22 Mayıs 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1
Suriye tarafından Bir hücuma Uğramamak için Eğer Ortaşarktaki ve Fi- listindeki İngiliz kuvvetleri Surigoge vuku bıhıbllızvkw bir Alman taarruzunu kat'i- getle tardedebilir bir vazi- r | gette bulunuyorlarsa, bizim için Surigede husust tedbir- ler almağa hkacet kalmaz. dd İ Yazan: Hüseyin Cahki YALÇIN imanya ile normal müna- sebetlerimizin devam et- mesi ve vesile düştükçe Alman — hükümeti tarafından Türkiye hakkında dostane his- giyat ibraz olunması hizim ken- dimizi bir Alman istilâsmdan masun görmemizi icap edemez. Evvelce Avrupa kıtasından gel- mesi beklenen istilânm şimd. çenup — budutlarımızdan — vuku | © bulması beklenen istilânın şimdi | bulması ihtimali yüz göstermiş- tir. Almanyanın Suriye ve Irakı zaptetmesi — Türkiyeyi her ta- paftan Alman silâhlariyle kuşa- dünyadan tecrit | Alman nü- tehdidi altında bıraka- Artık bundan Hürkiyenin L,uııhıımb—* halde yaşaması tama- Almanyanın lütfüne keyfine kalmış olacaktır. İşte bugün böyle bir vaziyet ile kar- bulunuyoruz. bir realite karşısında, yatanının emniyet — ve is- yalnız — Almanyanın “dostluk, teminatına bağlı b- sakmağa imkân var mıdır? Bu- | , di we - General de-Gaulle Suriyeyi işagle başlayan bir Hür Fransız Tatdüme teftiş ederken eni Yıl Bütçesinin -müzakeresi başlıyor Bütçe 300 milyon lirayı geçecek Ankara, Zi (na) — 1961 yı- h bütçesi bugün Büyük Millet Meclisi heyeti umumiyesine tev- di edilmiş bulunmaktadır. Pa- tanperveri tasavvur edemeyiz . halde,ne yapmalıyız? WWMM aü . Kendimizi dört beş eepheden vukua gelebilecek bir hücuma — mukavemete hazırla- | mayı düşünmekten ziyade her| geyden evvel cenup hudutları- Mmızdan bir istilaya uğramamak | | Çarelerini temin etmeğe bakma- hyız. Bu çareleri ararken, İngiliz- lerin ve Fransızların da mesele- | de bir sözleri olmak icap edece- | Münasip olur. Eğer Ortaşarktaki ve Filis- tindeki İngiliz kuvvetleri Suri- | yeye vuku bulabilecek bir Al- Man taarruzunu kat'iyetle tard- edebilir bir vaziyette bulunu - orlarsa, bizim için Suriyede ÜSi tedbirler almağa hacet kalmaz. Binaenaleyh, en evvel müttefiklerimizin bu babdaki nolitaji nazarlarını sarahatle an- lamağa ihtiyaç vardır. Ayni zamanda, Fransızların | da ne fikirde olduklarım vakit leden — gorup öğrenmek İtEkl gereli leilüo Bi vazile teşkil ediyor. Almanlar Suriye- yi istilâ etmek isterlerse Fran- fızlar ses- çıkarmıyacaklar m- dır? Bir protesto ile iktifa mı edeceklerdir? Yoksa Alman is- Hür Fransızlar Kimlerdir ? Nasıl ça- lışıyorlar ? Narelere sahiptirler ? Deniz, kara ve hava kuvvet- leri neden ibarettir ? Ne yapıyorlar ve da- ha neler yapabilirler ? Bu suallerin cevabmı bagün (4) üncü sayfamızdaki eiddi bir tedkik mahsulü olan ya- ada bulacaksınız. Ve ee vaasseesAA İ ğini düşünmekten işe lıdıma.kı | D aai | kalkışacağını hiç zannetmeyiz. | indi bir tahmin olmaktan ileri ir ve h -— işgali üz€rine — Tilit: Cevat Abbas Gürer gö L D, Kumandanım vaziyeti renk vermeden iyi idare etmişti. Ve Mehmet Aliye nüfuzla güzel || tesirler yaratmıştı. Mehmet | Ali ayrılırken Serki ertesi günü Doryanda şerefine ve- receği bir öğle yemeğini lüt- | fen kabul