10 Nisan 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 5

YENİ İSTANBU Suyla & 30 Nisan Makine ve Kimya Endüstrisi işe başladı Askeri fabrikalar LUB ı GENEVRE Haftanın iktisadi ; İsviçrede para Tütün tipleri hâdiselerine bakış Avrupa İktinadi İşbirliği İdaresinin faaliyeti — Birleşik Amerikanın yardım dâvasında güsterdiği hassasiyet ve faaliyet — Rusya, Batı Almanya ve İtalyada görünen Iktisadi hareketler — Memleketimizde piyasası tesbit olundu Kapa, karışık, bozuk yapraklar piyasaya da çalışıyor Tekel Umum Müdürünün beyanatı — Ulaştırma — Bakanının — bası P ATEŞANEAA K V AM için toleranslcır ve hususi imâl 4 m y Toplantını —— Kuzü ilracatımız ve yabancı vekabeti — İzmir İhracat İ e T a MAi eti ar B aa leelin 5) şekilleri kabul edildi Bu Kurum, hususi teşebbüsün gidemediği 'Birlikleri toplantısı — Şehir haberleri lolayısiyle, Gdeta taşmış bir manzara arzetmektedir gâkfüları (l Yazranıma Salmakllilir Gözlünin (0 (kzibüm . zumabininle) ” sörüyücümelEğEĞA a Bi ü 0 Aabaym ç el — y ünlaelnini ş progi İAFTA içinde İktisadi —İşbirliği | Yakın ve Uzakşark memleketleriyle | bildiriyor) — — Söci&t€ de Bangue| mekteydi. Bugün vaziyetler o şekilde | bildiriyor) — Öğrendiğimize ”'ı'ıl' Ankara, (Husust — muhabirimiz- | lerinin lüzum göstereceği demir kon- Teşkilâtının bünyesi içindeki fa-| iktisadi münasebetlerini — artıracak | — Sutsse'in 78 inci genel meclis toplan-| dir ki, çok mahdut husüsi şahislar | Gümrük ve Tekel Bakanlığı diğer den) — Askert Fabrikaları bir ikti- | strüksiyon techizatı, demirden mamul aliyet Ve alınan kararlar, mülletler- arası münasebetlerin Atisi bakımın- dan büyük ehemmiyeti halzdir. İlk önce siyasi — uzlaştırıcı D. Sticker başkanlığa seçilmiş, sonra teşkilatın bünyesinde değişiklikler kabul olunmuş ve Bakanlar Kurulu istişare gruplarının kaldırılması ka- rarlaştırılmıştır. — Bilâhare İktisadi İşbirliği İdaresi yeni krediler açılma- Sını kabul etmiğ, ezcümle Avusturya, Yunanistan, Danimarka ve İsveçe, yapacakları muhtelif mübayaat için krediler verilmiş, hafta sonunda bu memleketlere Portekiz ve Türkiye de Athal edilmiştir. irleşik Amerikanın dünya devlet- derine yaptığı mali yardımların ta- Hakkükündü gösterdiği — hassasiyet ve fasliyet, şüphe yok ki, haftanın Gikkati çeken hâdiselerinin başında gelmektedir. Bu mevzuda — Başkan Truman, — Amerikan — iktisadiyatının hali hazırda ithalâtla ihracat arasın- daki farkından doğan 5 milyar dolar- hK açığı karşıladığını ilân ederek Birleşik Amerikanın — milletlerarası iktisadi münasebetlerin - tanziminde garfettiği gayret ve güttüğü hedefi belirtmiş, ayni zamanda — Marahall Plânının 1952 de — nihayetleneceğini teyit ederek bugüne kadar mezkür plânın tatbikatı neticesinde bir çok Aşvupa memleketlerinin komünizm Hücumlarından kurtarılmış bulundu- 've plânın hedefine vardığını tmiştir. Diğer taraftan Ayan ve Dışişleri Homisyonu — tarafından — gelişmemiş bölgelere yapılacak Amerikan yar- /dım müddetinin tayin ve kabul edil-. meiş olması ve böylece Trumanın 4 Üncü nokta programının beş senelik, ble müddet için tahdidi. keyfiyetine, Hütedalr mezkür tasarının kanun- İaşmak Üzere köngreye havale edil-. geiz bulunması, Birleşik Amerikada ba bafta içinde dünya kalkınma sa- Basındaki gayretlere örnektir. Haftanın kayde değer diğer ikti- fanliyetleri arasında, — Rusya, Almanya ve İtalyadaki iktisadi hareketleri zikredebiliriz. Filhakika, fikönce ruble blokunün gerçekleştiği.