13 Kasım 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 4

13 Kamm 1960 ——— —— Ri İktisadi hayatımızda kooperatiflerimiz Yazan Habib Edib - TÖREHAN EMLEKETİMİZ hakkında — ticari tetkikler yapmak ve mübayanlar. lunmak üzere İki ecnebi iş adar yıllarca, önc -kete gel iştik. O vakit Ticaret veya eski ae İktisat — Vekâletinin — başında 'etmek için âde Yanımdı 'et her şübe bize hizmi ta bir tehalük göstermişti. gideceğli için tarafgirlik elabileceği kimsenin hatırına gelmemiş ve hiç ni ürkütmemişti. Verilen tavslye- derden İkisi de © zamanın Adana ve in havalisindeki pamuk koope- 'ait bulunuyordu. İamin. e- iyetini düşünerek bunlarla / te- üspet neticeler Küsüle — getirebileceğini ummuştuk. Vekâlet de bu düşüncenin tesiri al- fında bulunuyor Ve aynı zamanda bu henliz yeni olması hemi Maasların birtakım n Ve düşün biri de kusurları Sizin Bildirmenize Tüzum görmeksizin Alâkadar makamın size bildirmesi ve dikkatinizi oraya çekmesiydi. Tik işlmiz İki kooperatif Hle temasa geçmek oldu. Bunlar memur olarak fayin edilmiş ve bu işlerde en ufak Bir görgü ve tecrübesi olmuyan kim. selerdi. "Ellerinde mal olmadığı . cibi sermaye ve örtak mamina da hiçbir Seye sahip değillerdi. - Kendileriyle Müzakereye lüzum görmedik ve koo Peratiflerimiz bizi büşük bir hayal Aradan geçen zaman, bu / İşlerde büyük bir inkişaf husule getirdi. İk- tisadi devletçiliğimiz de her gün biraz daha arttığından artık kooperatifler Münzzam birer devlet mülessesesi ha- Üine getirildi ve İstihsal ile satış işle Timizin her kısmına, teşmii / olundu. Fakat bu işlerin devlet ekonomisi ile yürüyemiyeceki tabli olduğundan el- de ettiğimiz neticelerin hic de bekle- diğimiz şeyler olmadığını ve hatta Mmemlekete zarar vermiş bulundakin- Tını kabul etmemiz icap eder. İsmilal bir türlü türkçemizde bula- maadığımız kooperatifçilik / herhalde herhangi bir Iktisadi faaliyet sahasın. da” bulunanların . birleşmelerini ve menfaat ve İşbirliği halinde calışmak ihtiyacını duymuş olmalarını ifade e- den bir harekettir. Bu Ihtiyacın hisse- Gilmesi, iktisadi bir terbiye ile iktisa- Gi bir zihniyetin mahstilü olmakıdu Şayet bu yapılmaz ve sırf devlet eliv- le bu işin halli düşünülecek oluma neticenin ters ci memelidir. İyi gayelerle vücuda eti rilmiş olsa bile birer hükümet dairesi miz şey iin de hâkim olması neticelerin daha Bi Kötüleşmesine sebep olmustur. daha ileri giderek bu tarzda kooperatiflerin memlekette bu xibi arşı fena bir proparan- İ kooperatifler için de hem bir münla, hem de cok Ürkütücü bir örnek toşkil ettiğini söylemek isteriz. Demokrasi — hayatımıza eriştikter sonra devletçilikten ayrılmak kararı Miz artık katidir. Zaten bundan baş- ka bir çare olmadığını hâdiseler de Aspat etmiştir. Onun için bundan son- ra böyle temelsiz bir kooperatifci - devlet istihsal veya safış mücse 'Büyük tesisat ile munzzam ser- Mmaye veya kredilere malik olan hakikatte birer devlet müessesesi ha- dinde bulunan kooperatiflerimize iler de verilecek hakiki şeklin artık dü Şünülmesi zamanı gelmiştir. Filhaki- Ka eski iktidar bile bu işin daha fazla bazı Yürüyemiyeceğini — görmüş ve Tedbirler almaya / Çalışmışt Kükim olan iktisadi. devletçilik radi kal kararlar alınmasına mâni oluyor. taki bilgisizliğimiz. de ne verllmesi — hususundu Bizl tereddütlere sürüki demokrasi esanları d kendini idare etmek ve hükümetten yalnız. kolaylık görmek isleyen mil İetin bu İşde kendine uygun pratik Bir yol teyiz. Bizlm di imiz kooperatiflerin şimdiye kadar neden bir. fayda temin edemediğini Elddi. ve öblektif bir surette tetkik etmek ve bunları tesbit ettikten son- ortadan a malik ve bilhassa kı memleketlerdeki