17 Haziran 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 4

Sayfa 4 Ankara mektubu Perde kapanırken Yazan : BİLİNDİĞE gibi Ankara'da. müzik reketlerine sahne olan yerlerin başında Devlet Tiyatrosu Gelir. O- pera temsilleri, mhurbaşkanlığı Örkestrasının haftalık halk konser deri, müzik festivalleri, — olağantıstı örkestra konserleri hep ora Biz Ja yalnız bu sah- nenin şahit olduğu 1040-50 yılı mü- zik gösterilerini bi Biz. Opera Tiyatrosu bü yi yeni opora Cavallerin Rus- *icana ile Palyaççolar'ı sahneye koy Devlet 'olarak dü. Her iki opera her defasında birbirini takiben — oynanmak 31 defa — tekrarlandı. Hörner idare etti. Cavallerin — Rusticanad zölünde Belkis Oran, Necdet Demir Leylâ Gencer, Semiha Berksoy; Tu- Tiddu rolünde Aydın Gün, Süleyman Güler; Lola ralünde Mesude Çakla yan, Nimet Akalın, Şükran Aktuna; Alflo relünde Vedat Gürten, Ali kö- pük; Lucia Anne rolünde Necdet De mir, Hikmet Sesar oynadılar. 'Tem- #illerin üç tanesinde Santuza rolünü New-York Metropoliten Operası ar tistlerinden Florence Kirk oynadı. Palyaççolarda Nedda rolünde Ay han Alnar, Atıfet — Usmanbas, Me- servet Hürol, Şükran Aktuna; Tonlo rolünde Orhan Günek; Canlo rolünde Nihat Kımıltan, Savni Subası; Silvio rolünde Fikret Kutnay, Nevzat Ka- Tatekin, Rıfkı Ar: — Peppe rolünde Esat Tamer, Azmi Örses oynadılar Bu yıl bu iki operadan başka ay- f ayrı zamanlarda iki defa da Car men oynandı. Birincide 5 defa tek rarlandı, beşini de Hörner idare et 'ti. Beş temsilde de Carmen rolünü Atina Operası — rtistlerinden Kitan Damassioti oynadı. Don Jos6 rolünde Nihat Kızıltan, Aydın Gün; Escamil 10 rolünde Orhan Günek, Vedat Gür- 'ten; Micaella rolünde Ayhan Alnar ve Belkis Oran; — Mercedes rolünde Vasfiye Baransel, Memude Çağlıyan Frasaulta rolünde Azra Çaplı, Nimet Akaln; Danecairo ralünde Azmi Ör- ses; Remendado rolünde Esat Tamer, Zunlga rolünde Ali köpük; Morales rölünde Fikret Kutnay, Nevzat Ka- ratekin oynadılar Arada Bütterfiy - oynandı, 5 defa tekrarlandı, beşini de — Ferit Alnar idare etti. Beş temsilde de Butterfiy zolünü Japon - Opera artisti Atsuko İto oynadı. Pinkerton rolünde Aydın Gün, Süleyman Güler; Suzuki rolün. de Necdet Demir.; “Şarples rolünde Vedat Gürten, Nevzat Karatekin Göro rolünde — Nuri Turkan, — Esat Tamer, Azmi Örses: Bonzo amuca Tolünde Ali Köpük; Komser rolünde Ruhi Su; Jamadori — rolünde Orhan Günek, Fikret Kutnay; Kati Pinker- 'ton rolünde Behire Belbes oynadılar. Carmen ikinci defa tekrar oynandı, Sandet Alp, Carmen rolü ikisini de Hörner Aip oynadı. 2 defa tekrarlandı. idare etti, iki rolünü Saadet Don Jose rolünde Aydın Gün; Camillo rolünde Orhan / Günek dat Gürten, Micaçlla rölünde Ayhan Alnar, Belkis Oran; Zuniga rolünde Ali Köpük; Morales rolünde Fikret Kutnay, — Nevzat / Karatekin; Dan- eniro rolünde Azmi Örses; Remenda- do rolünde Esat 'Tamer; — Frasguita rolünde Azra Çaplı, — Nimet Akalın; Mercedes rolünde Mesude Çağlayan oynadılar. — Carmen bizde ilk defa 1048 de ynandığı zaman prömiyerinde Car- men rolünü Saadet Alp oynamıştı bu defa Sandet Alp bilhassa oyun bakımından / evvelkinden çok daha farklı, daha — Üstün ve başarılı bir Carmen yarattı— 194950 yılı opera temsillerini top- Jarsak 43 rakamına varırız. — Devle