16 Mayıs 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1
.. Genel Kilabi 16 MAYIS 1941 CUMA 4 üncü Yıl - No. 1088 H ava > Dıkkate ! şayan emareler Gittikçe şiddet kesbeden ve sık sık vakua gelmeğe m İngiliz bombardı- lan merasim çok güzel nin günden ve ehemmiyet kesbettiğini inkâr kabul etmez surette gösteriyor. Zalen her günkü hayat tahammül edilmez bir şekil almıştır. yin Cahil Y. lmanyanın askeri kuv- vetleri hâlâ taarruz ka-| biliyetini muhafara et- | göstermeğe — çalışırken, tiğini dahili cephedeki manevi kuv- vet sarsılmağa başlamak işa- retlerini vermiştir. Almanyanın dahili vaziyeti hakkında bütün | dünyanın dikkatini celbeden a-| lâmetler Almanya için mühim | bir muharebe kaybetmekten zi- “yade tehlikeli olduğunda şüphe yoktur. Çünkü kaybedilmiş bir Muharebeyi telâfi etmek imkâ- ni vardır. Yalnız, dahilde mil- letin birliği muhafaza edilmek ve manevi kuvyet sarsılmamak | icap eder. Fakat bir-kere bu te- | mel harap olursa, artık hiç bir | muharebenin — kazanılmasına | imkân kalmaz. İşte bundan Nasyonal — Sosyalizm ziddiyet — kaynaşmalarını bildi- | Tes ver-ayn! <amanda n ll ıztırap ve yesine, ümitsizliğine | dolayıdır. ki| içindeki | gılanıyor. Almanyanın belkemiğini Nas-| kur a neticesinde taayyün etti yonal Sosyalizm teskilâtı vücu- | da getirir. Nasyonal Sosyalizm yalnız siyasi “bir fırka değil, iç- timai bir inkılâp üzerine müce- Bes'bir mezkeptir. Büyük halk; küklesini kendisine celp için| muhteiif âmillerden istifade et- | mek hünerini göstermiştir. Ver-| sailles muahedenamesinin — AL-| manyaya tahmil ettiği esaretten W #muml ve müphem bir program ile kendi hâkimiyetini tesin ede- | mezdi. Ayni zamanda Cermen | kavminin medeniyet — nâşiri ol-| duğu yolundaki iddiaları büyük | bir ciddiyet ile tazeledi ve orta- | ya attı. Halkın guürürünü — ve | Bevkitabillerini okşayan bu üs- | tünlük fdeta bir din balinde A- man harici politikasına hâkim kesildi ve Almanya için — istik- balde büytük bir saadet ve refah devresi vadett.. Dünya hâ- kimiyeti teessüs edinceye ka- idar, yahudi aleyitarlığının te- 'min ettiği maddi servet kaynak- ları halk kütlesinin hırs ve ta- mahını tatmine ve ona daha kârlh Dün noter huzurunda Bahar müsabakamıza iştirak eden - okuyucularımızın - fişleri tanzim olunmuş ve İstanbul al- tıncı noteri Bay Galip Bingöle tevdi olunmuştu. Dün — noter Bay Galip Bingölün huzurun da kura çekilmiş ve ikramiye göze aldırmağa kâfi bir mükâ-| çarpmaz bir faaliyet devresi fat idi. | nin geçmesine ihtiyaç vardır. Nasyonal Sosyalızm Avru-| Nasyonal Sosyalizm, Sovyet pa ve dünya efkârı umumiyesi- | ler Birliği ile birleğince, kendi ni kazanmak için de bir komü-| safları arasında derhal - bir ih nizm düşmanlığı ilân etmiş ve| tilâl ile karşılaşmadı. Fakat kendisinin hikmeti vücudunu &-| bugün işte o isyan olgun bir hale yor. Çünkü Nasyonal Sosyalizme hakiki bir idealzim ile kalblerini bağlamış — olanlar yalancı bir ilâha iman edemezlerdi. Onlar programa hiyanet edilmesi do-| layısiyle Nasyonal alizm, | den — uzaklaştıkları I halk kütlesi de vâdedilen nihaf zaferin bir türlü elde edilem mesinden mütevellid bir uyanık lık ile ahvali daha realist su rette muhakeme etmeğe başla- | mıştır. 