etmesini kumanda- tilâsni iyi kargılayacaklar ve | onlara yardım mı edecekler- dir? Yahutt Alman is- tilâsıma karşı silâh ile mukave- met ederek mâni olmağa mı ça- hışacaklardır? Vichy hükümetinin tuttuğu yol Fransızların — Almanlarla Mmüştereken hareket etmelerini bütün bütün imkân - haricinde göstermez. —Belki İngiltereye kargı bir Berlin - Vichy ittifakı- ni bile göreceğiz. Bu uzak bir ihtimal olsa da Fransızların Su- | riyeye vuku bulacak bir Alman | istilâsına hayırhah ve müstehzi bir seyirci sıfatiyle lâkayt kal. maları çok melhuzdur. General Dentz'in, Vichy'den verilecek emre muhalefet ederek Alman- larla Suriyede bir mücadeleye Fakat bütün bu mütalealar geçemez. Hakikati Fransız res- mi makamlarının ağzından öğ- renmek Jâzımdır. Eğer bu ma- kamlar — Fransızların icabında Alman istilâsına silâh ile muka- vemet edeceklerini temin eder - lerse Türkiyenin müteyakkız bulunması ve Suriye hudutla -| rında askeri mülâhazaların em- redeceği nisbette bir tahşidat | yaparak hazır durması kfifi -| dir. Fakat bir Alman istilâsı k sında Fransızların hiç bir gey vapamıyacakları ve Orta- şark İngiliz kuvvetlerinin de| | dostlarımızda ğ “ SÜ & A Ka Te F Suriyenin işgaline başlandı Hür Fransızlar hududu geçtiler b Bir Fransız alayı Hür Fran- sızlarla birleşti Fransız tayyarecileride öbür tarafa geçiyorlar Londra, 21 (a.a.) — Müstakil Fransız ajansına Suriye budu - dundan gelen bir telgrafa göre, hür Fransız kuvvetleri, Suriye- ye girmişlerdir. Bu telgrafın ilâ | veten bikdirildiğine göre, Suri-| yedeki Fransız kıtalarında mi şahede edilen şiddetli aksülü- el emareleri, hür, Pransızlara, belki de müzaheret görecekleri (Gonu sayfa 5 sütun 4 de) Almanlar Giride dün de 7000 paraşütçü indirdi viarp her tarafta uevam | ediyor. Bir kısım para- şütçüler imha edildi Giridin işgali kolay olacak mır? Kahire, 21 (aa.) — Girid ü- zerine Pazartesi gümü yapılan şiddetli bir hava bombardıma - gundan sonra dün başlıyan Ahk man taarrızu beklenmekte - idi. General Freybergin baş kumen- danlığa tayini ve ada müdafaa- sının takviyesi müttefiklerin ha zarlıklarını alfimetlerdi. Girid, Aht'aya yakın bulunma- g- Bebebile düşman için çok bü- yük bir tehdit teşkil etmekte - dir. Fakat zaptı çok müşkül » dür. Deniz kuvvetinden mah - rum olan Almanya ancak ba - vadan nakledilecek kıt'alarla ha- reket etmesi icap eder. Adada iniş sahaları yoktur ve arazj gok dağınıktır. Bu hal ise Ak zekeresine başlanacak olan mü- vazenei umumiye kanun lâyih: sında devlet bütçesine dahil d: irelerin 1941 yılı masraflar- | ar- (Bonu sayfa B alidun ©—) avalisinin Tanyayı paraşiitçülerle iş gör- ! mek zaruretinde bırakıyor. Bi * verişli olmryan araziye daha ko laylıkla inebilen plânörlerin kul lanılması beklenmedik bir tedbir (Sonu sayfa 5 sütun 4 de) | nımdan rica etti. O da kabul | etti. Hatırımda kaklığıma gö- n hef öre aa yade || RESMİ || hazır bulunmuş. O da bugün- KA ler içinde Atatürkün evine —HARP—İ | gelmiş ve saatlerce kalmıştı Ç | FŞakir Pasaya “vaki ahat | | TEBLİĞLERİ (8ohu sayfa 6 sötun 1 d İ —— ee — Fransız Resmi Tebliği | Roma, 21 (a.a.) — İtalyan yalnız başlarına muvaffakıyet | UMumi karargâhının 350 numa- temin