Tiyatrosu bu yıl 43 opera temsili ver- miştir. Cumhurbaşkanlığı Filarmonik Or- kestrasının haftalık halk konserleri Cumhurbaşkanlığı Filarmonik Or- kestrası bu yıl Devlet Tiyatrosu sah- nesinde 30 konser vermiş, - bunların 14 tanesini Ferit Almar, © tanesini Hörner, 4 tanesini Türk-İngiliz Müzik — Festivalinde — Norman — del Mar, 3 tanesini de - olağanüstü konserler serisi ölarak Hans Ros- den başka, rak temsil edilmis, Janmış, esere iştirak eden orkestrayı Dr. Von Goertz 31 defa, defa idare etmişlerdir. Bu süretle örkentramiz bu yıl Dev- det Tiyatrosunda 30 tanesi örkestra 43 tanesi opera, 33 Ü sahne Müziği olmak üzere 106 icraya katıl. miş bulunmaktadır yo orkestrası adı altında könser bu yeküna dahil değildir, o- nunla orkestranın bu 144 rakamını bulür— Devlet Tiyatrosu sahnesinin zemin olduğu başka bir müzik faaliyeti de Kapelman yaylı sazlar kuarteti' oda müziği k bu sahnede bu yıl 4 oda müziği kon. konseri, nist). Bu 30 örkestra konserinde Türk e- seri olarak çalınan eserler şunlardır Cemal Reşit Bey'in “Karagöz” sü- Ferid seri vermiştir. Aynı sahnede Devlet tistleri bir de Eskişehir Felâketzede. leri yararına özel bir müsamere ter- tiplemişlerdir. Ferhunde Erkin (piya- Alnar'ın dans"ı, fihan Usman Nevit Kodallı'nın " vi Cemal Erkin'in piyano konçertosu, Senfonisi ve Köçekçeleri, Devlet Tiyatrosu sahnesinde-bu yıl opera temsllleri, orkestra konserlerin- Peer Gynt n H.B.Y. baud İdare etmiş- tir. Bu 30 konsere solist — olarak gu sanatkârlar iştirak etmişlerdir: Orhan Günek — (bariton), Hayrullah - Düygü (klârnetist), Saa det Alp (mezmo- soprano), — Enver Kapelman — (violo. nist), Dr. Goertz (piyanlat), Salda- relli (vlolonseliat), 2 defa—, Nihat Kızitan — (tenor), Nurullah — Şevket Taşkıran (bas ba- riton), Necdet A- tak (vloloniat) — defa—,Mithat Fen- men — (piyanist), Muhiddin — Sadak (violonselist), İ han Özsoy (vlolo- nist), Bedla Döle- 'ner (piyanist) Fu- at Türkay (piye nist), Belkia Oran soprano), K. Fre- und — (violonist), Feyha Talay (vlo: donsellat), / Selçuk Uraz — (piyanisti Nancy Evans (Me> “Prelüd ve iki şenfoni"ai, Ul- üzikli ola. 33 defa tekrar. Hörner 2 Radyoda, Rad- verilen 38 lki dera sayısı leri olmuş, kuartet Operası ar- YENİ İSTANBUL 1952 Olimpiyadı | için hazırlık 19 temmuzda Helsinki'de yapılacak — müsabakaların programı tesbit edildi Helsinki, 16/ALA, (Ünited Prosa Helsinklde. yapılacak” 1082 olimpiya; İstimaın! Kopenhağ'da yapmıs ve mü: Aabakaların 19 temmuzüa, bashıyarak B akUNtANA sona ermesine karar ver bağlıyacak 've bir hafta kadar süre- 'Diker taraftan programlar hazırlan- düği halde saha meselesi üzerinde bazı Kararsızlıklar hâlen. - meveuttür. 'Bu Hüsüsa tam bir karara ekim ayının Sonünda Yarılacağı tahmin edilmek Tedir. Programın esax hatları asagıda dır 2037 temmuz: Olimpiyat — atadyo- munda atletizm müsabakaları: Erkek Teri 300 200, "400, B00, 1500, 8000, 10.0 Ve maraton koşuları: 110 ve 400 metre Kotu, Axi00 ve 4x400 bayrak koşuları. Üzün Ve yüksek atlama, aırıkla, atla a. UĞ adım atlama, mizrak, disk ve Çekiç 'atma, ağırlık kaldırma. Dekat fon 10.000've 50000 metre yürüyüş mü Greko:Romen ve serbest güreş mü- sabakaları da £ siklet Üzerinden 2 Yüzme müsahakalı 2 aRustosa kadlar devam edecektir. Ten ve'küleden'atlama v ” ar: 100 ve 200 m 10 e mrt üstü. Bağlama: 4x100 bayrak. Ve kuleden atlama. 