bildiği balde - bil- iltizam gelecek demiş ve yolcuk | ları saatlerce beklettikten başka yollarından —alıkoymuştur. - Buta sebep de İstanbula gidecek olan- ların o'gün başka vapurlara bir- memelerini temin etmek imiş- deyli | T ah ğ değil bütün sınıf böyle idi. Mek- — Kiralık romanlar Siz hiç kira ile roman alıp okudunuz. mu? Ben mektepte iken kep böyle yapardım. Sayfe- lerinin çokluğuna göre bir iki geceliğine, üç geceliğin: geceliğine bir haftalığına kiralar, koskocaman bir romanı on ku- ruşa okurdum. Pardiyanları, Şarlok Holmes- leri, 18 günde devri âlemi, Monte Kristoyu, Arzdan kamere seyahati, On beş yaşında kaptanı, Ladam Sefilleri , okamelyayı , Zanbağı, Kaymak tabağını kira il umuşumdur . - Yalsız ben “tepten içikinca doğru Beyazıttaki .— kitapçı-Mihran efendinin dükkânına * damlar , her birimiz - bir roman —— kiralardık. Kiralık vomanlar gayet şayani dikkat “şeylerdir.— Bu kitapların — hemen her kiracısı Tomanın say- feleri üzerinde bir iz. bıraktığı için okurken nelere tesadüf et- mezsiniz, ne garip tiplere, ne aşk maceralarına.. Düngece dolabım. da, mektepte iken kira ile alıp da iade etmediğim bir kitap buldum. Bu eski püskü bir “Verter,, di. Hiç de sevmem ama merakla açtım okudum.. İlk sayfede bir erkek yazısı: 'Seniha, Her halde seninle yalnız kal- mak mecburiyetindeyim.. Söyle- yecek mühim bir havadisim var, kocanın yanında sana bunu ha- ber vermek için bu kitap hilesi den başka bir şey bulamadıı Benden okumak için Verleri iste. diğin zaman — hemen — bunları yazdım... Sayfenin bir kısmı — yırtılmıştı, ini okuyamadım.. Yalnız Za yerini tutan bir kelime var: Seninki. İki sayfe çevirdim. çizilmiş bir erkek portere yazıyor: Benimki, Bu da Senihanm yazısı... bin bir cok verin Fuze beyaz tabelâlı otomobil takseye düşmemiş... Kitabın kiralık hayatı bundan sonra başliyor. Bir sayfeye ba- kıyorsunuz, bir genç kız cevahir- ler yumurtlamış: *“Ah Verterin müteverrim his- . Gece yarısı.. gözlerim yaşlı.,, bür sayfede softa; “Bu kitap evli kadınlara göz koyan namus düşmanı âşıkların akıbeti elimesini göstermek itiba- rile müfit bir eserdir, İbret alın- ması için erbabına tavsiye olunur. Eddai Sanki kitabın her seyfesinde bir adam oturmuş bir şeyler söy- liyor.! Muhtelif tabakadaki insar ayni hakkındaki fikirlerini — öğrenmek — isterseniz iralık bi roman alıp okuyur Benim Verterde daha bu kabil insanlar, ne aşıklar vardı.. Ham bilhassa öyle aşklar ki ların romanı româgın kendi mevzuunu gölgede kiğaat 4 Kitabın en sonunda da kirttlizi mürekkeple basilmış bir ticarete — — hane -tüthürü: Meymenetlicidide — mxıtlmınğ_ Altında bi Satır — î