1 Ahval ise Almanya için hiç| 1 | de ümit verici bir mahiyctte de- ğildir. Gittikçe — şiddet kesbe gelmiş olduğunu — gösteri-| deta Bolşeviklik ile mücadele- den ibaret gibi — göstermişti Harp başlamadan evvel, garp demokrasilerini zayıf bir mev- kide bırakmak ve çember içi- ne almmaktan kurtulmak için, | Nasyonal - Sosyalizm Bolşe - vik düşmanlığını terk ve inkâr etmek mecburiyetinde — kaldı Bu onun için daha harbe başla- madan evvel bir mağlübiyet de mekti. Fakat siyasi ve askeri muvaffakıyet uğrunda ideoloji kurban etmek Nazi şeflerine aha hafif görünmüştü. | Bugün işte bu hatamın ce: H çekiliyar. Çünkü Nasyo: Bosyalizmin samimi ve halis sansurları bu irtidat hacaletini den ve sık sık vukua gelmeğe affetmemişlerdir. Bir askerf/ başlayan — İngiliz. bombardı-| mağlübiyet neticelerini derhal| manları Almrınlara tehlikenin hissettirir. Fakat maneviyat günden güne ciddiyet ve ehem. sahasında vukua gelen mağlü-| miyet kespettiğini âr kabul| biyetin fliliyat sahasında nişa- | etmez surette gösteriyor. Za- Beleri farkedilebilmek icin göze| ten her günkü hayat tahammli) HER YERDE (5) KI'VBUŞ Hediye kazanan okuyucularımız n dyü ae maz Dün noter-huzurunda çekilen fütuhat — teşebbilelerini | z aa eee | | ve çatlaklıklar göze çarpmıştır. Dünm Fatihte Hava Şehitleri abidesinde yapılan merasimden üç intibe kur'a çekilirkea kazanan okuyucularımızın isim leri be'li olmuştur. Bugünden itibaren ikremiye , kazanan okuyucularımızan isim lerini neşrediyoruz. İsimlerin neşri sona erdikten (Sonu sayfa 4 sütun ? de) edilmez bir şekil almıştır. Bey- nelmilel zenginlere karşı harp açan Almanyada bugün yalmız zenginler gizli gizli karın do- yurabiliyorlar ve — istediklerini buluyorlar. Fakat her fedakâr- lğa k an halk perişan ve mahrum hayat sürü, AL manya bütün Avrupayı istilâ etmek derdi arkasında koşarken bütün r ynaklarını se-| ferber hale sokmuştur. Halbu- | ki muttasıl askere ve fedakâr | hğa ihtiyaç artıyor. Bu ardı ar- | kası kesilmiyecek - fedakâruğın, Amerikan limı da mücssir bir rol oyn. a — başladıktan sonra, ne kadar tahammül e-| dilmez bir nisbet alacağı manların — gözünden ka İşte — Nasyonal Sos içindeki samimi ve gayri mem- nun zümreye bu mülâhazalar da halk içinden hir çok taraftar toplamıştır. Neticede, — muaz- Yam bir kale gihi gösterilmek istenilen — Nasyonal S binası çatırdamağa b ldir Bu, işin sonu d hat so- nun başlangıcıdır Hüseyin Cahid YALÇIN | Yeni Sab GÜNLÜK SİYASI HALK GAZETESI ehitleri Ga,,mu' - İBütün yurt dün kahraman şeh tlerımızı andı q'Fatıİıteyapı-h n Ş “Ebedi Şeften Milli Şefe,, 19 Mayısta Açıkarada bulunacak bayrak Sam- sundan hareket etti Samsun, 15 (Hususi) — E- bedi Şef Atatürkün Türk yur dunu kurtarmak Üzere Samsu- na ayak bastığının yıldönümü münasebetiyle beden terbiyesi | (Sonu sayfa 5 sütun 1 de) Suriyeden İraka bir gönüllü kafi- lesi hareket etti Bayrut, 15 (n.a.) — Suriye| gönüllülerinden mürekkep — ilk| kafileler Irak'a hareket etmiş- | lerdir. (Sonu sayfa & sütun 7 de) RESMİ ——HARP TEBLİĞLERİ lnı:ilhmıııihtî Kahire, 15 (a.a.) — Orta şark İngiliz umumi karargâh- nan taebliği: (Sonu sayfa 5 stun & da) ._I-IARP_V VAZiYETİi HAVA yollarile ihkmal, | takviye, sabotaj, || YAZAN Emekli General | D0 Uçak da bir nakil vasıtası- || | | &ar. On yıl önce, Amerikalı- lar bataryalarına Panama ü- zerinden hava yollarile mevzi değiştirttiler. 1935 Kiyef ma- || nevralarında büyük mikyaalı denemeler yapıldı, hasım or | dusu gerilerine kuvvetli müf | yezsler - indirildi. Sovyetler, || bu . enteri | canlı sa | her tarafta, bir muvaffal | gibi gösterdiler (Sonu sayfa 4 sütun 4 de) —Z| Haraççı Kardeşler Ltd. Ş. İstanbulun en zengin çeşitli MOBİLYE atazandır. Salonlarını her zaman gezebilirsiniz ah |Suriye hava | meydanlarını WVekıller hcyetının | külette Mifli ef n Yunan Dev-/19 Mayıstan evvel lef Nazırile Irak| 'Harbiye Nazırını | Mülâkatta Hari- | cive Vekilimiz de W bulundu | Ankara, 15 (aa.) — Reisi-| €ümhur İsmet İnönü, bugün Çankayadaki köşklerinde saat 15.45 de, Yunan Devlet Nazırı| Ekselâns Argiropulos'u, Yunan | Büyük Elçisi Ekselâns Rafael İle birlikte, ve saat 16.30 da da Irak Harbiye Veziri Ekselâns | Naci Şevket'i, Irak elçisi Ekse- lâns Kâmil Geylânt ile birlikte | kabul buyurmuşlardır. Bu mülükatlarda, Hariciye Vekili Şükrü Saracoğin harır bulunmuştur. İngiltere bombalayacak Sebep, Iraka geçen Alman tayyarelerinin is- tifade etmesidir v HAĞ a Fransız — Alman iş- birtiğinin ilk neticeleri Mareşal Pötakrin mertka Vichy, 15 (aâ.) — Fransmız Ofi Ajansı bildiriyor: Mareşal Petain bu akşam radyoda aşagıdnki deklârasyo- tı esas itibariyle mvıp etmiş - tim. Bu yeni görüşme bize is- | yolunu aydınlatmak ve Alman hükümetiyle girişilen müzakerelere devam etmek im- kânım vermektedir. İyi ma- Mmat almadığı için — endişeye düşen efkârı umumiye için ar- tık bugün Şşanslarımızı tart mak, tehlikeleri ölçmek ve hare- (Sonu sayfa 5 sütun 3 de) Hess hakkmdaî Churchill'in - | beyanatı Alman zimamdarının |şahsi bir sulh teşebbüsü için geldiği anlaşılıyor Londra, 15 (a.a.) — Bugün | Avam — Kamarasında — Rudolf | sin İngiltereye muvasalâtı | aberinin neden Hessin melekâ- ti akliyesine sahip olmadığını yan eden Alman tebliğinden evvel- verilmediği Churcehilden | sorulmuştur. | Churehill demiştir ki — İstihbarat nezaretinin bu- nü yapmaması belki de daha iyi olmuştur. Çünkü Hessin mele- kâtı akliyesine sahip — olmadığı iddiası bizzat Almanlar tara- fından birbirini tutmıyan izah- larla tekzip edilmiştir. Bu hususta Avam Kamarası- na kat'i mahiyette malümat vermek hususunda ilk fırsattan istifade edilip edilmeyeceği su- (Sonu sayı n 2 de) toplantısı | Ankara ,15 (a.a.) İcra Vekilleri heyeti bugün — başve başvekil Dr. Refik ——— — |Atatürkün Hayatından | r—ı Yazılmamış Hatıralar Mareşal İzzet bana : “Pa- kabul buyurdu|*9ra yaz, gelsin; vaziyet onu icap edıyor.,, dedi. — Yızan: Cevat Abbas Gürer S e P 16 Mayıs | Mayısın 16 mcı sünü (Samb- re) in şimalindeki İngiliz ve bi- | rinci Fransız orduları — giddetli hücumlara ve bu vüzden birbir- lerinden ayrı düşmek tehlike | enaleyh iki ordu da hücum a- | rabalarının ve süvari kollarının yardımile (Charleroi) istikame- tinde ricate başlamışlardı. (Sambre) in cenubunda, düş | manı, nüfuz ettiği ve ilerlemeğe | başladığı gedikte her ne paha- Bıma olursa olsun durdurmak lâzımdı. -Almanlar - (Oise) ve (Alsne) nehirlerinin menbaları İstanbul, Fincan yokuşu 59 . 