8 Ocak 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1
—— Roosev;mn nutku Harbin başlangıcındanberi, Birleşik Amerikanın harbe iş- tirak etmesi tabi ve zaruri telâkki ediliyordu. Yazan: Hüseyin Cahid YALÇIN irleşik Amerika Dev- letleri Cümhurreisi Mr Roosevelt'in — evvelki *gün kongre huzurunda irad ettiği nutuk modern dünya tari- hinin en dikkate şayân vesika- larından birini teşkil eder. Onun bazı sözleri vardır ki eski dün yanın dalmış göründüğü gaflet, Mmeskenet ve hodgâmlık içinde bir şimşek aydınlığiyle hakika- ti göz önüne koyuyor ve yolunu kaybetmek tehlikesine düşmüş beşeriyete - tutacağı istikameti tayin ediyor. Mihver Devletleri beynelmilel münasebetlerde asırlardanberi bip zahmetle tesisine uğraşılan bir parçacık hak ve adalet pren- siplerini de ortadan kaldırmak ve yerine yalnız kuyveti ikame etmek için müdhiş bir tehlike halinde ileri atıldıkları zaman, hemen bütün Avrupa iradesi fel- €e uğramış, akıl ve muhakemesi işlemez hale gelmiş gibi bir man- zara arzetti. Ortalığı müdhiş bir korku kapladı.Küçük devletlerin hemen hepsi bitaraflıklarını ilâ- na müsaraat ettiler ve Almanya- yı gücendirebilecek hareketler- den değil en ufak bir sözden bi- fe ictinab etmeğe başladılar. Bu- nunla tehlikeyi savuşturabile- ceklerini ümid ediyorlardı. Da- ha doğrusu, içlerindeki manevi i, iradesizliği, zilleti gizlemek böyle bir ümid besler gibi iyorlardı. Halbuki Mihver onun önünde dız çök- ale edilemezdi. Ya i medikçe tiklâlden, şeref ve namustan vaz geçerek mihverin emri altına girmeli, “yeni nizam,, ın bende- si olmalı, yahud bütüri imkân- ları kullanarak müdafaaya ha- zırlanmalı idi. Düğmanın yük-| sek kuvvetleri karşısında böyle| bir müdafaa teşebbüsünü göze 8 İKİNGİKİNIN 1941 Carşanba | 3üncü Yıl-No. 967 Amerikanm İngiltereşe verdiği GÜNLÜK SİYASİ HALK destroyerlerden — biri alamıyacak kadar adi ruhlu o- | lanlar bitaraflık ve Mihver Dev- | letlerini darıltmamak, tahrik et-| memek mesleği zevahiri altında kendilerini zillet ve esarete terk- | etmeğe - hazırlandılar. İçlerinde bu hakikatleri teşrih ve ilân et-| meyi vatanlarına karşı borç bi- lenler olursa onlara karşı hid- detlendiler ve gizli yahud açık | mücadeleye kalktılar. İşte Mr. Roosevelt bir bıçak | kadar keskin, bir güneş kadar sarih sözleriyle bu gaflet veya hiyanet maskesini çekip kopar- dı. Diktatörlükler bir memlekete harb açmak Zzamanı kendileri için hulül edince o memleketin | harbe sebebiyet verecek bir ha- rekette bulunmasını beklemc; ler; hiç bir hak ve sebeb olma- dan istilâya kalkarlar diyor ve | misal olarak Norveçi, Belçikayı, Holandayı, ilh.. gösteriyor. Mr. Roosevcit gördüğü ilân etmek cesaretini nefsinde bulduğu bu realite kargisında büyük ve iedeni bir millete di gen €n yüksek bir ahlâkf vazife-| yi ifaya kalkmış ve hareketinin | Mihver Deyvletlerinde tevlid e- aksi tesirlere hiç ehem- tir. Amrika dünya hürriyetinin yeniden tesis idamesi için diktatörlüklerle mücadele et mek lüzumuna iman etmiştir bu uğurda mücadele eden edecek olan bütün milletlere yar- dım etmeğe karar vermiştir. A- merikanın bu yardımı Ameri kadan insan göndermek sure tinde vukua gelmiyecektir. Çün. kü insan yardımına ihtiyaç ol- madığını - görüyor. Bugünkü Hüseyin Cahid YALÇIN (Bonu sayfa 5 sütun 1 de) ve ermel ve italyanın büyük hezimeti İngiliz kuvvetleri şimdi Tobruka ta- arruza başladılar Lğı ğ İtalya Afrikadaki kuv- vetlerinin üçte birini kaybetti —e Londra, 7 (aa:) — Bardia- nin zaptından sonra husule ge- | len vaziyetin hülâsasını yapan| Londra askeri mahfilleri bu hâ disenin yalnız İtalyanın ve.mih-| verin itibarwve nüfuzuna ağır bir darbe teşkil etmekle kalmıyarak ayni zamanda şarki Afrikada as keri vaziyette maddi akisleri 0- lacağından güphe etmiyol imdi Mısırın istilâsı bahis mev- zuu clamıyacağına göre general | Wavell ordusunun manevra ka-| biliyetini eskisine nazaran daha | serbestlemiştir. Diğer tarafdan Bardianın zaptı haberinin şarki Afrikada | bulunan İtalyan kıtalarına uıaş-W ması gecikmiyecektir. | Bu harbde ilk defa olarak İn- giütere ve imaratorluk orduları karşılarına çıkacak- herhangi bir ordu kadar parlak bir sure te modern silâhlarla taarruzi hareketlerde muvaffak olabile - cekleriri göştermişlerdir Trablusgarbde general V İngiltere ve Mihverin ne kadar tayyaresi var? Waşington, 7 (a.a.) — Ame- rikada çıkan “Havacılık,, mec- muası neşrettiği bir makalede diyor ki İngilterenin —elinde . 25 bin harb tayy: bulunduğu t: min edilmektedir. Mihverin ise 41 bin tayyaresi vardır. Amv'rn] kanım ancak 6000 tayyaresi bu-| lunmaktadır. | Bir sene sonra İngilterenin 45 | bin mihverin 49 bin tayyaresi| bulunacaktır. Ancak 1942 hazi-| ranında İngilizler hava müsava - tını temin etmi: mııııı.m-akım-vW Türk îvigaîet heyeti Peştede —| Budapeşte, 7 (a.a.) — Macar ajansı bildiriyor: Türk - Macar ticaret | kerelerinde bulunmak — üzere, | Türkiye Hariciye Vekâleti Tica- ret ve iktısad umum müdürü Bedri Tahir Şamanın riyasetin- deki Türk heyeti Ankaradan pazartesi sabahı Budapeşteye varmıştır. | müza- bir tekzibi vel emrinde bulunan bütün va- sıtaları kullanarak bir hücum plânı tatbik -etmiştir. Iı.v.ı)umW esirlerinin mecmuu 70.000 fah- min edilir. buna Zzayiat da ilâve edilirse mareşal Grazi ninin Trahlusgarb ordusunun| üçde birini kaybettiği anlaşılır. | Bu ordunun kuvveti 250 bin | tahmin edilmektedir. Bu kadar | fazla esir alınması, iaşe -bakı- mından bazı meseleler meyda-| na çıkarıyorsa da lmıyunımı.ıı Bardiaya büyük yiyegek stok- ları tanzim edi kadâğ ken- di —erzaklariyle — beslenmeleri | sanılmaktadıl" | mümkün olacağı Muharebenin müstakbel inki: | şafı hakkında tahminler yürüt 'a tereddüd edil Zırhlı kıtaların Tob- | ruk mıntakasına kadar ilerlemiş a ve derhal ta- mek hususund: mektedir olmasının mutlal arruzi hareketler - yapılmasını istilzam etmiyeceğine işaret e-| dilmektedir. | Mukabil taarruz ancak - Tok W ruk istikamet pılabilece ğine göre general Wavelin bö; fak c tedbi le bir hareketin mu 1 için lâzım gelen alacağı tabiidir. Maamafih neral Wavel düşmana sürpriz | apabildiğini tmiştir İtalyan resmi tebliği İtalyada bir mahal, 7 ( İtalyan orduları umur (Sonu sayfa 5 sü 2 de) | a.) | Moskovanın | | | Moskova, 7 (a.a.) — Tass a- jansı bildiriyor: Yabancı matbuat, Sovyetler Birliğinin Rumanya elçisi Lav- rentiev'in Bükreşten geri çağ- rılacağı hakkında bir haber neş- retmektedir. | Ajansı, uydurma olan bu | haberi tekzibe salâhiyettardır. | Kurban Bayram Dünkü kurban satışlarından bir intıba Kurban gazetesi a: Bugün BAH,, ken diğer refihleri gibi Bayramının perşembe, ni bildirir, intişar etmiyecei | mz habden sonra vapür ihtiya-| | ması l okuyucularının bayramlarını G tesiöm edüirken Amerikanın inşa ettiği iği gemiler Muhtemel denizaltı hücumlarına karşı techiz ediliyorlar SAREĞİŞ , Nevyork 7.(.â.) — Roosevel- tin projelerinde ticaret gemileri inşası derpiş edildiği malüm- dur. Nev - York Times gazetesi bu vapurların denizaltılarla mü | cadele için lâzım gelen bütün ve- saitle teçhiz edilimclerini tavsiye etmektedir. Bu gazete bu vapinların yal- canı kargılamak üzere değil ayni zamanda hârbresnasında İngil - tereye yı ek şekilde inşa edilmeleri icab ettiğini yaz- maktadır, Bü vapurların - plânı yapılırken ve i bu cihetin razarı itibara alın - zamdır. Şimdi ticaret va- purları ihbarsız olarak bâtırıl - maktadır. Bu itibarla yeni purların kendilerini müdafaa et- mek imkânını verecek her türlü| vesaitle teçhiz edilmeleri zaru- ridir. Aksi takdirde bu teçhizat | için mühim meblâğlar feda edi- lecek ve kiymetli . bir kaybedilmiş olacaktır purlara meselâ topların yerleş-| tirilmesi için kundaklar konma- h, güvertelerinde d ve korsan gemilerinin civarda bu- lunup bulunmadığını — anlamak için Otojir veya Helikopterlerin yükselmesi imkânı verecek kâfi genişlikte sahalar ayırmalıdır. Şimdi şileplere karşı tatbik edi- len yeni taarruz m('(ml!arma* karğı müdafaa metodları kulla- nılması bir zaruret haline gel - Miştir. Londra, 7 (a.a.) — Bir hafta içinde ikinci defa olarak İngil- tere Atlantiğin öbür tarafından gelen emniyet verici bir ses işit- (Sonu sayfa 5 sti 6 da) 'YENİ tebrik cumartesi ) birinci günüdür eder günleri cuma ve Vişide yeni AZETESİ Yunanlılar yenitepeler aidılar |Arnavutluktaki hare- kât yavaş fakat muntazam bir su- rette ilerliyor ae Manaslır, T (a.a) — Reuterin Arnavutluk hududundaki hüsue si muhabiri bildiriyor: Şimaldeki Yunan ordusu, şid-| detli soğuğa rağmen, Şkumbi, | vadisindeki İtalyan Mevzilerini durmadan yavaş yavaş kemir - Bektedir. * kıtalarının bu | mahirane taktiği muhakkak ki çok iyi neticeler vermektedir. Geçen her gün, Yunanlıları, Ti- ranın tam cenubunda kâin İtal- yan üssünü teşkil eden Eiba - san'a biraz daha yaklaştırmak- tadır. Her gün, baskın halindeki hücumlar neticesinde bir çok e- sir ve büyük mikdarda otomatik gilâh alınmaktadır. Son haftalar zarfında etrafında şiddetli bir muharebe vukua gelmiş olan hu dudda kâin Lin köyü, şimdi he- men tamamiyle harabe halinde- dir. Yunanlılar, aşağı Şkumbi vadisine vardıkları zaman, İtal-| yanların Yugoslavya ile bir harb ihtimalini nazarı dikkate alarak kuvvetli surette tahkim ettikleri Librazda müstahkem mevki karşısında bulunacak- lardır. Bu mevzi, dikenli tel ör- güleri ile mahduddur. Her ileri hareketle Yunanlılar, İtalyan - lara