etlerini — bilen — şahsiyetlerimiz ardır. Hiçbir parti politikasına ka- pılmıyarak bunların mütalâalarını a. ir ve bir de hariçten bu işlerde ameli olarak çalışm nütehansıs ürtirsek oldukçe neticeye işeceğimizi ir. hayat şartlarına uymak mecbu derini takdir ettiklerine kanı bu yoruz. Onların görüşleri yürmi Sehe evveline göre şüphesiz ki, değişmiştir. Bilhassa şimdi. yeni Desll vardır. İstihsal fimızda artik eski u hayata uyacak k zarüretinde olduğumuzu onlar takdir etmektedirler. Karşıla- tarafından bir engel çık- 'bir çok şeyler yapabilirler. sefer 'beş fik zihniyetiyle hareket ederek, ban- İarı kredi noktasından desteklemeto- Fi çok iyi bir netice verebilir. İatih- Salimizi arttırmak ve ticaretimize dü- Zen vermek ve onu genişletmek za- Türetinde bulundüğümüz bu zamaı da, devlet teşekküllerinden uzaklaya- Tak sırf müllet ruhundan / doğücak feşebbüslerle kendimizi teşkilâtlandı- Far ve faaliyetimizi arttırırsak yarının Tefahında bepimizin büyük bir hisse- Haviçrenin. Wallis haval Mükemmel bir sanayi, seyyah ve bankacılık memleketi olan İsviçrenin dar ve dağlık arazisinde çok rasyo- 'Del ve entansif bir çalışma ile bah- ecilik ziraati de çok geliştirilmiştir. Meyva ve sebze ihtiyacının mümkün olduğu kadar memleket dahllinde te- min edilmesine çalışan İsviçreliler bu seneye kadar dajma — arttırılmasına gayret ettikleri meyva Ve sebze Istih. Süllerine müşteri bulmak- zorluğiyle karşılaşabileceklerini akıllarına bile getirmemişlerdi Arazisine nispetle nüfus katabalığı fazla olan ve her sene yüz binlerce ecnebinin hastalık, tahsil, tatil ve eğ- lence sebepleriyle uzun müddet ika: met ettikleri bu memlekette toprak mahsülleri mükemmel bir. gekilde kaymetlendirilebiliyordu. Memlekette mevcut her bakımdan mükemmel or- Kanizaayon dolayisiyle — toprağından istihsal ettiği mahsulün miktarı nie- petinde fazla kazanç sağlamaya alış- kın olan İsviçreliler bu sene belki de dlk defa olarak Mahsüllerini kıyme lendirmek müskülâtiyle kargı karşıya bulunuyorlar. İsviçrede sıcak memleketlere mah- sus olanlar müstesna diğer — bütün Meyvalar yetiştirilmektedir. Hayvan- cılık ve bühassa sütçülük zirnatinin çok gelişmiş bulunduğu bu. memle- kette çayır yetiştirilmeye tahsis edi. len topraklara aynı zamanda elma, ——— ——— &i olacaktır. Dünyanın en verimli top. Taklarına, en güzel iklimlerine malik olan bir memleketin ierlemek ve ka- zanmak hak ve şansı çok fazladır. Simdi bizlm için yapılacak en mühim 15, bu haktan istifade etmek ve şansın gelmesini oturduğumuz yörde bekle Miyerek bize mutlaka — yaklaşmasını temin etmektir. Bu da ancak fert »- ak ve topllukla çalışmak sayesin. de olabilecektir. Türk milleti — şimdi devletçilikten “uzaklaşırken kendisi- nin bir imtihan geçirdiğini ve v mak kudretine sahip olmadığını zan. nedenlere fırsat vermemeyi — bilmeli ve ancak kendi gayretiyle bu şimdiye kadar yapılamamış şeylerin düzenlen. mesi işini Üzerine almalıdır. Biz, ken: di halimize / biral yazlilkten kurtulursak bir çok şeyler yaratabi- leceğimize kanaat edenlerden olduğu. muzdan yarınki faaliyetimize / karşı büyük ümltler besledizimizi söylemek isteriz. İnde, kaymetlendirllmediği için döktülen İsviçrede meyva ve sebze bolluğu Wallis mıntakasında 150 bin ton domates imha edildi. Müstahsil, bir kısım meyvayı kıymetlendiremediği için ağaçta bıraktı Derleyen: A. T. armut ağaçları dikilmekte ve bu su: Fetle topragın karla kaplı bütün mevsimlerde, bir taraftan ka: Saplık ve süt hayvanlarının yemleri temin edilirken diğer taraftan aynı tarlada mükemmel bir bakımla fev- kalâde gelişen meyva — agaçlarından Bol meyvn temin edilmektedir. Bu sene tablat ağaçları o derece fazla meyva ile yüklemişti ki, müse tahsil bunları uygun fiyatia. amele bulup toplatmakta müşkülat çekmii ve bir çokları da meyvaları agaçt bırakılmışlardır. Aynı böllük bu sene — sebzede de meteuttu, İsviçre Sebac Müstahsli leri Birliğinin yaptığı bir hesaba gö- ve 1960 yazında İsviçrede kıymetlen: dirilemeyip dökülen sebze miktarı bes | milyoh kilo, değeri de 2,6 milyon ta- içre frangıdır. İsviçrenin diğer ikti. aadi çevreleri, birliğin yaptığı bu he- sabın noksan' olduğumu — Wallis'deki domates müstahsillerinin vaziyetleri de nazarı İtibara alınınca bu seneki zararın tam beş milyon İsviçre fran- Kına Baliğ olacağını ileri sürmekte- Girler. Bilindiği gibi bundan bir kaç hafta evvel - Walliâ mıntakasında 160 ton Gömates, kiymetlendirilemediği için, imha edilmişti. Bur hüdise teviçre Mmüstahsilleri arasında Ve Iktisat çeve relerinde uzun Münakaşalara sebep olmuş ve müstahsillerden bir. çoğu bu zararın İsviçreye hariçten sebze ve meyva ithal edilmesinden mütevel- Ha olduğunu İlert sürmüşlerdi. Mü- stahsillerden bir kısmı da İsviçreye hariçten hiç meyva ve sebze ithal edilmese dahi bu seneki mahsul bol- Tuğu dolayisiyle bu. vaziyetle karşı laşılmasının mukadder olduğunu id dia ettiler. İsviçre Iktisatçıları da — memleket mahsulünün bu şekilde telef oluşun- kestei'ikin de - hatası olduğunu, Çünkü bu seneki meyva ve sebze is- fihlakinin bundan dört sene evvelki- 'ne nazaran hiç fazlalaşmadığını, 1945 Senesinde İsviçrede nüfus başına 129 kilo sebze istihlâk edildiği halde bu sene Ş2 kilo İstihlak edilmiş oldu. Gunu ileri sürerek halkı bol sebze ve Meyva yemeye teşvik ettiler. Htalya - Almanya Hicaret anlaşması * Roma 12 (YİRS) — İtalya ile Almanya — dün bir Ücaret anlaş mamı imzalamışlardır. Muahede Hükmüne nazanan iki” memleket 280 milyon dolar kıymetinde mal mübadele — edeceklerdir. - Ayrıca datikbalde ticari mübadelelerde da- ha liberal davranılacağı da derpiş edilmiştir. pamuk İhracinı * Karaşi 12 (Hususi) yasalarda pamuk fiyatlarının yük zelmesi Üzerine Pakistan, pamuk İhracatını bir. müddet için — dür dürmaya kadar vermiştir. Hükü: Mmet son haftalar zarfında ihraç edilen pamuklardan almakta ol- duğu gümrük çıkış resmini de üç Misline yükseltmişt Dahili pi: Amerika pamuk İhracatını ** Washington 12 (Husust) — Amo- rikan 'Tarım Bakanlığı, 31 mart 1051 tarihine kadar ihraç edilmesi kararlaştırılan 2,146,000 balya pa- muğun 2,000,006 balyaya indirti: Mesihe karar vermiğtir. Bu seneki pamuk mahsulünün ümit edildiği kadar verimli olmaması böyle bir azaltmaya sebep olmuştur. Bu müddet içinde Avusturya 32.000, Belçika ve - Lüksemburg 70.000, Danimarka 14.000, Pran- #a 220.000. Almanya 377.000, Yu: nanlstan 3.000, İtalya — 212.000, Hollanda 98.000, İngiltere 230.000 balya - Amerikan — pamugu İthal edebileceklerdir. Victnam'a açılan kredi * Wazhington 12 (YİRS) — İktisn- di İşbirliği fdnresi Vietnam'a 330 bin dolarlık bir kredi açılmasına karar vermiştir. Vistnam / temin ettiği bu krediyle memleketin tec- Tit edilmiş bölgelerine | elektrik * verecek olan dizel motörleri sa- fan alacaktır. Hindistan pamuk ihraç resmini arttırdı. Yeni Delhi 12 (Husust)—Hint Hü- kümeti, ihraç edilen pamuktan al. makta 'olduğu çıkış resmini art- farmıştır. Yapılan zam beher bal- ya başına caki miktarın dört mis- Tine baliğ olmaktadır. Misirda yenl İstikraz * İskenderiyel2 Husüsi) - Mimir Hü- kümeti pamuk Mahsulünü finan: 5e etmek için yeniden 50 milyon Masır Jirası kiymetinde - böno çi- karmaya karar vermiştir. * Telâviv 12 (Hususi) — The Plouglı Sales Corporatlor islmli - Ameri- kan ceta yirketi, mart ayı içinde İarailde 150:000 dolarlık bir yatı: vım yapmaya karar vermiştir. Şir- ket, Tarallli / ortaklarla / birlikte çalışıp bir ecza fabrikası İnşa e- decek ve Türkiye, İran, Hindista- 'da- ilâç ihtiyacını ” karşılıya- d, Bölge Ticaret Müdürlüğü Adanaya naklediliyor. Adana, 12 (Husust) — Mersinde bulunan Mintaka Ticaret Müdürlüğü- n “Adanaya' nakli “Kararlaşmıştır. Mantaka Ticaret Müdürlüğü ile bir. likte, - Ayar Kontrol Memurluğu da Bütün teşkilatiyle Adanaya nakledi: decektir. Adananın daha merkezi bir yer olması, pamuk piyasamnın Ada- aya İnhiskr'etmesi, "Ncaret ve Bko nomi Bakanlıklarının. birleştirilmeni buna sebep. gönterilmektedir. Cenupdoğu Asyanin &n atratejik mevkilerinden birinde bulunan. Bur: ma Birliği Cumhuriyeti, İkinci Dün- 'ya Harbinden sonra doğan, fakat ko. Münlst çetelerinin hareket merkezle. rinden. Birini teşkli eden devletler. dendir. Uzakdoğunun en zengin pet rol kaynaklarına malik olan memle. Ketin. bi U Pasifik harekâti için petrol temini hususunda. güçlük. ler doğurmaktadır Coğrafi bakımdan Çin Hindinin b parçam sayılan Burma, şimalbatıdan Pakistan ve Hindistana, şimaldoğu, dan Çine, Çin Hindine ve Siyama hudut teşkil ettiği için, mühim strar tejik dürüm da arzetmektedir. TTür. kiyenin yarısmı kadar olan / Burma topraklarında. 18,000,000 nüfus var. dır. Halkın büyük bir kısmı Mongol irkındandır. Memlekette 800,000 ka- dar Pakistanlı ve Hintli, 150,000 Çin: İi ve 20,000 Avrupalı bulunduğu tah- min edlimektedir. Burmalılar - dince Budist olmakla beraber, ahalinin yüz. de 4 0 Müslüman, yüzde Üçü de Hi Tlatiyandır. 1837 senesi 1 nisanına kadar Hin âlstanın bir parçası olan — Burma, 1989 da İkinci Dünya Harbinin çık- ması üzerine bir kabineye, 36 kişlkik senato İle 132 milletvekilinden müte kkli bir parlâmentoya #ahip olmu: ve İngilterenin bir valisi tarafından idare edilmeye başlamıştı. Memleket 184T aralığında Japonlar tarafından Mersinde piyasa hareketleri Mersin 12 (Hususi) — Cenup vi Jayetlerimizin hinterlandı olan Me sin Hmanından —geçen aylarda oldur. Zu gibi— İhracatimiz, — İthalAtımıza hispetle, gittikçe barir bir artış kay: detmektedir. Bu yüz güldürücü artışı, hüküme: tin bir müddet evvel her türlü ihraç malı hakkında verdiği serbest ihraç kararında aramak Jâzımdır. Ekim ayında Jimanımızdan — dit memleketlere 9128 ton muhtelif em tia, 18297 baş canlı kasaplık hayva: 'nin ihracı sayesinde memleketimize 19.031.638 Hralık döviz girmiş bulun maktadır. Buna mukabil, yurdumuza 1574084 lirn değerinde 2626 ton tt. hal malı girmiştir. İhracatımızdaki emtlanın, — hemen ekseriyetini muhtelif eins pamuk, canlı hayvan ve çekirdek içi teşkti etmektedir. * Bu yık mühtelif kalitedekl merci- meklerimize dış piyasalardan istekler Artmaktadır. Bir müddet evvel İsralle gevkedilen Küçük bir partiden sonra, Tngiliz firmalarından da mühim mik- tarda istekler olmuştur. Yeşil mercimek 47 kuruştan, iç kır- maz mercimek ise 48 kuruştan mua- mele görmüştür. Kabuklu kırmızı merelmek de geçen hafta 31 kuruş. tan satılmıştır. Sanayicilerimize Amerikada ihtisasını imalât mü- hendisliği üzerinde yaparak makine, madeni eşya ve plâstik sanayjierinde Çalışmış, seri İmalât üsüllerine — ve fürkçe . ingilizce muhaberata vakıf bir yüksek makine mühendisi, rasyo. 'nel bir şekilde kurulması ve çalıştı. rılması İstenilen sınat müesseselerde Mesul vazife aramaktadır. Lütfen Ankarada Yeni İstanbul güzetesi u- besine - Mühendis Tümüzüna yazıl. İstilâ edilmiştir. 1946 da, başlıca »- yasi partilerin iştirakiyle yeni bir kabine kurulmuş; Londranın muva- fakatiyle bu teşekkül, muvakkat hü. kümet olarak kabul edilmiştir. N hayet 1947 haziranında bir anayasa mMecliti toplanarak Mmemleker stat. Slünün müstakti bir devlet olduğunu lân etmiştir. Bundas sonra İngiltere Hükümeti, Kürücü Meclisin hazırla- yacağı anayasaya göre devlet otori. lesiyle — hükümet Kudretini Burma. Mara teslime hazır olduğunu. bildir. miştir. 19 temmuz 1047 'de Burma kabi. 1 toplantı halinde iken, komünist teşekkilllerine mensup tedhitçiler, iç. tima odasını basarak, Başbakan U. Avng San da dahil olduğu halde, bü. fün kabine heyetini öldürmüş ve ko: Münistler bu suretle açıktan - açığa cendilerini göstermeye başlamıştır. Burmayı İngiliz camiamı — dışında müstakli bir devlet olarak tanıyan Pakt 17 ekim 1947 de Londrada imza Edilmiş ve 4 ocak 1048 de de meriyete girmiştir. Burmada komünist faaliyeti, Japon şgaline nihayet verildikten sonra ta- AZZUv etmeğe başlamıştır. — Japonla Fin teslim olması Üzerine, memleket t& kalan silâhların büyük bir kusmı İnzbat temin edilinceye kadar — #0i temaytill teşekküllerin ellerine geç. miştir. Hele İngillere ayrılıp da Bur. . İstiklâle kavuştuktan sonra, Sov yet Rusya bu zayıf Mdare karşısnda gittikçe kuvvetleşen komünist — yu. Çalarının kurulmasına yardım — et miştir. Bu fasliyetler karşısında 10 ağustos 1048 de bütün memlekette örfü idare İlân edilmiştir. İngiltereyle imza edilen munhede Büyük Britanya Burmanın mü. dafaasına yardım. — için, 8 muhtelir muharebe servisinde - çalışmak üze. re, bir aakerf misyon göndermeyi ve Burma askerlerinin talimini taahhüt etmiştir. Fakat bu yardımlara rağ. men hâlen Burma — Cumhuriyetinin dürümü dünya barışını tehdit eder şekildedir. Komünlat birlikleri mem. leketin mühtelif yerlerine dağılmış bir vaziyettedir. Burma Uzakdoğunun en mühim etrol kaynaklarına sahip olduğru gi- bi dünyanın en zengin yakut maden. lerife ve harp sanayiinde kullanı: lan wolfram / ocaklarına da malik- 'tür. Bu memlekette 1830 da senede 250,000,000 galon Petrol istihsal dildiği “gibi, petrol ihraciyle de yıl. 'da 100,000,000 llra temin ediliyordu. Burmanın harpten evvelki ihraç hac. mi de 500,000,000 liradan fazlaydı. Burmanın en zengin petrol kuyu- ları gimalbatıtadır. Şimaldeki kuyu: Tar tamamiyle komünist kontrolü a tandadır. Şimalbatı havzamının vazi. yeti de çok tehlikelidir. Orta Bur. mada ve cenupta bulunan petrol o- akları nispeten komünlat tehdidin. den uzaktır Burmadaki komünletler, Kınl Çin. den durmadan yardım - görmektedir. Çin Hindi. hududunda da, karşılıklı olarak iki hükümete de komünist çe. teleri sızmaktadır. Burma petrollerinden bu — süretle istifade edilememesi, Pasifik hare. kâtında — güçlükler doğurmaktadır. Çünkü bu zengin Uzakdoğu petrol. lerinin nakli ve müttefik filolariyle uçaklarının ve motörlü harp vasıta- larının petrol bakımından - doyurul ması, normal zamanlarda çok kolay bulunuyordu. Şimdi. buradaki savaş birlikleri, petrollerini uzaklardan ge- tirmek gorundadır. Bununla beraber Burma petrolle- rinden — Bugün / faydalamlaman” , Kore harekâtında ve dünya petrol is- tihsalâtında bir tehlike uyandırma. argı isteksiz davranmasıdır. mesi meselesi, 1 “Bunlardan biri ithaliçiları üzen meriş 'Ekonomi ve Ticaret Bakanlığının müdahalesi Hafta içinde piyasayı meşgul eden İki hâdise vardı. Birl — fisi, A listesi gereğince kolonyal menşeli malların ithaline müsa- — kolay olan 'Ade edilmesi meselesi, diğeri de Alman fırmalarının piyasa. — ca gehadetna. istasyonda ve iskelelerde mal 'seleksiyon Makineleri M bu vazife Toprak Mahsulleri Ofisine mi aittir. Yı bu müesseseyi mi itham etmeliyiz? Yoksa Tarım Bakanlığı, — oli Zirsat Bankası da bu işe yardım edemez miydi? Hâsılı han- Ki üessese yaparsa yapsın, köylüye temiz mal tes d Frana fiyat lar artık pamuk alamıyacaklarını idrak ettikleri için fle ilgilenmiyorlar. Buna mukabii pamuklu ithalâtı artmış sa: uyor. Tarımla 285 kuruştan bir pamuk anlaşması yapmış ar, bu malların tesiim edilmesi veyı farkının taksime uğraması için göndermişlerdir. Tarım girişilen taahhildün Fransızlarca son Borsa ve piyasalarda haftalık vaziyet 'temizlemek için tedariki borsa Aradaki İzmire bir. heyet ile halledilmiştir. Hafta içinde de havadis sütunlarımızda te- barüz ettirdiğimiz gibi, ehemmiyeti günden güne dünya pi yazalarında artan Kalay, kauçuk gibi maddelerin siparl Avrupadaki yazıhanelere yapılır. Yükleme işleri de Asya İlmanlarından olur. Pek tabil olarak sterling sahasına giren yerlerden yapılan malların da A listesi mucibince, muamele görmesi lazımdı. Bu hususta, T. C. Merkez Bankasının te- Feddütlerine meydan verilmemiştir. 2 — İkinel bir mesele de, Alman firmalarının kuru mey: va piyasasına kargı lâkayt davranmasıdır. İlk zamanlar Al. man firmaları fıyatlarımızın yüksek olduğunu Iddia ederek, piyasaya karşı pasif davranmışlardır. Bu hareketlerinde AL Man firmalarına hak vermek kabildir. Çünkü her ahıcı, ne Tede ucüz Malkbulursa, bunu almak zorundadır. Esasen M berasyon rejiminin ifade ettiği ruh Ve mâna da bundan iba yettir. Fakat Alman firmalarının kuru meyvalarımıza bil hazsa tındığa karşı pasif bir hareket almasındaki sebeplerin başında da, Alman dış ticaret bilânçosundaki açığı da İleri sürmek daha yerinde ölur. Bu durum karşısında Alman Hü- kümeti ithalâtı tahdit eder mahiyette yeni kayıtlar koyma. ğa mecbur olmuştur. Fakat hâdisenin bundan ibaret kalaca. Bna kant değiliz: Ankarada iki memleket arasında ticari mü. Zakerelerin müsait bir #afhaya girerek, bu meseleleri halle. deceğine kani bulunuyoruz. İSTANBUL : Yukarıda izahina çalıştığı hafta içinde fındık piyasası durgun bir devreye girmiştir. Halbuki ikj üç hafta evvel fındığın 350 kuruşa kadar çıktığını hatırlıyoruz. Fi- yatlardaki bu gerllemenin sebepleri arasında, Alman firma. larının piyasamıza karşı lâkayt kaldığımı iler sürenler çoktur. Fındıktan başka, ceviz de aynı âkıbete duçar olmuştur. diyebiliriz. Alman fırmaları fındığı pahalı buldukları İçin, bir aralık cevizlere karşı rağbet göstermişlerdi. Bu yüzden ceviz fiyatları da 66 kuruşa kadar yükselmiştir. Fakat© bu Yükseliş Alman firmalarının isteklerini"- durdurmuştur. Bu Yüzden ceviz fiyatı hafta içinde 16 kuruşa kadar düşmüştür. Fakat son zamanlarda İngiltereden cevizlerimize kargı- istek. ler başladığı için, piynsada yeni hareketler beklenmektedir. Hafta içinde 'baklıyat piyasası sağlam durumunu mu- hafaza etmiğtir. Bilindiği gibi kuru fasülyeler, yeşil ve kır. 1 merelmeklere karşı Fransa, İngiltere, lepler Vardır. HFakat satışlardan #Sonra malın evsafı rinde ihtilâflar çıkması, her İ tarafı da üzüntü içinde bız maktadır. Bütün bu hâdiselerin önüne geçmek için, den beri tekrar ettiğimiz fikirleri burada — yentlemeğa Züm görmüyoruz. Hepimizin bildiği gibi, bu fikir, şu suretir hulüsa edilebilir (Mallarımızı temiz olarak ihraç etmeliyiz) Bunu bildiğimiz halde, bir türlü — tahakkuk ettiremiyoruz. Neden? Genlş ölçüde 'kombinalar, — marmelât, meyva suyu fabrikaları gibi büyük projeler yapan Toprak Mahsulleri O- Ttalya, İsratlden üze mek. gartlarını öğrenmek. lâzımdır. İZMİR : İzmir, 12 (Hususi Büromuzdan - Telgrafla) — Birleşik Amerikanin pamuk ihraç kontanjanını bir misli arttırmamı. vin pamuk müstehliki — memleketlerde uyandırdığı derin memnünlük - yanında İstihsalci merkezler aslâ istiflerini boz- madan pahalı fiyatla pamuk satmakta devam etmişlerdir. Bunun mânası şudur Ki Amerika, dünyanın en büyük pa- muk ihracatçısı olmasına rağmen 'dünya ufuklarında