14 Eylül 1942 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

BAŞMTRARRIRI Ahmet Emin YALMAN Vatan Evi Cağaloğtu, Molla Fenart sokağı: 30 . 32 Yelef. MIS6 - Yelg. VATAN ist Vatan köşesinden : Fazla istihsal için âcil tedbirler - Ziraat Yw..- Fevzi Lütli KARAOSMANOĞLU a) dıilm z mıntakalarda bile bugün w 8. | Nüm topraktan aldığımız — nedir? Hiç bir ârıza basgöstermediği, su basmadığı veya kürak — olmadığı senelerde dahi batı Anadoluda Eze mintakasile Marmara civarlarında. | Afyoa ve Eskişehir ovalarında en fazla bire sekiz buğday, bire on arps ve yujaf, pamuk ekilen yer- lerde de bir dönümden B0 . 100 kilo çikitli pamulb aldığımız — 7a Mman bayram yapıyoruz. Orta Ana. doluda ve diğer yerlerde ise — en çok . bire beş bizi sevindirecek b' haldir. Diğer mahsullere — gelince bunlar yer yer dalma çiftçiyi üze ve ezen şeylerdir. Bağ mıntakasın. da bağların çoğalmasına — rağmen üzüm istihsali o hâle geldi ki be, Cihk bugün bir yük, bir. belldir. Topraktan süt, et şeklinde bilva Sıta aldiğimiz mahsüllere — gelirce | bu daha memacak ve düsündüre. | cek haldedir. Evvelce bir. koyun bir mevsimde vasati 40 . S0 Kü #üt verirdi. Nişta şonunda Haörel terdi KastbA satıları kuzuların 15 .20 tutardı. Bugün vasati 30 ktlo süt alıyoruz ve kuzular ise 10 2 12 kilo z9r geliyor. Sıj miz İse bütün bütün - perişandır. çok yerde çifiliklerde veya köylerde çiftiğin veya köyün başa ceza bir çeşldi haline düştü. Bütün | bunların sebebi nedir? Türk — kö-| yünde, Türkiye ziraatinde bic in. Giras mı var, Türk çifiçisi topra.| #mdan koplu mu? Hayır. Ne in. diras var, ne de biz toprağımızdan usandık. Yalnız elimizde olmayan birçök sebeplerle bozulmuş — olan| düzenl yerire- getiremiyoruz — ve kırılan gayretimizi bir türlü top. layamiyoruz. e İşi. Evet nedense birçok Amiller yü- Tünden köy ve zirtat düzeni bo- züldu. gayret kırildi. Fakat © eski idealimiz, ateşimiz ve Türk köylü- | sünün © en azla germüyesi ktip kuvveti yerinde duruyor. O mManevt sermayeyi hiç bir şey tü- ketemedi. o kâlp kuvvetini ne yıl. larin gertliği ve nankörlüğü, —re| köylünün her merhale ve devirde | Atan ve millet kaygularına düşüp işinden ayrılmâsı hiç bir mâni, hiç bir ıstırap körletemedi. zaytilata- madı. Yalnız ve yalnız düzen alt. at oldu... bu kadar,.. Pakat bu düzensizlik bugünkü büyük ham- leye rağmen işi öyle bir ölü nok. faya getirdi ki tıpki bir makinenin Zrankının #noktal meyyite» de kal. Mâsi gibi oldu. Bir yardım, bir do- kunma nası! bir türlü dönemeye' Ve fakat muharrik kuvvete de tâbi | ©lmak zorunda kalan makineyi ve | Çarkı birdenbire döndürmeğe kâfi Zelirse iyi bir todbir, sağlam fakat kırmayan ve hürriyeti — almayan, Bilâktiş idoale ve tatiı ihtiraza doğ: Tu koşdurtan bir nizam, bir. yar- | dim, bir elle dokunma Türk çift. Çisini tekrar- olanca hizile ©, daha iyiye ve dsha çoğa Koşturur. leri doğru * 'Türk çiftçiliğinin düzeni vvelki Büyük Harp afetile be- | Fâber ve bözuldu. Vakıâ bu düzen arden evvel del tam bir düzen ve maku! verimli Bir örnek değildi. Fakat ne cisa Mükemmel olmamakla — berabe bugürkünden daha iyi idi. Fakat © zoman ve ondan sorra Türk er- keği topyekün vatan müdafsusına | koştuğu zaman kadına veya çocu- BK biraktığı vi, köye döndüğü! Zaman eksik buldi Bir zaman fönra da birçok Artealarla geç dirmeyen ve heves ettirmey bir İf haline düşen ziraati yine ve en tük © çocukça ve kadinca gayrat. le devam ettirmekten fuzlasr Tamağa heves etmedi, İşte onu için bugünkü riraâtimiz köy erke. #inin deği köy kadtatnm ve eovcm. Bürun başaracağı kadardır. S'mdi #ik iş bu düzeni bi erkek düzeni Ve işt haline getirm ktir bu yapılabilir. O zaman & den ve tarladân ayrılan erkeğ'n Yerinde iş alan kadın ve çocuk * Muhstaralı yıllardkl ancak günü : TÜne ve ancak şöyle böyle ken- Beçimini düşünmeğe; mecburdu. Hsssen gücü de © keder vordu. Birçok çiftelik usu! bilhas. ondan sonra Berha İçmuharebeler elân devam etmektedi Pozartesi 14 EYLÜL 1942 |Y.ı 3 — Sayı: 698 DO0 | Çın kıt'aları Kupang'ı geri aldı Çinde yirmi milyon asker, ya cephede yo cephe gerisinde k:lımdı bu!unuyor Çunking. 13 (A A.) — Cepheden buraya gelen bir telgrafla — bildiril diğine güre. — Çin tleri — Kinh. 10 kila: metre kadar gar. binde bulunan Ku- pang'i geri almiş: Jardır. Bü — şehir Çin — katalarının cepheden — yaj ları bir tasrruz Beticesinde 9 ey- iülde geri zinmiy- tr, Kupang Çe- kiang — eyaletinin siratejik Şimendi. fer hattı üzerinde bulunmaktadır. Tokyo'yu bi bardıman — etmek Üzere burudan tayyarelerin yola ç- lüzümlü insan kaynaklarına hiç do- karıl mümkündür. |kunmadan daha beş Sene mütemadi İN asker kaynakları #ürette harp edecek lasanı vardır. Çunking. 13 (ALA.) — Çin harbiye | Bugün, on milyon yeni asker ve aynı nazırlığı yüksek memurlarından Ce- sayıda gönülki faal hizmet yapmak ral Kank-Tre-Yuen'nin bildirdiğine Üzere y cepheye gönderilmiş veyahut göre, Çin'in ziraat ve sadayi için talim etmekte bulunmuştur. Malta adasına Lavalin siyasi nişan vertildi || görüşmeleri Malta, 18 (ALA.) — Büyük Vichy, 19 (ALA.) — M. Laval, Britanya krahı tarafından kahra- dün birbiri ardına —Alman baş- ma; lalta adasına verilen kızıl- konsolesu M. Nivon Nidda”, haç nişanının verilmesine ait me- | | merikan maslahatçüzarı M. Tuç- Tasim bu sabah yapılmıştır. Mah | | Ki bahriye devlet sekreleri Au- *a yalisi Gört, nişanı mahkeme | (| pan, devlet sekreteri — Amlral reisi George Borg'a vermiştir. Flator'u kabul etmiştir. Vekiline açık mektup - Çin kuvvetleri başxumantunı Mareşal Çan-Kay-Şek A AAA AA Barentz kıyılarına Rus ihraç teşebbüsü Moskova, 13 (AÂ) — Reüter akın karşısında şaşırmıştır. Rus Bi- Ağansının husust muhabiri bildiriyor: lâhendazları süngü hücumu ile Alman Rus silâhendazları “Barentz deniği ni almışlardır. 200 düşman kıyısltın bir tarafına asker çıkarma g dürülmüş, