30 Mart 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

MART 1838 YERISARAN Sayfar B w»*’ F | Yazan : General KURTU LULU İKTİBAS VE TERCÜME HAKKİ MAHFUZDUR Erzincanın Zaptı En İlerideki Taburun Yanına Kadar Yaya Olarak Yürüdü “ Eğer Senin Yerinde Bu Taburun Kumandanı Ben Olsaydım Erzincanı Çoktan Zabtetmiştim,. Büyük harpte Ruslardan aldı; Öğleden sonra $ de ben de Hadikler çiftliğine geldim. Ve orada 86 ımcı fırka kumandanlık ve- kâletini yapmakta olan kolordu erkânıharbiye re. isim Cavid beyi buldum. Ondan aldığım malümata göre “Şehir henüz Ermenilerin elinde imiş. Cephe- de 108 inci Alay kumandanının son raporuna göre keşif kollarımız 12,15 de şehrin garb mahrecine yakın hendekleri işgal etmişler. Ermeniler hemen Zarb mahrecindeki siperleri işgal ederek müsade- meye başlamışlar. Kuvvetleri 150 piyade ve bir- kaç süvari imiş. — Fakat kışlalar — istikametinden üçer beşer nefer de geliyormuş. Bu vaziyete karşı Cavid Bey 108 inci Alayın ikinci taburunu makineli ta- kımiyle birlikte ileri göndermiş. Cavid Bey şu ka- Tarı da vermiş: Eğer şehir tahliye olunmamış ise bu gece, ileri sürdüğü müfrezeyi de geri çekerek ileri Karakollarını (Furat nehri - Hadikler çiftliği - Til) hattında tesin edecek.,, Oavid Beyin bu kararını kabul etmedim, der- hal Erzincan'ın işgali için emir verdim ve ilk em rimde bildirdiğim halde süvarinin Erzincan şima. Tine gönderilerek 9 uncu fırka ile irtibat yapılma. Maş olmasını hatalı bulduğumu söyledim, süvari bölüğünü Erzincan dim ve şu emri verdim “Orada 9 uncu firka süvarisiyli yap- Brzincanın gerilerine düşmeli ve bu suretle Ermeni mevzilerini ve Ermeni tarekâtını meyda na çıkarmalıdır.,, Topçuyu da ve bütün müfreze kısmı küllisini de ileri sürmelidir. 9 uncu fırkaya da kışlaları iş. gal etmi hemen imaline harekete geçir ni ve Erzincan kasabasına taarruz eden a ile irtibat yapmasını bildirdim, Bundan sonra En ileri taburun yanına kadar yaya yürüdüm. TTek tük ateş sesleri vardı. TTabur kumandanının bir simıf arkadaşım (yüzbaşı Enver) olduğunu gördüm. Kendisiyle lâtife ettim ve şöyle dedir, — Eğer şimdi senin yerinde bu taburun * mandanı ben olaydım çoktan Erzincamı işgal eder dim. Hele kolordu kumandanı benim yanıma ka: ar gelince artık burada duramazdım. Birkaç gün 'vel gönderdiğim çeteler de, Dersim milisleri de Erzincanın şarkında geziyorlar ve belki de senden '€vvel şehre gireceklerdir. Bundan onra, firka süvarisini Erzincan yolda o di ü Alayın bir taburile takviye edilen bu t 4.80 da Erzincan kasabasını tamamiyle gal »' h bulunuyordu. - (1332) yıl ti uzu haft M" usların eline düşen Erzincan kasabanı, bisbr yillhik retinden 18 şı 1884 amb inü kurtuldu. M Ben bu geceyi Kürd brasniki ide geçirdim. 9 'fncu fırka taraflarından silâh sesleri gelmemesin. den onun kışlaları işgal etmiş olacağım tahmin e- diyordum. Her tarafta Ermeni mezalimi göze çarpıyor- du: Kürtbrasniği'de şehid edilmiş insanlar ve yar 'nan evler arasında idim. Hemen ordu ile telgraf ve telefon muhaberesi tesis ettirdim ve “ERZİNCA- NIN İŞGAL EDİLDİĞİ MÜJDESİNİ,, verdim. Ordu, “şehirden bomba sesleri geliyor mu?, diye sorda. “Her tarafta sükünet devam ediyor., şeklinde cevap verdim. Akşam, hafif iki yangın görüldiyse de çabuk söndü. Saat 10 da 9 uncu fır- kadan rapor alabildim, bu rapora göre “Bu sabah saat 5.45 de Yalnızbağlar'a yakla gıldığı zaman 15 Ermeni süvarisi ateş açmış ise de müsademede bir maktül bırakarak çekilmişler. 80 Ermeni süvarisi Çukurkuyu'da, 100 kadar piyade- si de Kırklar tepesinde görülmüş. Öğleden sonra 12.30 da” Fırka ” karargâhi kasmı külit Yalnızbağlar'da toplanmış. — Horan istıkametine süvari bölüğile 70 nefer piyade gön- derilmiş. Öğleden sonra 5. de Horan'dan Şarka çekilmişler, burası kıtaatımız. tarafından iş- Zal olunmuş.,, rmeniler yunca telgraf hatları mevcut olduğun- ini açan 9 uncu fırka Suşehrindeki ordu karargâhı ile-irtibat te'min etmişti. Ordu ku- mandanının bu fırkaya doğrudan verdiğini de öğrendim Evvelâ; yarın Erzincana yapılacak taarruzun 'ne süretle düşünüldüğü fırka kumandamı Rüştü beye sorulmuş ve şu. tavsiyede bulunulmuş: “Kırk- lar tepesinde Ermeni kuvvetlerinin zayıf olduğu anlaşıldığından evvel emirde burasının işga) edil. esi ve sonra buradan Erzincanın şarkından cenu. ba doğru sarkılarak Erzincanın Şarkından ve Şi malinden tazyik edilmesi ve irzincanın şarkından kışlalara doğru iletliyecek kuvvetlerin pek müte- yakkız davranmaları ve halde küvvetli keşif bul edecekleri zannır bulunuldu; he (Devamı var) dal baş daki den kul Beyoğlu ki m | miz tarafından (Di Acıklı ve çok Feci Bir boğulma Vak'ası Biga (Hususi) — Şiddetli yağ- murların tesirile ağaç kütüklerini) getirmekte olan Biga çayının Tabak, hane köprüsü üzerinde keçeci Ahmedin büyük oğlu Ahmet, yanında küçük kardeşi 4 yaşlarında| Enver olduğu halde kanca ile kütük | leri yakalamakta iken Enver gözleri| karararak müvazenesini kaybetmiş ve çaya yuvarlanmıştır. Bunu gören ağabeysi şaşkın bir halde o civarda| tabak derilerini temizliyen babasını haberdar etmiş, fakat bu geçen za- man içinde sular çocuğu köprüden 200 metre kadar uzaklaştırmışt Çılgına dönen baba kenardan koşa- Fak çocuğunun bizasından çaya at- lamış, — sularin ” fazla akıntısından kendisini bile zor kurtarabilmiştir. Bu sırada küçüğün amucası yetişe. rek ayni şekilde suya atlamış fakat çayın amansız akışı çocuğun kurta- Tılmasına mani olmuştur. babası, amuğası, Balıkesirli Enverin| ağabeysi, zabita | memurları ve halk suya dahıp çıkan çocuğu kiyıdan takip, kanca ve ke. mend atmışlarsa da Arapçeşme ci- yarırldaki değirmeri bendinin üzerin- den aşarak şelâle haline giren sular Tn köpüklerine gömülmüştür. Son iya kadar küçüğün cesedi bu- Tunamadı. Bigada konteranslar Biga (Hususi) — Bu gün Halke- 'vinde konferanslar serisinden Mat-| müdürü Rıfkı Benderlioğlu tarafın- dan (Vergiler) ve dişçi Hayri Bilgin iş hıfzıssıhhası) mev Zulu iki konferans verilmiştir. Pulluk- dağı'ılıyor. Bigadaki eğit- Yıîk:ıkîın:îhîıîısı Biga (Hususi) pulluklar tır. menlere Ziraat Vekâleti tarafından gönderilen dağıtılmağa Aurupaya - gidiyor Mezunlar şerefine bir Çay tertip edi Yüksek İktisat ve Ti tebinden bu yıl mezun'olacak son sınıf talebesine yüksek ti iktısat mektebi mezunları cemiye- ti tarafından 1 Nisan cumartesi gü 'nü Perapalas salonlarında bir çay| ziyafeti verilecektir. aret mek- aret ve Bü ziyafette cemiyetin İstanbul.| bütün âzaları hazır buluna; | cak ve yeni sene mezunlariyle bir tanışma merasimi yapılacaktır. Öğrenildiğine göre cemiyet tem-| ayı içerisinde 50 kişilik bir ba Suçlu yak: 30) d nerkez danmıştır. Bu seyahat kazası lara şimdi. ahat esna. #ında Paris, Berlin, ve Avrupanın| düker bazı büyük merkezlerine de Beşiktaşta bir otomobıl 918 numaralı husüsi otomobili İtalyan - tebasından Li Masına sebebiyet vermiş dün Beşiktaşta polis merkezi önün- 'de Mehmet isminde bir ameleye çar İ parak başından ve dizinden yaralanı ir. Yaralı| hastahanesine kaldırılmış 1/4/999 lonunda temsil şub piyesi temsil edilecektir Davetiyelerin Ev bürosı kafile ile bir Avrupa seyahati ter-| tip edilecektir. icabeden bütün hazırlıklar | man ve Gi Çanakkale Zaferinde Türk Bahriyesi 18 Mart Ta_arruzurıda Müşterek Donanma Üç Filoya Ayrılmıştı üi ü Torpillerin — döküldüğünü düş-| nadolu sahiline yaklaştılar. Thtimal. mana — göstermiyen sis tabaka.| ki bu hareketten maksat, Trayemf, © nasıl bir tesadüfle Nus-| ve Majestik zırhlılarına munvenetti. Bu sırada üçüncü filo methal hari- cinde manevra yapıyordu. Bu vaziyet muharebenin birinci devresidir ki zevalden sonra / ikiye kadar devam etmiştir. Rumeli istih. kâmları fazla hasar almamış, lâkin Çimenlik ve Hamidiye istihkâmları 38 santimetrelik — müthiş mermiler- den mütcessir olmuş ve Çanakkale kasabası bir kaç yerinden yanmağa başlamıştır. Şehrin minareleri sabit hedef teşkil etmmek için, boyandığı halde Çimenlik istihkâmındaki eski kalenin bembeyaz bir halde bırakı ması gariptir. İngiliz muharebe krı: yazörünün böyle güzel bir hedeften 'ne derece istifade ettiği, ateşlerinin tesiril sabit oldu. Hattâ Çimenlik önünde vazife fnını bekliyen Aydı Reis ganbotu oradan çekilmeğe lü- zum gördü. Bu hafta, Barbaros zırh- hsının nöbetine tesadüf etmişti ve “Turgut Haydarpaşa önünde bulunu- yordu. Martın 17 inci günü akşam üstü Çanakkaleye gitmek emrini al- dı ve tam süratle hareket ederek 18 martta sabaha karşı Naros minta- kasına geldi ve Barbarosa iltihak et- Tatın ve torpitobotun yedi. tov| Pil hattından hiç bir kazaya uğra. madan geçmesine ve sahil boyunca seyrederek Karanlık ve Kereviz dere| önlerine gelmesine ve sonra kartriz| Amkânsızlığı karşısında gayri munta| zam torpil dökerek tekrar geriye dönüp mezkür yedi hattın arkasına çekilmesine müsaade etti. Düşmanın ufku rüyetini tahdit eden ve gece- nin zülmetile daha koyu bir kesafer alan sis, acaba fedakâr Türk sefine- leri için düşman topundan daha kor- kunç bir tehlike menbar değil miy- di? Biz, bahriyemizin en neticeli hiz- metlerinden birini böyle havaya, #e ve salreye atfederek kıymetten düşürürken - General (Liman Fon Sanders) de hatıratında: "18 mart- tan az evvel Türkiyedeki torpil mü- tehassısı mülüzimi evvel (Kel) tara- fından geceleri çalışmak suretile (Erenköy) koyuna vazedilmiş olan| torpiller de bu muvaffakıyete hizme- ti olmak gerektir,, diyerek Türk ge- milerinin şerefini Almanlığa mal et mek istiyor. Mülâzim (Kel) in bah- Tiyemizce meçhul bir şahsiyet oldu. ğunu hemen kaydötmek lâzımdır. | ti. Liva Amiral Arif pasa tarafındar Muvaffakiyetin asıl âmilleri - olan| kumanda edilen bu iki zırhlı müret- Nusrat süvarisi merhum (Hakkı| tep pilân mucibince Nara ve Maydos mıntakasında müharebeye âmade bulundular, Münferit hücumlara me mur olan torpitobotlar Geliboludan Kilidilbahire ve Kemerden Çanakka- leye mümted. iki sahilin muayyen noktalarında mevki-aldılar. Amirel Suşon kumandasında bulunan Ya- vuz ile, muhripler de İstinyede istim. üzerinde bekliyorlardı. Mevkü müs- tahkem kumandanı Cevat paşa, tef. tiş için Geibolu yarım adasna geç miş ve Salâhattin Adil paşa Anado. luda yalnız kalmıştı. Vaziyet tedri- Bey) ile diğer bahriye zabitanımı- zan kiymetli hatıralarını - bu müna, sebetle taziz edelim. 