11 Nisan 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 1

d W Nisan 1950 — Salı —— YoA Pa İ a Sayı 132 — 10 Kuruş Beyoğlu - Müellif Caddesi 6 - 8 Posta Kutusu 2100 Beyoğlu Abone: altı aylığı 17 üç avliğı Hariç memleketler iki Türkiye için seneliği 32, $ diradır. mistidir. Terin eden: HABİB EDİB TÖREHAN MÜSTAKİL GÜNLÜK GAZETE İânlar: 6 nci sahifede santimet- reni 2 iradır. İlânlardan hiç. bir. mes'uliyet kabul edilmez. Telefon: 44756-44757 Santral Telgraf Adresi: Hetlo. İstanbul İÇ ve DIŞ POLiTiKA 10/1V/1950 Partisinin beyannamesi Millet — Partisinin dağıttığı gün ") yazılmış ve Ankara: Bu yazı, U esnada, iki ağır ameliyat geçirmek dolayısiyle hi tahanede bulunan muhterem Mareşal Çakmak'ın imzasiyle, Millet Partisi, bir seçim beyan- namesi neşretmiş - bulunuyor. Beyanname 9 sahife tutan vzun- ca bir metindir. Bunun 6 sahi- fesi, Cumhuriyet Halk - Parti- sinden Şşikâyete, 1/4 sahifesi Demokrat Partiyi el altından iktidar ile anlaşmalar yapan muvazaacı bir teşekkül olarak, halkın gözünden düşürmeye, bir #ahifesi yargıçlar ile seçmenlere vatanf vazifelerini ihtar etmeğe 13/4 sahifesi de, esas mevzua, fani Millet Partisinin, seçimleri kezandığı takdirde ne yapacağı- na tahsis edilmiştir. Demokrasinin lâyıkiyle tees- süs edebilmesi için, buna —ait olup her medeni memleket ve Bunların partileri - tarafından kabul edilmiş bulunan usül ve teamüllere, bilhassa partilerimi- | zin riayet etmesi lâzımdır, çün- | kü vatandaşa yeni siyasi terbi- | | yesini verirse, onlar verecektir. “Seçim Beyannamesi”, kitap- larda dahi târifi yapılmış bir se- | çim fülidir. Ticaret hayatında, konçimento yahut bononun na- sıl gayesine masruf bir sadelik ve faydalılık ile kaleme alınması | lâzımsa, “Seçim Beyannamele- ri"nin de, her defasında, o par- tinin, memleketin idaresine mü- teallik mali ve iktisadi işlerle içtimai ve siyasi durumunu hem içeride, hem dışarıda ne şekilde gördüğünü ve bu hususta, hal- kın ve seçmenin huzuruna han- gi müspet tekliflerle — çıktığını £ termesi lâzımdır. Bu ise komşu yahut — karşı partiyi — çekiştirmekle — değil onunkinden ayrı ve gayrı ola- rak, müspet maddeler halinde ve mantık ile hesaba müstenit bir şekilde ortaya derli toplu, herkes tarafından anlaşılır şiar- lar koymakla mümkündür. Bu sebepledir ki, bu beyanna- melerde, parti - programlarının hulâsası da caiz değildir. Çün- kü programlar tafsilâtlı olarak matbudur. İstiyen alıp okuyabi- lir. Fakat beyannamede zikre- dilen noktalar, parti prensipleri ile programından mülhem olsa bile, ancak, o devre için el ile tutulabilecek olan hedefleri çan- landırır. Ve bu suretle, o par iyi, diğerlerinden belirli bir su- ette ayırır. | Millet Partisinin beyanname- | #ini dikkatle okuduktan sonra, heşrinde fayda gördüğümüz kı- gmlarını gazetemizde hulâsa ederek neşretmiş bulunuyoruz. Tamamını faydalı bulmuş olsa idik, hulâsa tekniğini âzami bir nispet dahilinde kullanarak - ta- mamını vermeğe çalışırdık. N"W yazık ki, beyannamenin en bü.