23 Mayıs 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1
| | i | | 4 ğ ahzurları ve aydaları | * Mesele basiltir* Alman- lar Suriye ve Irakı sapte- derlerse Türkiye etrafında- Ki çember tamamlanacaktır ve Türkiye için pek gayri müsaid şartlar içinde bir harp başlıgacaktır. Bu müh- dik dakikayı beklemedan, şartlar bizim lahimizde iken 'yamın bir hesap sorması icap e- derse doğrudan doğruya Vichy hükümetine hitap etmesi lâzam Çünkü Suriye mandasını Ona tevdi etmiştir. Vichy bu vediaya hiyanet — göstermiştir. 'Türkiye Cemiyeti Akvama ait bir Ülkeyi tecavüzden kurtar- miğ ve hürriyetine kavuştur- muş olmaktan başka bir şey yağnıyacaktır. - Suriyenin iz âl kazanması prensipine de dünyada hiç kimsenin itiram o- lamaz. | vaffakıyetle berteraf edilmiş - Girit'de şiddetli harpler oluyor Almanlar dün ker geçırdıler ;Vaziyatn İngilizler hâkim bulunuyor | İngiliz Başvekili- nin verdiği tafsilât Lonâra, 22 (aa.) — Bugüin 'Avam Kamarası celsesinin ni- : Girid Adasına çıkarılan ülk İugiliz tankdarı sokaklardan göçerken / — |a manlar pahalı ödemek şartile bazı mevzü — muvaffakıyetler kaydetmişlerdir. Almanlar ha- vadan nakledilen büyük mik- tarda paraşütçü krtaları kuk lanıyorlar ve bunların miktarı her gün artmaktadır. Churehill - sözlerine çu suret- le devam etmiştir: Resmo bölgesinde, dün sa- bah erken düşmanın, hava mey danına taarruz teşebbüsü mu- ti. Şimdi bu bölgede kayde de- ğer hiçbir muharebe vükem bil- dirilmemektedir. Bu sahil hattı bölgesinin baş- ka yerleri daima elimizdedir . Mubarebeler gittikçe şiddetle- nerek devam ediyor ve hiç Şüp- (Sonu sayfa 5 situn 3 de) İngıltere Fransaya karşı şid- det politikası takip edecek Londra, 22 (aa.) — B. Eden Asam kamarasında sorulan bir suele cevaben çu beyanatta bu- Yanmuştur: — M Mayısta Vicby, amiral Dartanın Hitlere yaptığı ziya - ret Üzerine verdiği izahattan Vicky kükümeti tarafından it- tifakla tasvip edildiği ve bu mü zakerelerin tesirinin yakında hinsedileceği ilân edildi. Ertesi gün mareşal Petain radyoda kı- Sa bir mutuk söyliyerek Fransız milletini Derlan ile Alman hü- kümeti arasındaki müzakere - bir sual tevcih etmeksizin ol: aıııı;ıhıııb-ım davet vıaıyumrrm gız. - Alman işbirliğinde yeni bir safhanın açılışı olarak — tavsif etmektedir. (8onu sayfa 5 süten 4 de) Bir hezimetin tarihçesi ( Weyqam! )n meşhur murabbar 23 Mayıs | Mayısın 23 üncü günü Gene- ral (Weygand) sabahın saat beş buçuğunda General (Doumenc)e telefonla şu emirleri - veriyor- du: (Frâre) ve (Blan- “General ehard) orduları Alman zırhlı cüzütamların iaşe muvasalalırı- ni kesmek için birbirlerile birle şecek şekilde manevra yapsın -| lar ve bu manevranın icra edi- leceğinden Belçikalılar, İngiliz- ler, General (Blanchard), Ge- neral (Besson) ordular grupu ve bilhassa aşağı (Somme) üze- rindeki (Altmayer) haberdar edilain. Sahikleki bahriye silâ- (Sonu sayfa 5 sütun 1 gağı için Almanyanın müteçek- kir kalması bile lâzım gelir. Suriyenin müstakil bir cüm- | huriyet olarak ayağa kalkması ve Türkiye ile tedafüi bir itti- fak yapması Almanyaya ancak | istilâ yollarını kapayabilir. ve Almanya Iraka — sarkmak isti- | yyorsa başka bir yol intihap et- mek — mecburiyetini hisseder. Yollar eksik değildir. İşte Filis- tin. Her memleket Almanyaya | geçit vermeğe — mecbur değildir ya. Anadolu üzerinden Suriye 4 — Almanya bu işe ne diye- cektir? Eğer Almanya hüküme- | tiile konuşulurken — mantı! hakkın, adaletin bir mâvası| varsa Almanyanın hiç ses çı-| karamaması lâzımdır. Hattâ bilâkis memnun olması icap &- deceği düşünülebilir. Almanya Fransa ile sulh yapmamış bir vaziyettedir. Fransanın idare altında bulunan bir memleketin istiklâline kavuşmasını Almanya ancak iyi bir nazarla görebilir Suriyenin istiklâli ve Türk Cüm huriyeti ile ittifakı Almanyanın ilân ve itiraf edilebilen menfa- atlerini hiç bir suretle ihlâl et- mez. Hattâ Almanya İngilte - renin Filistinden gşimale doğru ıdan endişe ediyoraa iklâli buna mâni ola ve Iraka geçemeyen Almanya, | Yunanistan Vve Adalar yolunu | tercih etti. Şimdi de Suriyeden biraz daha cenuba teveccüh &-| debilir. | Fakat farzedelim ki Alman- ya bu mülâhazaların hiç biri-| ni varid görmedi ve behemehal Suriyeye çıkmak istedi. Biz bu- na mâni olmazsak Suriye ve Iraka yerleşecek bir Almanya çemberi içinde, o kadar gay- ri müsatt gartlar için- de muharbe — mecbu- riyetinde — kalacağız - ki böyle bir harpten ancak namusumuzu kurtarmayı ümit edebiliriz. Fa- kat henüz Suriyeye Alman kuv leriyle, çıkmak - teşebbüsleri esnasında, çok daha müsaid şartlar içinde dövüşebiliriz. Bu mücadelede| çıkmamış Suriyeye Süriyelilerden, Filistindeki müt- tefiklerimizden ve İngiliz do- nanmasından da yardım görü- rüz. Halbuki Almanlar Suriye- yes çıkıp tahşidat yaptıktan, üsler temin ve Filistin hududu- nu tahkim ettikten sonra hü- cum teşebbüsünü ele ulırlar, is- | tedikleri zamanda, istedikleri yerde, istedikleri tarzda harp a- | çarlar. O vakit, şgimdiki hudut- larımızın içinde, hiç bir yerden artık cephane ve silâh yardımı | göremeyerek beş cepheden as- | ker arttırarak ve bunları bin zah metle çok uzak mesafelerden nakletmeğe uğraşarak bir mü- dafaayı yapmak mevkinde ka- lrız. Mesele basittir: Almanlar Su- riye ve Irakı zaptederlerse Türkiye etrafındaki çember ta- mamlanacaktır ve Türkiye için pek gayri müsaid şartlar içinde bir harp başlayacaktır. Bu mühlik dakikayı beklemeden, şartlar bizim lehimizde iken ci- | dali kabul etmek daha mantıki olmaz mı? Buna yalnız — bir itiraz akla gelebilir. Almanlar Suriye ve İrakı da zaptetseler Türkiyeyi rahat ve müstakil brrakmazlar mı? denilebilir. Bu ciheti yarın düşünürüz. Hüseyin Cahid YALÇIN — HARP. RESM E-HARP— TEBLİĞLERİ , £ İngiliz Resmi Tebtiği Kahire, 22 (a.a.) — Orta şark İngiliz umumi karargâhınım teb liği: düşman ğa muvaffak olmuş bulunuyor- du. Şimadi buradaki vaziyete de mihayet vermek için harektit de vam etmektedir. Düsmanın ha- vadan inişi devam ediyor. Fakat düşmenın bavadan naklettiği kataları denizden İhraçlar yap- mak suretile takviye teşebbüs- leri kraliyet donanmasmman iera- atı sayesinde şimdiye kadar