3 Ocak 1907 Tarihli Ahali (Filibe) Gazetesi Sayfa 1

"MÜTALAAT-I SİYASİYE" Rusya ve Japonya arasında dört aydan beri devam eden muhaberat-ı diplomasiye münkatı' olmadığı gibi, muharebeye de müntehi olacağı me'mul degil imiş!!! (Tan) gazetesine atf-ı nazar olunur ise, Rusya'nın bir mağlubiyet neticesinde, aksa-yı şarkiyede menafi'i paymal olduğunı kemal-i suziş ve heyecan ile derc ediyor. Tarafdar-ı matbuatın, politikasını gütdüğü hükumet namına yas tutması adet olsa idi, (Tan), Japonya muharebesimden sonra daima siyah kenarları, kara çizgilirle neşr olunarak, Moskof hükumet-i müstebidesiyle beraber matem tutar idi. Mamafih (Tan) hiçbir nama, hiçbir hükumete bad-ı heva cemile göstermek ca'l-i tarafdar bile bulunmak politikasında degildir. (Tan)ın politikası, yani tarafdarlığı üç kelime ile hulasa olunabilir: Birincisi para-ikincisi para-üçüncüsü paradır. Hristiyanlık, Fransızlık, menfa'at yanında derece-i saniyede kalır. Binaen aleyh Moskofa muhabbet ve minneti ve daha Türkce dostluğu dun üstündendir. Her ne olur ise olsun, (Tan)ın tarafdarlığı ile beraber sütunlarında istemeyerek doğru şeyler bulunur. Mesela (Tan) Moskofun Japonya'dan yedigi sille-i te'dibi, koca uyanık ensesinde boza pişirir gibi göstermeyüb, küçük bir el ile suratına gelen şalaka gibi ta'bir ider. Ama şalakayı mağlubiyeti inkar idemez. Çünkü "sivri demir çuvalda durmaz." Rusya'yı Şahmeran'dan büyük büyük bir ejder, rakiblerini karınca gibi gösterir. Böyle de olsa, bir kere yaralanmış olan o koca yılan, o küçük karıncalardan yakayı kurtaramaz, barınmaz. Yılanların hali akıbeti öyledir. Esas maksada gelelim: Japonya muharebesi bir mu'ahede ile hitam buldı. Moskof tazminat vermeyecegini ve (Sahalin) Adası'nın yarısından başka bir şey terk itmeyecegini, daha mütarekeye esas olan şartlarda dermeyan etti. Çünkü arazi terk ile ihtilalden korkuyor idi. Korkduğu başına geldi. Galiba tazminat makamında bazı hukuk te'min ve imza etti. Mamafih ileride biraz kendini toplayarak, Japonya'nın hakkından gelmek ve imzasını yalamak üzere her mu'ahedede Moskofun adeti vecihle entrikalara tevfiken, mu'ahedenin en belli başlı noktalarını kat'i degil lastikli bir akşam olduğundan o vakitteki imza ve ta'ahhüdatını bugün aksi tefsir iderek uyanıklığa atılıyor. (Protestan) muahedesiyle hitam bulan sulh müzakeratında Mançurya'dan çıkmak ve bu kıt'ayı hiçbir imtiyaza istinad itmeyerek Çin'e iade etmek, muahedenin 12nci