| 'e dair haber Üzerinde durulabilir. Bu bloka Çinin de dahil bulunduğu ve Moskovada bir kliring bankasının teşekkül etmekte olduğu — Sunday 'Times gazetesi tarafından açıklan- maktadır. Mezkür habere göre bu bloka Sövyet Rusya ve bütün komü- nist peykleri dahil — bulunmaktadır. lece rüblenin ticari alış verişlerde esat olarak kabul edilmesi, bir nevi mochüriyet haline girmiş bulunuyor. yet Rusya, Doğu Avrupayı bu de mali bir blok haline getirir. beri yanda Batı Almanya ve İtalyanın milletlerarası iktisadi mü- nasebetlerin — gelişmesi — sahasında kaydettikleri değerli gayretleri zik- retmeden geçemiyeceğiz. Filhakikı Batı Almanya, Fransa ile olan cart anlaşmasını — neticelendirip bu memlekete olan ihracat — miktarını arttırmış ve böylece mevcut — açığı kapatmış olacaktır. Diğer taraftan da hafta içinde aldığımız. haberlere göre, Batı Almanya çelik istihsali artmakta, Londrada toplanacak olan #ç Dişişleri Bakanı Batı / Alman meselesini konuşurken, bu memleke- fin kimya, optik ve gemi inşam sa> Dayline ait işlerini de görüşecekleri. 'ne işaret olunmaktadır. İtalya, hafta içinde, İktisadi İşbir- Viğine verdiği raporda her ne kadar iktisadi muvazenenin henüz temin e dilemediğini ilâve etmişse de, Sov yetlere olan harp borçlarını ödemesi, tedbirlerin alınmış bulunması, bu yıl bazı mahsüllerin ihracatında fazla- lıklar kaydedilmesi, mezkür memle- ketin iktisadi âtisi için Ümit verici neticelerdir. İEMLEKETİMİZİN — hafta içinde şahit olduğu iktisadi. hareketle- rin başında - Tekel Umuüm Müdürü-) nün yaptığı — beyanat İle, Ulaştırma| Bakanının tertip ettiği basın toplar tısı gelmektedir. Tekel Umum Müdürü, tuz istihaa- linin bir misli artacağını açıkladıktan sorra tütün, tuz, bira ve çay işleri hakkında etraflı izahat — vermiştir. Mühtelif bölgelerde müstahsilin tü- tün piyasalarından endişe edecek bir dürümü olmadığını açıklayan Umum Müdür, tütün mahsulümüzün harici ticaretimizdeki mühim yeri üzerinde dürmüş, tuz istihsalinin arttırıldığı ni Tekel maddelerinin harice satışla. Tını temin için yabancı memleketlere heyetler yollandığını bira ve çay si tışlarında da yükselmeler kaydedil- diğini Nâve etmiştir. Ulaştırma Bakanının — yaptığı ve büyük alâka toplayan basın toplan- tısında temas ettiği meseleler, mem- leketimizin müstakbel sınat kalkın- ması için Ümit verici — noktalardır. yatörlerin yolcu taşıyabileceğini açıklayan Bakan, malzemesi dişarı- dan getirilmek şartiyle memleket 1 çinde gemi inşa edebilecek tesisat ve €l emeğinin — yaratılabileceğini, 16 motörlü tren sipariş edildiğini ve bu| suretle tren şebekemizin diğer hat Jarının da intizama gireceğini, hava yollarının atırılarak büyük meydan- Jarın yapılacağını, telefon işlerimizin geliştirileceğini, İstanbul telefonlar nin 1952 de - tamamlanacağını ilâve etmiştir. Haftanın kayde değer iktisadi. f aliyetlerinden biri de, Yunanlstana yapılan kuzü sevkiyatında Bingazi- 'nin yerimizi alması haberidir. Batı Anadolu Canlı Hayvan İhracatçıları Birliğinin Genel Kurul toplantısında okunan idare kurulu raporunda çıklanan bu. vaziyet, birlik raporu ihraç kontenjanının geç verilmesine atfediyorsa da gazetemizin hususl ta-| tihbaratına göre memleketimiz fiyat. Jarının dünya fiyatlarından pahalı o-| Tuşu da bu müşteri pazarın kaybe-| dilmesinde âmil olmuştur. Diğer yandan hafta içinde İzmir İhracatçı Birliklerinde başlayan yıl- fik ümümi — heyet — toplantılarında | mühtelif — kararlar — alınmıştır. Bu | elmleden olmak üzere Zeytin Yağı, ve Hububat İhracatçıları Birlikleri umümi heyetleri tesanüt halinde iş- lerini idame