15 Temmuz 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

4 üncü Yıl - No. 114 15 Temmuz 1941 [ SALI 8 5 (5) KURUŞ ingiliz - Rus anlaşması [ Sovyetler hükümetinin Al- || manya ile işin sonuna ka- dar demokrasilere faydalı bir surette harbe devam edebilmesi görünüşe naza- ran İngiliz ve Amerikan yardımının çabuk ve mebzul bir surette vukubulmasına bağlıdır. Hüseyin Cahid YALÇIN n ngiltere ile Rusya ara- sında bir vesika imza- landı. Buna doğrudan doğruya ittifak veya dostluk veademi — “avüz muahedename- si denilem . İki hükümet Hit- lere karşı vukua gelmekte olan bu harpte birbirlerine ellerinden gelen bütün yardımı yapmayı ve birbirlerinin rızası olmadan düşmanla mütareke veya sulh akdetmemeyi taahhüt eylemiş- | lerdir. Mister Churchill üç hafta evvel Avam Kamarasında | Nazilere karşı mücadele edecek her millete bütün yardımların yapılacağını temin etmişti. İn- giltere ile Sovyetler Birliği ar: sında imzalanan anlaşma bu vü- din ve bu azmin yazı ile teyidin- den başka bir şey değildir. İh-| timalki imkân bulunabilmiş ise şimdiye kadar İngiltere ve A- merika tarafından — Rusyaya bazı yardımlar zaten yapılmış olacaktır. | Fazla olarak iki hükümetin | münferit bir mütareke veya Hür Fransız kuvvetleri kumandanı general Cotroux — otomo bille Şam şehrine girerken Sevyetler bir Alman talebini reddettiler Almanlar şimal buz ve baltık denizlerine has- tahane gemisi yollamak istediler sulh yapmamayı kararlaştır- dıklarını öğreniyoruz. Bu taah- | hüt büyük garp demokrasile- riyle Bolşevikler arasında - bi- * raz daha sıkı bir rabıta tesis, etmektedir. | Anlaşmanın Rusya - için mi, | yoksa İngiltere için mi daha faydalı olduğunu araştırmayı Tüzumsuz — buluruz. Müşterek bir düşman karşısında bu türlü anlaşmalar pek tabii ve zaruri görülmek ve her iki tarafın da Menfaatine uygun addedilmek icap eyler. Yalnız, — bugünkü ahval ve şerait içinde münferid sulh akdedilmemesi taahhüdü daha ziyade İngiltere için bir muvaffakıyet — teşkil ettiğini gözden kaçamaz. | Çünkü şimdi harp Rus top-| rakları üzerinde cereyan ediyor. | Bütün Alman tazyiki Rusyaya yükleniyor. Binaenaleyh sulh akdetmek ihtiyacını duysa duy- sa İngiltereden evvel Rusyanın duyması tabildir. Fakat | yetler Birliği böyle bir ihtiyacı hissedecek vaziyete düşse bile| imzaladığı — vesikadan dolayı İngilterenin Tızası inzimam e- dinciye kadar harbe devam et- meğe mecbur — bulunacaktır. Rusya harbin sonuna kadar, ne | olursa olsun, İngiltere ve Ame- | rikanın yanında yürümek ve| mücadeleye nihayetine kadar iş- | tirâk etmek taahhüdü altına gir- miştir. İngiltere Doff£ Cooper, etmekle Hitler * V- İstihbarat Nazırı Rusyaya taarruz | bu harbin en| diyı ve zamanın bunu isbat ede ine emniyetini gösteriyordu. Zamanın bu mütaleayı tamami- | le isbat etmesine intizaren daha gimdiden İngilterenin mühim | bir. koz kazanmış olduğunda şüphe yoktur. Yalnız Rusyanın demokrasi devletlerine muvak- | kat bir nefes almak devresi te- | min etmekle kalmıyarak ger -| çekten devamlı ve müessir bir yardımda — bulunabilmesi