29 Kasım 1934 Tarihli Zaman Gazetesi Sayfa 6
Yazan M. Turhan “Sır saklamayı bilelim !,, Tarihi Tefrika Şeyhislâm Hayrullah Ef. başka çare göremeyin- ihtilâlcilere iltihak ediyor ve Abdülâzizin hal'i için bütün tertibat alınmış bulunuyordu... Be T arasında ken- ir maakar yese yapmak istedi. Gözünün önüne hep eski tarih geliyordu. Orada, o korkunç tarih içinde Rum köylerinin domuz sürüle- Fiyle dolu sokakları arasında boğdurulmuş, Bursamıa ) bir kı- yısında biçak ve hançer darbe- leriyle öldürülerek cevedi mez- belelere atılmış, Edirnede par- çalandıktan sonra ayağına ip takılarak Yahudilere sürükl dirilmiş Şeyhidlâmlar — vardı. Hayrullah efendi, onlardan kuv- Saltan Abdülâziz ise Kuvvetler Abdülkerim — paşadan - birkaç muzafferiyet telgrafoamesi al- d Bu. haberleri hemen Sad- razama tebliğ ile beraber he- 'nüz sükün devrine girmemiş ve idari, mali islahat talebiyle medreselerde toplantılarına de- vam etmekte bulunmuş olan softalara “hükümet kudret ve dvet inin gösterilme zama- zunın gelmiş olduğunu da ihtar etti. Hünkâr bu muzaffer graflarının sahte ve elendileri parçalatanlardan | okduğunu bilmiyordu. Serdar küvvetsiz değildi. Bu sebeple li aleybinde ha- düşünüyordu, nasıl bir muga- olduğunu ta ve safsata ile işi mantıka başka - türlü uydurup gu teklifi baştan ata- ini teemmül ediyordu. Hocalardan biri, onun tered- aü sezdi, hiddetle yerin- farlar — Bana/ bak| efendi, dedi, u koltuğu senden evvel işgal len adamı bizim koğduğumuzu Hünkârin bize karşı düşünür ket ederdi. fakat o plândan da bihaberdi. başına atilmak için bir yıldırım yapılmakta ol başka türlü hare- duğundan şüphe bile etmiyordu. Mithat Paşa ile arkadaşları çiltere ve Avusturya elçile. rinide kendi fikirlerine meyi ettirmeğe çalışıyorlardı. İngiliz sefiri Sir Elyot bu plâsın icre ama her süretle yardım edece- söylemekte d Çazki Abmlisir Ruyaya bel bağlamış bir hükümdar ola. rak tanımıyorda ve İsgilterenin © zamanki pol ti hoş görmiyecek bir şekilde | almak mecburiyetinde bulundu- Ju. Halbaki Şeyhislâmlariçin | Şunu söyledi. Bununla beraber oturdukları postu ek | kendine tevdi olunan sırrı son kaçırmamak uğranda kendi | derece gizli) tutacağını temin yözdürmeğe razı ol etti Sultan Abdülürizin 18 Ma- 1876 salı günü tahttan dirilmesi karar altına alınmış, icabeden tedbirler - bu karara göre sıraya konmuş ve- veli- aht Murat efendiye de key- fiyet “haber verilmişti. - En küçük bir sakatlığa mahal kab “mamak için bu işin daha #on- O ra yapılmasını ve meselâ ha- ziran başlarına birakılmasını tiyenler de vardı. Muvaffakı- yetsizlik ihtimallerini gidermek kaygusu, onların mülâhazaları: 'na kiymet verdiriyordu. Lükin Sultan Azizin topladığı milyon- ları ve milyonlar değerinde ol- duğu söylenip duran mücevher- leri bir Rus harp çemisiyle kaçırmak niyetinde olduğu işi dildiğinden - Mithat paşa ile arkadaşları işin bızlandırılması ni iltizam etmişler ve salı gü nünü hareket günü 'olarak ka- bul eylemişlerdi. Evvelâ, kurulan plânı kabul ettikten başka tek bir kimse- #enin keyfiyetten baberdar ol- madıklarını — zannediyorlardı. Hatta, Veliaht Murat efendiye- de en yakın adamına dabi işi açmamak için ant içirmişlerdi. Moayyen günden bir gön evvel, lâl reisleri, Sadrazamın evin. de