beliren harp tehlikesi karşısında istihlâkçi merkezlere bugün ku- manda edememektedir. Netekim demir ve çelik fiyatlarında da hafta içinde yaptığı büyükçe indirme dünya piyasalarında &n ufak Bir tesir dahi hüsüle getirmemiştir. Kısaca harp könfonktürüne girildiği ve bu devrin uzayacağı ihtimali bil. Hassa Avrupa milletlerini sarmış bulunuyor. Bu karışık ve Ahenkslz dürüm karşısında - milletler şimdi. — ekanomilerini, günün olaylarına uydurmakla meşgüldürler. Yıkıntılar ol Makin beraber bu durumdan faydalanan memleketler de yok değildir. Memleketimiz belki de bu faydalananlar — zümre Sine dahildir. Pamuk düvası, K ailâhi olacaktır. belki de üçüncü cihan harbinin en önem Mevsim Başında 102 kuruştan başlayıp 400 kuruşu kolayca aşan pamuk bugün 412 kuruşta kalmış ise, bunu hayra yormamak belki daha doğru olur. Pamuk yükselişinde kazanç hanesi ilk defa olarak bu yıl müstah ile en mühim kısmı itibariyle İntikal etmiştir. Öte yandan mevaim başında düşük fıyatla pamuk alivresine girişmiş o- fanlar tanhhütlerini yerine getirmemişlerdir. Borsa idare leri bu dürümün seyircisi olmaktan İleri gidemediklerine ve müstahsile (sözünü yerine getir), tüccara da (dıp taah hütlerini Ifa et) diyemediğine göre, memleketimizde kanun lar karşısında vazifelerini yapan borsalar yok demektir. ÜZÜM: Hafta içinde Üzüm fiyatları bazı kıpırdamalar gözterdikten sonra Mafta ortasında gerilemeğe başlamış — ve $ mumara Üzüm 74 kuruşa kadar inmiştir. Yine hafta içinde İngilizlerin ve Almanların Yunanistandan yüksek fiyatla K rvent Üzümü satın almış olmaları, İran Üzümleri üzerine de büyükçe alivre muameleleri tescil edilmesi enteresan olaylar sayılır. Bununla beraber Londra istihlâk kooperatifleri hâlA bizlm üzümlerimizi son ödedikleri fiyat üzerinden alacak va. Ayettedirler. Şu şartladır ki bütün teslim edilecek partilerin Noel yortularından en az bir hafta önce Londraya varmış ol- gası garttır. Şimdiye kadar Eğede müstahsil elinden çıkan üzüm miktarı 50.000 tondan biraz fazladır. İzmir Borsasınır amumf muamele yekünu ise 31000 tondur. İNCİR: İyi mal az ve müşterilidir. Orta kalite malları tibar edilmiyor. İzmir Borsasındaki incir satış yektnu 60.000 uvala yakındır. Günlük satışlar beş, altı yüz çuval arasın dadır. PAMUK: İhracatçıların toplu hareket etmeleri temin e- dlldiği için pamuk 400 kuruşta durmuş sayılır. Yerli fabrika. (Evet) cevabi verilmediğinden bahisle (gayri vâki) olduğunu İddia etmektedir ki Tarımın bu tezi pek de kuvvetsiz sayıla. maz. Bununla beraber işin bir anlaşma yolu ile halli temen. yan görülmektedir. Hulâsa: Tütün piyasası için kampanyanın açılması bek- denirken, ortadaki pürüzlü. meselelere rağmen Üzüm, pamuk. incir ve palamut gibi İhraç maddelerinin tükendiğini ” kabul 'etmek yerinde olur. Bu dâvalı piyasanın ortasında memleket İktisadiyatı (İhraç hanesi dolduğu için) kazançlı sayılabilir. Her gün ilmanda beliren vapurların yıl sonunda liman ha. reketlerini çeşitlendireceği ve iyi neticelere doğru sevkedeceği gizlenir hakikatlerden değildir. ADANA : Adana, 12 (Hususl muhabirimizden t Künlerin en mühim mahsul ve ihraç mevzuu olan pamuk son hafta zarfında Adana Borsasında normal bir seyir takip ede- rek bir buçuk milyon kilo pamuk Satışı yapılmıştır. Bu a. tiğlar içinde birinci akala pamugğu 365 kuruş ile 460 kuruş arasında vüdeli olarak müamele görmüş ve satışı yapılmıştır. İkinci akala pamuğu da keza birinci akala gibi 360 kuruş ile 400 kurüş arasında kendisine alıcı bulabilmiş ve pılmiştir. ” Üçüncü akala üpindeki pamuk 360 kurt Ükselebilmiş ve Borsada satış muamelesi yapılmıştır. pamuk da satılmış, miktarı 800 tonu bülmüştür. Bu