5 Nisan 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 3

$ NISAN 199> A CA Arnavutluk Bir İtalyan İstilâsı Arefesinde mi? (Baştarafı 1 inci sayfamızda) Öğrenildiğine göre, İtalyan as- kerleri, 6 ve yahut 7 Nisanda Are| navudlağa çıkacaktır. | İvi haber alan mahfillerin bil - dirdiğine göre, Arnavudluk hü - kümeti, her türlü asker ihracına mükavemet niyetindedir. Arada bir'uzlaşma bulmak için hâlen Ro- ma - ile Tiran arasında müzakere- xf cereyan etmektedir. İtalya gazetelerinin m: nalı neşriyatı Roma: 4. (AA) — (Havas) italyan gazeteleri, Mmgiliz garan. tisinin Yugoslavya ya da teşmil edil. nesi ihtimali ile meşgul olmaktadır ftalyan gazetelerinin tebarüz ettir- diğine göre, italya, bunu İtalyanın çenber altına alınmasını istihdaf e- den bir manevre - olarak telükki e decektir. Nitekim, yine italyan ga- zetelerinin bu münasebetle kaydetti. Bi gibi, Mussolini, talyanın Adriya- tik sahilirinde Üçüncü bir devletin. kendisini göstermesine müsaade et-| Miyeceğini sarih surette bildirmiş. tir. Atalyan — gazeteleri, İtalyanın, | Otrant kanalının beri tarafında fn: | Bilterenin Vaziyet almasına katiyen | hiçbir zaman müsamaha göstermi. yeceğini kaydetmektedir. Tevere — gazetesi, İngilterey i.| talya- Yugoslarya — anlaşmasının imzasındanberi Adriyatikte hükürı #üren sülhu rahat bırakmağa davet eylemektedir. Parkdle yapılan tefsirler: Paris: 4. (ALA.) — Havas bildi- Diplomatik —mahfillerin umumi | kanaatı, Roma ve Tiranadan gelen haberlerin, yarı resmi tekziplere rağ men İtalyanın Arnavutluk üzerinde bir askeri hareket hazırladığı * kor- kusunu vermekte olduğu merkezin. dedir. | Irak Kralı | mani olmak Museolini. 26 mart tarihli nut- kunda, İtalyanın Akdenizi kendi ha-| at ahat telükki ettiğini ve Aöri Yatik öenizinin ise Akdenizde Ha anin çök ehemmiyetli menfaatleri- Bi bulanduğu bir körtezi olduğunu bildirmişti 30 martta - Mussolini, talyanın hç de Akdenizde mahpus kalmak ni yetinde bulunmadığını ilave etmiş. Diplamatik - mahfillerin tebarüz ettirdiğine göre: Ralya, Kıral Zoga nezlindeki müşavirleri ve ebemmi Yetii mali yardımı e Arnavatlukta l bir monopol tesis “ etmiş bulun: maktadır. İtsiya, bugün kırat Zogo: n başka tesirlere kendisini kap: fırmasından korkarak, Arnavutluk. Saki bu vaziyetini daha ziyade tak- Viye etmek istemektedir. Diğer taraftan Yugoslarya, bu ün Hırvat meselesi ile mesguldur Ve bu vaziyet, yabancı entrikalara ve bihaema Alman entrikalarına kar Pi apmaktadır. alya Aeriyatik sa Hillerinde bir Alman nlifurundan çe kinmektedir. Diplomatik mahfillerin iâve et- ğine göre, Htalya, Arvavutluğa £ Salyan aaberleri göndermek sureti Yugoslavya üzerinde - bir tesir loru eümek ve bu veretle Yugoilaryanın İnelir emniyet — plânma iştirakine ve Yagoslaryayı Po. Kaya. Remakya, “Türkiye ve daba diğer devletler. arasında yapılması düşünülen — ittifaka iştiraki redür mecbar kılmak istemektedir. Arsavulluğun kararı Tirana: 4(AA) — Arnavıtlak ağansı tebliğ ediyor: aa eli gamtedesi we raiyo istasyonları Amavulluğun himayo idaresi altına alınmak üzere oldu. uu bugüle haber vermişlerdir. Bu habere, asılaz nazarile bakmak 1i zımdır. Çünkü, Arnavutlak