edemiyecekleri anlaşılırsa, | '"Mş' le'îh;':“ ü S . Türkiye hiç tereddü: eden| — Simali Afrikada Sollum cep- ee İN a Z EBARa Tobruk - civarında Suryiyeye girmek ve emniyet tedbirlerini almak mecburiye - tindedir. Bu emniyet tedbirlerinin esas Çerçevesi şu olabilir: Suriyede müstakil ve hür bir milli cümhu- riyet teşkili; bu müstakil Suri- ye devleti ile bir ittifak muahe- denemesi akdi. Bu ittifakım sıkı- lık derecesi ve şekli bittabi Su- riye milletinin göstereceği arzu- ya bağlıdır. Fakat her halde Türkiye ile müttehit veya müt- tefik bir Suriyenin mevcudiye- ti tahakkuk etmeli ve buraya tecavüzün — Türkiyoye tecavüz olduğu anlaşılmalıdır Sırf Türk vatanmın hayati menfaatlerini temin bakımın - dan yapılacak bu işin Alman bir infial tevlit #tmesine ihtimal vermeyiz. Çümn- | kti şimdiye kadar kaç defa bizi Suriyeyi istilâya onlar davet et tiler. Biz istilâyı kabul etmiyo- rux, fakat Suriyeyi “kapitalist,, ve “plotokrat,, bir emperyalist l devletin elinden kurtararak is- tiklâline kavuşturmuş oluyoruz. | dır. Binaenaleyh, bu hâdisenin dost | — Âltı yıl önce bir askert || mütekabil keşif faaliyeti olmuş- tur. Bir çıkış hareketi yapma- a teşebbüs eden düşman insan | (Sonu sayfa 5 sütun 6 da) —HARP—, VAZİiYETİi Giride karşı YAZAN: Emekli General Kemal Koçer | YAlmanlar Ege ve Yunan || denizi kıyılarına hâkim olur || olmaz, birbiri ardınca adaları | | hava ve deniz yollarile işgale || teçebüs etmişlerdir. Müdafaa- sız adalar kolaylıkla ele ge- çirilmiştir ve Almanlar ileri- W lere geniş adımlar atmak için yeni denemeler de yapmışlar- Almanyada şenliklerle karşı- || mecmuadaki yazılarımla or- lanmasını Ülmit etmek pek man-| ' dulerin uçmak muvaffakiyet- tıkf olur! lerini tebarüz ettirmiştim. İki Bu tedbirin mahzur ve fayda- Yeni Sabahda larını yarın tedkik ederiz. Hüseyin Cabit YALÇIN yıl evvel de (Sonu sayfa 4 sültun 4 da) Irakta şiddetli çaTısmalar Esir edilen Iraklılar alda- tıldıklarını söylüyorlar Şam, 21 (aa.) — D.'N. B. ajansı bildiriyor: Bağdaddan öğrenildiğine gö- re, İngiliz hava kuvvetleri açık bir şehir olan Musulu bombar- dıman ederek sivil halk üzerine) mitralyözle ateş açmışlardır. Bir çok kimseler ölmüstür. (Sonu sayfa 6 sütun 6 de) İngilizler Dük D'Aoste'yi takdir ediyorlar Londra, Zi (a.a.) — Dük D” Aostanın Ve emrindeki kıtaların teslim olması Habeşistan muha- Tebesini bilkuvve sona erdir. mektedir. Fekat bu teslimiyete tekaddüm eden İtalyan muka- vemeti İtalyan askerlerinin ev- saf ve yiğitliğine ve şeflerinin azimkârlığına şeref verecek ma- hiyettedir. (Sonu sayfa 5 sütun 6 de) Meriç üzerindeki köprüleri ntamiri tetkik olunuyor Ankara, 21 (a.a.) — Haber aldığımıza göre, Sivilingrad -| Uzunköprü demiryolu üzerinde- ki köprülerin tamir edilmesi ve | bu demiryolunun Türkiye Dev- | let Demiryolları idaresi tarafın- dan muvakkatı işletilmesi hakkınd Dimetokada teknik müzakereler cereyan etmekte- dir . Bir hezime- tin tarihçesi Fransızların mu- kabil taarruz teşebbüsleri | 22 Mayıs | Mayısın 22 inci günü muta- savver bütün kuvvetlerin işti- rakile harekâta henüz başlan- mamış olmakla beraber birinci Fransız ordular grupu kendini düşmanın tazyikinden kurtar - mak