karşı çok aleyhtar bulunan dağ kabileleri mıntakasına yak- laşmaktadır. Bu kabileler hal- kı. çok cengâverdir ve İtalyan - ların cenahlarını ve arkalarını iz'aç için yalnız fırsat ve esliha beklemektedir. Memleket dahiline akın Atina, 7 (a.a.) — Umumi em- niyet nezareti tarafından 6 ikin- cikânun Aakşamı neşredilen teb- liğde memleket dahilinde sükü- net hüküm sürdüğü kaydedi! mektedi olmadı unan resmi - tebliği Atina, 7 (a:a.) — Atina ajan- gı bildiriyor: Yunan orduları başkuman- danlığı - tarafından 6 ikincikâ- nun akşamı neşredilen 72 numa- ralı tebliğ Mahdud keşif kolları ve top- çu faaliyeti olmuştur Adriyatik deni: Atina, 7 (a.a.,) — Roma pro-| pagandası, hakikat düşmanlığı- nde vaziyet | bir istifa Mesai ve imalât nazırı da kabine- den ayrıldı Cenevre, 7 (a.a.) — D.N. B. ajansının bususi muhabiri bildi- riyor: Vichyde iyi haber alan mah- enildiğine göre mesai nazırı Belin, mareşal Petaine istifasını vermiştir. | Ayni mahfiller Belinin isti- lesinin bir kaç gün mu fikrindedirler. fası mes allakta ka aca ünkü keşide- de kazanan nu- maralar ikinci ! sahifemizdedir. Nurtosmaniye, Telgraf: VENİ SABAH İstanbul Her yerde 5 kuru: İdare Yeri o. 84 İstanbul TELEFON: 20795 İ General Metaksas ve kabine nin bütün hududlarını aşarak | gimdi de Adrikatik denizinin ta- | mamiyle İtalyan kotrolü :ııunrw da bulunduğunu isbat için fn'-i | kalâde gayretler sarfetmekte - dir. Güya İtalyan harb gemileri, bu denizin mutlak hâkimi olarak düşmanın harekâtını müraka - be etmekte imişler. Fakat Ro- ma, Adriyatik denizinde düşman harekâtının mevcudiyetini ka- âsasmın son - Fesinleri Esasen - Papanicolis Yunan denizaltısının Adriyatikte — son günlerde ceman 30000 — tonluk üç İtalyan nakliye gemisi batır« mış olması ile bir İngiliz harb Zgemisinin ayni denizde diğer dört İtalyan nakliye gemisini batırdıktan — sonra en — küçük bir müniaya bile rastlamadan Otrante boğazından çıkmış bu- lunması, bu denizin İtalyan kont rolünden çok uzak bulunduğunu bul etmekle kendi- kendini tek- - parlak bir surette isbat eden hâ- zib etmektedir (Sonu sayfa 3 te) UÇAN KALELER Amerikanın İngiltereye vermeğe başladığı bu tayyarelerin diğer tayyarelerden farkları, evsafı Yazan: Prf. Salih Murad UZDİLEK Uçan kalelerden birinin görünüşü ve radyo haberlerinde zikri çok Amerikanın yap! bu dev — tayyarelerden İngiltereye bir müddet yirmi - yirmi dört kadar teslim ettiği de haber verildi. Şimdiye kadar çıkan tayyare nevilcrinden büsbütün ay- rı, hepsine sür'at, mukavemet, techizat itibariyle faik olan bu tayyarelerin evsafını üstad Salih Mürad izah etmektedir. (3 - üncü sayfamızın 4 üncü sütununa bakınız.) Ucan kalelerin telgraf geçti. 8 SABAHTAN SABAHA: Fransada iki taraf muammalı | arasında vaziyet tereddüd — Karı ğın, Ti okufup şimar lığa ŞU çocuğu bizim tebi alıştırmasan olmaz mı? LBir ecn&bi karikatürü) Fransa geçen haziranda teslim | ları meyanına Fransanın bütür oldu. O zaman Fransanın henüz | garb sahillerini de işgal etmek yarısı Almari işgali altında idi.| hakkını koydular, Bu suretle - Fakat Almanlar mütareke şart- (Sonu sayfa 4 sü 4 te)
