24 Temmuz 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

24 Temmuz 1941 Perşembe 4 üncü Yıl - No. 1157 ÜK SİYASİ HALK GAZETESİ İDARE YERİ Nuruosmaniye, No. 84 Tstanbul Tedgraf: YENİ SABAN | tanbal 20795 TELEFON: l Her yerde 5 Kuruş Lozan Zaferinin Yıl Dönümü istanbulun | imarı plânı dolayısile Sabırsızlıkla beklediği- miz imar teşebbüslerinin ha- yırlı neticele» vermesine en- gel çıkarmak değil, bilâkis bunları kolaylaştırmak ve teşci etmek bizim için bir vazifedir. Fakat... Hüseyin Cahid YALÇIN stanbulun imar plânında yeşil sahalara ehemmiyet Verildiği anlaşılıyor. Bun- dan dolayı bilhassa müteşekkir kalmak icav eder. İstanbulda eski evlerimiz yanıp ta yavaş yavaş apartıman havatı ictina- bi imkânsız bir felâket haline gelince, şehir yeşillikten mah- Tum kaldı. denilebilir. Mahalle içlerindeki eski çiçek bostanla - rının verinde şimdi kasvetli ve bedbaht küçük binalar görülü- yor. Fakat anlaşılıyor ki imar plânı tatbik edildikçe İstanbul veşilliğe tekrar kavuşacaktır. Gazetelerde okuduğuma göre, bu çok iyi gayeye vasıl olmak için bir çok-İstanbulluların üze- rine istisnat bir fedakârlık yük- Jetilmek icap edecektir. Eğer okuduğum havadis doğru İse, “imar plânında yeşil saha - teşkil etmek üzere ayrılan yerlere te- sadüf eden arsaların satılmala- rına müsaade edilmiyecektir. Bunun halk için bir. mağduri- yet teşkil edeceği düşünülerek bir çaresi aranmış olduğu da an- daşılıyor. -Bulunan çare şudür: | İlk beş senclâk imar plânı es-| Dasmıd. yeşil sata haline kalb- edilecek yerlerdeki arsalır şim- dider, istirali x edilerek bedelleri sahiplerine verilecektir. Bunun pek doğru bir tedbir olduğu aşikârdır. Arsaların ü- zerine bina yapıldıktan sonra istimlâk edi'mekten ise istimlâk muamelesini gimdiden yapmak hem şehirliler için hem beledi- ye için büyük bir kolaylık teş- kil eder. Fakat ilk beş senelik plânı takip vden devrelerde bah- çe yapılacak arsa'ar hakkında ne muamele tatbik olunacak? | Bznun için de basit ve kestir-| me bir tedbir bulunmuş: Bu arsaların üzerine bina yaptırıl- Lozan sulhunun kahramanı İsmet Paşa Bu mes'ut gün bütün yurtta he- yecanla kutlanacak Üniversitede büyük merasim yapılacak Bugün Lozan sulh muahede- namesinin imzalanışının 18 inci yıldönümüdür. Bizi iyi bir Sulha kavuşturan ve ayni zamanda Sevr felâketini orta-| dan kaldıran bu muhteşem eser, 18 sene evvel bugün, Milli Şef İsmet İnönü tarafından murah- has heyeti reisi sıfatile çetin mücadelelerden Bonra imzala- mış ve Türk milletinin ezeli ve | ebedi istiklâl ve tamamiyeti bu suretle bütün cihan tarafından | kabul ve tasdik edilmişti. Muahedenin imza olunduğu tarihi kalem bugün Üniversite tarafından şeref vediası olarak saklanmaktadır. Lozan muahedesi malüm oldu ğu üzere, bir sulh muahedesi beş mukavele bir itilâfname, on #protokol ve beyanname ve bir nihai sened olmak üzere 18 par- çadan mürekkeptir. Bunların her biri ayrı bir isim taşımak- ta Ve ayrı bir