13 Nisan 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1
Mr.Churchil- Fin nutku Akdenizde İtalgan denan- masının dnhası da impara. torluğun gıkılmasından da- ha az kat'i ve müfkiş ol- mamıştır. İngiliz demizcileri İtalyan donanmasına karşı ihraz ettikleri âmansız ga- lebe ile her zaman iftihar edebilirler. Yazan: Hüseyin Cuhlü YALÇIN r. Churobili'in nutku memleketimizde bazı kimseler üzerinde şa- gırtıcı bir tesir yaptı. Hitlerin ve alelrtlâk mihver propaganda- cılarının gürültülü patarlılı söz- lerine, atıp tutmalarına alışmış olanlar büyük bir dewlet adamı- nın alelâde bir insan gibi, sade, doğru ve namuskâr bir surette möz söylemesine akıl erdiremi- yorlar. Zannediyorlar ki bir ha- Ficiye nazırı veya bir başvekil behemehal yalan söyliyecek, va- ziyeti tamamen gül penbe bir renk altında tasvir edecek, ya- kında düşmanı ezeceğini, düş- man memleketlerini yakıp yıka- cağını müjdeliyecek ve boş Bör- yorle yavan bir edebiyat yapa- | caktır. Evet, böyle var. Fakat o yoldaki mml;e be- tlar, ilk defalarda biraz a- İâka ve dikkat uyandırsalar da, mihayet gülünç ve bir mahiyet alıyorlar. Mr. Cbhur- ehili gibi devlet adamlarının sözleri ise her zaman dikkat ve ehemmiyet ile tetkik ve müta- lea olunacak bir vesika krymeti- zâ muhafaza ediyorlar. Mir. Churehill evvelâ Bingazi harekâtını anlatıyor - ve buna xit hakikatleri ifşa edtyor. Onun sözlerinden öğrendiğimize göre, İngilizler taarruza geçerken bü- Yük ve kahir bir kuvvete sahip değildiler. Fakat İtalyanlar o kidar çarçabuk perişan oldular ki İngilizler kabil olduğu kadar ileri gitmek arzusuna düştüler ve Trablusgarp çölü hududuna kadar İlerlediler. Fakat bütün İngiliz tayyare ve donanmasının mümüncatlarına rağmen, Alman lar, bir çok zayiat vermek ba-| harına, şimali Afrikaya mühim miktarda zarlılı kuvvetler geçir- | meğe muvaffak oldular ve İngi- Bzlerin ihtimal veremedikleri derecede bir güratle taarruza r. İngilizler de bu faik| kuvvetler karçısında muvaffaki- yetle harp edebilecekleri mevzi- , İero çekilmeğe lüzum gördüler. Çünkü gimali Afrikadaki kuv- yetlerinden bir kısmını alarak | başka gahnelerine götür-| müşlerdi. Bingazinin, Der- | —nenin düşmesi bundan ileri gel- miştir. Mr. Churehill Bingazi ci- varındaki kıymetli tayyare mey | — Ganlarının ellerinden gitmesine tecastif ettiğini bile saklamıyor. V “yir. Churehillin bu izahatı bi- zi memnun edecek bir hakikat | Hle kargılaştırmıyorsa da her balde bize hakikati anlatmak | meziyetini haiz bulunuyor. Şima | MAfrika sahillerini İngilizler | tamamen istilâ edip İtalyan hâ- | kimiyetine kat'i bir hâtime çek- selerdi pek memnun olacaktık. Fakat bunu yapamazlarsa har-| bin heyeti umumiyesi ve nihat | zafer bakımından ne kaybede- | — riz? İngilizler şimali Afrikaya Kffi kuvvet göndermek imkânı- | — z buldukları gün bu netice yine| | — temin edilecektir. Mihver kuvvetleri şimdi tek- | — rar başlangıç noktasma gelseler bile İngiltere ne kaybeder? A- €aba Alman ve İtalyanların ta-| arruzu İngilizleri Mısırdan çı- karmak tehlikesini tevlld ede- 13 NİSAN 1941 3 üncü Yıl- No 1055 İNGİLİZ YUNAN CEPHR SI RSİİLARIS vda YUGOSLAV CEPHESİİLARİ Yugoslav Ordusu harekâta Üsküp cephe- sinde 80 Alman tankıtahripedildi nit Yugoslav Orausu Manastır - Pirle - pe hattında bir cephe teşkil etti Yugoslavyada bir mahal, 12 (aa.) — İl nisan tarihli Yu- goslav resmi tebliği: Şimal bölgesinde, faik düşman Daruvar yolu ile Savaya gelmiş tir. Daha garpte, Almanlar, mu- kavemetle karşılaşmadan Zağre be girmişlerdir. Düşman müfre- | zeleri Kragujevaça doğru ilerle- mişlerdir. Burası da işgal edil - miştir. Merkezi Bırbistanda düşman ileri hareketine devam etmekte- dir. 80 Alman Tankı tahrip edildi Nevyork, 12 (a.a.) — Reuter: Colombia radyosunun Yugos- lavyada bir mahakleki muhabi- rinin bildirdiğine göre Bulgaris- tan hududundan hareketle orta | Yugoslavya istikametinde ilerli- yen Alman kuvvetleri Belgradın 80 mil cenubu şarkisinde kâin Krusevaç'da durdurulmuşlardır. Birçok esir alınmıştır. Bunla- rın arasında bir Alman generali de bulunmaktadır. Ayni muhabire göre Üskübün cenubu garbisiade müthiş bir muharebe cereyan etmektedir. bu mıntakadaki Yugoslavlar, Ar navutluktaki İtalyanlarla irti - batı temin için garbe doğru sar kan büyük Alman kuvvetlerini | durdurmağa - uğraşmaktadırlar. | Ücsküp civarında el bombalarile 80 Alman tankının tahrip edil- diği söylenmektedir. | Sonu sayfa 5 sütür bilir mi? Eğer böyle bir şey olur a o zaman şimali Afrikada kum tepelerinin yer değiştirmesini andıran bu med ve cezirlerin bir ehemmiyeti olabilir. Fakat| Mısırda İngilizleri tehdit ede-| | miyecek bir harcketin harp ba-| İL kımından hiç bir kıymeti yok- F tur. Mahvedilen İtalyan ordusu bu hamle ile dirilemez. Mr. Chur ekili Libyad mu akiyet-. bir | Anlatmakla hiç bir şey kaybet- Bizlikleri dosdoğru ürette memiştir. Zâf eseri değll, kuv- yet nişanesini göstermletir. Çün | — kü ancak hakikaten kuvvetli lanlar ve kendine güvenenlerdir ki muvaffakiyetsizliklerini iti- Faf cesaretini bulurlar, Nefisle- Fine itimadları olmryamlardır ki İ bim dereden su getirerek züfla- F örtmeğe ve İnkür. etmeğe, kerkesi aldatmağa çalıçırlar. ol Hakikati söyliyebilen devlet a- damları ve dinliyebilen milletler bal rdırlar ve tebrik edilme- ge lâyıktırlar, ritre harekâtına ve deniz muharebelerine gelince. bunlar hakkında doğruyu söyliyebilmek çok daha kolay idi. Çünkü haki kat, yalnız hakikat, İngilizler için büyük bir mefharet destanı vücude tiriyor. İta ların altmış senedenberi özene bezene tan: ve tahkime çalıştık- ları Eritreyi zaptetmek için İn- gilizler altmış gün bile calışma-| dılar. İtalyan somalisinden İta yan kuvvetlerini bir hamlede si pürdüler. İngiliz sornalirini geri| aldılar ve Habeşistanın payitah tma İngiliz ve Habeş bay-| raklarını tekrar çekerek Habet hükümetini dirilttiler. Bugün İtalyan imparatorluğundan Ha- AT SADAT AAAT A Von Papen'in temasları Alman gazeteleri Türk siyasetini nasıl görüyorlar Bern, 12 (aa) — Zeitung gazetesinin Berlin mu- habiri yazıyor: Berlinde, Hitlerle İsmet İnö- nü arasındaki mesajların teati- sindenberi van Papen'in fasıla - sız bir faaliyet sarfettiği bildi rilmektedir. Bilhassa #on günler zarfında Alman büyük elçisi Türk zimamdarlarına yaptığı zi- yaretleri arttırmıştır. Berline göre siyacetimiz Berlin, 12 (aa.) — Yarı res- mi Alman ajansı olan Dienst Aus Deutschland yazıyor: Türkiye hariciye vekili Sarar eoğlu'nun Ankaranın ademi mü- dahale siyasetine devam edeceği ve hâdiseleri büyük bir dikkatle takip eyliyeceği hakkında beya- natta buhmduğu Alman siyasi mahfillerinde alâka le öğrenik den mülhem olmıyan — kararlar almıyacağı noktasından hareket ederek mütalea eylemektedir. Ankaranın hattı hareketi “mi- teyakkız,, “fakat bilhassa kiya- setli,, sıfatlarile tavsif edilmek- tedir ki bu vasıflar halihazırda- ki vaziyette müsbet bir siyaset mânası tazammun eder. Wî:’l::ıçekıiazyik altında mı ? M eat Zağrep hüikümeti Sırpları rehine olarak tatuyor Londra, 12 (a.a.) — Htaate davet eylediği J sayfa 6 weun 7 de) kalmadı. Habeşlilerin pek haklı intikamlarından titriyen İtalyan lar canlarının kurtulmasmı şimm- SA K | di dazilizlerin lütuf ve himaye || Alımmarı - Müttefik- sinden bekliyorlar. İşte Eritre ; v ler harbi Akcdenizde İtalyan dol - " —— ' gının imhası da imparatorluğun — YAZAN: yıkılmasından daha az kat'i ve Emekli Generel Müthiş olmamıştır. İngiliz de- Kema! Koçer nizcileri İtalyan donanmasına SAT . Üi ka raz ettikleri âmansız ga- Alman ordusu; gene yıldı: | lebe ile her zaman iftihar edebi-|| rım teşebbüslerile dehşet saç lirler | mak, mö*tefik orduları birbi- Mr. Churehill bu izahatı mü- | rinden ay. arak hasım gurup- teakip sözü Balkan meselelerine | larını vakit geçirmeden ve nakletmiztir ki, bizler için haiz|j birbiri ardınca ezmek mak- o'duğu husur! ehemmiyete bina- | gadı gütmektedir. Yugoslav - en, bunu yarın ayrıca tetkik et- | yaya muhtelif istikametler - mayi ndinasip görüvoruz. Hüseyin Cahid YALÇIN National | SovyetHariciye komiser muavi- ninin beyanatı ——0 Sovyet | Rusyadan yükselen Yeni Sabah GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ lDARE_ YERİ Muruosmaniyo, No. 84 İstanbul TELEFON: 207105 Her yerde 5 Kuruş ihtar Macaristanın Yu- goslavyaya teca- | vüzünü Rusya 5x tecviz etmiyor Moskova 12 (aa.) — Taam a jansı bildiriyor: Macar sefiri B. Eristoffy bu Sün hariciye komiser muavini B. Viçinskiyi ziyaret etmiştir. Sefir, hükümeti namına beya - matta bulunarak Macar kıtala « renmekse, ti tarafından haklı görüleceği | #midini izhar eylemiştir. B. Viçinski aşağıdaki ceva - lu vermiştir: — Eğer bu beyanatın hedefi Bevyet hükümetinin fikrini öğ- Sovyet hüküme -| tinin Macaristanın bu hareke- tini kabul edemiyeceğini, bil - dirmek mecburiyetindeyim. Florina önünde kanlı harpler İngiliz - Yunan cephesi Alman akınını durdurdu İngiliz tayyareleri Alman zırhlı bir- liklerine büyük zayiat verdirdi raftan İngiliz - Yunan orduları ve diğer taraftan Alman kuv - vetleri arasında Florinanm şi - mal bölgesinde gayet şiddetli bir muharebenin dün ekşam başlamış olduğu havadisi bugün öğ sonra burada yayılmış- tır. Bu haber hakkında elde edi- lebilen az fakat ciddi malümata nazaran bu muharebenin kat'i bir mahiyeti haiz olacağı anla- gılmaktadır. Çünkü bir taraftan Yunanlılarla İngilizler Makedon- yadaki Alman kuvvetlerile İtah yan kuvvetleri araamdaki mu- yasalayı kesmeğe çahşacaklar, bir taraftan da Almanlar, cenu- ba doğru ricat etmekte olan ve (Sonu sayfa 5 sütun 2? de) Pasif korunma tecrübeleri Bugün Üsküdarda ve Eminönünde tecrübe- ler yapılacak Bugün Eminönü kazası — ve Üeküdarda olmak üzere şehri- Mmizin iki yerinde pasif korun - ma tecrübeleri yapılacaktır. Üs küdarda yapılacak tecrübe sa- rimin — Yugoslav topraklarına | &t 10 da başlıyacak ve 12 ye esi mi anlatmış ve| kadar devam edecektir. Bu hareketin Sovyet hüküme- , müddet zarfında Anadoluhisa - #tna kadar Şirketi Hayriye va purları işlemiyecektir. Denemeler esnasında para - güt tecrübeleri de vardır. Emin önünde başlıyacak tecrübe 15 den 15.45 e kadar devam ede - cek yine bu Mmüddet zarfında Sirkeci istasyonunda trenler iş- lemiyecek Vve trumvaylar da duracaktır. Alâkadarlara lâzım gelen talimat verilmiş ve ha - dönümü m © wğ Hüinlüln vefalmdan — Yazısı | Dahili propaganda ajanlığı kuruluyor Ankara, 12 (Telefonla) — Da- hiliye Vekileti di veziyeti nin arzetmiş olduğu nezaketi gözönünde bulundurarak bir Da- Bili Propaganda Ajanlığı kur - mağa karar vermiştir. Bu ted- | bir efkârı umumiyede fena tesir | der yapacak yanlış ve memleket | için zararlı haber ve şayiaların yayılmasını önlemek için alın - Mmaktadır. Dahiliye Vekâleti tesisine ka- | rar verdiği bu ajanlıkla memle- keti alâkadar eden her nevi ha- berleri toplıyacak ve ajans vası- tasile efkârı umumiyeye bildire- cektir. Kurulmasına karar ve - Vekâleti Mahalli İdareler Birin- rilmiş olan bu ajanlığa Dahiliye Hırvat gefi Maçek'in Hırvat — milletini yeni müstakil hükümete iltiha- ka ve Hırvatistanın idaresini tev di ettiği hükümetin emirlerine hakkında adyosu tarafından sığınmış parça par en başka bir eser Sovyet hükümeti üzerinde bil- nokta Macaristanın Yugoslav - yaya, bu memleketle ebedi dost luk paktını imzaladıktan yal - nız dört ay sonra harbe başla- mış olmasıdır. Bizzat Macaris- tan felâkete düşerek parça| parça olsa idi, Macaristanın ne vaziyette olacağını — anlamak zor bir şey değildir. Zira Ma- caristanda da milli ekalliyetler mevcuttur. v Sefir Sovyet hükümetinin bu beyanatını hükümetine bildire- eeğini söylemiştir. İ—HARP— hassa fena intiba hasıl eden| zırlıklar tamamen bitirilmiştir. Denemeleri seferberlik müdürtü de kontrol edecektir. ci Dairesi peisi Necmettin tayin da faaliyete geçecektir. harp VAZiYETİ (Sonu sayfa B sütum 1 de) serm — gidemiyecekl, Amerika, İngiltereye t fakat bitaraf m Avrupadan vapurla bir haftalık aftar, nlekettir — v gimendiferler SABAHTAN SABAHA İhtiyat tedbiri İstiyenlerin Anadoluga geçmiye davet| olunmaları, uzaklarda bulunan devletlerin bile aldıkları tedbirler cümlesindendir. sahasından en ALARAD v YA " i mıntaka ve geğlrlerle başfı miz yolda, beş bin kilo metre uzakta dır, Bununla beraber orada da (Bonu sayfa 4 sütun 4 de) | edilmiştir. Ajanlık pek yakın-| —ÂE ŞAİRİ ÂzZÂM >— AbdülhakHâmid'e ait hatıralar Dâhi şairin ölüm yıl nase -— r ü betile bir kafta evvel alıımış son resmi 3 üncü saytamızda — Anadolu Liselerine gidecek talebelere Ankara, 12 (aa) — Maarif vekilliğinden tebliğ edilmiştir: İstanbul ve trakya bölgeler- inde bulunan ortaokul ve lise - lerdeki talebeden Anadolu okul larına gitmek isteyenlere mü racaatlarında tasdikname veril- mesi ve kendilerine kolaylık | gösterilmesi hususunda okul - lara tebligat ya”ılmıştır. Fıkr ğ Bosna baş müftü- süne açık mektup Yazan : Aka Gündüz ek ve fa- xiletli baş müftüsü hazretleri! Sen; mekânı kahramanlar cen neti olan Fatih Sultanın kanını ve asaletini taşıyan bir milyon kardeşimin başısın Sana şunu tavsiye ediyorum 3 Markoviçle Svetkoviçe lânet et ve Maçeke inanma! Fafihin, Kanuninin - ve Ata- türkün öz kardeşi olan bir mil- yon Boşnak cami ile hiyanet arasında kaldı. Bir gözleri sen- de ise öbür gözleri Ankarada- dir. Sen bir milletin başı ve mih- rabısın. Politikacılığın öteki adı entrika ve hiyanettir. Sen biz- den ayrıldığın gündenberi bu entrika ve hiyanetlerin binlerce- gördün. Evvelki gün Fatih oğullarına hiyanet edenler, dün Habsburg oğullarına hiyanet et- | tiler; b kendi ırklarına hi- yanet edıyorlar, ve yarın bizzat li kendilerine hiyanet ede- Sen Fatih oğullarının beyle- dansın. Sen- » öncekiler vakit vakit hain- leri keserlerdi. Sen doğramıya- n? Bu, senin tarihi vâ- zifendir. Belgra ve Ankarâ dan ayrılma baş müftü! cak mı:
