10 Şubat 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

neral Kâzım Karabekirin* Hatıratı BÜYÜK HARBE NASIL GiRDİK ?i Boğazları Müdafaa Bu İş İçin Avusturya Donanmasının Bile Gelmesini İstiyorduk Düşmanların Boğazları Kolay_lıkla İşgallerine Ve Mevcudiyetimizin Bile Tehlikeye Düşmesine Kendi Elimizle Nasıl Sebep Olabilirdik? Çanakkale harbini Sıra Enver paşaya geldi. Liman. Paşa ile muhaveremizi, mütalea ve endişelerimi kendisine söyledim. O, beni yarı dinliyor gibi geldi. Zihni Mesğuldu. Aklıma daha iyi bir hal Çaresi-geldi ve onu göylece kendisi. 'ze söyledim — Paşam! Liman paşa yarın beni de Bandırmada - dördüncü ko- Jordu manevresine götüreceğini teb. Hİ etti. htimal şu nazik zamanlar. da birkaç - gün zatialilerine vekilim fortrak vermek zaruretinde kalacak tır. Bunun için bir muhtara gibi ya- Tan hareketimden evvel takdim ede. yim, Enver — Pek âlâ yaz! Fakat bul YAlmanlarla pek nazik — bir vaziyete| irdik. Şu seferber — vaziyetimizde| “herifler bize para vermease dahi ha himiz baraptır. — Bundan başka bu Adamlar gemileri boşaltıp gitseleri bile bunları nasıl — kullanırız. Eğer| Ruslar hartı — kazanırlarsa bizimle| yesap görmeye — geleceklerine hiç füphe etmiyorum, ne yapacaklarsa ri Almanlarla — kırışmaklığımız €vvel yapsalar. Donanmayı çı: karmaktan — menedemeyiz, Çünkü İRuslar boğaza torpil döker ve bir teşebbüste bulunabilir. faglizler de 'Ruslar da isterlerse Marmaraya bir. İkaç denizaltı gemisi sokup Yavuza bir sulkast yaparak Sinop vakasına vi apabilirler. Donanmamızı 'tensik den Inglizlerin Rus donanma- /tında olmadıklarını kim kestirebilir. sen Bulgar- Yunan taarruzları hak- kında ne yapacaksan yap fakat ise tihbarat şubesi — müdürü olduğunu & a. Harekâita ve sonra daha Mmühim olarak — devletin siyasetine İt işlere kar sabaha kadar da evde ue iyudum uyumadım yine vaziyeti dü. #ündüm. Bir kâğıda fayda ve mah. gurları irat masraf gibi iki taraflı aıraladım. Aklıma geldikçe ilâveler yaparak muvazeneye uğraşıyordum Bu aralık harbe girmeyi kati olarak ne olur | itünuna gunları yazı Bet n Avusturya- caristan cephesl Aahilâl ederse artık Almanlarca b Bazların açık veyı zamana k a kapalı vaz dar bekleseler dah artık - memleketimizde Yazan: General Kâzım Karabekir YAK fazla kalmıyarak çekilip gidecekleri| tabildir. Şu halde: 1 — Donanmamız harbden ev velki zayıf / vaziyiyetine düşecekti Halbuki biz. boğazların müdafaası için Avusturya — donanmasının bile| gelmesini istiyorduk.. Ş ki iki gemiyi nasıl hiçe indirebilir dik? 2 — Hükümet parasızdı. Sefer- ber halde beklemek imkânsızlığı şöy le dürsün hazeri/ vaziyete geçmek| bile kolay bir iş değildi. Bu hal mem| lekette müthiş — asayişsizliklere ve) yağmagerliklere meydan aça- blirdi. şimdi elimizde F ğ KD mumf harpte Söveyşi ilk d 4 geçen ve düşman söngüsile şehit olan Mulâzim Müstafa Necip canlandıran bir. tabio 3 — Birinci ve ikinci maddelerde- ki fenalıkların — husulüne müsaade| etmekle; İngliz ve Rusların boğazla- ı kolayca işğallerine ve meveudiye timizin bile — tehlikeye düşmesine| kendi elimizle nasıl - sebeb olabilir-| dik? Almanların arzusu veçhile har- be girmeyi kabul edersek. Gerçe Karadeniz nakliyatını sek- teye uğratarak — ve hudutlarımızda 've Rus sahillerinde daha fazlaca kuv) vet tutarak Alman, Avusturyalıla-, Ta yardım etmiş olurduk. Boğazla- 'rın müdafaa kudretini de azaltma- mniş olacağımızdan mukadderatimi- ı da kendi elimizle tehlikeye koya- mazdık. > Fakat: 1— Balkan yolu açılma: dan cephanemiz biterse e olacak? 2.— Hüsüsile — İtilâf kuvvetleri bize fazla yüklenirse ne olacak? Gerçe bu iş Enver paşanın bana ihtar ettiği gibi — istihbarat şubesi müdürü olan bir erkânı harb binba- gısının ne vazifeleri arasına ve ne de salâhiyeti arasına giren işler de Hildir. Fakat her iki halde dahi kar- gılaşacağımız tehlikeler insanı sü- küttan menedecek kadar da dehşet-| İldir, Bunun için ikisi ortası aklıma gelen şu şıkkı olsun Enver paşa söy Jiyerek belki bir yardımım olur diye| Hüşündüm! 1 — Almanlarla ipi koparmadan mümkünse bugün yarın diyerek Rus taarruzlarının — neticesini görmeğe galışmak ve bu esnada donanmamı. tin Karadenizde dolaşmasını ve bu lsun Rusların serbest nak- Jiyatına sekte vermek ve sahillerin- e fazla kuvvet tutmaya mecbur e Hülmemelerini temin için de Odesa Aahillerine asker çıkaracağımızı pro| güretle paganda etmek, Fakı sularına yaklaşmıya kara Rus| ına ve har- bi kendi açmıyacağına dair yeni YENİSABAN SERBEST FİKİRLER; İlk Terbiye Birde yavrularımız için bir (Ço- Cuk baftamı) vardır. Bu yedi gün içinde bir çok kıymetli doktorları muz, bilgi ve terbiye büyüklerimiz, küçükler için faldeli ve öğütlü yam-| lar yazarlar, en ideal temennilerde| bulunurlar. Fakat bütüm bunlar yarınki soe- yal topluluğumuzun tam ve mü- kemmel birer hücresi “ olucak olan yayrularımız için nekadar verimli alur. bilmem Her halde öyle zannederim ki varılmak istenllen gayelerden uzak birer hakikat olarak kalır ve yanı| yarıya noksan netice verir. Çünkü; çocuğun terbiyesi ve bar, kımı, temayüllerinin (iyi) ve (gü- zel) i gaye edinmesi onları yetişti. renlerin aoayal bünyesile - beraber yürüyen olduğundan - daha ziyade| çdeuğun içme çörlerini açdığı mu. hiti canlandırmak ve tetkik etmek düzimgetir. Ancak sile enmuzeçlerini tetkik ederek verilecek hükümlerdir ki bi- | zi çocuk terbiyesi hakkında en doğ: Tu bir metoda ve kanasate sahip kı- dar. İşte bu sebepledir ki ben bura- da; yarının vatan ve ulusunun mu-| kadderatını omuzlarına - yüklediği Kenç ve gürbüz olduğu kadar sos- | Yal bünyesi sağlam nesli yetiştire. cek anaların -bugünkü genç kızlı- Hin- çalışma ve yaşama sistemine temas edeceğim. Malümdür ki bizde aile hayatı hemen hemen nev'i şahsına mün hasır ve türlü türlüdür. Aile teşek-| küllerinin böyle zümrelere ayı 1 — Birbirlerile temas etmleri- 'ne mani olur. 2 — Kültür birliğinin tecanüsü 'nü temin imkânı güçleşir. 3 — Bu gayri mütecanislik her türlü kabiliyetleri baltalar. Bütün bunlar neden ileri geli- 'yor diye düşündüğümüz zaman ill evvel aklımıza gelen şey; iptilâlar| ve bunların başında da henüiz imti- #as edemediğimiz (moda) oluyor Bu; bizim karakterlerimiz üzerinde okadar menfi bir tes yaratmıştır Ki telâkkilerimiz gün geçtikçe âd a uçsuz bucaksız bir enginde se #erileşmek istidadını gösteriyor. Ve bu menfi tesirle biz; asrın baş döndürücü ve günden güne in- celen zevklerine uyabilmek için al& ka gösterenleri (makul düşünüyor: | diye takdir ediyor, hayatlarının düğer taraftan| heyecanlarını - ancal sıcak ve basit yuvalarında tatmin edenleri hakir görüyoruz. Bu süretle pek tabildir ki muh- telif tip aileler yetişen yavruların birbirlerine kargı görüs felâkkileri değişik oluyor, içerisinde bunun neticesi olarak ta yarın için bekle diğimiz verimli netice tasakkuk et miyerek fena bir kabiliyet kazan yor. Binaenaleyh her şeyden evvet| bu gile tiplerini ayni hiserle yü- Tütmek çarelerini düşünmek- yapı: Jacak işlerin başında gelir. Netice olarak; / çocuğu yarınkil| mevkiini benimseterek yetiştirmek için 1 — tçinde bulunduğu aile ha yatını tetkik ve salah etmek, 2 — Aile hayatında hâkim 0- Jan temayüllerin nelerden ibaret ol- duğunu bilmek tetkik edilecek en Mmühim iki noktadır Hastalıklar edildikten #onra konulacak tedavi usulleri kiç #üphesiz topluluk hayatımızda dü. zenli, bilgili, harsli iyi zümreler ya. teşhi ratacaktır. ki, bunların hepsi kuv. vet ve varlığın bizat kendileri ola caktır. — * Hüsameddin Vuri yük macoralara - sürükliyecekterin. den korkuyordum. 2 — Harbe — girilsin girilmesin Bulgarların vaziyeti acilinanya ti dar aleybimize Bi den Amiral Şusondan el yazısiyle| eskorlik şeref ve namus zerine söz| almak. | Buna muvaffak olup bu kışi gi mek bizim için pek büyük bir k olacaktı. Harbe girsek, Alman Jarın kaışı beklemiyerek Bnveri bi l terek mesaistni kabul ederek boğ lar cıvarından altı kol orduyu eksik edemiyeceğimizi -Almanlara söyle.- | yerek harbe girmekle girmemek a-| rasında büyük bir fark olmuyacağını (Devar var) Sayfa & MÜHİMBİR MESELE Maarif Sistemimizin Noksan Tarafları Bir mektepten Çıkan talel Geçen gün — Maarif Vekili Bayf ramları melâha çok — muhtaştır. Bu Hasan Ali Yücel'in gazetecilerle bir| müceseseler çocuğu el sanatlari ile mülükat yaptığını iştik. Muhterem | alâkadar olmuyan mekteblere alıs. Vekil “bu mülükatta — önümüzdeki| tarmaktadır. Bugün bizim en noktan aylarda toplanacak - Maarif Şürası| / olduğumuz şeylerden biri de küçtk için Büyük hazrlıkları — yapıldığını | sanatlardır. - Fabrikalarımız da b Bizlere mütdelediler. Ben bu yazır | İitiyaçtan dolayı birçok cenebi tok n Maarif güranını Risyen kullanmak mecburiyetindedir Gür edecek iki şeyden bahsedeceğir | Sanat mekteblerimizi kabil olduğu 1 — Tahsil yapamıyan bakım | Kkadar çoğaltmıalı ve islâh etmeliyiz. F ömkare eu Birçok ailelerimiz çocuklarının kabi. T LA Tiyetlerine bakınadan onlara zorla li Tahali yapamıyan . bakimmz ve | *© tahsili yaptırmağa çalışırlar. kimsesiz çocuklar meselesi; üzerinde | . Sebebi gayet basit- Iyi kötü bir ehemmiyetle — durulması icabeden| Sahadetname aldırıp hükümet kapı- Sir seydir. Bence bu —i bugün bir| 973 grık etmek. Onlar namimda Çönkü memleketin istikbali İi yeti. | demektir. Kitaptan bu parçayı el Sip yetişmemesi ile kalmdır. Sokake | a L L A Gikkatle bakın Tarda pejmürde kıyafetlerle” gördür| , KDNt yanımıza Gikkatle ha. #ümüz bu gibi çocuklar nekadar bar | Tn aa aa Baslara Tayedün Sin bir mansara teşkil ederler. Mak | Dauaaaalmdar, üeü Teb çağında olen b gaceklena Dür| Tz el D kasm istemiye — temiye hirsilığa | Yalşlr Bu ghd gel görükn alıştırlıyor, diğer — bir kasmına da bir haldir ki bu kitabı okuyanlardan aileleri tarafından profesyonel dilen | bir çoğu kendilerinin de bu kurban: —— cilik sanatı öğretiliyor. Son zaman- | Jardan olduklarını anlamakta güç —— larda beyaz zehir satanlar, müşteri- | lük çekmezler.) * ke İtmak için, böyle çocukla-| — — Bugünkü imtikün — gekilleri de vi parasız olarak z çokçocukların kabiliyetlerini tayin- den çok uzaktır. Şu satırları bera. ber okuyalım (Bir adamın hayatı içtimal veri- minin meziyetlerine - bağlıdır. imti- hanlar ise bu meziyetleri ortaya kay maktan çok uzaktır. Ferdin karak- terini gereği kadar - gösteremezler. Tmtihan yalnız bili ister. hayat ka- rakter meziyetleri ister bunlar çok ayrı geylerdir. meslek kabiliyetleri. ni tayin için pratik kaideler çunlar olmaldır. : 1 — Her hangi bir mesleğe, her hangi bir çocuğun, bir gencin kabi-. Hşeti var midir, yok mudür? 