için çarçabuk harp harici kalmama- | sı icap eder. Münferid sulh yap- mamak taahhüdünün bir mâna | ifade etmesi mücadeleye kabili- yetli bir Rusyanın ayakta kal- Masına bağlıdır. Rus toprakla rı, Belçika, ve Holanda ülkel gibi, işgal altına girerde — Sov- yet hükümeti —Amerika veya İngiltereye çekilirse bu hükü- metin resmen sulh akdetmesi ile etmemesi arasında ameli - bir fark pek az olur. Sovyetler hükümetinin Al- manya ile işin sonuna kadar de- mokrasilere faydalı bir suret- te harbe devam edebilmesi gö- rünüşe nazaran İngiliz ve A- Merikan yardımının çabuk — ve mebzul bir gurette vukubulma- sına bağlıdır. Şimdiye kadar A- merikanın hürriyetlerini müda- faa edecek bütün milletlere y büyük hatasını işlemiştir du Moskova, 14 (a.a.) — Taass Ajansı bildiriyor: | Bulgaristanın Moskova elçi-| si B. Stamenof, Alman hüküme- | tinin müsaadesiyle 11 ve 12 temmuzda Sovyet hükümeti- nin 18 İlkteşrin 1907 tarihli Lâ haye mukavelesine — istinaden Baltık denizi ile Şimal Buz de-! nizine hastahane gemisi olarak | bir çok büyük vapurlar gönder | mek niyetinde olduğunu Rus hükümetine bildirmiştir. Hari-| ciye Halk Komiseri B. Molotof, bu böyanata cevap olarak 13! temmuzda Stamenof'a yaptığı | tebliğatta beynelmilel muahe - | delerle mukavelelerin Alman hükümeti tarafından âdice ve sistematik bir surette ihlâl edil-! mekte olduğunun sabit olması | (Sonu sayfa 5 sütun 7 de) Rumen Petrol mıntakasına hücum edildi Bükreş, bazı petrol kuyularının ateş aldığını bildiriyor Bükreş, 14 (a.a,) — Dün sa- at 18 de 6 Sovyet tayyaresi Ploesti şehri civarına bombalar atmışlardır. Atılan bombalar - dan bazıları patlamamıştır. Üç petrol deposuna isabet vaki olmuş ve yangınlar çık - mıştır. Askerler ve sivil halk| arasında müteaddit ölü ve ya-| ralı vardır. Hücumu yapan - 6 Sovyet —tayyaresinden tayyare dafi bataryalarımız ta-| rafından düşürülmüştür. Başvekil muavini Mihail An- tonesco- öğleden sonra yangın yerini gezmiştir. Suriye mütare- Komutanlar mütarekenin | ihtiva ettiği şartları hükü metlerine bildirerek neti- | göre Suriye ihtilâfını halleden | Alman tebliği Berlin, 14 (a.a.) — Altı Söv- yet tayyaresi tarafından Manyada — Ploestiye karşı 13 temmuzda yapılan akın teşebbü- sü esnasında Alman avcı tayya- releri dört düşman tayyaresi | düşürmüşlerdir. | Sovyetlerin Berlin Büyükw Elçisi Geldi Almanyanın Moskova Elçisi de Türk topraklarına girdi Rus kolonisi Edirneden tren ve otobüslerle Almanyadan gelerek evvelki| gün F hududumuzu ge- çen Sovy syanın Alman - ya büyük elçisi M. Viladmir Dekazanof ve — Almanyadaki Rus kolonisi Edirneden tren, o- tobüs ve otomobillerle peyder- hrimize gelmektedirler. endiğimize göre 1059 - ki- şiden ibaret olan Sovyet Rusya tebaaları Edirneden gelmekte devam edeceklerdi AM GAT TT MMM dim edeceği hakkındaki vâd ma- atteessüf pek bir mahi- yette kalmıştır. Amerikan yar- dımı yetişinciye kadar yardıma muhtaç memleketlerin yerlerin- de yeller esti. Bu defa Rusya için de böyle olup olmıyacağına nazari merak ile intizar edilmek tabil- dir . Çünkü Rusyaya vuku bula cak en büyük yardım coğrafi vaziyet itibariyle daha ziyade Amerikadan beklenecektir ya; lerin yade Ru: a sevkedilecek ham madde- Şim; L Buz denizinden zi- akşark yoliyle gönde- rileceğini tahmin ediyoruz. İn- gilterenin yardımı ise garp cep- hesinde Alman sanayi merkez- lerine karşı tayyare bombardı- manlarının — şiddetlendirilmesi şeklinde tecelli edeceğini dü- bugün de | v geliyorlar Bunların — memleketimizden transit olarak geçerek Sovyet Rusyaya gidecekleri anlaşılmak- tadır | Moskovadaki — Alman büyük elçisi Türkiyede Berlin, 14 (a.a.) — Alman -| yanın Türkiyedeki büyük elçi- i, Moskovadaki Alman büyük elçiliği memurlariyle Leningrad 3atum konsolosluğu memur-. ) şünüyoruz. — İngilterenin aya tayyare hücumlarını; şiddetlendirmek için Rusyaya | karşı bir taahhüt altına girme- sine hiç hacet yoktu. Sovyetler Birliği ile hiç bir anlaşma yapıl- masa da İngilterenin fırsattan | istifade ederek hasmına âzami gayretle darbeler indirmekten | AL many geri kalmaması beklenirdi | İmzalanan vesika İngiltere ile Amerikanın Rus işbirliğin - den âzami istifadeyi temin et- mek niyetinde olduklarını gö teriyor. Bunun için elzem olan yardımı. Rus cephesi inhilâle uğramadan temine muvaffak o- lurlarsa ve şark harbini kış mevsimine kadar uzatmak yolu- nu bulurlarsa Duff Copper hak- h çıkacak Hüseyin Cahid YALÇIN l Afrikada kesi- dün İmza edildi çeit ğE eli ticeye intizar ediyorlar Berlin, 14 (a.a.) — Vichyden | D.N.B. ajansına gelen haberlere anlaşma bu sabah general Dentz | ve general Vilson tarafından im-| za edilmiştir. Londra, 14 (a.a:) — Reuter| ajansının diplematik muharriri “Dentz ile bir müta - | reke muahedesi imza edilmiş ol-| ması ve Suriye harp sahnesii ortadan kalkmış bulunması, Müt | | tefiklerin orta şarktaki harp va-| sıtalarının büyük nisbette art - masını intaç edecektir. Son âylar içinde İngiltere dün yanın bu kısmında Yunanistan, | İrak, Suriye, Habeşistan ve Lib- ya'da olmak üzere beş cephede harp etmek mecburiyetinde kal- mıştı. Irak ve Suriye muharebeleri birinci derecede ehemmiyti ha - iz muharebeler değilseler de da- ha vaziytin adam akıllı islâh e- dilmediği bir zamanda vukubul- muşlardır. (Sonu sayfa 5 sütun 2 de) İtalyanlar tes- lim oluyor Teslim olanlar 15 bin kişilik bir kuvvettir Kahire,. 14 (a.a.) — mdi a- lınan mütemmim bazı haberlere| G idamodaki İtalyan 1 kumandanı general Gaz zera 3 Temmuzda muhasama -| tın tatilini teklif etmiş ve Ha rekâtta bulunan Belçika kı- taları kumandanı eral Gil - liaer il örüşmek üzere bir mu- rahhas göndermiştir. Teslim ol ma şartları, mavi Nilin cenu bundaki bütün Habeşistan ara- zisine şamil olmak üzere 4 tem muzda imzalanmıştır, İtalyanların teslim olmasına şiddetli bir topçu hazırlığından onra Belçika kıtalarının yaptı- ği kuvvetli bir hücum tekad- düm etmiştir | 3 Temmuzda İtalyan murah - hasları bir mütareke teklif et - mişlerdir. Bu mütareke - teklifi 4 temmuz günü saat 2 de Galla- sidamoda bulunan bütün İtal - yan kuvvetlerinin yani kişinin tamamile t linde