kararları vermişler ve Ait oldukları faaliyet branşının istih- #al ve ihracat imkânlarını geliştire- cek tedbirler aramışlardır. Ekonoml ve Ticaret Bakanlığının bu hususlar daki bazı kararları üzerinde müna- Kaşalar cereyan etmiştir. Hafta içinde Russel Door'un Çu- kurovada yaptığı tetkikat ve Mersin İlmanı ile meyve suyu kömserve fab- rikası hakkındaki — araştırmaları ve yapılan mühtelif teklifler, memleke- timizde hususl teşebhüse — verilecek yerin genişlemesi ve Marshall yardı- Minin bu sahada imkânlar araştır-. ması bakımından hayırlı — neticeler, tevlit edebilecek mahiyettedir Nihayet geçen haftanin şehrimiz için kayde değer hâdiseler meyanın. da, yerli çorapların ıslahi hususunda Sanayi / Birliğindeki toplantıyı, İs- tanbul mezbahasındaki islahat ame- Hiyelerini zikredebiliriz. YENİ — İSTANBU! tısında, şirket müdürü, İsviçre para piyasası hakkında mühim beyanatta bulunarak bugünkü vaziyeti aksetti- 'Ten görüşlerini göylece hulâsa etmiş- tiri Taviçre frangının mazhar bulundü- u ümümi itimat, memleketin sağ- Jlam para politikasının tabil bir ne ticesidir. Bu itimat, dişarda - olduğu kadar — İsviçrede de tezahür. eden, liklde alacakların - mümkün olduğu kadar geniş bir. miktarını — İsviçre frangı olarak muhafaza etmek tema- yülünden ileri gelmektedir. Bakiden İsviçrede muhtelif memleketlere plâs- manlar yapmak umümi bir. Adetti. İngiliz lrası Üzerinden yapılan istik- razlar çok revaçta olup enteresan ka- akal- yonları kolayca elde ediliyordu. Ay- B gekilde mühim miktarda sermaye- der, Güney Amerikanın müsalt in- kişafı Ümidiyle, bu memlekete kı makta ve hattâ “geç, fakat en az ol mamak Üzere", Fransanın küzey ve Kısa haberler Türk Devlet / Demiryollarının 1nhu e Amerikan mütehassısları da uğraşacak * Washington, © AA (Unitedi Press) — İktisadi İşbirliği İdare- sinden bildirildiğine göre Türkiye Devlet Demiryolları İşletmesinin tekâmülü için yapılan bir senelik programı Birleşik Amerika de- miryolu — mütehassıslarından ibe yet bir grüp üÜzerine alacaktır. Daha verimli işletme ve 'Türk demiryolu işçilerinin yetiştirilmi #i için Amerikan mütehassısları. 'nın tavsiyelerde bulunacakları bil. dirilmiştir. Program, lokomotiflerle müte- harrik malzemenin tamir ve mu- hafazasını, tarifelerin tanzimi hur suslarını da ihtiva edecektir. Birleşik Amerika, yoll * Paris — Birleşik Amerika, uzun vadeli geniş bir plânın çerçevesi dahilinde, 42 milyar dolar sarfiy le Amerika yol şebekesinin tama- miyle yeniden — organizasyonunu düşünmekte ve bir çok milli yol- ları tabii kavçuktan imal etmek niyetini beslemektedir. Kauçuk u- Saresi tozu İle karıştırılmış ase faltın, yolların muhafazası mas raflarını azaltarak, — hayattarını uzattığı görlülmektedir Bu plün tahakkuk ettiği tak: dirde, İngiltereden Birleşik Ame- rikaya doğru yapılan ihracatın, 1 milyon Kauçuk tesadüf edilmentiş bir refah dev Tinin arifesinde olduğu tahmin e- dilmektedir ton artacağı ve dünya plântasyonlarının - eşine satış çareleri a * Washington, 9 AA tisadi İşbirliği Teşkilâtı, Avrupa mamüllerinin Amerikada satışına Ççalışmak “üzere bir teşekklil ku- (Atp) — İk rulduğunu — dün bildirmiştir. Bu teşkilâtin İdaresi mühtemel - ola- rak Wayne Taylor'a tevdi - edile- cektir. Adı geçen teşkilat tasarrıt doğrüdan — doğrüya memleket dışında plâse etmek tehli kesine yanaşmaktadırlar, Bu şekilde. ki hareket tarzının sebepleri malüm olduğundan bunun üzerinde durma- #a lüzüm yoktür, Birleşik Amerika- da yapılacak plâsmanların avantajı çok azalmıştır. Bunun sebebi, İlinci Cihan Harbinden sonra bitarat dev- letlerin Amerikada bloke edilen ser- mayelerinin kurtarılması hususunda karşılaşılan formaliteler ve karışık- lıklardır. Bu sebepledir ki, İeviçrede bugün an'anevi olan sermaye ihracı mevzuunda haklı bir ihtiyat müşn. hede olunmaktadır. Ayrıca yeni bir temayülün de doğduğu zannolunmak- tadır. Yabancı memleketlerde yapır Jan plâsmanlar şeklinde husust ser. maye ihraci azalır. görünmekte ve yerini gittikçe yabancı istikrazların İsviçredeki emisyonlarına — yapılan kollektif - plâsmanlara / birakmakta veyahut yabancı devletlere İsviçre mallarını almak için büyük krediler bahşetme siyasetine terketmektedir. olarak Avrupaya — mütehasmıslar Könderecek Ve mütehasmıslar A- merikan ticaret ataşeleriyle bir- Tikte çalışacaklardır. Masırla Bulgaristan arasında ticaret Mnlaşmanı * Bofya, 9 ALA, (Afp) — Sofya'da Bulgaristanla Misir arasında bir senelik bir ticaret anlaşması im- zalanmıştır. kaymetini * La Paz (Bolivya) ©, ALA. (Reu- 'ter) — Dün açıklanan bir takım mall tedbirlerle — Bolivya parası- nin değerini dolar başına 42 pe- sodan 60 pesoya düşürmüş ve ba- z maddelerin İthalini yasak et. miştir. Paranın değeri buğday, un, pet- 'yol ve şeker gibi bazı mühim it- hal maddelerinin dış ve iç fiyat. darını ayarlamak için — düşürül. müştür. Amerikan sermayesine plâsman * Washington 9, ALA. (Afp) — Bire leşik Amerika Ticaret — Odasına bağlı Milletleraramı Ticaret Ko- misyonu tarafından dün yayınla- 'nan bir raporda Avrupa memle. ketlerinin dolar kaynaklarını ar- tirabilmek için Amerikan serma. yesinin plâsmanına müsait zemin hazırlamak zorunda oldukları ve aşırı milliyetçi düşüncelerden te-| cerrüt etmeleri gerektiği belirtil. mektedir. Raporda aynı zamanda Ameri- kan gümrük tarifelerinin indiril Mesi lüzumu üzerinde durulmakta ve Amerikan yardımının 1052 den sonra kısılması gerektiğine işaret olunmaktadır. nin İstihsali Opel fabrikal artıyor * Paris (Hususl) — Reusselshelm- daki Opel fabrikalarının mart ayı zarfındaki istihsali 5406 otomobi- İ bulmuştür. Şubat ayında bü miktar 4681 di. Ayni devrede ih- Taç edilen — arabaların — miktarı 2012 kadardı. gili Bakanlıklar temsilcileriyle —tü- fün mütehassıslarından ve — ihracat tacirlerinden mürekkep bir komisyo- 'a günlün icaplarına göre Türk tü- tünlerini vasıf ve tip itibariyle t bit ettirmiştir. 'Tütünlerimizin imal tipleri büyük tonga, küçük tonga, İs- kenderiyevari, Rumelivari ve basma klinde tesbit olunmuştür. Ege böl- Ketl tütünlerimiz büyük tonga, Mar- mara bölgesi tütünlerimiz. — küçük tonga, İskenderiyevâri ve basma, Do- Bu Bölgesi tütünlerimiz de İskende- Tiyevüri ve küçük tonga tarzında iş- denecektir. Mahsul denkderinde me hatası olarak / karışacak lispeti 902 yi geçmiyecek, küflü ve Çürük yapraklar konulmayacak, pu: ve kirikler, ufak veya büyük tonga olarak basılacak, muhtelif menşe ve harman halinde olarak bir arada iş- lendiği takdirde bir menşe ismi al- tında ihraç edilmeyip bu gibi parti- ler ana menşeler tasrih edilmek ü- zere harman namı altinda ihraç edi. lecektir. Rekolte tahminleri Amerikalılar, ilmi metodlarla bu işi tertiplemeye karar verdiler Piyasa yeni sene mahsulü hakkın- a haberler almakla meşgüldür. Bu husüsta “İstanbul Ve İzmir piyasa vaziyeti,, sütununda tiftik hakkında piyasaya gelen haberlerden — bahse- Ailmiştir. Tiftiğin de olduğu gibi, di- er mahsullerin / miktarı - hakkında öteden beri hakikate yakın bir şekil- de malümat almak hususunda zor- duklara tesadüf edilmektedir. Hattâ İstihsal müddeti zeçtikten uzun bir zaman sonra bile, rekoltenin hakiki mahiyeti hakkında bilgi / edinileme- diği, çok defa görülmüştür. Halbuki İhracatçı — tüccar, — mahsulün tarı hakkında kâfi dereç Sahibi olamadığı için, işini ona göre ayar edememektedir. Ekseriya herhangi bir. - mahsullin miktarı — hakkında — yekdiğerine zit haberlerin piyasaya geldiği görülmüş- ür. Halbuki böyle olunca bazan da #pekllâtif maksatlarla, muayyen bir” maddenin rekoltesi hakkında az veya çok malümat verilehilmektedir. Bütün bu haberlerin piyasayı müş- Kül dürümdü — biraktığı / malümdür. Ankara muhabirimizin piyasanın bu müşkülâtını önlemek maksadiyle, re- Kolte tahminlerinin sistemli bir. e- kilde takip edileceğine dalr bir. ha- berini aşağıya koyuyoruz: Ankara 9 — (Hususl — muhabiriz: den) — İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından Ziraat sanayil için ge- tirtilen Amerikalı mütehassıslar ile geçen hafta Tarım Bakanlığında ça- hşmak Üzere gelmiş olan zirant uze manları arasında bir görüşme yapıl- miştir. Bu görüşmede — memlekette gerek toprak mahsulleri ve gerekse hayvan mahsülleri üzerinde yılda Üç defa ve süratli üsüllerle tahmin ya: pilarak ilân edilmesi hususunda mü- yığ ayında başlanacaktır. Bu suretle ve kısa fasılalarla © seneki mahsul durumu tlmt metodlarla hakikate pek tir, Bu kında herhangi bir menfaat kaygü- iyle yapılan propagandaların önüne geçilmiş olunacaktır. zadi devlet teşekküli — haline ifrağ, eden yeni kanunun / tatbikatına baş- danmıştır. 400 milyon Hiralık itibarl sermaye ile teşekktil eden “makine ve kimya endüstrisi kurumu” serbest piyasa ile de çalışmak üzere hazır- lıklara — gidişmiş olup bu maksatla Genel Müdür Ekrem Akpay'ın baş- kanlığında bir toplantı / yapılmıştır. Bu toplantıda — kurumun yeni çalış- ma istikameti tesbit edilmiştir. Ma- kine ve kimya fabrikaları bilhasın hususl teşebbüsün girmediği sahalar- 'da çalışacaktır. TTesbit edilmiş olan yeni çalışma plâm tasarımna göre kurum en bü- yük çalışma mevzuu olarak, ziraat alât ve makineleriyle techizatını ele lacaktır. - Memleketin türlü ziraat Başta tekstil makineleri olmak ü- zere türlü endüstri makineleri ima, dâtıdır. Kurum, esasen bü. mevzuda bir hayli hazırlanmış olup daha "As- keri Fabrikalar” unvanını haiz iken 1949 da Sümerbank hesabına 50 adet son aistem dokuma tezgâhı imal et- miştir. Bunlar hâlen bankanın en Ö- nemli bir fabrikasında faaliyet ha- Tindedir. Makine — sanaylinin husual bir branşı olan dokuma — makinesi imali / işinde bu teşekkülümüz bir hayli ilerdedir. .Kurum, hemen bütün çalışma mev- zularını memleketin ekonomik kal- kınmasında lâzım olan türlü maki- nelerin imaline hasredecektir. Bu a- rada gu branşlar ele alınmıştır: Su- ıma işlerinde lüzumlu pompalar ve diğer alât ve makineler, liman tesis- Rize hangarlar, barakalar, silolar, depo- Jar, demiryolu rayları, dingiller, her gekil ve ebadda yaylar, vagoneler, maden işletmeleri, çimento ve emsa- N sanayi gübeleri için asansör hüce releri, deniz inşaatına ait en yüksek evsafta çelik saç levhalar ve benzeri çeşitler, deniz malzemeni, sun'i suret. te kurutulmüş kerestelerden uzun yıllar dayanabilecek evsafta portatif barakalar ve evler, at arabaları ve belediye temizlik arabaları, her türe Jü techizatı haiz ve bilhassa şehirler dışinda çalışan iktisadi. işletmelerle türlü şantiyelere mahsus seyyar mut- faklar, fazla işçi maden inşaat İşleti nakil, el veya motörle çalışabilir ça- maşır. makineleri, pirinç bakır ve halitalarına ait muhtelif eb'atta ve en yüksek vasıfta levhalar, borular, teller, çubuklar ye mühtelif profilde piyasa malzemesi, maden işletmele- rinde, itfalye teşkilâtında, tuzlü ve Asitli yerlerde yapılan ” çalışmalarda kullanılmak Üzere türlü gaz maske- deri, elde ve tekerlekli olarak taşı nabilir muhtelif tiplerde yangın söne dürme makineleri, arteziyen ve ev. #ali sondaj işlerine ait teçhizat, dizel Motörlerine alt ana milleri ve emsali yüksek çelik mamulleri, muhtelif ke- safetlerde asit sülfrik, asit nitrik ve 'en yüksek evsafta akümilâtör asit- leri, piyâsa ve eczahaneler ihtiyacı için eter, endüntriyel aktif kömür, sodyum sülfat ve bisülfatlar, en yük- sek vasıfta av fişekleri ve dünyaca şöhret bülmüş yüksek kaliteli du- manlı ve dumansız av barutları, en yüksek evsafta otomatik tabancalar Çayı MÜSTAHSİL YERLİ ÇAYIN AYRI AMBALAJDA SATILMASINI İSTİYOR İstanbul piyasasında evvelce çay| 150 kilometre kadardır. Çay bahçe- ithalâtı ile meşgül olan — tacirler, mühtelif makamlara müracaat ede- rek çay ithalinin serbest bırakılma- ıi İstemişlerdi. İstanbul çay tacir- lerinin bu tarzdaki müracaatleri Rize çay müstahsillerini müteessir etmek- tedir. Zira çay ithali mütlak bir su- rette serbest birakıldığı takdirde, Ri- zede yeni başlıyan çay istihsalâtı ve çay Sanayli dışardan gelen çaylara karşı rekabet edemiyecektir. — Rize 1 hakkında müstahsil tarafın dan ileriye sürülen bir mütalâa daha vardır. Bilindiği gibi Rize çayları, dışarıdan gelen çaylarla harman e- dilmektedir. Halbuki. Rizeliler, kendi gaylarının “Rize çayı” diye ayrı bir Ambalâj içinde satılmasını arzu et- mektedirler. Rize müstahaillerine gö- re, çay ithalâtçıları, ayrı ambalâj içinde Rize çayının da — satılmasını garanti ettikleri takdirde, halkımız bu çaya daha çok rağbet edecektir. Rizede çay ziraati gittikçe geliş- #nekte ve islah edilmektedir. Ticaret ve Ekonomi Bakanlığınca — yapılan tetkik neticelerini gösteren bir yazı- yı bu hususta bir fikir vermek üzes ve aynen aşağıya alıyoruz: Memleketimizde çay ekilebilir. sa- ha, Of'tan başlayıp Sövyet Rusya si- kadar uzanır. — Uzunluğu, leri Rize yüresindeki köylerde bulun- makla beraben, derinliğine 20 kilos metre kadar uzanmaktadır. Bugün Rize İlinde 160 köyde 18 bin aile çay ekimiyle meşgul — bulunmaktadırlar, Rize Merkez İlçesiyle Çayeli İlçesin. de 30 bin dönümlük çay — tarlaları mevcuttur. Çay yapraklarını kurütmak üzere Rizede bir fabrika faaliyette bulun. maktadır. 1049 yılında Rizede — 679.060 kilo yaş çay yaprağı istihsal edilmiş, bun- 'dan 159.046 kilo kuru çay hâsil öle muştur. 1048 de ise yaş çay yaprağı Astihaalâtı 64TA21 kilodan ibaret obk muş ve bundan da 149.668 kilo çay kurütulmuştur. 1040 istihsalâtı bidayette 200 ton olarak tahmin edilmiş ise de mayıs ayında hava yağmursuz geçmiş oldu. #undan tahmin olunan miktar elde edilememiştir. Mayıs ayında çayın kilosu müstah- gilden 150 kuruşa alınmış ve ondan #onra fiati 200 kuruşa çıkmıştır. 1040 yılında yaş çay yaprağı mü- kabilinde müstahsile 1287270 Jira ödenmiştir. Daha evvelki yılda müs- tahsile ödenen para daha az olup 1165857 Jiradan ibaret olmuştur. Tiğtik istihsal bölgelerinde gelen haberlere göre, bu seneki mahsulün kalite itibariyle geçen seneye petle daha yüksek olacağı anlaşılmaktadır. nis- Bilindij sağlamlaşmıştır. ralı natürel, incir siparişleri geldiğinden esasen stoku goök küçülmüş bulunan ( Çekoslovakya ve Finlândiyanın S1 hareketlenmiş ve son cir piye gibi eski tiftik mahsulü değer bir fiatle elden çıktığı