14 Nisan 1949 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

PERŞEMBE 14 Sahibi NİSAN ON Dü 1949 Safa Kılıçlıoğlu Nuruosmaniye Nor 17 resli «YENİ SABAH> STANBUL Telefonı 20705 Yeni Sabah 11 inci Yıl, No. 3612 HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Sayısı : 10 Kuruş dün Batı Almanya ile laşma akdetmiştir. Nevyork 13 (A.A.) — Afp: İsrail devleti Baş- kanı Dr. Hayim Weizman, bugün öğlede buraya gelmiştir. İsrail - Batı Almanya Ticaret Anlaşması Stuttgart, 13 (AP) — Yeni İsrail hükümeti dolar Üzerine ticari bir and- Bankaların esrarı Truman - Sadak mülâkatı Verilen yanlışkararlardan hâlâ dönülebilir Banka mevduatı faizlerinden vergi almak, bizde yeni uyanmağa başlıyan tasarrut hareketlerini yokedecektir B üyük Millet Meclisinde bugünlerde memleketin Iktişadi hayatı ve gelişmesi üze- rinde çok derin tesirler yapacak bir kanun tasarısı " konuşuluyor. we her gün sekiz, on madde kabul ediliyor. Gelir vergisi kanunun - dan bahsettiğimiz tabil anlaşıl - mıştır. Asırlık vergi anane ve sis- temini alt üst edecek bir projenin Mecliste bu kadar sür'atle yol al- ması; ilk bakışta, dikkati çekecek mahiyettedir. Büdceyi kabul e- derken hâsıl olan alışkanlık bu gelir vergisi lâyihasına da galiba sirayet etmiş; Halbuki büdce ka- nunu nihayet bir yıllık gelir ve Bideri ilgilendirir, ömrü çok kısa- dır. Fakat gelir kanunu yurdun temelli ve tesiri nesiller boyunca sürecek ve genişleyecek hüküm- leri ihtiva eder. Bunların üzeri- ne daha ziyade eğilmek ve dur- mak İsteği hiç de boş ve lüzum- suz bir temenni sayılmamalıdır. Geçen gün yeni kanunun biz maddesi ile yıllık faizi (200) lira- yi tecavüz eden, banka — tevdia- fnın gelir vergisine tâbi olması esası kabul edildi. Bu hükmün bankacılık âleminde ve memleke- tin ekonomi hayatında ne gibi tepkiler yaratacağı acaba etraflı- €a düşünüldü mü?. Bizim halkımız, Cumhuriyet devrinin ve Türk bankacılığının | kuruluşuna kadar, bankaya çok güven göstermezdi, herkes para- sını, sarı altın olarak, küplere saklar veya bahçesinin bir köşe- sine gömerdi. Paranın verimli çalışmasına ve piyasada devir yapmasma pek ihtiyaç duymazdı. Halkta bu ruh halinin yerleşme- sinde geçen idare ve hükümetle- rin mes'uliyet hissesi hiç de az değildir. Cumhuriyetin — ilânmı müteakip Türk bankacılığı geli: miş ve Türkler de tasarruflarını ve kazançlarını evlerinde sakla - | yacak yerde, bankalara tevdi et- mek huyunu yavaş yavaş kazan- mağa başlamıştır. Yirmi yıl için- de bankalarımızdaki —mevdüatın baş döndürücü bir hızla yüksel- mesi bu İddiamızın en canlı de- Ülldir. BSaraçoğlu Şükrü'nün meşhur varlık vergisi memlekette teessüs etmeğe başlayan bu hevesi bir hayti hırpalamadı değil, fakat nihayet bu vergi İstisnai ve bir defaya mahsus denildi Halk da bu sözlere gçok inanmağa temayül etti ama, gelir kanunu- na konulan son hüküm şimdiden her tarafta haklı bir heyecan u- yandırmıştır. Mevduatının yıllık falz mikdarı (200) lirayı geçen- ler paralarını kısmen bankalar - an çekmeğe başlamışlardır. Bi- lindiği gibi, bankalar zâti serma- yelerile iş yapmazlar, Ticari se - nedleri iskonto ettikleri vakit da- ha ziyade mevduat eshabının pa- Talarını kullanırlar, hattâ İş Ban- kaları bile bizde öyle muazzam zâti sermayelerle kurulmuş değil- lerdir. Daha ziyade uzun vadeli Mmevdüat İle sınai ve ticari — te- Bebbüslere girişirler. Tevdlat sa- hipleri, yeni verginin ezgi ve bas- kısından korkarak paralarını çe- kerlerse bankalar — memleketin bütün iktisadi hayatını destekle- Yen ve ona can veren kandan 'm kalabilirler. Ve böylece yurdda bugünden tekmini” çe güç kötü hattâ teci akisler ola- bilir. Biz çok eski ve büyük serma- yeli, moda tabirile, kapitalist bir Bike değiliz. Elimizde sermaye mahduttur. Bankalara halk yenl yeni alışmıştır. O kadar Büç ve aZ alışıyoruz ki, bankalar bin türlü İkramiyelerle para sahip - lerini bankalara tevdiatta bulun- mağa teşvik etmeğe kendilerini Mecbur sanıyorlar. Bu şartlar al- tında böyle bir vergi henüz uç - mağa alışan bir yavru kuşun ka- nadına ağır bir kurşun takmak gibi bir hal ol: tır. Bankadan Paralarını çekenler acaba bu pa- Falarını ne yaparlar? bu gibl vergilerden muaf tutulan devlet tahvilâtına yatırırlar ama | bu gidişle hükümetin günün Tinde bu muaf esham ve tahvi - lâttan da vergi almayac emin olamıyacakları Bir kısmı £Devamı Sa: 8 Bü 4 de) p görüldüğünden madde Ticaret Bakamı Cemil Sait Barlas Zirai sigorta işi gene geri- ye bırakıldı Ankara: 13 (Telefonla) — B.M.| Meclisi bugün Raif — Karadenizin başkanlığında toplandı Bolu mil Gelir vergisi Dünkü görüşmelerde asgari geçim haddi az İkramiyelerden vergi alınmıyacak letvekili İhsan Yalçın ve beş ar. Kadaşının Mi Korunma kanunu| tadilâtına ait teklifi geçici komls. | yoğa —havele ve Feri dun Fikri Düşünselin emekli — dul ve yetim aylıklarına zam hakkın daki teklifi talep üzerine iade e- dildikten sonra Manisa milletve - kill Muammer — Alakantın sorduğu Zıral sigorta meselesi Bakan Ce « mil Sait Barlas tarafından cevap- landırıldı. Bakan dedi ki: — Bu iş Üzerinde bir kanun ta sarısı hazırlanmaktadır. Fakat bu işin mıntakavi olması takdirinde pirimlerin yüksek olacağı ve çift- çinin ihtyarile iştirâk etmiyeceği gözönüne alınarak işin - memleket ölçüsünde yapılmasını gerekli bul duk bu maksatla ecnebi mütahas- Bısi getirmek ve işi tetkik ettir « mek istiyoruz, Ondan sonra fiili - (Devamı: Sa, & Sü, 3 de) Ev ve dükkân kiraları Milli Korunma kanu- tâdiller nunda bazı yapılması kararlaştı Ankara 13 (Telefonla) — Dük kân ve ev kiraları vaziyetini in- celeyen geçici komisyon bugünkü toplantısında uzun münaka dan sonra gu karara vardı: 1 — Yalnız dükkân kiralarının Berbest bırakılması teklifi redde- dilmiştir. 2 — Ev ve dükkân kir bir intikal devresind alarının 'n sonra ta- mamen- serbest bırakılması. tek lifi de kabul edilmemiştir. Bununla beraber komisyo kiralara bir miktar zam yapılma sı, gayri menkul sahiplerine bazı kolaylıklar gösterilmesi temayül leri gözönünde — tutularak Milli Korunma Kanununun buna dair hükümlerini incelemek ve icabe den tadilleri — hazırlamak Üzere tâli bir komisyon kurulması hi komisyona iade edildi Ankara 13 (Telefonla) — Ra- if Karadeniz'in başkanlığında bu gün toplanan Büyük Millet Mec- lisi, gelir vergisi tasarısının mü- zakerelerine devam etmiştir. Evvelâ geçen oturumda müza- keresi intaç edilmeyen ve gelir vergisine