menfaati ifade etmekle beraber hepsinin ruh ve prensibi aynıdır. Türk mille- tinin kayıtsız ve zartsız istik- lâl ve hürriyeti. Lozanda Türkiyenin karşısın- da bulunan devletler asıl yedi- dir. Birleşik Amerika bütün Müzakerelerde bulunmakla be- (Sonu sayf sütun 6 da) c ALMAN-RUS HARBİ Berlin bildiriyor: Odesaya şiddetli bir hava Moskovaya da hava taarruzu tekrarlandı Smolensk civarın- da ihata edilen | Rüus kuvvetleri imha ediliyor |— Berlin, 23 (a.a.) — Alman or- | duları başkumandanlığının teb- liği: Ukraynada Alman, Rumen, Macar ve Slovak kıtaları dur- madan düşmanı takibe devam etmişlerdir. Şark cephesinin diğer kısım- larında büyük ve küçük Sovyet plarının ihata ve imhasına | devam edilmektedir. İhatadan kurtulmak için düşmanın yaptı- ğı bütün teşebbüsler akim kale- Miştir. Şaşırtma taarruzlarımız ne- ticesinde düşman son — derece zayiat vermiştir. Fin cephesinde harekât plân mucibince devam etmektedir. Yeni arazi kazandık. , Mühim Alman tayyare te - (Sonu sayfa 5 sütun 2 e) Japonya | ültimatom verdi Japonyanın buraya yer- leşmek kararını ver- diği anlaşılıyor mıyacaktır. Yalnız, arsa sahip- leri inşa edecekleri mebaninin | ileride belediyece yıktırılması- na teşebbüs edildiği takdirde buna — muha'efet etmiyecekleri- ne şimdiden razı olurlarsa iste- dikleri gibi inşaat yapabilecek- lerdir. İşte zihnimin takıldığı nokta budur. Sabırsız a beklediğimiz mar teşebbüslerinin hayırlı ne- ticeler vermesine engel çıkar - mak değil, bilâkis bunları ko - Ie ylaştırmak ve teşci etmek bi- m için bir hayırlı işin s müuhterem şahi zifedir. Fakat bu en içinde haklara vermek - bah; min mesine göz mâğa imkâ yoktur. Beş sene sonra het kika yıktırılabilmek şartiyle hiç bir arsaya, hiç bir bina yaptırıl- ması kabil değildir. Bu, ancak zahiri bir müsaadeden ve ko- laylıktan — ibaret kalacaktır li bir faydası — görülmiy cektir. Ömrü beş seneye inhi- sar edecek bir apartıman, ev yahut dükkân beş sene için; amorti edilmek n gelir. Bu- sermayenin faiz vi inzimam edecektir Binaenaleyh bu şart dairesinde yapılan hinaların kira bedeli şimdikilerin belsi de dört beş mislini geçecektir. Böyle bir.a- lara kiracı - çıkac: ihtimal verilebilir mi? Buna ihtimal vermek İstanbul için ayrı ve yeni bir felâket veşkil eder. Çün- kü civardaki evler ve dükkân- lar için de bu beş sene ömürlü binalar kadar yüksek ki alar is- tenmeğe başlayacak ve neticede bütün şehirde kiralar son de- Fecede artacaktır. Bu artış mfier hasıran bu tedbirden evvetki mal sahipleri içın bir piyango ikramiyesi teşkil edeceatir Fakat, İstanbul halkı beş se- ne ömürlü apartımza ve evlere lüzüm gösterdil ori — kirayı ve- Vaşington, 23 (a.a.) — Reu- ter: Öğrenildiğine göre Japon hü- kümeti Hindiçininin tamamile Japonya tarafından askeri işgal | altına alınmasını talep eden 24 (Sonu sayfa 5 sütun 3 de) | Al risane emeller atfediyor Şimali Amerika cenubi Amerikayı istismar etmek istiyormuş Berlin, 23 (aaa.) — D. N. B. bildiriyor: Deutsehe Diplomatische Und Politische Korrespondenz gaze - tesi bir yazısında M. Roosevelt tarafından, Birleşik — Amerika- (Sonu sayfa 5 sütun 2 de) remiyecekleri için; — dediğimiz gibi, bu müsaade tedbirinin a-| meli hiç bir faydası olmıyacak- | tır ve yeşil sahaya tesadüf eden | arsa sahipleri mülklerinden fadeden mahrum edilmekten başka bir netice elde edilmiye- cektir . | İtiraf etmelidir ki istimlâk kanununu biz pek geniş mânada ğ ruhunu ruz. İstimlâke şartlar dahilinde şeklinde ce i şartları müsamahakâr z a telâkkiden ve rastgele imlâklere müsaade etmekten çekinmek lâzımdır. -Onun için belediyenin tahsisat bulduğu zaman istimlâk edeceği kara- riyle bir takım vatandaşların mallarını muattal — tutmağa hakkımız - olamıyacağı kanaa-| tindeyim. İstimlâkte en birinci t malın bedelinin pesin ola-| rak ödenmesidir. İleride istim- lâk edilmek kaydiyle ve beledi- ye tarafından hiç bir taahhüdü tazammun etmemek — şartiyle bazı vatandaşları mallarına ta-| sarruftan meaetemke - teşkilâtı esasiyeye muhaliftir. Zarmediyorum ki - bu işi a- mefi bir suürette tedkik etmek bize belkı bir çıkar yol gi rebilkr. Evvelâ, beş senelik plân- dan senre yeşil saha' yapılmak üzere istimlâk edllecek arsalar hangiler:d'ir ve bugünkü kıymet- | leri nedir? — İstanbulda arsa | | var ki otuz senedanberi — irane halinde duruyor. Daha otuz se- | ne sonra da virane kalacakları | ak gibidir. Yeşil sa-| içinde — böyleleri varsa bunları hiç bir kayd ve şarta tâbi tutmağa hacet yok demek- tir. Kıymetli yerlerde, üzerleri-| ne derhal bina yapılabilecek ar- | saların mevcudiyeti tesbit edi-| dahil olmasalar da şimdiden lirse, bunlar beş senelik plâna belki istimlâk olunabilir. senelik plâna dahil öyle arsalar | bulunabilir ki bunları istimlâki- ni sonraya bırakmakta - beledi- | yenin — mahzur — görmemesi Mümkündür. Çünkü, dediğimiz | gibi, e satılmaları kabil- dir, ne erine bir şey yap- tırılması mümkündür. Her hal- yıldö ” AAA ” manya Hatayın kurtuluş Hindiçiniye bir Amerikaya ha- Dün Hatayda muazzam tezahüratla kutlandı Tarihi bir resim: Tayfur Sökmen İskenderunda halka ilk ilhak müjedesini Antakya, 23 (a.a.) — Hata- yın — kurtuluş bayramı bugün bütün Hatayda ea coşkun te; verirken hüratla kutlanmaktadır. Bu münasebetle Antakyada şehir (Sonu sayfa 5 sütun 4 de) de bu arsalar meselesini ameli olarak, — rakam ile mütalea et- mek daha muvafık olur. Mülki- yet hakkına tecavüze bizi mec- bur bırakacak paranın yekünu nedir? Bu yekün ne olsa mülki- yet hakkını ihlâl için bir maze- ret teşkil edemez. Fakat belki bir hal çaresi telkin — edebilir. Meselâ üzerine bina yaptırılması menedilen arsaların sahiplerine belediye arsaların kıymetlerine göre senevi bir faiz tediye etme yi belki taahhüt edebilir, bu su- retle mal sahipleriyle bir anlaş- ma yapabilir. İmar masrafla- rının teşkil ettiği yüke bütün İstanbullular iştirâk — etmelidir. mutazarrır. etmekte — hiç bir| Bazı