için, istihsal bölgelerinde köylü tiftik keçisi yetiştir- meğe daha ziyade ehemmiyet vermiştir. Esasen kışın müsait geçtiği yerlerde, hayvan telefatı da olmadığı için, geçen yıla nazaran daha bol mahsul alınacağı ümit edilmektedir. Daha gimdiden tiftik mahsulünün 5 mil- yon kilo olacağına dair kuvvetli tahminler vardır. Fa- Kat kırkım mevsimi henüz bitmeden, kati bir rakam vermek doğru değildir. Havaların sıcak geçtiği yerler- de Kütahyada, Eskişehirde, Polatlıda kırkıma başlan- mıştir. İhracat maddelerinden yeni sene mahsulü beyaz peynirin piyasaya arzedildiğini evvelce yazmıştık, ge- çen hafta borsaya, yeni sene mahsullerinden — kuzu derisi de gelmiş bulunmaktadır. Alâkalı tacirlerin ifa- desine göre, kuzu derisi fiatleri 270 - 290 kuruş arasın. da tahavvül etmiştir .Bu fiat tahavvülü, dünya piyı larına uygun görünmektedir. Netekim Macaristan Avusturya, Çekoslovakya'dan — İstekler başlamıştır. Bu suretle piyasa, yeni senenin ilk mahsulleri hak- kında bağlantılara girmekte, istihsal bölgelerinden ma- lümat toplamakla mesgul olurken, eski sene mahsul- lerinin son kalan stoklarını da elden çıkarmaktadır. İSTANBUL: Ticaret Borsasında fındık fiatleri bütün hafta bo- yunca, kararsızlık içindeydi. Trabzon iktisat muhabiri- mizin de hafta içinde verdiği malümata göre Trabzon Borsasında da fındık piyasası bazan gevşek fakat u- mumiyetle durgun geçmiştir. Geçen hafta da yazdığı- miz gibi istihsal bölgelerinde 6000 ton gibi cüz'i bir Stok kalmıştır. Böyle olmakla beraber, kontrolsüz, eski maliar, çürük fındıklar, Ticaret Borsasında gene tüc- carı meşgul etmektedir. Bil'ndiği gibi çürük fındık ne- bati yağ fabrikaları tarafından yağ imali için aran- maktadır. Sabunluk zeytinyağının mevcudiyetinin azal- ması karşısında, sabun imalâthaneleri çürük fıadıktan İstanbul ve İzmir'de haftalık piyasa vaziyeti yapılan yağa rağbet göstermektedir. Hafta içinde iç Çürük fındık 70 - 80 kuruş'arasında muamele gör- müştür Yağlı tohumlar grupunda geçen hafta - umumiyet itibariyle fiat gerilemesi müşahede edilmektedir. Ayçi- eği 28 kuruşa kadar düşmüştür. Halbuki mevsim ba- şında 38 kuruştu. Alâkalı tacirlerin anlattıklarına gö- re, ayçiçeği tohumları arasında yüksek kalitede olan mallar şimdiye kadar satılmıştır. Son defa olarak ucuz fiatle satılan malların daha ziyade, kalite itibariyle dü- gük mallar olduğu ileri sürülmektedir. Bundan başka susam fiatlerinde de aynı nispette gerileme görülmüş- tür. Son defa olarak 58 - 80 kuruşa kadar susam sa- tılmıştır. Yağlı tohumlardan, Karadeniz menşeli kendir tohumları da durgun bir devre geçirmektedir. Dış piya- salardan alıcı yoktur. Keten tohumu ise, yerli fabrika- lar tarafından zaman zaman satın alınmaktadır. Bakliyat grupuna gelince, kırmızı ve yeşil merel- mek stokları azalmıştır. Bu itibarla Borsaya arzedilen mahdut miktarda mallar da, yalnız iç piyasanın ihtiyacı için satılmaktadır. Kuru fasulyeye gelince, ellerinde stok bulunduran tüccar, takastan ümitlerini kesmişler- dir. Bu durum karşısında kuru fasulye fiatlerinde de gerileme başgöstermiştir. Fiatin 28 - 30 kuruşa düştü- Bü, fakat ihracat bakımından alıcı olmadığı — anlaşıl- Maktadır. İZMİR: Haftalık Karabük tesislerinin taksitlerinden tahas- sül eden ve anlaşma gereğince tütün ile kuru meyva mübayaasına tahsis edilmiş bulunan Merkez Bankası nezdindeki Türk liraları ile İngiltere Hükümetinin memleketimizden Ççokirdeksiz kuru üzüm mübayra et- raesi hrsusunda diplomatik yollardan yapılan teşebbü- se hafta içinde cevap alınmıştır. İngiltere İaşe Neza- retinin Ankara Büyük Elçiliği vasıtasiyle Ekonomi ve Ticaret Bakanlığına verdiği cevapta eski 70 shilling fiat- te ısrar ettiği Ankaradan alınan haberlerden öğrenil- miştir. 