'Boka birincilikleri 28 ter 'oRa kadar sekiz sikle Kürek yarışları 20:23 temmuz ara- sında yapılacaktır. Yapılacak müsnba. kalar; Dirsekli akif, İki tek, dümencl. Siz çift, dümenli çift, dümencisiz dört fek ve dümlenli Gört çift. sekiz tek. Tramplenden Jarı'da 25 temmuzdan 26 femmuza ka: dar yapılacaktır. Rio Stadı açıldı Rio de Janeiro 16 ALA. (Afp) Dünya kupası maçlarının oynanacağı Rio Stadyumu bu sabah / merasimle açılmıştır. Merasimde Cumhurbaşka- mi, Rio Valisi, — Harbiye — Bakanı Kardinal Don Jayme Camara, a: ve mülki yüksek şahsiyetler ve kor- diplomatik hazır bulunmuştur. Yarın bu sahada milli takıma se- çilmemiş olan oyunculardan mütesek- kil Rio de Janeiro ve Saopaulo şehir mühtelitleri bir dostlük maçı — yapa- caklardır, 25 temmuzdan 2 akuı Hicri| 19 5 O|Rumi :î"ı Fan | HAZİRAN Te 1 | 17 |« İ z 1369 | Cumartesi 1366 Öğrenmek ASTANBUL CİHETİ ALEMDAK (2366 (49806) 1 — Ekmekçi| İNUÇAK - TREN - VAPUR KSDi Diktatör. azları. 3 — Kanunsur |Ö ELECEK OLAN UÇAKLAR HaSiD 1 — Aşıklar | T45 PLASA. (Amerikan) New: Çin Kizi, York Besten, Gander, Londra, ÇANBUL | Brükkel'den. — 130 K LOM 5 DELY, (Türk vümüz vanari anamt — İL gnnle — ee Briy Kural DA ÇTünk AZAK (z0842) 1— Sevimli Hay- Ha DaL. ( Gönee d a S sevimli " Haydudün Adana, Konyar AE Öüle, isiname ” c | Şönaan . S 'DALY. Crüna Dündl ÇEMBERLİTAS Gösi) 1 —| İskenderun, — Adana, — Ankara: Ganavar Pençesi, C3 — Olüml dan, — 1680 DELİ. / (Türki vi | Diyarbakır. “amit Sivası Anr FERAN 1 — Büyüklük Deliiği | karkdan ' 'ikes 'DM Y Par a l z SeR S K DONE | (Türk İzmirden — 35 DAT - San Hasinesi. T- ÇTürk Ankaradan, DEVLET TİYATROSU N — MALK 1 ” gobenson Adam | PAA CAmerikam “Honekonr Öpera. “Bölümü “Temelleri İ | 2 — Canler Çelerken. — O | Banekok, Kalklle, veni Der Taziran Dazartesi akşami || Sa aa gee ea | Şüm Beyrutlanı — S B Kat 21 den ilibaren Kasler Gdi a S u| AA Amerikan) New:York İNZ T Gitüne Baria 53- | Soston, Gander, Lonüra Brük: HARMABA GÖS | — Kab Gincax OLAN UÇAKLAR SÜLER ee 1” Gece Alanı | S PAA, TAmerikan) Şam daç Harel Handy Kurü Gürük| YU yi Buraya — 428 B Orera 2 perde 29 3 — Şehitler| K A ingilie) Atina Roma; Kaleak 2 © Zehirli güphe 3 —| Nin, Londraya, — 800 KDA | Üklel bir gecede Harmankaya: Tlelanda) Tahrana < K00 ornanacaklır TERl BRlürköy 16126 3 — B üllsir) Lerkoşe, Kahireye, Biletler; gehir Tiyatronu || Baba katil z Ve Ai — ae Danıl Grâne aa. | Yylar el KADIKÖY CİHETİ İzmire — löze DELY. (Türk) — Hatiyeal 2 2, Genelik $ İA DöRe'r. erara an- Bülbüler. 9 — Macer Limanı | İfmire — 1100 T. A VE (Yu SÜREYTAZ (KDT DTam | van) CAümaye — gl KA BEYOĞLU CİHETL — | den Gönüle, vi Bostoa, New-York — AKIN 1 — Fantomalar Konu: ANKARA A A lAmerikan) Sa Güyor. 