için bazı teşebbüslerde bu- hunmuş, bir takım manevralara baş vurmuştu. Birinci Fransız ordusu (Flan- | dres) de tedafüli vaziyetini ve mevkiini muhafaza ederken sağ kanadındaki — İngiliz kıt'aları, (Picardie) yaylâlarından b: yarak mıntaka düşmi Daha sağ üzerinde bulunmakta ola (Bonu sayfar 2 sütün 2 Bayrak teslim edilirken Geliyor : Bayrağımız ekde, alevler saçarak, Geliyor: Ruk gibi, rüzgâr gibi, yollar açarak ! Geliyor : Çırpınarak neş'eli bir kuş, geliyor, * Bbedi Şef Atatürk Sembolü ,, olmaş geliyor ! Geliyor ; Rengi, vatan ufkuna kandan tendir, — * Geliyor:! Dikkat edin siz; Ebodi Şeftendir ! Yirmi milgon, bakınız, tek gürek olmuş, geliyor, Yüce Mülli Şefe bir rah olarak yükseliyor !.. Öpüyor, Devleti en üstte tulan elleri bak ; Öpüyer : Uğruna can verdiğimiz Albayrak!.. S * Yüce Başbuğun önünden geçiyor bir mazi : O büyük kahraman evlât, o büyük baş: Gazi! Gözlerinden taşıyor hatıralar, hatıralar... Kahraman Dumnlupınardan ebedi izler var ; Ordu... Bir genç ananın çektiği yağsız kağnı,.. Böyle kurtardı bu şefler bu vatan taprağını !. * İnönüm, işte kuzurunda eğilmiş baştar, İnönüm, çevrene bir bak.. Koca bir miltet var!.. İnönüm, emrini mülyonlarımız beklemede!. Ninemiz, oğlamaz, ordun, karımız beklemede! Dün, yakarken Atamız yurda zaferden bir ateş, İnönü'nden doğuyor yurda bugün şanlı güneş ! İnönü'nden geligyor, ruhları sarsın bu gurur, İnönü'nden gelen ilham yeni kudret doğurur !.. İnönüm, bekligoruz parmağının emrini biz, Bir işaret yetişir ; Olsa ölümler gideri: Hele ver emrini, ey kahraman asker, İnönü, Nasıl aydınlanıyor, gör : Yeni tarihin önü! Ankara 19 mayıs 1941 — M. Faruk Gürtunca | FIKRA | Bağdad'a Vali olmanın tek şartı ? | Yazan: Aka Güı_ıdğıf | — Hayır! Mutlaka hâkim 9- lacaksın. Söyle bakalım nereye hâkim olmak istersin. | yaÇbiz işi çakar. - (Peki) dese sakalına makas — vurdurmazı; | kılığına çeki düzen vermesi 142 zımgelecek, onu da — istemiyor.! Hemen diz çöküp yeri öper, der ki: — Sultanım! Ferman senin; Madem ki beni hâkim ediyore Harunürreşit ile hokkabazı Sün, lütfet de sakalıma hâükim, Câhız'in arasında geçen hâdise *layım! 3 belki bu yüzden meşhurdur. j Halifenin- vezirleri “ötedenberi — Ası fıkra bu değil Bunun bir Câhız'dan şikâyet ederlermiş: | de merhum Talât Paşa ta>afın-| Sultanımız! Bu Câhız ku- dan inşa ve inşad edilmiş başka! lunuz hiç tuvaletine itina etmi- bir olmuş fıkrası vardır: ! yor. Dört karış sakalı ile peri- İstanbulda oturan, devlet ke- ğan bir halde sokaklarda dolaşı- sesinden saltanat süren Meki 'or. Ne söylesek kür etmiyor. şeriflerinden birisi. Bu aat inat için sakalını daha karma hatçılara muhalefeti ile de tan! karışık edip uzatıyor. nınmıştır. | Onu bana gönderiniz. Talât Paşa da o zdman dahi-i g. Câhiz sultanın huzuruna çı- | liye nazırıdır. Şerif bir gün ı"% kar zır Talât Beyi ziyaret eder. Ya Cühız! Karar verdim, raz şundan bundan konu! seni bir yere hâkim tayin ede- tan sonra der ki: 1 ceğim. (Not: O devirde valilere Nazır beyefendi, işittiğime, hâkim derlermiş.) Dile benden göre Bağdad valiliği ' açılacake) hangi vilâyeti dilersin. mış. Beni Bağdada vati tayin ©! — Sağlı dilerim — sulta- der misiniz )