istikiili. he ve tamamiyetine dokunulmasına Bir Kaza Sonunda Vefat Etti (Baştarafı | ci savtada) Kralın cenaze merasiminin ic- ası tarihi yarın tesbit olunacak -| Kral Faysal'ın oğlu olan Kral| Gazi, 12 Mart 1912 de Mekkedel doğmuş ve 8 Eylül 1983 de Irak tahtına çıkmıştı. Kral G tanat devrind Irak i ve İngiltere ile Irak arasında itti- fak müahedesi ile saadabad paktı| imzalanm.gtır. | Trak Veliahdı olan ve Kral Ga-| zinin 4 bulünan — Emir| Faysal, hâlen dör adır. Emir| Faysalın süştüne kadar, Kra liğini, atal Gazinin — amcazadesi vesabik hicaz Kralı Alinin oğlu Emir Abdül-ilâh ifa edecektir. Evvetce feshedilmis Hmento, niyabet meselesi hakkın. da bir karar vermek üzere per - şembe günü toplan olan par -| ıya davet olun- ANKARADA TESSÜR Ankara: 4 (A A) Kardeş İrak'ın gi h Majeste birinci haberi, Ankara; Tinde ve bütün Türk milletinin kal, Binde çok derin bir tecasür « dırmış ve Türkiyede hakiki matem havası yaratmaktadır. — | Kalpten gelen bir arzu ile ev-| 'velâ inanılmak istenmiyen bu e- | lemli haberin teeyyüd etmesi üze-| Tine, bütün dairelerde bayraklar etem alâmeti olarak derhal yarı-| B Musulda örli idare Lon 4. (AA.) — Musulda örfi idare ilân olunmuştur. Press Association aldığı bir ha- bere göre İngiltere konsolosunun katli hâdisesiyle alâkadar olmak (- zere dört kişi tevkif edilmiştir. Irak başvekili bu hâdiseden dolayı İngil- tereye teessürlerini bildirmiştir. Prens Faysal Kral 'ân edildi £. (AA.) — Velinhd! Faysal ikinci Faysal adı ile kral ilân edilmiştir. Prens Abdüllah da naib Bağdad: Pren nasbolunmuştur. - Niyabet meclisi meselesi milli meclis tarafın- dar kati olarak halledilinceye kadar hükümdarlık salâhiyetlerini hükü met icra edecektir. Hükümet 40 günlük milli matem n etmiştir. Kralın ölümü yalnız Irakda deyil bütün Arap memleket. lerinde derin bir — tecssür uyandır. mıştır. Her taraftan taziyet tolgraf- harı gelmektedir. Kralın cenaze me- rasimi çarşamba günü yapılacaktır. Musulda İnglliz konso- losu katledildi Bağdad: 4. (ALA.) — Musuldan| gelen haberlere göre, Kralın vefatı| haberi düyulür — duyulmaz fagiliz konsolosu 'e konsolos- luk binasına ateg verilmiştir. Gak 'yan içinde kesif bir halk kitlesi İn Bilizler aleyhine nümayişlerde bulun muştur. YA indirilmiştir. Reisicümhur İs - Met İnönü naib Emir Abddi - ha Açten taziyetlerini bildiren bir Başvekli dok. e vekt.| li Şükrü Saraçoğlu da dost ve kar, deş Irak'ın Başvekil - ve harfer, veziri Nuri Sald Paşaya Türk: hükümetinin ve Türk milletin! Gssüir ve taziyetlerini bildiren birer | telgraf yollamışlardır. |Trabzonda ağaç bayramı Trabzon: 4. (ALA.) — Ağaç bay- ramı, Ataparkta bütün halkın işti. rakile hararetli bir Ağacın bir millet hayatındaki e- hemmiyetini tebarüz çtiren nutuk. lar irat edilmiştir. Ağaç bayramı ka, Za ve nahiyelerde — de kutlulanmın, her cinsten birçok fi DÜ anlar dikilmiş- ürette kutlulan. | 1SA Hitlerin Nutku (n tüzani 1 het meylada) Bislarm hipü doğrulır. Tatani aialer Ha düaeü sançğlık İğ aa ü Talade tkaber ada Smelrya Kabaal V Haa Kerdir de eli l b Alaeaa el hağlller re veya Fransızlara - uygün düşen | heit ürgest & a) B eee aei | dığı haksızlıkları pek güzel hülüsa | ah Korb ökllek Dün ee Rirbei gekrim GÜnt b | Yalmız bir noktada, Hitlerin söe-| Kai Gac güür. aha K Za lar hei #üLüK K eai DA blmmek için ni hanketmişdir? Bura. GT AR Ğ eee Güzie S Haeak eee Ganlir a b üeü Belikle eee ae ga Te öeleyeküş d | hit olduğu halde, dünyadaki bütün| B Bt yi y arkar d yan he e ae Hüm yüzm eai Ve gizaiklerin n yalın ve n llyik FK e S ö danl HBK gll he aaf rgar e y Sinae veğliş Bel dügaek 1 BeyaR Di ei laş KİNF gz Getle saltanat sürüyor? Tütler egi teşvekilinin müze | kere ve anlaşma — yöliyle hal-| ledilemiyecek — bu mesele — bulun -| madığı kanaatini reddedi yor: Biz on beş sene bunu istedik,) söz dinletemedik. Milletler cemiyet. 'nin keyfi olmasını bekleseydik belkt ebediyen bekleyip duracaktır, diyor. Bu muhakemenin Chamberlain. in sözlerini cerhedemiyeceği Hitlerin gözünden kaçmış bulunuyor. Çünkü Görüyoruz ki mevcut ihtilâfları müzakere yolile halletmeğe Hitler de tarafdar imiş. Bunu istemis; o zaman karşıki devletler kuvvetli (- mişler; kabul etmemişler; haksızlık yapmışlar. Şimdi Hitler kendisini küvvetli hissedince müzakereyi ka- bul etmiyor! Demek oluyor ki Almanyanın da ötekilerden farkı yokmuş! . Onlar haksız, fırsat arar, hutküm devletler ise Almanya da ayni şey imiş. Kinı kendisini zayıf hissediyorsa işi yur muşak tutuyor, kuvvetlenince kalın tarafımı çeviriyor. Hitlerin bu mu- | giltere ve Fran-| #aya karşı bir mana ifade eder, fa- | kat bitaraf cihan efkârı umumiyesi nazarında Hitleri dürürür. Onum bul | gün beğenmediği Pransız ve İngiliz hakemesi yalnız f lerle ayni şey olduğunu isbat eder. Hitler, milletlerin faziletli ve fa. ziletsiz diye ayrılmalarına, Almanla. vın faziletsiz milletler arasına itbal edilmseihe itiraz ediyor ve müsteh- iyane sözlerle İngilirlerin ancak ka. | ınları doydüktan sonra, — gasıbane hareketlerle bir çok yerleri ele ge çirdikten sonra fazilet mefhumunu hatırlamış olduğunu söylüyor. Hitler ba muhakeme ile ancak İngilizleri susturabilir. Fakat bu it tihamın çürük olduğunu bizlere, bi taraflara isbat için böyle bir delir kâfi değildir. Almanyanın firsat dü- şürememiş olduğu için faziletli kal- miş bir mana ifade etmez Kuvvetli olduğu zaman da hakka ve adalete riayet ettiğini görmeliyiz. ki kendisini gerçekten faziletli bir millet diye kabul edebil | Hahbuki öyle bir ni-| göremiyoruz. O ilk fır- Müstakil Çek milletinin istiklâlini hizmetini göremez. İki bin sene ev vel de büyük İskender Hindistanda fatih idi. Biz Hünler Avrupanın ta| bilmem nerelerine kadar gitmiştik. Şimdi Hindistan üzerinde Rusların, Almanya, Avusturya, italyanın ba: ı topraklarında bizlerin hakkımız | mi var diyeceğiz? Millet mefhumu Mevcut olmadığı, koca koca kıt'alar| | in ” Romanyaya teşmili | tebilmesi için tedafüi Polonys Londrada Mühim Müzak Londra: 4. (A.A) — Chamber- İnin'in nutku, ingiltere hükümetinie| tecavüze karşı Napoleonun muhare-| belerine kargşı yapılan koalisyonlara | benzer bir koalisyon vücude getir- meğe uğraştığı hakkındaki noktai| | nazarı teyid etmektedir. Şimdiki ko- alisyon, alâkadar - bütün milletlerin mültesanid. — bir şekilde birbirlerini mmüdafaa etmeleri prensipine istinad| etmektedir. Bu yolda atılacak ilk a-| dim, aglebühtimal Ingiliz garantisi- olacaktır. Bu takdirde her türlü taarruza kar #i müşterek bir müdafaa temin edi.| < Ru men paktının tadili lüzimgelecektir. | Polonyalılar - Macarlarla muhtemei bir ihtilâfi derpiş etmek istememek- | te iseler de Rumenler, Macarlar Ar-| manların ” tarafına getiği takdirde | Polonya- Romanya ittifakının tatbi ki hususunda - israr etmektedirler, Bu takdirde Sovyetler birliği sadece | iptidaf maddeler ve harp malzemesi verecektir. Mmgiltere halihazırda Ro- manya ve Polonyanın — maksadları hakkında malümat — edinmektedir. Tahmin edildiğine göre Beck ile Ro-| manya afiri Vigil tiba, pek yakını a Varşova ve Bükreşin cevaplarını getireceklerdir. Salâhiyettar mahfillerde söylen- diğine göre ingiltere ayni zamanda, istiklâllerini müdafaa etmeğe azmet miş bulunan - bütün memaleketlerir Muvafakatını almağa çalışacaktır. Hariciye nezaretinin şarki Avrupa İspanyndalzi İtalyan Askeri Ne Olacak? Londra: 4 (A. A.) — İşçi par- tisi mebuslarından Fleteher, hükü.| metten aşağıdaki suali sormuştur. — İspanyada dahili harbin mi- hayete ermesi dola; Hükümeti. gönüllüleri geri çek - mek hakkındaki vandini İtal hatırlatmak niyetinde midir? Harie B. Bütler, aşağıdaki cevabı vermiştir. siyle İngiltere! — İtalya hükümetinin almış olduğu taahhüde riayet etmiye ceğini di inmek için hiç hir sebeb yoktur. cihaz olarak hükümdarların elinde bir oyuncak gibi kaldığı zamanlarda teessfis' etmiş saltı nutmak devri çoktan nediyoruz. Bu gün medeni' vicdan ak milliyet prensibini tanıyor v milletlerin kendi mukadderatlarını | kendileri tayin etmek hakkını ilân Hitler bunu her hangi bir| bahane ile çiğnediği gün bütün sem- patiyi kaybeder ve dünkü galiplerin haksızlıklarını, tecavüzlerini, insaf- Sızlıklarını mazur göstermiş, affet tirmiş olur. Hele Hitlerin k ndi istiklâlleri tedbir düşünen küçük mületleri tehdit için söylediği sözler. kuzuya karşı kurdun ileri sürdüğü bahaneden da- | ha küvvetli bir mantık yoktur. de suyu bulandıran Biz Alman müttefiklerimizle be- raber, cihan harbini en çok cihan Peikolojisini iyi bilmemek yüztinden kaybettik. Bu felâketin silâh arka- daşlarımıza bir ders teşkil etmemiş olduğunu esefle müşahede ediyoruz. Alr selten Hitler bütün cihanın hayran- lığını ve hürmetini kendisine celbet- Mmişti. Fakat Almanyanın kuvvetle- anyayı zilletten kurtan ve yük- nir kuvvetlenmez medeniyetin bugü- » ne kadar kılavuzu olan bütün pren- sipleri çiğnemesi ve ahlâki kıymet leri değiştirmesi psikoloji bakımın dan büyük bir hata teşkil ediyor. Almanya haris, mütearrız, kuv vetine mağrur ve tehditkâr bir sima ile dünyada bir mı Ki almağa kal- karsa bütün manevi kazançlarını ek den kaçırır. Maattecasüif Bu gün Al- manya işte böyle bir siyanet takip etmeğe başlamıştır. Bir dostun va. zifesi böyle bir vaziyet karşısında düşündüğünü ve hi settiğini açıkça | söylemektir. | Hüseyin Cahid YALÇIN | ereler dniresi — şefi Sargent'in hafta sonu tatili cnasında Macaristan, Yugos- Javya ve Yunanistan elçileri ile yap- tağı mlâkata büyük bir ehemmiyetii atfetmektedir. Salâhiyattar İngiliz mahfillerin- de Bulgaristanın Balkan antantına | Birmesi ile Balkanlardaki vaziyetin aydınlanacağı ümid edilmektedir. Söylendiğine göre Iskandinavya memleketleri iptidaf maddeler vere- ceklerdir. İngiliz- - Portekiz ittifakı | da büyük bir ihtimale Portekiz müs- temlekelerinin taarruzlara karşı mü | dafaası için takviye edilecektir. İngiliz mahfillerinde, İspanyaya | Hgiltere tarafından yapılacak mali bir yardımın bu memleketin derpiş edilen sisteme girmesi imkânını ve receği ümid edilmektedir. Beckin temasları Londra: 4. (ALA.) — Lord Hali fax, Cadogan ve Strang, bu sabah hariciye nezaretinde iki aat kadar| görüşmüşlerdir. Beck, bundan sonra Lord Hali-| fax İle hususi surette öğle yemeğini | yemiştir. Polonya mahfellerinde söylendi- | ğine gör lonyanın İngiltere hükümetine mü- Beck, Lord Halifaxa Po- | tekabil bir garanti vermeğe hazır ol- duğunu bildirmiştir. İki devlet ada-| mmı, derpiş edilen teahhüdün metnini| Polonya ile Romanya arasındaki mü nasebetlerin Yahudi mesetesini Polonyaya ikrazatta bulunması me-| selesini müzakere etmişlerdir. Macarlara Terkedilen Arazi Budapeşte: 4 (A. A.) — Macar| Slovek müzakereleri neticelenmiştir. katiyyen Hazırlanan proto- kol bugün öğle üzeri imzalanacak- 'tır. Macaristana Slovakyanın ter-| kettiği takriben bi kilometre kuv-| rabbandaki araziyi Macar kuv - vetleri paskalyadan evvel işal etmiş| bulunacaktır. Slovakyanın yeni şark hududu Polonya hududunda Czerenden baş| hyarak Zelloom. 'Takesany, Kisko- lon Mevasekyat, Nelsohçlas ve Sar.| rosmezoc köylerinden geçmekte ve| bu köşeleri Macarist 'na birakmak-| tadır. Zagrep konuşma. ları Neticeleniyor Zagreb: 4 (A A.) — Resmi bir tebliğde kaydedildiğine gör, Çvetkoviç ile Maçek arasındaki - gö- Tüşmeler tam bir. emniyet havası içinde cereyan etmiş ve- Sırblar, Hırvatlar ve Slovenler arasında ki münasebat meselesinin esası hakkında görüş birliği — olduğunu| tir. Paskalya yortusundan sonra| bu görüşmelere devam edilecektir. Büyük menderes taştı Aydın: 4. (A.A.) — Bir kaç gün evveline kadar sürekli — bir surette, devam eden ilkbahar yağmurların. dan büyük Menderes taşmış ve ova. yi kümilen sular kaplamıştır. Balat — ovasında bulunan bazı| köyler arasında münakale dur Bu taşkın sebebile Havzada pa- muk ziraatinin bir ay kadar gecike-| ceği tahmin dilmektedir. — Sular, Yavaş yavaş çekilmeğe başlamıştır. General Âli Fuadın teşekkürü Ankara: 4. (A.A.) — Nafta Ve- Kili general AlIFuad Cebesoy, Nafı. a Vekilliğine tayini - dolayınile hak. kında gösterilen duygu ve tebrikle- teşekkürlerinin iblâğına Anadolü A- Janamı tavsit etmişlerdir. Çinlilerin muvatflakiyeti Şunking: 4. (A.A) — Dün Ja- | ponlar, Kan. nehrini geçmek üzere bir teşebbüs daha yapmışlar isede bu teşebbüs de evvelkiler gibi tam bir muvaffakıyetsizliğe uğramıştır. Bugün de düşman, iki defi Clu. takviyesi meselesini, | ve fngilterenin | Sayfar 3 Gener.l Kâzım Karabekir İzahat Verdi Tabansız bir gazetenin zelilâne mugalâtası (Baştculı $ hat cey lli Mahüt “Tan” gazetesi, müşkül vaziye'ini tamire uğraşırken “Ye. ni Sabah” 1 mevzuubahis eden bir yazı neşretti ve kurtulmak istedik- batağa saplanan biçareler. gi bi, taflâne bir mugalataya tenez. zül “etmek küçüklüğüne