- | yük kısmı şiddetli bir polemik Üslübu ile kaleme alınmış ve bu kısımda, bu partinin şimdiye ka- | darki mübalâğalı isnat ve it- hamları, her işde “şahsiyet yap- mak” hastalığımızı ifrata götü- rürcesine tekrar olunmuştur Ayrıca, “... Halk / Partisinin dürüst bir seçim neticesinde ek- seriyet kazanmasının imkânsız | olduğu...", fakat eğer böyle| bir şey vâki olursa, “Milli irade | mücadelesi yerine başka fikirler | ortaya çıkmak suretiyle memle- ketin meçhul âkıbetlere doğru sürükleneceği...” gibi, en şiddet- li peşin hükümlere varıldığını, yahut, hem şimdiye kadar bir baskının mevcut olduğunu iddia edip hem de bu mealde bir be- anameyi fiilen kaleme alar: u, ağır , iki ameliyat geçir- 'te olan yaşlı bir devlet ve let hâdimine imzalatmaktan | ekinmemek suretiyle garip ve | tehlikeli tezatların, bu beyanna- | mede - birbirini kovalamasına, | hususi bir itina gösterildiğini | görüyoruz. Açıkça işaret edelim ki, b bir medeni cesaret örneği değil, demokrasiyi düpedüz demagoji ile karıştırmaktır. Halbuki se- | çim, demokratik bir müessese- | dir, her türlü demagoji'nin za- | rarsız taşmalar yapmasına tah- sis edilmiş bir Hyde Park de-| * Yokek alâkadar e rap Birliği üvenlik - Paktını kabul etti Kuzey Afrikadaki Arapların istiklâli için | âzami gayret sarfedilecek Kahire, 10 (AP) — Arap Birliği nin siyasi komitesi dün gece ittifak- Ja, Arap devletleri arasında bir m terek emniyet paktı fikrini tasdik et mişler Misir, Suüdi — Arabistan, Lübnan, Süriye, Irak, Yemen ve Ürdün tara- fından tasdik edilmiş olan bu tasarı, 11 nisan tarihinde, genel kurulun tas- vibine arzedilecektir Kahire, 10 AA (LPS) — Suriye Başbakanı beyanatta bulunarak — A- rap Birliği Savunma Paktı, birlik ta- afından tasdik olunduğu Süriye ile Irak arasında kurulması lüzüm kalmıyaca tasarlanan birliği ğını söylemiştir Hoffman'ın W stifasına dair | şayialar zakere edilmekte olan Avrupa tedi- | İngiliz noktal na- Zarına hiçbir suretle iştirak — etme- | mektedir. Ortada dolaşan — şaylalara | göre Hoffmanın yerine, — Harriman tayin edilecektir. Yugoslavya , Sforzaya | cevap veriyor | Belgraf, 10 (YİRS) — “Borba gazetesi, Sforzanın, Trieste meselesi hakkındaki son beyanatını sert bir ifade ile reddetmekte ve “İtalyan Dişişleri Bakanı, Voroşilof'un Buda- peştede Yugoslavya aleyhine savur- duğu son tehdit havasından istifade etmek ve bize arzusunda, ise karşı şantaja girişmek bulanık O suda balık avlamış olur! deme 'ne anlaşmaya, ne de müzakereye e Arap Birliği Siyasi Komltesinin 'n mühim kararlara varıl Murs Yeni Delhi Komitesi, dün Kahire, 10 A. A (D Arap Birliği Genel Sekreteri Azzam - Paşa Arap Birliği Savunma Paktının, bi liğin bir bölge bloku halini almasına döğrü atılan ilk adim olduğunu söy lemiştir. Azzam Paşa paktın tasdi- kından sonra Arap Birliğinin miş Milletler Teşkilâtından bu şekil- de bir bölge bloku olarak tanınması- ni isteyeceğini sözlerine Wâve etmii Şimali Afrika Araplarının İstiklâli için gayret sarfedilecek Kahire, 10 (AP) — Yüksek mevki- 1i bir Arap kaynağından dün bildiril- diğine göre, Arap Birliğinin ” Siyasi Komitesi, Kuzey Afrikadaki Pransız ve İspanyol müstemlekelerinin istik- İâllerini elde etmeleri için bütün kun vetini sarfetmeye; İspanyol ve Fran. sız Fas'ı, Tunüs ve Cezayir'in istik- iâllerinin elde edilmesine çalışılması- 'nin talep edileceğini kaydetmiştir. Kaynak, — tavkiyelerin — teferruatı hakkında malümat vermekten