toplanarak vaziyeti bir da- ha gözden geçirdikleri vakit, heptinin kanaati bu merkerde idi, yani sırrın gizli kaldığına inanıyorlardı, o gün uzun uzun görüştüler, — alınan — tedbir- leri bir daha gözden geçirdi- der, birveksiklik olup olmadığı. mı araştırdılar ve sonunda mem- 'nun kaldılar, muvaffakiyete iti- matları çoğalmış olduğu halde Babâliden ayrıldılar ve “ertı gün tam öğle üstü Abdülariz Saltanatına nihayet verileceğin İngiliz ve Avusturya Elçilerine bildirdiler. u Devamı var süretle karar altına alınmış- . Mitbat paşa, sert ve kati cümle ile şeyhislâmı da di plânına Hlet yaptıktan #sadrazam Rüştü Paşaya &, kısa ve açık bir mü: | Şimdi. Hünkârın biçbir şey- #üpbelenmiyerek rahat sarayında — oturması için disini oyalamak İktiza edi. Spor Yarınki maçlar Fenerbahçe - Galatasaray Taksimde, Beşiktaş | İstanbulsporla öğleden evvel Şeref stadında, Ve- fa-Beykoz da Fener stadında karşılaşacaklar 'de her iki maçı seyredebilmek imkânr bilhassa spor merakl- Jarmı çok'sevindirmiştir. Fenar stadında da Vefa - Beykoz tar kımları karşılaşacaktır. Birinci maçından evvel ayaı kulüplerin B. ve enç takımları ile ikinci küme fik maçlarına da devam edile- cekti Fenerbahçe - Galatasaray maçı hakkındaki / düşünceleri mizden bir iki gün evvel bah. getmiştik. Bu iki ezeli rakibin karşılaşması halihazırda en mü- him bir spor hâdinesi olacaktır. Şeref stadındaki / Beşiktaş - İstanbulspor — birinci takımları | müsabakası öğleden evvel anat İlde yapılacağından ayaı gün- Yugoslav notasının metni Birinci sahifeden devam Ancak bu rikir altındadır ki Ma çar bükümeti ile müzakerelere bag- İandı ve bu müzakereler Belgeni'ta 7ü temmozda imza edilen - bir iti. Küflar neticelendi. *Eğer Macarlar yardım Louis Barthou'nun katli üzerine yı pılan tahkikat, bu cinsi vakaların sakımlanyacak bir şekilde yıkılıp | gidecektir. Yoğuslav - Macar münasa- betleri vahim surette bozulat Barışın idamesi uluklar cemiyet madı bulunan. Yugoslar. hh Bu yakaların büyük apılmış oldağunu ve ancnk bu Şardimile “netleeniade menfur Mare bilya filinin yapılabildiğini isbat Etmiştir. Filkekika katilin cürüm ortak. darı arasında Yugonlar hükümetinin Macarlstan hükümeti nezdinde yap- Gğı gikkyetlere mevzu teşkil eden lir Maaristanda yalmız bir melce bule gankda kalmayıp ayni zamanda ui kastin arifesine kadar bu memle- ket dahilinde toplu bir halde otura Bu meseleyi, Konseyin gelecek 'adi toplantısı ruzaamesine “koyar- eT AE a S İK A e a a e Te Biri giyer biri bakar! 4 üncü sahifeden devam iye müzaheretten dolayı X kamlarının mesaliyet kim ve açık bir tarıda görtermiz tir ( Yugoslar hükümeti, tafsilktiı bir 'mubüra ile bu burusa dair glarak süzde beluaan bülün delk | eet Paşa, Kurtuluş ve Cüm- İeE Tn graatkaları “ksaseye ' terdi vorge ai SNi Yugoslavların Umumi — | talebelerine biç bir. şey yapa- S Hissiyatinın derinliklerinden e toplanal ÜEZEK Gtel & Bün güzel geyinmesi, ibir - kısmının noksan geydirilişi ve üç mek- tepte de hiç birşey yapıla- n da uyan Girsenhh'deni lesir mazarı dik. ldllnhılllmılı::ıkîîlıkrdı ım Cat himaye keyetleri gayreti Maksadın temin edilemediği'der. bal anlaşılır 1 İ'Elll; ietfal Cemiyetine ge- inca b ckmiyetii di dar, düencn ” çocuklardan sarfı mazar, mektepler de tahsilde