düştü. Güya bu gazete mülükatı “Ye- ni Sabah, n Ersurumun kurtulaşu hakkında verdiği sert bir. cevab özerine yapmış.. Karilerimizin de pek işi hatır- Juyacakları hâdisenin esası çadur: “Tan” gazetesinde - Erzurumun kurtulaşu yıldönümü münasebetiy. le bir yazı intişar etmişti. MNit zaferlerin yıldönümlerini tes'id ve tahattur meselesinde âzamt hase siyet görteren ve hattâ 18 mark Çanakkale zaferinin yıldönümünü ihmal ettikleri için diğer bazı ve- fiklerine seretneşiecle - bafamaz “Yeni Sabah” Ersutumun kurtulu: şunu pek hatalı bir sarette vazan 'Tan” gazetesine böyle âübalilik- lerden tevekkiy etmesi lâzim geldi. Kini batırlatmış. ve: “Tamn gafil muharriri en büyük hatayı Erzuru. mun kurtuluş gününü bile tayıkiy. le tayin edememekle yapmıştır. Erzurumun hangi gün düşmanın e- Tinden istirdat edildiğini bilmiyen | bir adam nasıl olur d bu mevzü etrafında kalem oynatmak salahi- yetini kendisinde bulur?.., demiş- di “Tan” a sorarız: . Brsurumun kurtuluşunun yıldönündü gibi tari b bir merele nerede? Son Ankara mülâkatının mevzau neredet. “Tan” gazetesinin kendini te- mize çıkarmak için baş. vurduğu çocukça ve cesareti medeniye ile | kabili teli” olmuyan bu. hareketi bizde olduğu kadar bazı refikleri- mizde de haklı bir nefret uyandır. miştır. Ezeümle “Haber” refikir miz diyor ki: “Tan” gazetesi, iki Üç satırla tevlid etiği umuml infi- al tezahüründen yakasımı kurtar: maya çalışmakla daha küçülmüş, daha hacil mevkle düşmüş bulu Buyor. “Tan” eğer Küzim Kara Bekirin fikirlerine iştirik etmiyor. diyse ne diye müzmerli sualler 20 yarak, Generali tehyiç edip büye leneticeler tevlid eden cevablara se ketti, * Bize kalırsa “Tan” ın merdlik- le kabili telif olmyan bu - kaça- makları haddizatında gayet - basit, tir ve slelâde bir satış işidir. Hatır. larda olse gerektir ki “Dan” Refik Halidin bir tefrikasına — başladığı zaman Ebedi Şef Atatürk'ün hasta: lağına deir bir yazı yazmış ve bu süretle fazla bir alâka uyandık. | mak istemişti. Evvelki gün de yine eni bir tefrikaya başlarken yine alkın alâkasını tahrik için sansas: yonel telâkki ettiği o mülâkatı neş. retmiştir. Esasen *Tan” m neşri. | yatını hanzi gaye ve maksadla yap: aa oldağu bizi alâkadar etmez. Bu, yalnız kendisinin bileceği bir iştir Ancak sırf bir tarih meselesi hak kındaki cevabımızın, o tarih mese: lesiyle uzaktan, yakından alâkadar olmuyan ve içinde Erzurumun istin. dadına dair bir tek satır bile bu Tunmıyan bir yazıya sebeb neşredik. müş olarak gösterilmesi” küçaklağa ve tabansızlığıdır ki bizi ba satırları yazmağa mecbur eti Suriyede karışıklıklar Şamt & (A, A.) — Biki Suriye hariciye nazırı zabiri Fransa başe ve hariciye nazırı ile Pran- '#iz Ayan ve mebusan meelisi rels- gönderdiği tolgraflarda, Fransanın Suriye - Fransız muahe- desini tasdikden imtina ve manda idaresinin gayri kanunt tedbirleri Üzerine hasıl olan vaziyeti düzelt « mek Üzere müdahale - edecekleri ümidini izhar etmiştir. .Cabiri, Suriyenin hakkımı elde her türlü vasıtaya mü- Tacaat etmeğe karar vermiş oldu.. unu ilâve etmektedir kovda nebrini geçmek — İstemişler, fakat her iki defa da hezlmete uğ. ratılmış ve geri püskürtülmüştür.