imtina | etmiştir. Arap devletleri, Kuzey Afrika a- | raplarının istiklâllerine şimdiye ka- dar sempati beslediklerini belirtmiş- | lerse de, resmi bir teşebbüste bulun- | mamışlardır Kahire, 10 (AP) — Arap Birliği Konseyinin içtimaından sonra yayın- danmış olan tebliğ, Kudüstün beynel- milel bir idareye tâbi tutulması key fiyetini gu şartlara bağlamıştır: 1 — Yahudi ve Arap nispeti, Bir- leşmiş Milletlerin Kudüsün taksimine ilk karar verdiği 947 senesindeki nis- Petini muhafaza etmelidir. 2 — 20 küsim 1947 tarihinde Ku öümte oturmakta elan Arnplara oru” D Bayntimlü sahanın. | li iRLB ah ni Külp ve Si St n getarelkmadı M fap Te Yanbli münüee va | Ti yenlğüyle e alartlarkbaki a a Üzde n lasa olunacak, Askerl meseloler Kahire, 10 A.A. (United Press Arap Birliği “resmi bir şahsiyetinin bügün / bildirdiğine — göre müşterek üvenlik Paktı ile mskeri meseleli hakkındaki eki Arap Birliği Siyasi Komisyonu tarafından dün yapılan altı saatlik bir toplantıda — oybirli- Biyle tasdik edilmişti: ferrüat açıklaı Kahire top miştir. Resi a. Arap — Alemini de Nahas Paşa ile Irak hak Heyeti Relsi El Süv eydi Bey görülmektedir anlaşmasının metinleri&redildi Her iki taraf, azınlıklara | Jhi, 10 (YİRS) — Hindistan | ektir. Muha: Gelitir. Ağınlıklara karsı zor kuli edip edilmedikini murakabe etmek Üzere, Mevzou “bahis bölgelere birer | Bakan günderilecektir. vatandaş hakkı tanıyacak Devlet adamı rak Fevzi Çakmak — halk arasında Milli bir kahramanı daha kaybettik Mareşal Fevzi Çakmak, dün sabah maalesef vefat etti Büyük Asker, yarın milli cenaze töreniyle defnedilecek Mareşal Fevzi Çakmak, dün a. bah saat 7,35 de tedavi edilmekte ol- duğu Teşvikiye Sağlık Yurdunda ha: yata gözlerini kapamıştır. Bilindiği Zibi, ikinci prostat — ameliyatından sonra Mareşalin sağlık durumu her Kün biraz daha vahamete doğru git miş, gösterilen bütün ihtimamlara Tağmen bir zatürrle — ihtilâtı. vefatı intaç etmiştir. Hastahanenin verdiği en son ra- pora göre evvelki akşam hararet 39, Dabiz. 100, teneffüs anormaldı. Ma- reşalin eşi ve kızı, koma başladığı andan itibaren başucundan ayrılma- mışlardır. Vefat haberi derhal Vali ve Bele- diye Başkanı Fahreddin Kerim- Gö- kaya bildirilmiştir. — Vali, Teşvikiye Sağlık Yurduna giderek orada bulu- 'nan Bayan Çakmak'a, kızına ve da- madına hükümet adına taziyetlerini sunmuştur. Bilâhare Ordu. Müfettişi Örgeneral — Asım Tinaztepe Sağlık Yurdüna — gelmiş, ordu adına baş sağlığı dilemiştir. Saat 9,30 da, Mareşalin nâşı bir cenaze arabasiyle Nişantaşındaki 109 numaralı apartmana götürülmüştür Cenaze yarın saat 11 de buradan alı: nacak, Beyazıt camiine götürülecek namazı kılındıktan sonra askeri ve resmi cenaze töreni başlıyacaktır. Komaya — girmeden önce yaptığı yasiyeti gereğince, Mareşal, Eyüpte kızının medfun bulunduğu mezarlığa defnedilecek, cenazesine çelenk gön derilmiyecektir. Milli Savunma Bakanı Hüsnü Ça kir, cenaze töreninde bulunmak üze- re dün akşam Ankaradan — hareket etmiştir Ölüm haberi şehirde bir yıldırım süratiyle yayılmış ve birbirine rast layan vatandaşlar baş sağlığı dile- finde bulunmuşlardır. Bu arada İstanbul — Üniversitesi Talebe Birliği, İstanbul Yüksek O- kullar Talebe Birliği, Türk