tecelli etmi: Belçika kıtaları ayo da ge- neral ile beraber iki fırka kumandanı general ve bir subay olmak üzere 1200 n ve 2000 kadar da yerli er ve erbaş bulunmuşlardır 15 bin m olması zzera İlk parti t Yeni Saba GÜNLÜK SİYASİ HALR GAZETESİ ( -. ALMAN-RUSİ —— HARBİ ! Berlin bildiriyor: Alman ileri | h_are-kâtı | | Kiyef ve Lelingrat| istikametinde in- | kişaf ediygr | Berlin, 14 (a.a.) — Alman baş kumandanlığının tebliği: ark cephesini yarmak — için yapılan harekâta plân muci- bince devam edilmektedir. Feld mareşal Mannerheim'in kuman dası altındaki Fin orduları La- doga gölünün iki sahilinden iler lemektedirler. Torpido muhripleri iki Sovyet karakol gemisi batırmışlardır. Almanyada sevinç Berlin, 14 (a.a.) — Bu sabah- ki Alman gazeteleri, Alman kı- talarının Stalin hattını kat'i bir şekilde yarmış olduklarını Al- man milletine vi cihana - bildi- ren Alman orduları başkuman- danlığı tebliğinden uzun uzadı- yya bahsetmektedirler. Gazeteler bu muazzam aske- ri muvaffakıyetin büyük ehem. miyetini tebarüz ettirmektedir. Bu muvaffakiyet son günlerde neşredilen ve şarktaki muha- rebelerden yalnız bir cümle ile bahsetmek suretiyle iktifa eden askeri tebliğlerini kendi lehle - rinde tefsir etmek istiyen Lon- dra ve Moskova — mahfillerinin propagandalarına bir nihayet vermektedir. | Almanya hâdiselerin — olgun | bir hale gelmesi, ne kadar sa- bir ve sükünle beklemiş ise Sov- | yetler - de o nisbette gevezelik | etmişlerdir. Londrâ ile Moskova da ümitsiz - bir halde - bulunan Üç Büyük Muvaffakıyet 1 — Tstanbulda eh iyi sazı (Krlstar) le dinliyebilirsiniz. 2—Ea yi öküyan (Kristal) dedir. 3 — En hassas ruhlara hitap eden değerli san'atkâr (Müzeyyen Senarı)da (Kristal) de bulabilirsiniz. ı ALMAN-RUS | HARBİ Moskova bildiriyor Alman taar. ruzu kırıldı Almanların verdi- | ği zayiat 250,000 | kişi Moskova, 14 (a.a.) — Reuter: | — Dün gece neşrolunan Sovyet tebliği: | 13 Temmuz günü Piskof, Vi- tebsk ve Novograd - Volinsk is- tikametinde mühim makineli düşman kuvvetleri taarruz - te- şebbüsünde bulunmuşlardır. Fa kat kıtalarımızın muannidane mukavemeti neticesinde düşman her tarafta durdurulmuş ve bazı noktalarda ağır zayiatla tardedilmiştir. Garp istikametinde kataları- mız İbobin ve Royaçef şehirle - rini geri almışlardır. Bu istikametteki diğer mın- takalarda düşmanın mühii yade ve tank kuvvetlerile bi tün gün şiddetli muharebeler olmuştur. Cenubu garbi istikametinde, kıtalarımız düşmanın makineli | teşekküllerine karşı hareketlere devam etmişler ve düşmanın (Sonu sayfa 5 sütun 7 de) bayanlar İ Hüsrev Gerede Berlin Alman Hariciye Nazırını:cephede ziyaret etti Elçimiz; Cevad Açıkalını| Alman Nazırına takdim etti 14 (a.a.) — Husust iz bildiriyor: Türkiyenin Berlin büyük elçisi B. Husrev Gerede ile Türkiye Hariciye Vekekâleti umumi kâtip muavini B. Ce- vat Açıkalın cumartesi günü Alman Hariciye Nazırı Von Ribbentropun şark cephesin- deki karargâhına giderek bir kaç saat kalmışlardır. Alınan malümata göre, bi yük elçimizin bu ziyareti Türk - Alman dostluk