fabrikası, ihtilal ve intizamsızlık sebebiyle kapularını kapayub, ameleye ruhsat vermege mecbur olmuştur. Rusya dahilinde şimdiye kadar her nasılsa fark olunmayan buhran, bundan sonra kemaliyle baş gösterecek, İşsiz ve aç kalan amele, asıl karışıkılık ve belalar bundan çıkaracakdır.İngilizler mevad-ı müşte'ile ve nariyelerini tecrübe maksadıyla, torpidolarıyla bir zırhlıya karşı ateşli talimler icra etmişlerdir. Yeni mevad-ı nariyenin darbesi, işti'alin şiddet ve tahribatı İngiliz bahriyesince şayan-ı memnuniyet neticeler hasıl etmiştir. Bunlar bakalım kimin kafasında patlayacak? Bari bir ayak evvel patlasa da, patlatanlar da, patlayanlar da kurtulsa! ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Polonyalılar Rusya'yı tehdid idiyor. Bu millet uyanık ve müterakki bir millet ise de, bütün Avrupalıların ittifakıyla Rusya, Avusturya ve Almanya arasında taksim olunmuş olduğundan, Rusya'dakiler baş kaldırmış oldukları halde, diğer devletler de, memalikindekiler ittihad ve ittifak-ı tabi'iyelerine bir sed çekmek içün, bu biçareleri eziyor. Almanya hükumetinin Polonya ikramı hakkında reva gördigi zulüm ve tazyik, Moskof hükumet-i zalime ve müstebidesinden bedter olduğu gazetelerin cümle-i işa'atındandır. Zaten Kurun-u Cedide'de hükumetlerin rabıta-yı hükm ve idaresiyle bağlanmış milletlerin, yani hükumet ve istiklaliyetlerini ğaib etmiş olan akvamın, boyundurukdan kurtulması düşvari belki de emr-i muhaldir. Binaenaleyh ilk evvel hakk-ı hükumet ve istiklaliyet-i milliyenin zayi' olmamasına dikkat ve himmet lazımdır. Yoksa ğaib itdükden sonra iade etmek istila ve zabt eden hükumetin inkırazını beklemege mütevekkıfdır. Birkaç hükumet arasında taksime uğrayan milletlerin ise, millet ve mevcudiyetleri bile tehlikededir. Moskof inkırazın ilk kademesine basdı demekdir. Mahaza Polonyalılardan daha az terbiye-i fikriye ve kuvve-i maddiyeye malik olan milel-i sairenin, Polonyalılardan evvel kurtulmaması ağleb-i ihtimaldir. Bunun içün de birkaç ordu kumandanının ilan ve istiklal ve ihtilaline intizar-ı tabiidir. Az zaman içinde, çok şeyler görecegiz. Görmegi ümit etmekde hakkımız vardır. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~ İsviçre'de 22 kaza vardır. Ba'zı kazalarda daha çok nahiye ve köyü vardır. Ya'ni daha büyükdür. Ba'zısı pek az arazi ve nüfusa maliktir. Bunların Cenevre kazasından daha küçügi bile vardır. Lakin küçük olsun, büyük olsun, bunların her biri ayrı müstakil hükumetlerdir. Ya'ni postaları, pulları, armaları, gümrükleri, askerleri, adliyeleri, polisleri, büdceleri, heyet-i idareleri ayrıdır. Daha eyi anlamak içün Filibe, Tatar Pazarcık, Sofya, Vidin, Lom, Rusçuk, Şumnu, Varna, Silistre, Dobriç, Pravadi, Cum'a, Hazergrad, Tırnova, Plevne, İslamiye, Burgas, Karinabad, Zağra, Hasköy, Çırpan, Karlova, birer hükumettir. Kralları, prensleri, paşaları, maşaları yokdur. Hükümdar ahalidir. Her üç senede bir ahali, şuray-ı devlet a'zası sıfatıyla adamlar intihab ider. Bu adamların tekmili birden üç sene hükümdardır. Bir kere ahalinin hürriyet ve hukukuna riayet ve vazifelerini hüsn-ü ifa etmeke, alenen ahd ve yemin iderler. Yemin idileceki gün ahali toplanır. Toplar atılır. Bu adamların meclisi üç sene hükümdar olur biter. Lakin gelecek üç sene sonra bu adamlar ne kadar eyi ne kadar alim olsa, ayağı alışmamak içün tekrar intihab