5 Temmuz 1929 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

Haftalık sisî İcmal İngiliz - fransa rekabeti - Almanya harp mesuliyetini reddediyor İngilterede iktidar mevküne gelen Amele hükümetinin pek çabuk siyasi tesiratını göstereceği ve bu. tesiratım. bidayette dahili politikadan ziyade harici siyasette müşahede olunacağı bekleniyordu. Bu tahminin yanlış olmadığı şimdi meydana çıkıyor. İagiliz — milletinin, — sosyalizme büyük ve kahir bir ekseriyetle taraftar olmadığından tabü Amele hükümeti “sosyalizmi tatbik ve bilhassa millileştirmek yani ma- denleri, demiryolları ve mühim fabrikaları devlet müessesatı har fine getirmek hususunda ulu orta gitmeği ihtiyata muvafık göre- mezdi. Yoksa ( burjuva ) fırkalarının derhal birleşerek arkalarında ef- kâri umumiye kendilerine zahir olarak sosyalist bükümetini de- virmesi muhakkaklır. Bunun için Amele fırkası dahili ” siyasette islâhatını tedrici bir surette tatbik edecektir. Bilâkis harici siyasette Mak Donald hükümeti derhal Harp mesuliyetini reddeden Marşal Hindenburd esaslı bir tebeddül vücuda geti- rir. Çönkü efkârı umumiye bunu istiyor. / Binacnaleyh İngiltere, Fransa- a her dediğine lebbek demek siyasetini terkederek Amerikaya teveccüh ediyor. İngilizce konuşan bu iki büyük millet ” yekdiğerine — yaklaşırken hngiltere Sile Fransanın ararsı açılıyor. Bu tezat daha doğrusu rzekabetin ilk alâimi tamirat ve (Ren) arazisi meselelerinden iyice tezahür etti. Pariste toplanan mütehassıslar komitesi “Almanyanın — verceği tamiratın mıktarı ve tarzı tediyesi ve senevi taksitleri — bakkında ittifak etmiş idi. Lâkin bununla mes'ele kat'i surette halledilmiş olmuyor. Bahüsus — Almanyanın vereceği tamiratın sabık mütte- fikler arasında taksimi gibi Alman- yayı doğrudan doğruya alâkdar olmamakda beraber mühim ve muhtaç muallâk mes'eleler vardır. Bunları bir. konferans hallede- cektir. Ren arazisinin tahliyesi, Alman- yanm tahütlerini ifa eylemesine meşrüt — olduğundan — muallâkta kalmı son mes'ele olan tamiratın Almanyaya taallük eden ciheti Pariste — balledilmesiyle — Renin tahliyesine artık ortada bir mani “salınıyor. Bu itibarla (Ren) arazisinin tahliyesinin temini tamirata baka- tak son konferansa kalıyor. Kon- deras nerede toplanacak? M. Makdonaldın. Fransaya ilk kafa tuttuğu mes'ele işte budur. Fransa konferansın ya Pariste yahut — bitaraf bir memlekette toplanmasını istiyor. Neden? Çünkü konferans Pariste top- lanacak olur ise ev sahibi olmak itibarile bir fransız recülü kükü- metinin konferansa riyaset eyle- mesi icap edecektir. Fransa civa- rındaki bitaraf memleketlerde en kıdemli sefirler ekseriya Fransız olduğundan — bunlardan — birinde toplanacak konferansa gene Fran- sanın riyaset ebmesi icap ede- cektir. Fransa Almanyadan alma- cak tamiratın en büyük hissesi kendisine ait olduğundan riyaset konferansın Londrada toplanma- sında israr etmiştir. Çünkü İngiltere konferansa ri- yaset etmek hakkım Fransada değil kendisinde görüyor. Neden? İngiltere hükümeti, tamirattaki hıssasına Fransanın ve sabık müt- tefiklerden diger devletlerin İngil- tereye olan harp borçlarını ilâve- si takdirinde tamirat ve düyunu harbiye meselesinde en büyük alâkadar devletin kendisi olduğu kanaatındadır. Bundan başka İngiltere tamirat 've döyunu harbiye mes'elelerinde sabık müttefiklerin ,menfaatına '€n çok fedakârlık yapan devletin kendisi olduğuna kani bulunuyor. Meselâ Almanyanın bilâ kaydü şart her sene verecegi 33000000 İngiliz lirasından 25000000 İngiliz irası Fransanın bissesine isabet tediyesi Almanyanın istitaatı maliyesine tabi kısımdan bissesini alacaktır. İşte Amele hükümeti tamirat ve düyünu harbiye meselelerinde İngilterenin — tefevvukunu — iddia ederek Fransaya meydan okuyor. Amerika - siyasetinin ilk eseri budur. Almanya harp mesuli- yetini reddediyor İngiltere ile Fransa, konferans meselesinden dolayı yekdigerile diplomasi — zeminde - çarpışırken meydamı müsait gören Almanya, Versay muahedesinin onuncu se- nei devriyesi münasebetile barp mesuliyelini resmi ve kati