11 Kasım 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 7
Eisenhower'in gelişi D. P. nin vük- 8ek çevreleri karşısına bir protokol an bir davet Muhaıcict Lideri rı he bakım an şarttı. Fakat 1957 nin Bahar Havasından bu yan Inönü protokolden hudut harici 9d!1— di, vmıden davet edildiği şı davet edilirlerdi. Gelirlerse, Tilrki- yede demokratik bir rejimin bulundu- Eisenhower'e gösterilmiş olurdu. Daveti “sabote” ederlerse umumi ef- kâr önünde “miüss-ül vaziyete” du— şerlerdi. Böylece, her iki şekild D. P. kâriı çıkardı. Muhalefet lider[e- rinin nabızları Pakistan Cumhurbaş- kanı Eyüp Hanın ziyareu sırasında yoklanabilir, zaten başlamış bulunan sulh taarruzu muayyen hedefe doğru geliştirilebilirdi. . P. çevreleri Amerikan Senato- suncan bir heyectin Güney Kore hak- kında hazırladığı rapordan hicç mm— nun kalınamışlardı. (BK. DÜNYADA OLUP BİTENLER - S. 22) C.H.P. de tereddüt ıı' akat EBisenhower'in ziyareti sade- ce D. P. çevrelerinde değil, C. H. P. çevrelerinde de iç politkaya yapacağı tesirleri bakınından dalha mühim sa- yaldı. İnönünün etrafındakiler de, Mu- halefet Liderinin nasıl bir tavır ta- kınacağını meselenin en ehemmiyetli noktası olarak gördüler, İki partide de “her sey iç politika için” prensibi zamandır, ama ne zamandırı i- mı mutlaktı. C. H. P. Genel Başkanı, ğaşkan Eisenhower'in Türkiyeye gelip Bir ge- ce kalacağını gazetelerden öfrendi. İnönü hâdisenin hakiki mahiyetine derhal isabetli bir teşhis koyduAaZi- yaret olağanüstü mülâkatlar devrin- de müş t,e ek oolınka için vefa ve lç- minat manüsı taşıyordu. Memlekât icin tuydalıydı Mu.halefet Lideri me; seleyi iç politika zaviyesinden de mü—. Vashington'dan Biteket & kralık talâa etmeğe kendini mecbur hf ,aez,- ti. İc bolitikada en iyi har ower'in giyaretini mllı.eı ölcusnnde değerlendirmek olacaktı. Biçilikte telâş lıa.!ta içinde, Eısenhower m gelişı ayısiyle telâşa düşen c Amerika Büyük Elçiliği ceweler*) di Cumhurbaşkanının ya Hariciye Köş- künde. ya Amerlkn Büyük Flch nin kalması du. Karar, yakında Ankaraşa Ş*ele ek olan Amerikan emniyet servisi men- supları tarafından verilecekti. Eisen- hower'in İngiltereyi ziyareti sırasında İngiliz Basınının Başkanın basın söz- cüsünün ismine izafeten “Hagerty's hustlers — Hagerty'n n acul adamla- mı” dediği bu kısa kesilmiş saclı kaba saba, İri yarı Rencç adamlar seyahat- tan önce Başkanın uğruyacağı baş- kentlere gelecekler ve emniyet terti- batını alacaklardı. Eisenhower sadece bir tek gece kalacağımdan Büyük El- çinin ikametgâhının tercih edilmesi daha muhtemeldi. Türk makemları ise Başkanın bir Türk binasında yat- masını istiyorlardı Fakat Büyük Elcmği mesxul eden husus tıpkı D. . cevreleri KAbi, Bukamn zıvarctmin boltık a- kisleriydi. Amerikanın en iyi mütte- fiklerinden biri olan Türkiyede bazı basiretsiz idareciler ve gaf teşkil eden hareketler yüziünden milletten mille- te olan derin sevgsinin haksız şekilde zedelenme yolumnda pulunduğunu gör- memek için kör olmak lâzımdı. Ame- rikalılar bunun farkındaydılar. Dün- yanın hemen her tarafında olduğu gİ- bi burada da Amerikalılar, içinde bu- lundukları refah ve hele bazılarının bu refahı artırmak maksadiyle gir' 3- tikleri kaçakcılık sebebiyle büyük kutlelerm ister istemez kıskanclışımmı, dolayısiy hiddetini — cekiyorlardı. Meşhur otomobll kazaları ve bayra ak biber olııyordu Dair karşı kalplerinde saygı ve sempati beslemiş -ve bir milletin tutumundaki rolü Amerikada gayet iyi bilinen- genç, aydın sınıfa gelince, Türkiyele- ki vazifeli Amerikalıların dâvaları- YURTTA OLUP BİTENLER nasızlıkları önünde o da K gşey k N’Leseî.& Nrkiye ile Amerika arasın. aki 150 yıllık dostluğu belirtmek maksadıyla hazırlanan, fakat dar bir görüşle — tertiplendiğinden 950 arasımı atlayan. tarihte do ciliği nin Şu son yıllarında Türk bası- n: vıd kan ve Amerlkayn serzenişte t. n Simd! Amerikan makamları Baş- kan Eisenhower'in ziyareti sırasın- da Beskanın hareketlerini o bakım- dan da Türk umumt efkârının alâ- kayla takib edeceğinden emindirler. Dünyanın en büyük Demokrasisi olan merikanın Cumhurbhaskanı Türkiye- de millet revlerinin yarısından coğunu almış ve ilk secimlerde tktidara gele- cetji hemen hemen ymihakkak bir Muhalefetin buhmduğımdnn elbette ki habersiz davranamazdı at te- mas nasıl vüku bulacakt ı7 İste, Fisenhower beklenirken An- karadlaki Amer'ka Büvük EBlciliğini düşündüren mesele de buydu. Bir koordinasyon Nı mafihn Allahtan, Cıvmhurbnskammn ziyaretinin sadece İşer ic politika meselesi olma- dığı, bir de dış po'it ka yönü bulundu- gu tamamiyle gözden uzak tutulma- dı. Bu hafta isim o tarafıyla Adnan Menderesin ftill alâkası altında Fa- tin Rllstü Zorlu ve hariciyemiz meş- gıl oluyor, “Tah görüsmeleri”nin dosyası thlsmyordu, Başkan Eisen- hower'in CENTO başkentlerine yapa- cağı ziyaret belli olur olmaz paktın müslüman Üyeleri ve liderler kadamesinde bir tonp akdetineye karar vermişlerdi. Pakis- Amerika B . — g-- —.. OO Üü - ee nn x eç *« ÇA