mal 138 kuruşa kadar ahcı bulmuş Ve satışı yapılmıştır. Ayınca 800 ton Kadar da koza 55.50 kuruş ile 57,60 kuruş arasında satıl. mıştır. Yağlı tanelerden çiğit Adana piyasasında pek bol ol: makla beraber fiyatlar düşük sayılır. Mevcut çığitler ancak yemeklik yağlık olarak kullamlabileceğinden geçen ” haftaki Şibi 1260 kurüş ile 13 künüğ arasında ahıcı bulabilmiştir. Yine bu arada Si kurüğa kadar yükselen susam pek 8- 'nük bir yeküinla kendini gösterebilmiş. ancak 40 ton kadar bir mal Borsada muamele görmüştür. Pamuk fıyatları geçen haftaya nazaran biraz düşüklük kaydetmiş olup bunun da- ha da düşeceği zannedilmektedir. Sebep olarak Amerikanın Marshali Plânı gereğince bazı Avrupa devletlerine evvelce tanhhüt ettiği pamukları sevkerbaşlaması olarak gösterilmek. . Bazı firmalar pamuk fiyatlarının bu hafta içinde belli bir şekilde düşeceğini söylemektedirler. Bu haftakt mubayaa yine'eskisi gibi tüccar fırmaları arasında yapılmış, resmi mü- Caseseler ile eşhasa alt fabrika sahipleri yine mubayaa yapa- mamışlardır. Yeni sene için tarlalar kasmen tamar kime hazır bir vaziyete getirilmiştir. Bunlardan be meğhur narenciye satışları başlamıştır. fik mahsülle piyasasında ragbet bulmaktadır. Toptancı firmalar günün en hareketli günlerini yaşamaktadırlar. Bunlardan başka çeşitli istihlâk maddeleri ile İstihsal maddeleri Mersinden muntazam sürette ihraç edilmektedir. İçelin harnupları bu hafta içinde Yine alıcı bulamamıştır. — » granla) Son Bun. n başka hafta içinde Adana Borsasında kütlü yanı çiğitli Doğu Asyanın candamarı: Burma Son günlerde askeri harekât dolayısiyle adı geçen bu mevkiin ekonomik ehemmiyetini izah ediyoruz mıştır. Harp dolayısiyle petrole olan Ihti yacın fazlalaşması, bir aralık Ame: Tikada bu maddenin karneye tabi tu. fulacağı tlerini çıkarmışma da, Hükümet bunu tekzip etmişlir. Bir. leşik Amerikada, İkinci Dünya Har. Binden beri, petrol istihaalâtı " yüzde 25 artmıştır. Bugün bu memlekette günde . 5750000 varil — potrol çık. Maktadır. Hâlen endüstride günde .000 varil fazlalık görülmektedir. Amerikan - sanaylindeki ham petroi miktarı 230,000,000 varli, taafiyeden geçmiş pe:rol ise 105,000,000 varildir. Birleşik Amerikada, petrol istihsal ve tasfiyesindeki inkişaflar için 10 mil- yar dolar tahsla edilmiştir. Dünya ihtiyat petrol hacmi — 117 milyar 300 mülyon varil ve #enede dünya sarfiyatı 8 milyar 550 milyon olduğuna göre, bugün ve yarın için bir petrol buhranı bahls mevzuu de. Bildir. Uçaklar için bu senenin mütebakt aylarında 8.812,000 varillik 115 ve 145 oetane'lik " aaf benzine ihtiyag vardır. “Yeni tepkili uçaklar Kero 'sen mahlütiyle işlediği için, naf ben zine ihtiyaç göstermemektedir. U. çaklara Tüzumu olan saf benzin mik- farında gimdilik 1.312.000 varil nok. Tn yarna d fazla çalışma e sene çertal güclüğün önüne geçiler Derleyen: Kâzım Sevinç Altınçağ Amerikada fiyat kontrolu Washington 12 (AP) — Ticaret Bakanı Mr. Charles Sawyer tarafım dan — bildirildiğine - göre, — Birleşin Amerika Hükümeti sivil tıtiyaçlat için istihsal edilen sanayi maddelerik ni kontrola tbi tutmaya karar vem Aydın Incirleri Aydın, 12 (Hurust) — Bu yi 306 'ton olarak tesbit edilen inetrin 210 tonu Pamuk Tarım Satış Koopera. tifince ahınmış, İzmir Tarım / Satış Kooperatifler. Birliğine satılmıştır. Denizli mektubu Pamukkale Hi&rapolis M Tn metalisimz GĞ eee #RaMrE a denrz A DÜM Di ae a saRl G e B d Tanın seyrine doyum olmaz. İşte bu a ea Kai do f Bd B di vt Tei ee Kükee ee KDLN Kaiear y AD S e ga İi Gi di Baml Kaben aNi gel eZ SYE G a L ee KESEER ni Bt SiTE LT KERAAN ee Ka l alaan T S aa krada ei ilim ada ziyaret etmektedir. 'Tarhan TOKER