11 Kasım 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

K 'e 1940 arasında cevirdiği Gorki tri- lojisi yaklaşmaktadır. Fakat her iki triloji arasındaki farkı acıklamadan geçmek hatâ olur. Gorki trilojisinin Ucunco filminde Do: 1 ilk iki film- KI skol'ye karŞı Üstünlü- #ünü göstcrun en açık bir delildir. “Apu Jagat” trilojisinin diğer iki filminde bir birlik temin eden nok- taları tekrar seyircinin karşısına çı- karmaktadır. Bunların başında tren geliyor. Medeniyetin varlığını göste- ren o acayip, vabancı ve son dercce heyecan verici makine. Sonra ikinci filmde Apunun ailesin! şehire götü- Jagat'ta yine görülüyor. Bu yoldan m cerek orala- bıraktığı izleri kütadaki küçücük oda- sında bile bulmak kabildir. Ücüncü filmin başlıca sahneleri de demiryo- döner ve hayatını onunla bağda.stu'- maya çalışır, Filmin bütüm sahnelerinde haya- tın akışını düzenleyen bir kuvvetin tesiri hıssedllmektcd.r Fakat seyir- ci hâdiselerin birbiri peşinden gelişi- e de sanabilir. Aqlında “Apu Jagat"ta batılıların pek tanımadığı Hmt müÜü- sahnelerle son derece harekctlı kısımlar sık sı yer değiştirir. Rejisörü kompozis- yon kurmaktaki ustahğı bu filmde bir defa daha ortaya çıkıyor. Rayın karakterleri incelerken baş vurdu- ğu icgüdü ise öbür iki filme naza- ran hem daha olgun, hem de daha tesirli bir kıvama erişmiştir. Üc filmi de zören bir insanın hayat hakkında daha derin ve zengin bir ta kım hıslerle bağlanaca- & muhakkaktı Donskoi'nin Yeni Filmi, Nıtional Film- Theatre'da tertiple- nen Londra Filim Festivali her se- ne olduğu gibi bu sene de mevsimin son festı ali olması bakımından ba.zı Üstünlüklere sahipti. Bu üstün— lüklerin başında Venedi Edin urg, Berlin, Moskova ve diğer hlm testıvallennde başarı kazanan film- n Londrada bir daha gösterilme- sı yer alır. Londra Film Festivalin- de gösterilen yeri flimlerin arasında ise geçen yazınm başından sonra ba- rı kazanan flimler.kadar ilgi top- layanlar da bulunuyordu. Bunların arasında “Dorogoi Tsenoi - Yüksek Fiat” adlı Rus filmi bilhassa dikka- ti çekti. “Dorosoi "Tsenoi” Maxim Gorky tr.lojışini yapan Mark Dons- indir. Londrada film tenkitcileri bu film için harikulâde demekten kendilerini adılar. “Dorogoi Tsenoi” acıyla neticelenen bir aşkın hikâyesidir. İnsanların saadet ve hürriyet peşin- de koşmalarını çeşitli hAdiselerle an- latır.- Talihsizlik karakterlerin yolu- nu sık sık keser, Filim bu ımdan oltaire'in “Kandid”ini andırmakta- dır. “Dorogot Tsenoi”nin “Kandid”i andıran buka bir tarafı da Volta- aya yakın bir du:ıUnceyle Bona ermesidir. İki eser asında bulunan tek farkı filmdeki Bıyasi görüşün oldukca yüklü olma- sında aramak İcabeder, Filmin hikayesl çeşitli hâdiselerin yardımıyla ge it bir peri masalmmın sadeliğı içinde baslar. İlk e duyulan bir sas “Evvelza- man iİcinde bir köyde iki genc birbi- Tine aşık oldu” diyerek filmin hikâ- yesi hakkında derhal seyirciye bir fi- kir vermektedir. Bundan sonra aşık- ları sonbaharı hatırlatan, hüzün dolu bir dekor içinde el ele dolasırken görüyoruz. Hareketler bu Ssahned hususi surette yavaş olarak mm alınmıştır. Bir. müddet sonra kızı başkasıyla evlenmeye mecbur etmek isterler. İki aşık saadet ve hürriy aramak için Rusy nın dışına kac— maya karar verir. Peş!erme düsenler- le uğraşan, at hırsızı cingenelerili yaşamak zorunda kı.lı.n. sınırı geç- meye calışırken Kazakların hllcumu- â Uğrayan ilel sevgili bir sürü ez yet çeker. Sonunda kızın ölümü her- şeye bir son verir. Filmin en son sahnesinde artık ihtiyarlamış ve beli bükülmüş olan kerkeği görürüz. “Dorogoi Tsenoi'nin seyirciye söyle- mek istediği düşünceyi açıklar. Saa- det yalnız anavatanı ete sahip olmak isteyenlerin mucadeledeu kaçmamaları icabeder. Uzaklarda saadet aramak insana çcok yüksek bir fiata patlamaktadır. Eski Teknik. L ondra Film Festivalinde büyük ilgi toplayan bu film daha ilk sah- ku.-n.rlarla baş- esirli olan renk bazen cirkin ve zevksiz bir şekilde kullanılmıştır. Yine filmin başların- tılı seyirciler için ağır ve silreksizdir. Eserine tomantik bir hava vermek isteyen Donskoi eski filim tekniğine $ vurmuş ve son yılların sinematog- rafik hilelerinden kaçınmıştır. Filim tenkitcilerine göre, Rusların ve ba.tı dünyasının kabul edi propaganda filmi de sayılabilir. Fa- kat insanlığın değerini ortay: mm!n seyircide va “Dorogoi Tsenoi''nin uzun za- man unutamıyacağını gösteriyor. Bir Mecmuayı 4 Kişi Okursa Ber hafta 150 bin den fazla insan AKİS'i böyle merakla okuyor BUNLAR SİZİN İLÂNLARINIZ- DAN FAYDALANABİLECEK MÜSTAKBEL — MÜŞTERİLERİ- NİZDİR. REKLAMINIZI AKiS'te YAPTIRINIZ -ö ga £ —