arsa sahiplerini bilhassas hak yoktur. Hüseyin Cahid YALÇİN Fransada baş gösteren sabo- taj hareketleri | Almanya Fransa- dan yeni toprak taleplerinde bulunmuş Nevyork, 23 (a.a.) — Taas: “Nev - York Journal - And Americain, — gazetesinin — Va- şingtondan aldığı haberlere gö- (Sanu zayfa 5 sütun 4 de) Fırancala tevziatında yolsuzluk mu ? | —— Adalar kazası tevziat hakkında bir ihbar yapıldı kazasında Adalar francala | tevziatında bazı yolsuzluklar | olduğuna dair bundan bir müd- det evvel İstanbul belediyesine yapılan bir ihbar üzerine bele - diye müfettişleri Adalar kaza -| (Bonu sayfa 5 sütun ? de) go A LMAN -RUS HARBİ Moskova bildiriyor Almanlar zehirli gaz harbine başlıyor Cephelerde çok Sti eRe F EŞTCREU ha_rpler danı Maresal Budiemni — devam ediyor Moskova, 23 (a.a.) — Bu sa-| rozavodsk, Porkhov, Smolensk bahki Sovyet askeri tebliği: ve Jitomir istikametlerinde mu- Dün gece Sovyet kıtaları Pet- | (Sonu sayfa 5 sütun 5 de) Harpte motörün rolü |Bu güvkü harpte alınan derslere gö- re ordular hazırlanıyor ve ümidler zırh ve motöre bağlanıyor YAZAN : Emekli General Kemal Koçer | Büyük harbin topraktan kuv-' muharebe arabalarının savlet - t alan orduları, mahiyeti lerile karşılaşmışlardı. Alman 'tank,, remzi altında gizlenen | (Sonu sayfa 5 sütun 1 Adliye Vekilimiz dün Ankaraya döndü ü— e Vekilin Beyanatı Adliye kâtipleri terfih ediliyor - İhti- kâr suçlularının muhakemesi - Âdliye sarayının inşası Adliye Vekili Hasan Meue - menci oğl uon beş güne yakın bir zamandanberi şehrimizde yaptığı tedkiklerini bitirmiş ve dün akşamki ekspresle Anka- raya dönmüştür. Vekil öğleden evvel adliyeye gelerek burada bir müddet meş- gul olmuş ve bir arahk da g: zetecileri habul etmiştir. Vekil şimdiye kadar yaptığı beyanat- larına ilâveten bilhassa- küçük adliye memurlarını alâkadar e- den mühim bir beyanatta duha bulunmuşlardır. Adliye kâtiplerinin terfili Adliye kâtipleri hakkında dü- şünülen slahat ve terfih işinin ne vakit yapılabileceği yolunda- ki suale de şu cevabı vermiş - tir: “— Büyük Millet Meclisinde (Sonu sayfa 5 sütun 3 de) Adliye Vekili Hasan Menemet | ı ÇZ SON SEYAHAT Yazan : Aka GÜNDÜZ Güzel Bosna yolunda Boşnaklar bizim işlerimizle yürekten ilgili, " -zim iyi oluşumuzu kendilerinin iyi oluşları gibi yürekten istiyorlar Vakit vakit, hortluyacağı, bir | ler tahtadandı. Üzerlerinden a- kâbus ağırlığı ile ortaya çıkan| gırca şeyler geçirilemezdi ve her Habsburg'ların emperyalizması | köprü başındaki üç beş kişilik Bosna - Hersek - kıt'asında dar| Nemçe karakolu o köprüyü ilç Tefrika No. 12 hatlı demiryolları yapmış. Tü- neller kazmış. Şoseler silindir- lemiş. Fakat işte o kadar. Fa- kat taş veya beton köprüler | kurmamış. Yolları da askeri ba- kımdan görmüş. Yaptığı köprü- beş dakikada atıp yakabilirdi. Bütün bunlar emperyalizması- na karşı çıkacak herhangi bir ihtilâlden kaçındığı içinmiş, İmar edilmeyişine gelince; (Sonu sayfa 3 sütum 1 de)