61 - n aa BİR HEZİMETİN TARİHÇESİ Vaziyet tavazzuh ediyor, ufuk- 'taki tehlike gitgide büyüyordu | arasındaki geniş gedikten mü- , Riza paşa 63. Telefon: 22080 | o* — Atatürk; ordu kumandanı otuncıya kadar vazifesi ba- Gında yalnız bir asker ve ku- | mandandı. Mukaddes mesleki | dahilindeki işlerin cere) askeri dehasının büyük ve geniş görüşleri ve buluşla- Ti ile mütalea ve hallederdi. Mafevk makamlara - bildiri- lecek noktai nazar — ve mi hazalarını açık ve serbest ya- zar, yanlışlıklara meydan — ver. mezdi. Fitretin bu mevhibesi; askeri vekayi ve hâdisatın seyrini bü- tün şümuliyle daima takip der, ve müncer olacakları neti- celeri çok evvelden görür, ve o-' na göre tedbirli bulunurdu. O büyük adam ekseriyetle in- giyatifle hareket eder, hiç bir zaman kafasında tereddüde yer vermez, meslek ve vazifesi uğ- runda ıahsî Mes'uliyetten asla çekinmezdi. Taşkın laymetinin tecelliyatına mazhar olmuş bir babanın ilim ve faziletini ikmal için adına olarak 1930 da genç nesillerin — askerlik terbiyesi hevesi kumandana en çok (Bonu sayfa 6 sütum 1 de) tamadiyen akıyorlardı. Artık (Giraud ordusu) ismi. ni almış olan dokuzuncu Fran- Sız ordusuna, sağ kanadını 6 nci orduya istinat ettirerek, bu ge- diği tıkamak ve düşmanın ileri hareketini durdurmak - vazifesi n Bina _* verilmişti. Harekât bu ordunun birinci ve ikinci zırhlı fırkaları tarafından icra edilecekti. (de Gavlle) um tank grupu da bü harekâta iştirak edecek ve başlıca hücum (Marle - Ligmy - Abbaye) mihveri üzerinde ya - pilacaktı. İşte kararlar, daha doğrusu niyetler, bundan ibaretti. Fakat bir gün evvel, yani mayısın 15 (Sonu sayfa 6 sütun 1 de) LFIKRA | İngiltere ile sulh eden kurlulur Yazan: Aka Gündüz İngiltere ile harbe tatuşmak hatasında bulnnanlar sereden dönerlerse mutlaka kâr eder- ler. Dönmezlerse âkıbetleri va- himdir. Çünkü daima nihai za- feri kazanan adamın öteki adı İngilizdir. Bir kral ite dört imparator bu âkıbete düşenlerin tarihi misalleridir panya — krah, Napolyan, Hohonzolern, Habe- burg, Osmanlı.. Bunun vesah- releri de saymakla tükenmez. Bunları bana yazdıran; acı, kanlı bir hatıranın yıkdönü- müdür: Yakup Cemil İttihad ve Te- rakki partisinin birinci sınıf Hleri gelenlerindendi. Çok va- tanperver, cesur — bir insandı. Bu ay içinde tevkif olundu ve di. Hâdise kısaca şadur: 1914- 18 Umumi Harbi pek kötü git- meğe başlamıştı. Harbin sonunda — Ludendorf a eserinde itiraf ettiği gibi Al- manya genelkurmayı daha 1916 da hükümetine teklif etti: Sulh yollarını arayımız. Kayzer ve avenesi inat etti- ler. Sonu Versay oldu. Merhum Yakup Cemil bu hâ- diselerden günü gününe haber alıyordu. Cekinmeden şu teklif« te bulundu: — İngiltere ile sulh edelim, — kurtuluruz. —Çünkü Kayzer bizi satacaktır. İnat edenler çıktı. Onlara karşı da şunu söyledi: Sulh etmezseniz sizi deviririz. ve hiz #ulh ederiz. . Nihayet kurşuna dizildi. Dizildi ama Mondros Mütare- kesi ile Sevr zulhu ortaya çık- & Sulh gşehidi Yakup Cemili yana yana hatırlarken mahke- me karşısındaki sözleri kulak- larımda çınlıyor: — İngiltere ile sulh eden kurtulur. Bu hassadan hisse almak bi- Saydamun riyasetinde haftalık | 97 zZaman sonra kurşuna dizik ze düşmes. toplantısını yapmıştır. l ——