3 — Fista Ydi 9 < D, Karan Yeni Dal Stemiş ANKARA (2 Gönlümüeki | K n ALRAZAN (GM2) 1 — Dehşet | Azlan: GELECEK OYAN YAT Dişan 3S SeRAmerle AM | GÜYÜ 0090 — sevinttimiz| — HAŞ No Düumean| Tn B00 3 — Çöl garkın. | GEBECİ (3516) Bir. Yetimin| 1309 Antalya / (İmrosdan) Z xadın Düşmanı h 2 — Menle Kelatonun Oğ: n ATLAS 065 1 — Aşk Ben el 2 — Belâmi Arıyorum. Ordü Glzmire eee Sanrar 2 — Büyük ha ESİKTAS BAHÇESİ 1 — A , Büyük Aak e ça aa vüse Hlsade “Sülhör. £ — Karkas| SS Ç, Ve | aktaanyayan 2” 2800 Dumlü: ZNAMNA: G 1 AA VS bnni B ÜRKECEK OLAN axa Çocun #a KĞK | Tn 'ir gçiz, SN Kutünler | UA DaR Çeka ) Ka n ÜEÜR a 1 — ei z |Kaa CEkn ) S ' büs Ankara Güzeller Hese | F” korkusüz Lari ai Kakaratan ” örtörlü yaban GĞi | Yaxİ Gi00) 1 ' rainim 0l- | Tçn, & daydı 2 Ti Vala | GİDKcEK oLAx, zkEyLEn DK Ğiz) 1 B Perileri iğilz za26 Ankara " el0 ” Güne B gz dn aları | KLHAMRA 1 — Tatlı Miran. * Z YDT İalıçların Gölgesinde, * —| ACACICACIU U MELEK (408468) 3 — Eülence | TATR: 1 — Çol. Şarkın ANKARA Te Perlel, 4 OLA Trayibia. | Kkorannlar, 8 © Haat Yo | — 20 d 8. Ayan, — Y1 Ha SARAK, CAĞ0 1 Kasıbor | TAYYANR 1 — göhret dümün. | ( ürertari T4 Hin. SOATPAR Yöla) 1 — öldüe| TANI I — ÇÖt Sarkın 2 K AO | Körsaniaz S Hayat Yolu Brogramı VYERE Si VAA ' va Ka aNi KaLaa Kara L D A | Geliyor. 2 — Bir Milet Uyanı" | müzik Ce Kapası B ş KARSIYARA Çll Pa balam rkakiranı (6i IK (40880) 1 — Kabraman. | MELEK | — Cesayir De İi Onayman! 13.00 Haberler. LN LT AR e| F Z Yanai Ormaslar öçinde | İN Onaymaz. — 1kee Haber Gatler Alayı 1830 Öğle Güreleni e jaas ŞK Göne 1 — kavane | MK 00 A aüt Ka 2 z Bemler Görüt ZAKSİM ÜNbi 1 — Üçuruma | Beyoklu M — Kadiköy GüeTE ” Teda Havak Mümikleri (PL) değri. 3 — Ble aa. İatanbA gada — Ürküdek 0DUk | 1L08 Könüşma: Bpor haberleri ZN 1 — Baray Gözüdleri, -| Knlara 00 teamir zze İLd Vana mekteoları Bi Böke Kciralı Kargıyaka 15008 — — | şam programi hava Taporu ve ihtiyacında olduğumuz herşey gram ' ee Çocük senti <| / » B LA Selodileri (Pi n (Pl — 5115 Sarlalar, 8. Ayarı ve haberli Di Zei K AF M a a n Soldan aa İSTANBUT b bir gdat a e T AŞ ve Programlar. — ierinden. 9 — Tersi uzjn u. Şak MA P A *"_'i l kendine ” Bendetmeklik Si — TSAS Radyo salon eee | T , Bi ŞYi Seker, & — Dak Z ast 'erogramlae ve| Sürüt. 10 — Günel nevce, Hai DAG ve O yukandan asağı: HLT > 1800 Haberler. — 1845 İs.| edati 2 — Benzer — Ahzeden dUi beberleri, | Tatürekkep kelimey; Etendi g— Kürküler (Necmi Riza Ve çayın yanırlda onün da res: Kaniı — 2015 Dinleylei İslek- | Mini yaparı, Farenin Korkunç beri GlaNir ben masigi. —| Füysar ğ < glri Güğru dam 2000 Tatanbul. Üniversilesi Taz | 15 vederek, B e Virane 6 Teve Birliği adına — ka Masset; Bir demir cinal; Pran: 15 Kiasik Türk. Müsikisi | muzca 'bir harfin okunuşu T Heyell Konseri, — z200 Dana | Onarım; Bit Rüm kadin İi SUraları “ çeğlii P ae a Taianbulda . bir semi n 45 Hlnberler 08 Çelüi | Celüir. 8 — Bir Kumaş Tırmamı YAfIL müzük (PL). — 2330 Dana | Veziriktamın bir. başka — lem dalel (PL). —— 3400 Frograme | o e 'Devamlı suretle e ve kapanız | YABANCE HADYOLARDAN SEban YASK DÜNKÜ mULMACAYIN d öi aranan. eli KA ÖT K mek n aa teklerii — Yukarıdan aşağı: Pa K m atan, 8 — ZK et çe BITEEEEETEYY YAK G a aa , Pat S gl " YA KADIKÖY | Kadiki Kizil- debağı) 'e Balahaddin — Gürgen| — ÜRKUDAR: Ömer Kenan. hi gel Üzamekağı | BÖYÜ (Karazlimrük) - Orhan İZMİR: G A B y Memleket yazıları MURTAT OVASI Ankara'dan Kızılcahamam'a gider- 'yolunuz Murtat Ovası'nı boydan boya ikiye ayıran Ovaçayı'nın gol böğründen geçer. Murtat Ovası, nisan, içeri- sinde alacalı bulacalı, — yeşil donlar Kiyer. Allı pullu yaşmaklara bürünür lsan, mayıs ayları bitince, ova da biter, Toprak buram buram buğu tüter. Çay boylarına yaban kazları iner, sessizlik — içinde etrafı dinler Bir yaka ptirdısı düyünca pirt der Çayırları angıtlar süsler angıtlar, knalı kuşlar. Ovaçayı'nın suyu, bütün yaz boşu boşuna akar; burada başını toprağa sokar, ötede çıkar. Çayın hemen yanıbaşındaki dolma bir tümaeğin üzerine kurulmuş olan tarihi Bitik Köyü, susuzluktan kırı- hr ve kuyü suyünü bile zor. bulur. Bu köyde halkın hali vakti yerinde- dir. Tek gözlü, toprak damlı evler arasında beyaz badanalı, kırmızı ki. remitli ağa evleri yükselir. Hal böy- leyken. dahi Mürtat Ovası köylerinde Murtat Ovası köylerinde ağa, ana: sından ağa; hacı, hacı; bey, anasından bey olarak doğar. F.. Köyünde bir ağa tpl tanırım. Bu adam, kendisine bey demiyenler azı şakacı kimseler, bu ada- ma Kazdırmak için önce ağa diye hi. tap ederler. O, hemen arkasını çevi. Sonra ağzı değiştirip, bey diye hitap edince, yüzünü dönerek, hemen tabakasını çıkarır, ona sunar: — Bir sigara yakmaz . misin? Bebe-belik nasıl? Halın dirliğin iyi mi? gibi sorular sorar. Murtat Ovasında irili ufaklı 32 köy yardır. Bu köylerin merkezi Ankara- ya bağlı bir bucak olan Halkavun'- dür, Köyler arasında ikisi, Cimşit ile Mehdi, Ankaranın — 14 ilçesinde ün almıştır. Çimşit Köyünde yatan bir veli'nin torunları yara, bere, ağrı, sizıdan muztarip olanları — sivazlar, — eşler. Allabın inayetiyle ne yara kalır, ne bere; ne ağrı kalır, ne sızi! Herkes bunu böyle bilir. Mehdi. Köyündeki yatırın adamla- Ti da çennetliği, cehennemliği ayı- yırlar. Mehdi. Türbesinin yakınında bir delikli taş vardır. Etraf köyler. gelen dertliler, deliği dar olan ta- Şin önünde kurban keserler. — taşın çok dar olan deliğinden okuyup üfli- yerek kolayca geçebilirlerse, dertle- rinden kurtulup cennetlik, geçemez- lerse cehennemlik olacaklarına ina- hırlar. Karalar Köyünde, — Romalılardan kalma tarihi eserler, kıral mezarları, #SU Mahzenleri bulunmuştur. Arke- ölog Prof. Remzi Oğuz Arık'ın, bu eserleri meydana çıkarması bize bir İki kiymetli eser daha — kazandırdı. Kamış Gölü — Serap Kamış Gölü, Mürtat Ovasının İğ- rendi Köyü arazisi içindedir. Bu gö- dün kamışlarından halı gibi h: örülür. Bu hasırlar, Ankaranın her köy evinde kilim yerine odalara serilir. Hayatımda İlk serabi, b gölün Üzerinde — geyrettim. Ne görkemli (muhteşem) manzaraydı o! Karşıda yemyeşil bir alan, Bu alanda koca koca ağaçlar. Binbir renk bir arada kaynaşıyor; kuşlar, ördekler oynaş yordu. Arabacıma sordum: — Karşıdaki yeşlilik nedir? Han- gi paşanın çiftliği? Arabacı güldü. Yalgın (Serap) efendi, yalgın. Yanına Varınca kurü — kamışlardan başka bir şey göremezsin. Dedeli Kavaklar Mehdi ile Aydın Köyü arasında n- sırlar görmüş yüzlerce — karakavak boy atmış, kollanmış, Bu kavaklar Dedeli imiş. Bugüne kadar kimse el değmemiş, çarpılma korku- sundan. Yanılıp yenilip de kavaklara el değen, balta — sallıyan çıkmıssa, ecel ona aman vermemiş. Köylülerin Kavakları koruma / efsanesini dinle- yine kendi. ker ormanlarımızı dallanmış. korumak için halkı cezal müeyyide- lerle, maddi şeylerle korkutacağımı- Za, böyle efsaneler yaratsaydık; bu işler için doğu, batı mitolojilerinden faydalanarak ehline efsaneler yazdır. saydık ve bunları