muahe- desinin musaddak nüshaları- İngiliz - Rus paktı Muhtelif Memle- ketlerde nasıl akisler yaptı bolşeviklerin hâlâ ubak hedef- lere mukabil hücumlar yapa -| cak kadar kuvvetli olduğuna ciddi surette inanılmıştır. Va- ziyetin hakikf çehresi tebliğin | son fıkrasının vazihan anla - şilmaktadır. Filhakika mezkür fıkrada, Alman zırhlı kuvvet- lerinin ileri iaşe üslerinin tâ es- ki Stalin hattının yakınlarına (Sonu sayfa 5 sütun & da) Churehill Radyoile bir hi- tabede bulundu! “Almanların yaptı- ğı zulümleri şimdi biz yapacağız., Kış ve sonbahar için İn- giltere ve Londranın da müthiş hücumlara uğra- yacağını söylüyor Londra, 14 (a.a.) — Mister | Churehill radyo ile de neşredi-| len bir nutuk irad ederek; geçen Eylülde fırtına patladığı vakit bunun ne netice vereceğine haf talarca müddet korku ve emni yetsizlik içnide intizar ettiğini ve nihayet kalbinin Londra ve Londralılar için kan | ağlamış olduğunu itiraftan çe -| kinmemiştir | Mist urchill bu haftala-| rı tekrar ederken demiştir ki: | “Şir kendi — kendimize l buriyetin- va taarruzları söylemiş şu suali sorm H (8 m deyiz acaba eneke geldi | n | Yakında fabrika- lara tevzi edilecek Ankara, 14 (Hususi) — Mem leketimize lâzım olan ilk parti teneke gelmiştir Bunlar kon- serva fabrikalariyle gazoz ka pağı yapan fabrikalara bir se- nelik sarfiyatı nazarı itibara a- hnarak dağıtılacaktır. | l Londra, 14 (a.a.) — İngiliz - Rus anlaşması İngiliz matbua - tına B. - Churchill'in üç hafta n evvel bildirdiği siyasetin man - mek maksadiyle vuku bul- J| çavel bildirdiği - muştur. Mülâkat samimi bir || gaü La eticesi, olarak telâkki dostluk havası içinde cereyan || “Ggimes, anlaşmasının bir itti- etmiştir. Türk ricali gördük || ça mes, anlaşmasının biz leri hüsnü kabulden çok mü- || 50 s;'::",:—:'dfi'ğaığ:-'d-'g'"ğu"_î: sait bir intiba almış bulun- || istiraki olmadıkça Hürki ve çei d iştiraki olmadıkça Şarki ve ce- KA CU lar. nubu şarki Avrupa meseleleri - (Sonu sayfa 5 sütun 5 de) nın teatisi için Berline gelmiş bulunan B. Cevat — Açıkalını Von Ribbentrop'a takdim et- HARP VAZİi Sfalin hattı yarıldı mı? Sovyet ordusu kuvvetli ve asridir Kolay kolay çökmesine imkân tasavvur edilemez YAZAN : YETİ |q Bşpi Tiği l Emekli General Kemal Koçer Sovyet cephesi üç ordu N, Voroşilof, Timoçinko ve Bu« grupuna ayrılmış, baş kum diyeni verilmişlerdir. Bu suret- danlıklarına üç Sovyet mareşa- (Sonu sayfa 5 sütun 1 de) )) BALKANLARDA | & SON SEYAHAT Yazan : Aka GÜNDÜZ Beyaga uğruna Nekadar bedâvadan, ucuza gitmişsin Rumeli !.. Şu çarpık çurpuk, devrilmiş, şin Üstüne çıkarılır; bir öksü- mermerimsi koca taş var ya. Bu rür, sonra bir aksırır, daha son- taş eskiden böyle değildi. Sekiz ra derin bir solukla dinlenirdi. köşesi de yerli yerinde idi ve Bu taşin adına Binektaşı der- lerdi. Daha eskiden, daha daha eskiden bu binektaşı yoktu, 'Türe kün çobanı, sipahisi, agası, be- iki tane de som gümüşten çem- beri vardı. Beyaga; koltukların- dan tutan çifte Subaşı (1) ağır ağır gelir, bir öksürür, ta- ile (Sonu sayfa 3 sütun 1 de)