Kültür Ocağı, Türk Gençlik Teşkilâtı başkan- Jikları mühtelif. beyannameler rederek, ölüm gününün neden milit matem günü olarak ilân edilmediğini /e radyonun neden neşriyat yaptı Rinıi sormuşlar. ve teessürlerini bil irmişlerdir Üniversite Diğer — taraftan dün gençleri, Üniversitenin d ili yapmasını talep etmişlerdir. Radyoevinin önünde gençliğin toplantını 21,30 da Üni. Ayrıca dün gece Taksim. Meydanında. toplanan talebe teşekkülleri mensup- Jarından bini mütecaviz. bir. gençlik kütlesi, Radyoevinin önüne gelerek devam etmekte olan neşriyatın iht Tam için kesilmesi hakkında- tezahti. Cumhurbaşkanının beyanatı Cumhurbaşkanı İnönü, — Anadolu Ağansı muhabirine gu beyanatta bu. İrtihalinden derin bir surette müte ir olduk. Mareşal ile birlikte ça le yâdediyoruz. Mühterem nile Siyasal Bilgiler'de Jekan seçimi Mareşal Fevzi Çakmak DA TE Bu millet ile devletin büyük hâdimlerinden biri : F. Çakmak Mareşal Fevzi Çakmak'ı kaybetmiş bulunuyorur. İçimizden bazıları, onu Millet Partisinin fahri genel başkanı ola- rak tebcil edecekler ve bu partide biraktığı boşlukta, aradıkları hac- legâhi bulacaklardır. Bazıları da, ailelerinin, nadir aileye nasip kaybettikleri için derin bir hleran duyacaklardır. lur bir temel direğini pimiz, Mareşalin millet ve dev bulunmaktayız. Merhumun, zaten gŞ bulünan İnsan, bu Çünkü Müli Müca- 1 Hükümetinin Er- Fakat çoğumuz, daha doği det çerçevesi içindeki tarifine baği büyük tarifi budur. Buna göre, aramızdan ayrı millet ile devletin büyük — hâdimlerinden birld dele Türkiyesinin ve Türkiye Büyük Millet Mec Künıharbiyel Ümümiye Reksidir. Bu ne demektir ve bu sıfati ile hu nlekete ne gihi hizmetlerde bulunmuştur, bunu, gazetelerden bi- rinde bilâhara neşredilmiş yahut neşredilmekte olan hâtıralardan takip etmeğe lüzum yoktur. Gazi Mustafa Kemalin büyük nutkunu okumuş kâletin “Zat işleri dalresi”nden değli —de doğrudan döğrüya / Atatürk'ten almak bir pâye hem de küçük politika Ihtiraslarının erişemiyeceği mak demektir. Bizim bildiğimiz, sevdiğimiz ve büyük kahramanlıklar destanının başlıca şahsiyetlerinden biri olarak tanıdığımız. Mareşal Fevzi Çak- bu İdi. Nasil ki, aramızda münakaşa mevzuu olmasına İmkân san da, budür. ı yarın sön İstirahatgâhına tevdi ederken, — elbette ki, 30 A umlupınar sahrs cehennem eden Türk ordularının sevk ve İdaresini üzer Üç büyük İsimden bir tanesi olarak yüdedeceğir. Acımız bundan dolayı büyük ğ N Sovyet idari mekanizmasında buhran hüküm sürüyor Londra, 10 (Nafen) — Devam et-| mekânizmasında, clddi- bir. buhnanın mekte olan sinir harbinin Sovyet Hü-| hüküm sürmekte olduğuna kuvvet- kümetini de gayet müşkül bir dürü- | li bir dölildir. ma- sokmu: 4 belirtilmektedir. | — Kısa bir zaman içinde partinin ile- Bu hüsustaki leri süren Söve | ri gelenleri arasında şiddetli bir tas-) * İşleri Uzmanı Edvard Craneks- | fiyeye başvurulmus olması da parti hayi' € T gazetesinde çıkan | dahilinde - çözülmenin — başladığına; Kizısındı 'et Komünlst Par- | — delil addedilmektedir n tesi ile Sövyet Hü-| — Parti içindeki” çözülmenin muhte- ümetinin ainir h 'n herkesten | Jif ETuplar arasıpdaki rekabetten ve la: zarar görn uklarını be- | hu rekabetin doğurduğu binbir türlü