70 shillingin tekabül ettiği fob 54 kuruş Üzerin- den satış tahakkuk ettiği takdirde eğer başka millet- ler rol oynamazsa Borsa fiatlerinin bir iki kuruş da- ha gerilemesi lâzım gelecektir. Netekim bu haber alın- dıktan sonra — İzmir — Borsasındaki — mübayaalar durmuş ve fiat tekrar gerilemeğe başlamıştır. " Şimdi alâkalıları en fazla meşgul eden cihet İngiliz mübaya- asına müteallik miktar tip ve teslim müddeti gibi hu- susat hakkında tamamlayıcı malümat alınmasıdır. E- ğer mübayaa beş altı bin ton gibi küçük bir miktara inhisar eder ve teslimat için de kısa bir vâde ileriye sürülürse, müstahsilin arzda paniğe tutulmasından ve fiatlerin fazlaca gerilemesinden endişe edilmektedir. Bu maksatla Kuru Meyva İhracatçıları Birliği idare kuru- lu İngiltere faşe Nezaretinin İzmirdeki — mümessilinin de iştirakiyle bir toplantı yaparak vaziyeti gözden ge- çirmiş ve eldeki stokun kalite hususiyetleri na: bara alınarak teslimatın 9 ve 10 numaralı standa tiplerle 9 buçuk numara ayarında “Choice Cois” isimli bir hususi tipe göre, yapılmasının ve en az iki aydn. ic- rasının uygun olacağı neticesine varmıştır. Toplantıyı müteakip İaşe Nezareti mümessili mübayaanın, şartla- rına müteallik bütün hususlar için Nezaretten telgrafla talimat istemiştir. Araya Paskalya Yortusu girmesi dolayısiyle cevabın ancak girmekte olduğumuz hafta- nın ortalarına doğru gelmesi keklenmektedir. Ayrıca meayyen müddet zarfında teslim edildiği takdirde 20 bir tonluk stokun tamamının alınması İngilizlerce mümkün görülmektedir. Hafta içinde Kanadadan ez- me ve Mi 'dan da bağlama tipi işlenmiş ve 112 numa- pamuk mübayaalarından sonra fiatlerimizin yüksek bu- lunması dolayısiyle hariçten yeni siparişler gelmedi- ginden, hafta içinde Borsada pamuk sakin bir durum arzetmiştir. Stok miktarı çok azalmış olan birinci aka- la fiat seviyesini muhafaza edebilmekte ise de ikinci ve üçüncü akalaların fiatleri birer miktar daha gerile- miştir. Bununla beraber alâkalılar fiatleri yine yük- sek bulumakta ve ikinci akalanın en az birinci Adana akalasının fiati olan 185, 190 kuruşa düşmesini zaruri görmektedirler. Gene hafta içinde bir müddet önce Tariş tarafından İsveçe satılan bin beş yüz ton akala pamuğı 'nun tesellümü için bu memleketten bir eksper gelmiş ve muayenelerine başlamıştır. Geçen hafta sonunda A- dana iktisat muhabirimizden aldığımız pamuk raporu da çok alâka çekicidir. Son aylar zarfında uzun bir durgunluk geçiren Adana pamuk borsası nisanın 8 in- ci günü birdenbire hararetlenmiştir. Buna sebep Sümer» bankın bir günde 307,650 kilo pamuğu birden satın al- masıdır. Sümerbankın 1 inci ve 2 nci ve 3 üncü akala nevi üzerinden yaptığı bu mübayaada fiat âzami 180, as- gari 130 kuruş olarak tesbit edilmiştir. Kampanyanın başında pamuklerin 230 kuruşa kadar satıldığı gözönü- lirse fiatlerde bugün oldukça büyük bir düşüş ruştan 75,579 kilo akala pamuk tohumu almıştır. Zeytinyağı ve Giğer nebati yağlar muvazi olarak pamuk yağı da hafta zarfında gevşek bir durum arzet. Miş ve fiat evvelki haftaya nazaran 8 kuruş daha ge- riliverek 127 kuruşta kapanmıştır. Fiat daha da geri» lemek temayülü göstermektedir. Yegâne alıcı olan pa- fabrikolarının alâkasızlığı yüzünden — hafta çi da pamuk çekirdeği tam bir. durgunluk gitermiş ve hiç muamele olmamışan