akim kalımış, düşman kafilele - rinin bir kısmı batırılmış, diğer kısmı dağıtılmıştır. Girit müde- filerinin maneviyatı her zaman- kinden daha yüksektir. Hanya mintakasında, Suda koyuna dün sabah erkenden ya- pılan şiddetli hava hücumlarımı gündüz Hanyanın cenubu gar - bisinde yeni paraşütçü inişleri takip etmiştir. Düşman bu mın- takada toplarımız ve mitralyöz- lerimiz tarafından siddetli bir ateşe tutulmuştur. Düşmanın gimdi Maleme tayyare meyda- | nanı ve Karesin garbinde bulu- (Sonu sayfa 5 sütun 6 da) AARARAMAAAAAARAAAARARARAAZ VAZiYETİ ge HAVA || yollarile istilâ YAZAN: Emekli General Kemal Koçer — | —. BT RZADE —| Yunan topraklarının ele ge- çizilmesi, Ege adalarının su- kutunu Ç etmişti. Har- bin Avrıpa topraklarında hi- tama ermiyeceğini düşünen Almanlar, Afrika ve Asya ya- kalarına atlamayı kararlaştı- rınca, doğu Akdenizde bir sik- let merkezi tesis etmişlerdir. Bu anda Mısır - Libya g- nırlarında çarpışan — Alman ordusu, kuvvetleri, denizlerin hâikimi bir armada karşısı da, tehlikeyi göze alarak çirmiştir. Bu ordunun donan- (Sonu sayfa 4 sütun 4 de) Bulgarlar Semendere ve ' Taşoz adalarını işgal ettiler , Sovyetler ilıügal sınıflarını davet - ediyorlar Moskova, 22 (aa.) — Askeri Krasnaja Svesta gazetesi, Sov- | yetler Birliği dahilindeki - ihti- /yatların manevralar için silâh altına çağrılmağa — başladığını yazıyor. Almanyada açlık Ş a Amerikan gazetecisinin şayanı dikkat müşahedesi. Nevyork, 22 (a.a.) — Nev- york Post ganetesinin ve Över- sen News ajansının muhabiri B. Heary Vaughan, Almanyayı baştan başu ihata eden bir anket yapmıştır. (Sonu sayfa 6 sütun & de) Bu sene hic bir me- mur ferfi edemiyecek Ankara, 22 (Telefonla) — Hükümet 1 Haziran 1941 tari- hinden itibaren meriyete girecek olan Vekâletlerin yeni bütçe fa- sıllarında herhangi bir değişik- liğin yapılmaması ve yeni mas- raflara yol açacak cihetlerin ortadan kaldırılması — için bazı | tedbirler, almak tasavvurunda- dır. Bu meyanda müvazenei umümiye kanununa bir madde ilâvesi kararlaştırılmıştır. Ya- kında encümenlerde müzakere- gine başlanarak Meclis umumi heyetine sevkedilecek olan bu maddeye nazaran yeni bütçeyi içinde müddetleri dolmuş dahi olsa hiçbir memur terfi ettiril- Yol iyarar malzeme satın alınıyor inşaatına | Ankara Radyo Gazetesi | Koordinasyon heyetinin yeni bir e müracaat ederek dir beyanname mevcutlarını bildirecekli Hükümet bu malzemeyi, sahip lerinin işlerini bo: z tile değeri mukabilinde satın a- sıyanet maksadile 1941 mali yılı | kararına göre ellerinde 10 adetten | fazla yol atına ait malzeme bulunanl, Bgün zarfında bir kâm tentiji etmek maksadile şim- dilik Ankara, İstanbul ve İzmir şehirlerinde bir ekmeğin tartısı Evvelki akşam Futihte açk ymfeablrdmynolm— (Sonu sayfa 5& sütun 2 de) Ankarada bir sinema yandı elus gazetesinin kâğıtla- rı da yandı. İnsanca zayiat yoktur “Ankara, 22 (Telefonla) Bu akşam Taşhandaki eski is-| mile Halk, yeni ismile Klüp si- nemasında saat 6.5 matinesi de- vam ederken bir yangın çıkmış- tır. Operatör her nekadar çalı- şan sinema makinesini durdura- rak tutuşan bobinleri aşağı at- mışâa da yangının önünü al - mak kabil olmamıştır. Aşağı atı lan bobinler binanın altındaki Ulus gazetesine ait ambara düş (Sonu sayfa 6 sütun 1 de) LFIKRA | Bravisimo Düca d'Aosta! Yazan: Aka Gündüz Neme lâzım, — kahramanlık | kahramanlıktır. Nerede ve kim- de görsem takdir ederim. Nite- kim kaçaklığı ve korkaklığı da nerede ve kimde görsem zem- mederim. Habeşistandaki orduların baş komutanı Dük d'Aosta bunla rın birinci fasilesinden çıktı. Ay- lardanberi iyi harp etti doğru- Bu. Eritre harpleri çetin oldu. | Eğer Britanya - imparatorluğu- nun kahraman orduları ve bü- yük sevk ve idaresi olmasaydı, değme ordular bu harbi bu ka- dar kısa zamanda başaramaz- |a | Cenubi Afrikanın - mazisini pek iyi hatırladığımız - arslan | kıt'alarını burada hürmetle an- mak, kahraman bir milletin ço- | cuğu olmak sıfatile vicdan bor- | cumdur. Fakat ben burada Dük d'Aos- tayı yalnız mukavemetinden dolayı övmiyorum; aklı selimi- ni, mantıkının kuvvetini de ay- ni zamanda takdir ediyorüm. Dük d'Aosta iyi vuruştu. Bu, işin yiğitlik t Fakat dük cenapları iyi düşündü. Muha- Bugday tasarrufu için bir'karar İstanbul, 'Ankara - ve İzmirde ekmekler 950 gram olacak | | Fatih Cinayeti Bir genç; ntşanlısını öldürdü ve arkadaşını da ağırca yaraladı Meclisin bugün “kü'toplantısı Ceza kanununun bazı maddelerini değiştiren lâyiha bugün görüşülecek Ankara, 22 (Telefonla) — Bü yük Millet Meclisinin yarınk toplantısında ceza kanununuz bazı maddelerinin tadili - hak kandaki kanun lâyihası müza - kere olunacaktır. Bu meyandı hudud ve sahillere ait 941 büt çesi de meclis ruznamesine alın miş bulunmaktadır. Bütçenin varidat ve masraf tutarı 460 bin lirayı bulmaktadır. Varidatın tezyidi lâyihası gelecek - hafta bütçe ile birlikte mecliste mü - zakere edilecektir. —a a aati eeem) keme etti. Anladı ki Britanya imparatorluğu ile bundan fazla boy ölçüşülemez. Britanya im paratorluğu demek, karşısına çıkan her kuvveti er veya geç mutlaka yenen demektir. Sayın dük yine anladı ki, esa- sen harp istemiyen sulhsever vatandaşlarını bundan fazla ez dirip kırdırmak doğru değildir, Dökülen kanlar yeter. — Paçayı kurtaran kurtarsın. Eğer dünyada muhterem dül gibi aklhselimle hareket edenles gok olsaydı, bu harp çıkmazdı Çünkü aklısdlim şunu emreden der ki: Dünyada sulh isterseniş İngiltere ile harp etmeyiniz. Ne yazık ki bunu bilen peli az. Bir ben biliyorum, bir de dük hazretleri, Yalnız ben bir fark ile şunu da biliyorum: Harp, harp edex bilenler icindir. Dük bunu yapmıştır. Şimdi ona bir vazife düşüyor. Herhan- gi birgün memleketine dönünce bütün kudret ve nüfuzunu sar« fetsin de sulhsever vatandaşla- rını başka bir harbe sürüklet - mesin. Çünkü neticeler acı o- luyor. Çalışkan, sakin bir milb letin de daha fazla acıya tas hammülü yoktur, yazıktır, o- nun sulh istiyen inde duygula- rına hürmet etmek gerektir. ayın dük iyi harp etti, iyi nünde teslim oldu. Duca d'A m ki n sayın bi Dile kral c lece davransın!, yere 'yenice aderi de böy«