2 — Bu mesleğe yol açan imti- han yarışlarına - hazırlanmak gücü ve kabiliyeti kendisinde var mıdır?) Çocukların - kabiliyetleri, küçük yaşlardan itibaren, hocalar ve aile- ler tarafından kontrol - edilmelidir. Bu hali çocuklara ihsas ederek ken- di kabiliyetlerini tayin ettirmeliyiz. Aksi halde onları başı boş bir bey- gir gibi tahsillerinin sonuna kadar bırakırsak girecekleri - mesleklerde hiçbir fayda beklenemez. Alelcele seçilen bir meslekten fazla ne beke — * lenebilir? Bir ferdin mesleki kabiliyetini amak için iki şeye çok ehemmiyet vermek lâzımdır. 1 — Sıkı bir Vücut yokl — Sıkı bir akıl ve tah: laması Bu ikinci yoklama ruhun bütün kuvvetlerine ait olacak, hele ruhi ârızalar iyice elenecektir. Zekâinin vasıfları, melekelerinin serpilme, bür. yüme dereceleri, karakterin hali, ah. lük değeri meydana çıkarılacaktır. Mühterem profesör, Dr. Pol Şa- vinyi'nin bu husustaki fikirleri gu. dürt ni çoğu sire alıştırıyorlar #aniyen sanışta bunların tavassutun dan istifade ediyorlar. Ferden birer kabiliyet olan bu çocuklar himaye — edilmedikleri için vakitsiz sönüyor ve memleket için büyük bir tehlike — teşkil ediyorlar. Mahkemelerimizde bunlara ait yüz. lerce vaka cereyan ediyor. Geçenler de böyle bir çocuğun, yatacak yeri olmadığı için, hı — «naneye seveseve, gittiğini gazetelerde okuduk.. Bu gi- bi müessif hallerin — tekerrüründen müteessir olmuyacak hiçbir vatan- daş tasavvur edemiyorum. Bugünün büy ikleri dünün çocukları değil mi- diler, Funların içinden yarının bü yük bir kumandanı veya âlimi çık- | Mıyucağını kim iddia edebilir? Ş diye kadar lâyıkile tetkik edilmiyen bu meselenin toplanacak Maarif şü-| Tası isin iyi bir tetkik mevzuu ola zannediyorum. - Çünkü bu memleket; bugüne kadar bakımsız ve istifadesiz kalan yer altı servet lerinden istifade çarelerini ararken aziz vatan çocuklarını hiçbir suret. İe ihmal edemez. Bilhassa bizim gibi fazla nüfusa ihtiyacı olan milletler için bu hal en hayati bir iştir. Cocuk istidatlar Bu hal her aile — çocuğunu pek yakından meşğul eder: Zamanımı: Zan ruhiyatçılarını yakinen alâkadar eden ve düşündüren bu mesele; ma- alesef bizim memleketimizde tama men ihmal edilmiştir. Bu vaziyet ge rek maarif proğramlarımızın iyi tertip edilmemesinden gerekse ehem m'yeti bugün için halk epeyce takdir edilememesinden mütevellitdir. Bu. reda Paskalın — meşhur bir sözünü tekrar edeceğim: (Hayatta kendine bir meslek seçmek en ehermmiyetli bir iştir. Öyle iken bu iş rastgele ya- pilmaktadır.) (Çocukların, gençlerin, yetişken Bu yazında; — Sirast lerin meslek kabiliyetini anlamak ne kiltesi profesörlerinden Dr. Pol Şa- | bİT Pelkologun, — ne bir pedağonun Yinyi'nin / (çocuk İatidatları) eah| tek besma yapabileceği bi eserinden Istifade etmeğe çalıştım. | dir. ler alfın Bay Müstafa Işıksal tarafın. | İS de yine bir gey yapamazlar dan güzel bir islüb ile herkesin an-| —— Çünkü işin doktorluk tarafı ta- hyacağı bir gekilde tercülme edilmiş | Tamile onların gözlürden kaşmıştır tir. Bizde llk ve orta — tahsil prog- (Senu 7 mçi sayfade)