ve aleni surette reddetti. Almanya reisicumhuru ve harbı- umumi kahremanı / Hindenburg ile bütün Alman nuzzarı tarafın- dan neşrolunan resmi bir beyan- namede Almanyanın Versay mu- ahedesini cebren ve kahren/ kabul ettiği ve lâkin ahitnamne ile kat' harp mes'uliyetini. itiraf etme: ve istikbalin hür ve müsavi hu kuku haiz milletlerin samimi ve ahenktar kanaatiyle aktolunacak ahitnameler merbut olduğu beyan edilmiştir. Gariptirki - Almanyanın - böyle ulu orta harp mes'uliyetinden sıy- rlmak istemesi ciddi itirazlara maruz kalmamıştır. Bir kaç Sene evel böyle bir haraket vuku bul- saydı. Fransa ve müttefikleri der- bal Almanyaya karşı harakâtı askeriye ile şiddetli tazyikat ya- parlar idi. Lâkin devir ve zaman çok - değişmiştir. Fransa eskisi gibi arkasında İngiliz impratorlu- ğunu görmüyor. İngîlte_re -Rusya Siyasi münasebatı ne zaman iade edilecek? ümetile diploması münasebetin iadesinde takip olunacak asul hakkında iz hükümeti mahafilinde ke- tumiyet muhafaza — olünuyor. Bu meselede henüz bir karar veri- e dominyon hükümetle- riyle istişare edilmekte olması sebep gösteriliyor. Halbul yonların bu meselede mühim bir alâkası yoktur. Yalnız Hind hükümeti sovyet memarlarının Hindistana sokulma- sında mahzurlar görebilir. Lâkin Hükümeti bindiyenin fikri - sorul- muş olması şüpbelidir. Kabinenin bu meselede süküt eylemesinin bakiki sebebi amele fırkasında ve kabinede bu mescle haklanda ihtilâf mevcut olmasm- dan ileri geliyor. Fırkadaki nü- fuzlu bir grup münasebatın şimdi lik — maslâhatgüzarlar tedvirini istiyor. Diğer taraftan nazırların bir kısmı derhal tarafeynin büyük ek çiler tayin eylemesini ve Mosko- vaya sefiri kebiri olarak miralay Kenbeortti nin gönderil - mesini ilizam ediyor: Bu iki gu- ruptan hanğisinin muvaffak o- düğü kralın nutku - iftitahisinde anlaşılacaktır. Geçende Nev Yorkta en güzel göz müsabakası yapılmıştır. Mü- sabakaya yüzden fazla genç kız iştirak etmi; Birinciliği metmazel Blanş Fogel isminde aslen Alzaslı bir kız ka- | zanmıştır. Matmazel Blanş 21 ya- şında sarı saçlı, siyah denecek kadar koyu gözlüdür. Bir banka- da daktilograflık yapmaktadır. İngilhere - Hicaz İngilte:e Hicaza bir sefir gönderiyor İngiltere ile Arap âle sında şimdiye kadar diplomasi münasebat yok idi Necef sultanı İbni Suud Londra-, da bir elçi bulundurmuyor. idi İngiltere yalnız Ciddede bir kon- solos memuru - bulundurnyor Ahiren İngiltere ve Hicaz hukü- |, metleri mütekabil diplomasi mü- nasebat tesisine karar vermişlerdir. Kral İbni Suut yakında Londra- ya bir sefir gönderecek ve İngil- Hicaza bir diplomasi izam edecektir. Mekke- Müslimlerin — ikameti de i memnu olduğundan İngiliz sefiri Ciddede ikamet edecektir. gayri Atyonda yeni açılan bir cadde Afyon Karahisarda şehri imar için ciddi bir surette çalışılıy çok yeni caddeler açılmış, umumi bahçeler tesis edilmiştir. Re yeni açılan güzel bir caddeyi gösteriyor. Prens dö Gal bu defaıî evlenmeğe razı olmuş? İngiliz — veliahdı geçen hafta 35 yaşınd basmıştır. Bu — münasebetle Kral hanedanı aza- fet verilmiş sarayda bam merasim ya- pılmıştir. Veliabimi 35 ya- Şına basması mü- nasebetile, izdivacı eee a devran etmeğe baş- lamıştır. Prens dö Gal, ailesinin bütün israrlarıa rağmen senelerden beri evlenmekten kaç- miş, kendisine vu- ku bulan bütün teklillere red ceva- bı vermiştir. Hatta bir aralık sırf ev- lenmemek için uzun bir devri alem sey- yahatına çıkmıştı. Prens dö Gal evlenmesi için fazla silaştırıldığı zaman: “Her şeyin sırası var derdi, nihayet — gelmiştir. Prens dö Galin bu defa nişanlan- mağa — muvafakat müstekbel cevcesi ettiği ve bir müd- prenses İngridi det sonra da evleneceği huber veriliyor. Premsin mişanlısı, İsveç Kralının kız! prensi t olacağı haber — — veriliyor. Prenses İngredin bu sırada Londra: b KA teyit etmekter Müthiş bir tren kazası Müsademeden sonra trenlerin hali ü Geçen hafta Belçikada Liyej şehri civarında müthiş bir ten kazası olmustur. Bir tren bir tonelden çıkarken diğer bir tren ile müsademe etmiştir. Ti telef ve 30 kadar yaralı vardıı