köylerimize Saydık, orman — katliâminin önüne zahmetsizce geçmiş. olurduk, mırıldandım. Murtat Ovasının ortasında 7-8 evli küçük bir köy var. Bu köyde vak: tiyle buraların hâkimi Müslü Paşa Oklu oturmuş. Bir saray ve bir ea harabesi hAâlA dürüyor. Saray kapi- ı önünde de metrük bir havuz mev. Güt. Havuzda acayip siyah ve ciliz balıklar yüzmektedir. Bu balıklar sa- vaş yıllarında kaybolur, savaş bitin- Ce al kan içinde görünürlermiz. Halk bu balıklara, dedeli balık diyor. ve yemiyor. * Ovasının çamuru Mürtat ovasının arpanı, — buğdayı, bostanı ve bir de çamuru meşhür. Bucak merkezi olan Halkavun, An- karaya 40 kilometredir. — Kızılcaha. mam-Ankara yolu yapılmadan önce otobüsler, kamyonlar. 40 kilometre lik yolü kurak günlerde bir iki atte, yağışlı günlerde iki üç günde zor alırdı. Ötobüsler ekseriya çamur Jara saplanır, mandalarla, öküzlerle zor çıkarılırdı. Ankara-Kizilca. yolu, ötobünleri bu çamur denizinden kur tardı. K Köylünün eğitimini bir gün ba rat Ovasının çamuru hakkın- da bir olayı anlattı. Masal gibi bir Ben de size anlatayım Bir vakitler Çimşit Dedeye sıvaz: Yazan : danmak, yarasına derman bulmak 1- çin buralardan çok Uzakta bir köye den hasta bir adam ati ile Murtat Ovası toprağına girince, atının ayağı çamura saplanmış. Çamur, zift gibi Sarmış ati ayaklarından. At silkin- kçe bamış çamura, — Silkindikçe Batmış... Derken, toprak ağzını bir dev gibi açmış. Atı da, binleisini de yütmüş. Bu olay fen devrinde, yani sapka devrimin geçmiş. 4- damın başında püsküliü fes. varmış. Yolunun Üstünde kırmızı bir şey göre müş. Bakmış fes; Fesi alınca, görmüş. Adama sormu Ne arıyorsun burdda Adam kisık kisik karşılık vermiş: Sorma kardeş, sorma! Cimşit'e eşlenmiye — gidiyorum. — Çamurun hişmına uğradım. Beni kurtar Köylü; ekilmiş feni almıy, 'orada bir adam başı — Sık dişini, verme canını; kendi- ni toparla, daha — aşağılara gitme, Bizim köy buraya yakın, Ben tek başıma seni çıkaramam, Toprak be. ni de senin yanına çeker sonra. İyisi mi gidip köyden — bir kaç delikanlı getireyim, demiş. Köylü gitmiş, az sonra birkaç de- dikanlı ile gelmiş. Adamı güç belâ ça- murdan çıkarmışlar Yolcu demiş: Allah sizlerden razı olsun. Be- ni kurtardınız. Atım aşağıda kaldı, onu da çıkaralım, Köylüler çalışmı: lar çabalamışlar, atı da çıkarabilmiz ayE) Ganj kıy Yazan : Rabinlranath Tagore ESKİ zaman hikâyelerini sever. seniz şu basamağa oturup su- yun gıpırtısına kulak verin. Aşvin ÇEylâl) ayna yaklaşı: yorduk. Dere iyice kabarmıştı. Suyun içine doğru inen merdive- nin dört basamağından yalnız iki- Si dışarıda idi. Ağaç kütüklerine bağlı sandallar, sabahin o erken aaatinde — yükselip — çalkanıyor. kumsalı kaplayan büyük / sazlar henliz gelişmeden . çiçek açı başlıyorlardı. Güneşin aydınlattığı derenin üs. tündeki kayıkların gimdi yelken- leri hafif hafif kabarıyordu. Ayin kâselerini taşıyan Brahma rahibi yıkanmağa hazırlanmakta, kadın- lar da ikişer üçer su doldurmağu gelmekte İdi. Kosum'un merdive- 'nin başında görünüp, sonra dere: de yıkandığı saatti. Fakat o sabah görünmedi. Onun dostları olan Bhuban ve Swarno, hamamın önünde konuşuyor. ve sızlanıyordular: Kosum kocasının evine götürülmüş imiş; bu evde »- halisi garip, evleri ve yolları rip bir kasabada, dereden pek U zak bir yerde imiş. Kosum dül kalmıştı. - Anlattık. darına göre kocası uzak bir şehre çağırılmış, kadın da onu ya bir ya İki defa görmüş. Posta İle ge- len bir mektupta ölüm haberini almış. Sekiz yaşında dul kalan Kosüm, — alnındaki kırmızı evli- dik işaretini silmiş, bileziklerini çıkarmış ve Ganj kıyılarındaki es- ki alle evine dönmüştü Ganj yağmur mevsiminde na- Sil kabarır, suları kenarlarına ka- dar çıkarsa Kosum da öyle ge- lişmekte, günden güne güzelleş- mekteydi. Bundan çok seneler önce, yine böyle bir eylâi sonunda, nereden geldiği bilinmiyen ve genç, uzun Boylu, beyaz tenli bir Sanyasi, e- vimin. karşısındaki Siva mabedi- 'ne misafir oldu. Haber köyün her tarafına hemen yayılınca kadınlar, Bu testilerini bir tarafa bıraka- Tak © mübarek adamı selâmla. Mmak Üzere mabede koşuştular. Sabahtı. Evimin merdiveni ba- samaklarından birine oturmuş o- fan Sanyasi — tesbih — çekmekle meşguldü ki ziyaretçilerden - bir kadın, yanındakine birini gönte- zerek; “Bizim Kosum'un kocası. Na bak!” dedi. Öteki de, baş ör tüsünü iki parmağiyle " aralıya- rak cevap verdi. T kendisi vallaht / Benim köyümde oturan Şatergü ailesi- nin en küçük oğludur. Bir Üçüncü kadın ilâve etti: — Aymı gözler, aynı burun! 'Ne kadar da benziyor! Başka biri de, S: makdan — testi çalkalıyor. ve Âh, © delikanlı bir Dönmiyecek zavallı Kosum! daha dedi Bunün üzerine kadınlardan bi- vi göyle bir fikir ileri sürdü: 'Amma onun bü kadar uzün sakalı yoktu.” / Bir başkası: “O kadar ince değildi”, bir Üçüncüsü de “Galiba boyu daha. kisaydı' dedi. Mesele bir zaman İçin böylece Kapandı. Bir akşam, dolünayın yükseldi. gi aaatte, Kosum gelip suyun ya. kımına, basamakların en lstünde. kine oturdu. Gölgesi bana değ. mekte idi, Sanyasi — mabetten darla çıkarak hamamın yanından bir kaç basamak indi. / Orada, miz bir. kadının — oturduğunu dü. Uzaklaşmağa — hazırlanı- ü ki Kosüm. başını — kaldırıp ürdü: Örtüsü kaydı ve ayın işıği çehresine aksetti. Başı üstünden uçan bir yarasa: in sesi kadını birdenbire Ürküt- tü: Fakat derhal kendini topladı ve tekrar örtündü. Sonra Sanya: şinin ayaklarına kapandı. Sansayi kadını takdir etti ve: ağır adım. Kimsiniz? diye sordu. Adım Kosum'dur, diye ce vap. verdi Murtat Ovası köylerinde — Mehdi — Cim şit — Karalar — Kamış Gölü — Serap — Dedeli kavaklar — Savaşa giden balıklar — Murtat Ovasının çamuru — Murtat adı Mehmet Necati Öngay ler ama 1 boylam Yolcu ağlamıya başlamış: Dertten olmadım, attan oldum!. demiş, Mürtat adı Bu ovaya belki de bunün için Mür- tat Çok eskiden ovada MurtazaAbat adında bir kasaba var- demişler: miş, söylentilere göre, Murtazakbat halk dilinde değişe değişe Murtat olmuş. Sonra Muslu Paşa oğlu da çok gaddarmış. Halk, bu derebeyine de murtat dermiş. Bazı aydın kimse- ler, — Kaenefon'un — Anabasis'indeki Müthridates'ten galat olarak Murtat şekline girdiğini söylüyorlar. Murtat Ovası, Ankaranın — kiyici- Kında çayı Ve göliyle önemli bir za- hire ambarıdır. Ovanın derdine deva olacak çay ortasından akıp gidiyor. Kurak yıl- larda toprak bire bir bile vermiyor. Küzey rüzgâri da esmeyiverirse, kinler kavuza dönüyor. Çiftçiler. el leri böğürlerinde düşünekalıyorlar. Kızılcahamam — yolü / Üzerindeki Kurtboğazı'nden, Mire Dağı etekle- rinden inen suları bir baraja topla- dığımız gün, Murtat Ovası bereket ovası olur. Anadoluda köy dâvası, yol dâvamı olduğu kadar da su dâvasıdır. Her geyin başında, su. Murtat Ovası barafa — kavustuğu Kün, yalnız Halkavun'un 32 köyü değil, EBümesgut ve Zir bucaklarına bağlı on beş yirmi köy de — birden kalkınacaktır. ıilarında Çeviren : R.N. D. O gece başka bir şey konuşma- dılar, Genç kadın civardaki vevi: nin yolunu tuttu. —Fakat Sanya. Si yerinden saatlerce kımıldama. a. Nihayet, ay doğudan . bi Beçtiği sanite kalkıp mabede gir & O günden itiberen — Kosum'un her gün gelip önünde diz çöktü Şünü gördüm. Mukaddes kitapla. 7a tefsir ettiği zaman o, bir kö ğeye oturur ve dinler: sabah du: Asını bitirdikten sonra yanına ça- fırır ve din bahlalerini görüşür Terdi. Kosum her şeyi anlayamaz, fakat ses çıkarmadan dinler - ve anlamağa Çalışırdı. Sanyasi ona hibe yardım ediyor, çiçek toplu. yor ve mabedin taşını yıkamak için Ganj'dan su çekiyordu. Kış bitmek Üzereydi."- Rüzgâr hAlA soğuk esmekle beraber ba- zan güney cihetinden sıcak bir bahar esintisi gelirdi. Artık köyde çalgı sesleri — yeniden - işitilmiye başlamıştı. O sıralarda idi ki Kosum'u gör- mez oldum. Bir kaç günden beri mabede yahut hamama gelmiyor- dü. Bu aralık ne geçtiğini bilmi yorum; fakat az sonra her ikisi de bir akşam merdivenin basa- Maklarında birbirlerine rastladı. hr. Kosum: — Beni çağırdınız mı? diye sordu. — Byet. “Neden gelmez. oldu: nuz? Niçin Tanrılarınıza hizme- ti ihmal ediyorsunuz? Kadın cevap vermedi. — Fikrinizde ne varsa sakla- maksızın. söyleyin. Kosum, yüzünü çevirerek: — Günahkârın / biriyim, dedi. Vazifede kusur ettim. Sanyasl: Biliyorum, endişe var. Kosum. hafifçe titredi ve sari' siyle yüzünü —“örttükten — sonza Sanyasinin ayağı — dibine çöküp ağlamağa başladı. Öteki biraz. geriledi ve İçinizde ne var, söyleyin; ben de size gönül rahatlığının yo- Tunü gösteririm, dedi. O, şaşmaz bir iman ifade eden bir sesle cevap verdi: — “Emrediyorsanız - söylerim. Amma açık konuşamamaktan korkuyorum. Belki her şeyi an- Jamışsınızdır. Bir insan — oğlunu Tanrıyı sever gibi sevdim ve onu severken kalbim aaadetle dolup taştı. Fakat bir gece sevdiğimi rüyada gördüm. Bahçede oturu. yordu.. Sol eliyle sağ elimi tuttu Ve kulağıma sevdaya dair sözler söyledi. Rüya geçip gitti amma Üzerimdeki tesiri geçmedi. Ertesi günü ona baktığım zaman onu es. Kisinden başka gözlerle gördüm. Kadın sözünü © bitirdiği. vakit Sanyasi sordu: — Rüyada gördüğünüz kimdi? Ellerini kavuşturarak yalvardı: Öteki asrar. etti: 'Nasıl söyliyeyim ? X Bana her şeyi söylemelisiniz. — Mutlaka İstiyor musunuz? — Vazifenizdir, mecbursunuz. O vakiti “Sizdiniz, siz!” diye haykırıp hiçkırarak taşın üzerine yıkıldı. Kendine geldiği zaman Sanyasi Ona tatlı bir sesle hitap ederek dedi. ki: dedi, içinizde bir — Şuradan bu gece gidecek ve bir daha gelmiyeceğim. Benim bir Sanyasl olduğumu, dünyadan vaz. geçmiş bulunduğumu biliniz. Beni dnutmalığınız. Kosum alçak sesle: —"Öyle ol- sun efendim.” dedi. Sanyasi ilâve etti; " Size burada veda — edece- gim Kosum sex çıkarmaksızın derek eliyle Sanyasi'nın ayağı Zünü Bildi. O da köyden ayrıl Gece karanlıktı. Suyun. giparti. 1mı “işitiyordum. 'bütün isti.