hilelerden ileri geldiği - anlaşılmak- apilmakta | tadır. Sovyet Bolşevik Partisi tefes. .et idari süh yoluna girmiş bulunmaktadır. | İÇ SAYFALARDA İKİNCİ Bize sığınan mülteciler burada nasıl yaşıyorlar ÜÇÜNCÜ Türk dili meselesi Louis Bazin DÖRDÜNCÜ lin, devayı kül değildir Dr. Hüseyin Pektaş BEŞİNCİ Harp sonrası ticaretimiz Faruk A. Sünter D.P.nin îs;Şnb; aday listesi belli oldu Dünkü nüsbamızda C. H. P. P. İstanbul teşkilâtı aday. bildirmiş, D. P. deki tasmif yete ermediği için Demokrat Partinin tam iüstesini verememiş- tik Bugün, yoklama - kurulunda kazanan parti namzetlerinin isim- Jerini veriyoruz. Gensi İdare Ku: Tülu bu isimlerin milletvekili L Mmak gartlarını haiz olup olma: dıklarını tetkik ve tesbit ettikten Sonra neşredecektir. DEP.nin İstanbul teşkilâti nam- zetleri şunlardır: Celâl Bayar, Fuat Köprülü, Ad- 'nan Menderes, Fuat Hulüsi De- Mirelli, Nihat Resat Belger, Sa- 'İamon' Adatto, Senihi — Yürüten, Faruk Nafiz Çamhıbel, Enver A: dakan, Mükerrem Sarol Hüsnü Yaman, Ali İhsan Sabiz, Mithat Tözer, Nazlı Tiabar. Firüzan Te kil, Salih Keçeci, Mithat Denker, Stepan Barın; Sani Yaver, Ahliya Moshos, Örhan Arsal, Fahret Sayimer, C.H.P. Adayları hakkında en son neticeler Şimdi Parti Divanının göstereceği yüzde otuzlar, merakla bekleniyor 10 (Husust muhabirimiz üriyor) — C.H.P. mahalli yokla- kurullarınca tesbit edilen aday- lar arasında bugünkü CAHLP. li mil- letvekillerinden pek çoğu görülme- mektedir. Bu suretle C.H.P. nin yeni listesi mühim nisbette değişiklik ar- zetmektedir. Mevcut milletvekillerinden bazıla- yi önümüzdeki devre için milletveki- H olmak istemediklerini — söyliyerek yoklamalara girmemişlerdir. Söylen- diğine göre partinin faal vazifelerin- de çalışan milletvekillerinden bazılar vi da listenin tutulmasını temin ede- cek mahalli namzetlerin kazanmala- yına imkân birakmak Üzere yokla. malara girmemişler, bu yüzden de *70 nisbetinde —yer almamışlardır. Bunlar merkezce tesbit edilecek o- Jan €t 30 nisbetinde namzetler ara- sında gösterileceklerdir. C. H. P. adayları (devam) Pazar günü yapılan yoklamaların neticeleri — yer yer belliş olmuştur. Yeni gelen neticeleri bildiriyorum: Kırklareli: Yalçın Bilgivar, Züh- tü Akın, Halil Tekin Bucaklı, Yakup Naci Saygın. Kütahya: — Ahmet Yüzbay, Talât Çıni, Hüsnü Kabakçıoğlu, Süleyman Atay, Halil Benli, Asım Simavlı, Sa- lim Alyanak. Ağrı: Salih Türkmen, Ahmet Te- Antalya: Rasih Kaplan, — Kemal Kaya, Doktor Ali Nazım - Köseoğlu, Mustafa Korkut, Veli Şekerel, Burdur: Hüseyin Onan, Hüsnü Ba- Balıkesirin devamı: Mustafa- Ça- kıroğlu, Niyazi Gürer, Cemil Topçu, Esat Baykal, Denizli: Behçet Uz, Hulüsi Oral, Cemil / Çalgüner, — Kâmil Dirilten, Himmet Akın. Kars: Tezer Taşkıran, Veysi Koç: oklu, Sabri Atay, Esat Oktay, Meh- met Bahadır, Abbas Çetin, Lâtif Ak- üzüm. Mardin: Aziz Uras, Kâmil Boran, Hizir Coşkün, — Mehmet Saracoğlu, Şemseddin Ekmen. Trabton: — Faik Ahmet Barutçu, Hasan Saka, Raif Karadeniz, Kemal Evüboğ'lu, Tevfik Koral, Saffet Baş- tüccar, Ali Riza İşil, Ali Sarıalloğlu, Sivas (devam): Hikmet Işık, Ke- mal Çolakoğlu, Manisa (devam). Ali Riza Artunkal, Tekirdağ> Sadi Kıyak, Kenan Ki- ıltan, Ziya Cezaroğlu, Emin Ataç, Şefik — Yurdan,