tâbi tutulmayan Ücret ve yevmiyeleri sayan 24 madde| için yeterlik önergesi verilmişti.. Hulüsi Oran önergenin aleyhin- de bulunarak müzakerenin deva- mını ve işin daha ziyade aydın- latılmasını istedi. Fakat kabul e dilmedi. ” Madde hakkındaki önergelere geçildi. Bu maddeye malül müte kaitlerin aldıkları yevmiyelerin. de istisna edileceği hakkında hü küm konuldu. Hulusi Oralın tek lif ettiği ağır sanayi işçilerinin hususl bir istisnaiyete dahil olan teklifi reddedildi. Bu maddeyi mü teakip yine istisnaları sayan 25. 26, 27, 28 ve 29, maddeler oldu- Zu gibi kabul edilı İlmi ve Fenni faal lere verilen İkramiyelerden, at arışı ve güreş mükâfatlarından vergi alımmayacak 30 maddede söz alan Adnan Adıvar maddeye ilmi ve fenni faa liyet gösterenlere yapılacak ikra miye tediyelerinin de istisna e- dilmesini istedi ve teklif kabul edilerek maddeye konuldu. 31 inci madde güreşler, at ya rışları gibi memleket bakımın - dan faydalı diğer işler ve faali- yetler dolayısile verilen ikramiye lerin de gelir vergisinden istisna edilmesi bazı münakaşalara mu cip oldu. Faik Kurtoğlu bu mad- denin tadadi maiyette olmasını ve aksi halde bankaların mev - duatı çoğaltmak bakımından fay da görerek tesis ettikleri mükâ fatların da bu istisnaiyete alın- ması ihtimali bulunduğunu İleri (Dovamı Sa, 5 Sü. 1 de) Papa Eftim, yeni Patrikle de anlaşamıyor Rum ortodoks patriki Athenago- Tas Amerikadan yeni geldiği sıra- da müstakil Türk ortodoka kilise- #i başpapazı Eftim kendisine mü racaat etmiş ve evvelce — verilmiş olan afaroz kararının ref'i ile kili- #esinin tanınmasını rica etmişti. (Devamı Sa. 5 Sü. & a) Dışişleri Bakanımız Truman'a Cumhurbaşkanımız İsmet İnönü'nün şahsi bir mesajını tevdi etti Türkiye'ye yardım Amerika bize devamlı Arnavutluk diktatörü Enver Hoca Arnavutlar Rusyadan askeri yardım alacak Zy Enver Hoca Staline min- netlerini sunduktan son- ra Moskovadan döndi Moskova, 13 (R) — 21 mart tarihinden 10 nisan tarihine ka- dar Moskova'da bulunan Arna- vutluk Başbakanı Enver Hoca'nın başkanlığı altındaki — Arnavtluk heyetinin Sovyet makamlariyle yaptığı temaslar hakkında bir tebliğ yayınlanmıştır. Tebliğde Heyetin, Başbakan yardımcısı Mi- koyan, Dışişleri Bakanı Vişinski ve Dış Ticaret Bakanı Menkişof (Devamı: Sa, 5 Sü, 3 0e) Aflantik Paktının imzalanması m erasiminde Truman İ devlet mümessillerine hitap ediyor Rus protestosuna dün cevab verildi İngiliz cevabi notasında “Atlantik Paktının metni Sovyet iddialarının en iyi cevabını teşkil etmektedir, deniliyor Londra: 13 (a.a.) (afp) — At - Jantik Paktına — karşı - protestoda| bulunmak üÜzere Sovyet Rusya ta- rafından 31 martta İngiltereye ve rilen muhtiraya, İngiltere hükü - Meti cevap vermiştir. Sovyet bü- yük elçisine tevdi edilen — notada ezcümle göyle denilmektedir. <Kuzey Atlantik Paktının metni, Sövyet iddialarına en iyi — cevabi teşkil etmektedir. - Metin, — paktın öğirleğmiş.. Milletler — anayasasının, fuhuna ve lafzına uygun olan ti mamile tedafli —mahiyeti - açıkça Isbat eder. Bu metin aynı zaman- da paktın ne bir millete, ne de bir milletler camlasına müteveccih ol- madığını, fakat sadece silâhli bir tecavüzün kendisine karşı yönel - tilmiş bulunduğunu —da — gösterir. Bu şartlar dahilinde İngiliz hükü meti kuzey Atlantik paktının 942 tarihli İngiliz — Sovyet andlaş - masının T'inck maddesile kabilitelit olmadığı hususunu kabul edemez.