Gime Te ee 5 Sizamcemenii öreylediği Falt dahilinda balakığını gör: ip olmamıştır. Ve bu ide olmayacaktır da, bulunanlara karşı derin bir nelret ve umümi bir gayza tahavvül et irmekee T Yügoslar ulusu geçirme ta Cileğ bö e Yatılatda'ba. fün vekarını ve soğuk kanlılığını maabalara “etmiş iec, bu, suibun Ve u salhun desteği olaz' ulunlar Afanı ahilkınn — bekçisi balunan ladar cemiyeti — müceseselerinin Mmüseseriyetine inanmakta olduğun” dan dolayıdır. Ulualararam mes'eliyetini oldu. | mek ni gu kadar ulasuna kargi vazifesini | şerait iç de müdrik bulanaa. Yügedlar hü- kümeti, kendini feci, Marsil nceler ol Binacnaleyh cemiyet mekteş lerde bulucan fakir w:..ı.ı."'n imaya. heyetlerine terketmiş, hariçle dolaşan ve battâ bir çokları dilenen fakir çocuklar konseyine müracant etmeğe S GAS D Mesuliyetlerin ortaya kon- ması lâzımdır. 'sıra verebildiği lo ve müsamerelerden top- hya bildiği para ile himaye heyetlerinin - borçlarının müm- kün olduğu kadar tesviyesiz çalışmak yolunu tutmuştur. Sonra Cemiyette mekteplerin himaye heyetlerinin ihtiyat yar- dimcısı olüyor demektir. ” Esas vazife Cemi, fi geçinmei - içiz şanlı gefinin gahsında, mesaliyetleri İöll bir cezaya - çarpmıyan " cinai “maruz kalmış bir milleti zen çocuk velileri Cemiyete e aha işler | kâmilen aza kaydedilse veyahut İ siyasal bir cinayete, me'de | her mektep himaye heyeti aal “mültecilere: verilen iltica İ topladığı raporları cemiyete verse, cemiyet te varidatı ço. ltmayı araştırın ve bu su- retle talebe icap ettiği zaman. larda yeknesak olarak cemiyet tarafından giydirilse, mide günlerce kuru ekmekten başka gıda alamayan bu yavrucukla- leri değildir. Hakiketle ortaya konan - dava, Kaarazzak bir Üyüzsi gaye içia seri le cinayetler ve esikastlar yapmayi İş Sdlamiş fesat erbabıpın yabancı bir Olke topraklarında çalışmaları. dir, İnceden İnceye uzun ” hazırlık vi doyurmak çaresi de buluna- Teyrinisani Çanakkalede : İNasıl Durdürduk ? f Tofrika numarası: 6 Yacaniz Aknizf Cemaletlin Türklerin sahildeki havan topu zırh- hları dağıtmağa kâfi geliyordu Mayın tarayıcı gemileri zırhlılarile beraber Boğaza girmiş, fakat şiddetli bir mukabele görmüşlerdi.. Mayn tarama horekdtina işi rak eden İngilizlerin “Dorix, kravazi İnfleksibi, hattı harp kron ile “Prens Core, zırklımı *Ki Elizabet, i sahilden yapılacak hafif sahra. toplarının ateşlerine İmaye - etmek - vazile edilmişlerdi. Halbaki kas. ateşine alan bu karşı biçbir şey yepamadıar. Çün- kü bu topların tayin edilmiş ol- dükları mokta denizden top ateşi altına alınamazdı. Düşman bu sahra tepları van- tasiyle *Kulm Elizabet, € tamam (17 isabet teminine muvaffak ob | du. Vakıa bu isabetler dev cüsseli dritaotun kaymeti askeriyesine hiç bir hasar yapmamış olmakla bera- ber geminin mutbahını perişan et- ti ve motorbotlarında makinerini parçaladı. Boğaza girmi ol ir ürerinde olmayıp hali hare - | cak yakaladı. Zihlilarin ve mdürebiliyor ve ; daklar yenlden yamyordu. Nihayet mayln tarayici gemiler, hiçbir iş görmeğe movaffak olamadan çekil. meğe mecbur kaldılar. Martın (1 ncu günü dört Fran- vir zırhlın *Agamemnon, ve “Lort Nehon, zırhlılarımızı boğaz isti kâmlarını topa tutarlarken himaye vimek özere boğasa girdiler. Bu iki zurhlımız. koğaz