18 mürt taarruzunda müşterek donanmanın / zavahire nazaran üç filoya ayrıldığı görülüyor. Birinci | filo ile diğer tekmil filolar, Kütin E- | lizabet muharebe kruvazörüne râkip) 'olan Amiral Dorobekin - kumandası| altında idi. Fransız filosuna Amiral Keprat kumanda ediyordu.. Üçüncü filo da kalyon kaptanı Hays tarafın. dan sevk ve idare ediliyordu. Birinci| filonun Küin Elizabet, İnfileksibi, | S©f vehametini artı Lord Nelson, Agamemnun sefinele- | ETupu menzilin uzunlu rinden mürekkep olduğu muhakkak | Y1 atese başlamamıştı. Bununla be tır. Zernofun boğaz önünde gördüğü | Taber topçular o ezici ateş altında iki sefinei harbiye de birinci filoya | Mevkilerini - muhafaza ediyorlardı. iltihak etmiştir ki bunların biri Pra- | Söri ateşli bahriye topları lüyenkati yemf ve diğeri Prens Jorj zırllları | İ#liyordu. Bilhassa Asarı Tevfik, Me idi. İkinci filo, adet ve isimleri müt-| Şödiye ve Kepez bataryaları müthin tefikin aleyh olan Sufren, Buve, Şari| PiT #ebatla ate püskürüyor, Berkı- a izimli Prens Babiı. | Satvet bataryası düşmanın tara kaz Jarından teşekkül ediyordu. Üçüncü | Şifinda küçük gemilerle dövüşüyor, file da İrresistibi, “Cnin, Mağati. | Muinizafer bataryam, faaliyetini gX Vencens, Albiyon, Suyfetşur zırhlı. | tİtSe artırıyordu. darını ihtiva ediyordu. - Birinci filo (Devam 'zevalden saat onda methalden gir- T KER ea Günee, ErdC Te Pis Sulardan Kurtuldu loya refakat ediyordu. 25 Erdek - (Hususi) — Kasabamız 100 hane — olup burada on kadar çeşme vardır. Bu çeşmelere yıllar. danberi lâğım karıştığını haber alan, Erdeklilerin - belediyeye müracaat etmeleri üzerine bu çeşmelere içil- mez diye levhalar yapıştırılmış ol duğundan halkımız su ihtiyacını ka- Sabaya yarım ” saat mesafedeki tu. Tumbadan bin türlü zorluklar ve bir- birleri ile kavga — ile su aldıklarını gören belediyemiz bugün eski çeş- melerden söktükleri demir borularla 'adı geçen çeşmeleri tamir edecekle- vi anlaşılmıştır. r) şubattan itibaren her girişlerinde yaptı, bi düşman beş on mermi ile methal grupunun metruk bataryalarını yok ladı ve Kumkale berisinde tek prova nizamından — borda nizamına geçti Bu istikamette bir müddet ilerledik. 'ten sonra beşi iskeleye biri sancağa | dümen kırdı. Bu manevra neticesin: | de fTrayemf Rumeli ve Majestik A. nadolu cihetine sokulmuş, diğer dört #efinei harbiye de vasatta ayrı bir #affı harp almış oluyorlardı. Tre yemf zarklısının saat 1115 te açtığı. ilk ateşle taarruz başladı. Bu ateye obüs bataryaları mukabele etti. Zir, filonun merkez grupundan uzaklığı (43000 - 16000) metre, yani ana is. tihkümların azami top menzillerin- den çok fazla idi. Beş on dakika için. de muharebe inkigaf etti. Prens Jorj | Rumeli ve Trayemf Anadolu obüs| Edirnede Eğitmenler kursu ay başına açılıyor. Tn yoalünduğu sırtları| — Bdime (Husust) — iki seneden ö Küin Elizabet, Anadolu| beri Edirnöde açılan Eğitmenler Hamidiyesile ” Çimenlik istihkâmını | kursu bu sene - Alpulluda Trakya konsantre etmişti. ibi, Lord| köy öğretmenler - okulu binasında in ve Ağamemnun, - ateşlerini aktır. a Köy Öğretmenler okulu /e ve Hamidiyesile istihkâmlarına tevcih e-| şimdilik Lüleburgazda muvakkat bir diyordu. Ayni bu safain ikinci ve Ü- | binaya naklolunacaktır. İstanbul - çüncü batar iki sahile sıra- | Lüleburgaz asfaltı üzerinde bu yaz lanmış bahriye bataryalarına karsı| yeni bir okul yapılacak ve Trakya kullanmakta ve şiddetli bir muka-| Köy Öğretmen okulu bu yeni bina: bele görmekte idiler. Birinci filonun | ya nakl harebeye / başlamasından - biraz| —— Eğitmen direktörlüğü- onra ikinci filo da sahneye çıkmış-| ne Edirne İlk Tedrisat Bepekteri t. Bu dört kıt'a Fransız zırhlısınm | ihan, Kültür şefliğine Lülebi l i takviyeye memur e- | ilk tedrisat cspekteri Yalçın, Ziraat dildiği anlaşılıyordu. Zevale doğru gefliğine Sabri tayin edilmiştir. Bu ene eğitmenlerin mevcudu 170 k Yi bulmaktadır. aret üzerine Sufren ile Şarl veli ve Bove ile Golova A-