> İngiliz hükümeti, cevabında Sov (Devamı Sa: 5 Sü: & do) Berlin ablukası Rusların, ablukayı kaldırmağı teklif etttkleri söyleniyor Londra 13 (B.B.C.) — Bir fede ral anayasa hazırlamakla vazifeli olan Bonn Alman parlâmento kon geyi, batı devletleri askerj valile- rile birlikte Almanya'daki mütte -« fik işgâl statüsünü inceliyecek 11 kişilik bir komite teşkil etmiştir. MaxRelman'ın bu. ko yer alması reddedilmiştir. (Devamı Sa, 5 Sü. 5 de) Komünist | mitede Türk Yüksek Mühendisler Birliğ gun görülmüş ve komisyon Ten teşkil edilmiştir. geçmiştir. Yukarıdaki resimlerd Ankarada Mas inin Ankara Palas € bir maskeli bayanla, maskeler ç keli Balo Ğ ' _ı.,,.â Tic larının - durmadan mes'uliyet p: hayat pahalılığı ile mücadele kararlar manla bir netice alınabileci ledi pahalılığına mani mıştır. Belediye diği belirtilmekte, belediyenin bu teşkilâtı, muhtekir esnaf üzerinde lira para cezası vermek mektedir , Diğer ta (Devamı “İstanbul - Vı'yrana* seferleri Rusların mümanaatı üzerine yapılamıyor Helalkbdr “bavayelları ada Kü ati Amarikan lerine gelen bir haberi Almanyadaki İngiliz v İşgâl makamları, Almanya — ile A- vusturya arasındaki hava seferle- rinin durudurulmasını kararlaştır- mışlardır. Bu yüzden İstanbul — — Münih Viyana arasındaki uçak servi - sinin yapılması imkânsız hale gir- miştir. Avusturyadaki Sovyet makam - ları da; İstanbuldan Viyanaya doğ ru seferler için bazı " havayolları şirketlerinin müracaatlarını red -« detmişlerdir 45 bin lira çalan memur yakalandı Kütahya 13 (Telefonla) — Zim metine 45 bin lira geçiren Beyoğ keli bülo çok tkarıldıktan sonra neşe içinde danse den ve eğlenen dâvetlileri görüv orsunuz, lediyesi mutemedi Agâh Ca r Karahalli Gediz il üç sir bir rol oynayacağına inanılmaktadır. Söylendi- ğine göre bugünkü mevzuatla belediye murakabe essir bir rol oynamaktan çok uzaktır. Belediye mu- rakipleri, fahiş fiatle satış yapan esnafı ancak 5 suretile cezalandırabil - ftan Belediye, Ticaret ve Ekonomi Bakanının telgrafına cevap hazırlamaktadır. İs- tanbul vali ve belediye başkanı Dr. Lütfi Kırdar, askeri ve Vaşington, 13 (AP.) — Türki- ye Dışişleri Bakanı bugün Beyaz Saraya giderek Başkan Truma- nı ziyaret etmiş ve görüşme 10 dakika sürmüştür. Sonradan ga zetecilere verdiği demeçte Dışiş- leri Bakanı, Başkan Trumana Başkan İnönünün selâmlarını ve gahsi bir mesajını sunduğunu söylemiştir. Beyaz Sarayı ziya- retinde, Sadak'a Büyük Elçi Fe- ridun Cemal Erkin refakat et- miştir. Dişişleri Bakanı bu ziyareti Müteakip, gazetecilere: «Truma nın mükemmel şahsiyeti Üzerim de en derin bir tesir bıraktı> de- miştir. Vaşington, 13 (AP.) — Bugün Türkiye Dışişleri Bakanı — Net- mettin Sadak, Birleşik Amerika belediyelerin n Za- son İstanbuk mes'elede mües- halk lehine mü- Sa, & Sü. & da) yardımlarda bulunacak iktisadi Dışişleri Bakan muavini Wiilasdi Thorpe ile bir görüşme yapmışi tır. Konferanstan sonra gazetef cilerle bir görüşme yapan Dışlşi leri Bakanı, bir soruya