dahilinde zak seyretmek süretile ( 12000) il (14000) yarda mesafeden İnra ateş eciyorlar istilkâmlar mu belede kusur et yağa mecbur oldular, İşte istihkâmlerla zırkılar ara sında ilk ciddi çarpışma bu İdi ve. benim . fikir ve ka çok ümit verlei idi. mamişti ve iki zarhlımız ağır erle — müleaddit almışlardı. a meti harbiyel, devam eyledi man sabile ağır bir har Gürmişti. İşte buağır bavan topu. Bun Üç mermisi dritaavutun su ker simi altındaki zerre kuşağa Üç üia- 8) inci günü Amirnlerkâmı harbiyesile Öhlikte “Kuin Elizabet,, bet yaptı. Bunun üzerine diritnavut Alelacele demir sincirini keserek | zırklısına geçtiler. Maksat Çanak Sahilden (21000) yarda açıldı ve | kaledeki — istihkümlar — yaj oradan bedeline atey etmekte des | topa tutmaktı. Bu teşebbüse “Vencens, “Korü: völlis, ve “İrresistibi, — zırhlları müzaberet — edeceklerdi. Mnalesef kabiliyet pek ar olduğundan ge- miler biçbir şey yapamadan çekil- meje mecbur oldular, O gece bu yelsaver hâdise hak- inde Hot defterime 'vam eyledi. Bu. yüzden diritmavut öğledem sonra aa kadar ancak yedi atış yapabilmiştiki bu- da katiyen memnuniyetbahış de- Diğer taraftarı düşmanın ağır havan topu yüründen boğaz dahi- linde ateş kontrol eden / zıhlılar da Açılmaya” mecbur — olduklarından Amiral (De Robek) beyhude yere übimmet yekılmasına mani olmak teşin kesilmesini emretmişti. Bündam sonra * Vencene ü KARA SElük Ve trei | Sümkün olmyan toplardan mer mi yemek o kadar can sıkicı bir gey ki. Hiç şöphe yokki böyle mübim- at israfina devam — edemezdik çünkü mühimmat meselesi cidden mühimdi. Bundan ada artık mo> danı geçmiş zırhlılarımızın topları da bayatlarının son günlerini ya- Core, ve “Suffren,, zıhlıları (12000) ÇiB000) yardadı İaebetlerine - marur çiddi bir hasara uğramadılar. Ben bu harekât cnasında *Ku- izabelte Bülmüyor " ve he yakit, ibimmat farafından bajka bir netice vermediğini görüyordum Biz şayet * Köla. Elizabet ten temiz ve mdessir bir iş bekliyor- sak bu gemi Boğaza girmeli ve ilübktadarı doğendan döğruya ateş aayorlardı. Bunlarla böyle ilânibaye Bahriye 'ateş edilemezdi. Nezar ket esmasında mühimmat itâfı işlerin muvaffakı. yetli bir neticeye isalinden evvel harekâtin tatilisi mucip ol diye bir ihtarsame gönder Lâkin methâl istihkâmlarının su. kulundan sonra yapılacak müttak- bel harekât hakkındaki görüşleri hakikate pek ax temas bu. geminin boğasa sokulmanı hu- surunda. müsnade istemiş, bahriye nezareti de “icabeden ihtiyat ted. imha edilerek günde bir mül ilere lemek süretiyle İnkişaf edecektir. Hücum eden filonun böyle mil mil ilerilemcel müdefilerin manevi kur. Yetlerini saraacaktır. İlab, ilah. O akşam not defterime sıcağı sıcağına kaydettiğim mütalânt şöye le 'ediyordur. * Boğardan geçmeğe hazırlası. yoruz Tâkin bu İş bahriye mezare inin zan ve tahmininder hakikt vaziyeti izah etmek Tâzm dar kenaatindeyin Martın (6)ncr günü akşı basar Basmaz — mayin — tarayıcı gemller muhriplerin ve * Ametlet, kruvazörü ile “Oşin, ve “Mecestik, zahlılarının bimayesinde olarak bı ieza girdiler. Fakat düşman daklarının işiği bü gemileri - ç rak sefaletten ve- tedrisat ile çok yorulan genç. mualliml de bu düşünceden kurtarı acaba memlekete daha bayırl ve daha faideli hizmet edilmiz olmaz mi?