cevaben, Türkiyenin Birleşik Amerikadarf askeri yardım İle birlikte iktı. sadi yardım da elde etmek ümli dinde olduğunu — belirtmiştir, Willard Thorpe, Dışişleri Bakal ni Acheson'un İktisadi İşler mue avinidir. TÜRKİYEYE VERİLEN TEMİNAT Vaşington, 13 (A.A.) — (Un! ted Press): İyi malümat alarf kaynaklardan bildirildiğine görel Türkiye Dışişleri Bakanı Necs mettin Sadak, Amerika Dışişli Bakanı Acheson'la dün yapt (Devamı Sa. 6 sü. « İ tişinde son vaziyet 'Ticaret Bakanlığı ile Belediye arasında lüthamlar ve beyanatlar teati edilirken et fiyatları durmadan y ret ve Ekonomi Bakanı Cemil Said Barlas, Ankara'da yaptığı bir basın toplantısında et fiat- yükselmesinde bulunduğunu, Ticaret Bakanlığı mevzuunda aldığı uzun vadeli> olduğu için bunlardan ini söyleyerek pahahilıktan belediyeleri mes'ul tutmak istemiştir.. Bu mevzu etrafında Ticaret Bakanlığından be- yeye bir de telgraf gelmiştir. Telgrafta, hayat olunması yolunda ne gibi ted- birler alındığı ve Bakanlığın belediyelere bu hu- susta her türlü yardımda bulunabileceği bildiril - mekte ve hayat pahalılığından dolayı belediye it- ham edilmektedir. Bakanın bu telgrafı, belediyesinde hayret ve biraz da telâşla karşılan- mahfillerinde hayat pahalılığını önlemek işinin bugün bir hükümet işi haline gel- ükseliyor Yakın maziden bir manzara: Koyun eti 350 kus Tuşa satılıyor TAKVİMDEN BİR YAPRAK: Hah Ticaret ve Ekonomi Bakanı İle sayın vâlimiz - den razı olsun! İkisi de yanık yü - reklere su serperek hayat pahalili- Bi dâvasını haltediverdik Ticaret Bakanı Cemll Sald Bar das göyle söyledi: — Pahalilik İstanbul ve Anka- ra gibi büyük şehirlerde — oturan dar ve sabit etmektedir. Yani Üst tarafıt. — Dört üstü, murad Üstü... Kekahi yaşıyor. Sayın Bakanımız: — İnsanlar müsbet — tesirleri menfi tesirler gibi — unuttükların- dan... Diye Bgirişerek verdikleri folsetl beyanatta hayat pahalılığı ile mü- cadelenin uzun vadeli bir İş oldu- ğunü İzah — buyurdülar. — Bundan sonra bize kuşağı biraz daha sıkış- tırıp 0 Uzün vadenin sonuna eriş- mok çaresini aramak Jâzimgeliyor. Bu, bitti. Sayın vâlimiz Dr. Lütfi - Kırdar da et yoksulluğuna güzel bir dova İsaat mesafede bir köyde y (Devamı Sarı 5 Su: 3 de) buldu: Bu deva tarihidir... Malüm olduğu Üzere Fransa'da halk — aç zar kalıp da saraya hücum ettiği Ekmek yoksa çörek yesinler! ULUNAY man Kıiral On Altinci Lul — gürük tünün sebebini sormuş. Kendisina Halk ekmek olmadığı. İçin şikâyet ediyor. Denilmiş. Kıralı — Ekmek yoksa, görek yesin 4 deri, Demiş. Bunun gibi vali ve belediye rek simiz de: — Et yemek İsteyenler, sığırla kuzü eli yesinler. Diye kesip atmış! Bir mes'ele bu şekilde halledil « mek İstenilirse bunun hiç bir yore Bunluğu olmaz; fakat dâva da hal edilmiş sayılmaz. Koskoca İstanbul belediyesi lesini kökünden kesip af madı. Aylardanberi kurü kurüya dırdırdan başka birşey yok.. — Ha komisyon toplandı; ha dalmi encü- men karar verdi; ha toptancı topi attı, ha perakendeci kaş çattı dik ye diye bu hâle geldik.. u et mes' İstanbul — belediyesinin — böyle buhranlara mâruz kaldığı lik defa görülmüyor. Mesolâ, Ihtisab ağası Hüseyin Boy böyle bir buhranı nas sıl halledermiş? Onlardan ders alsak nasil olur?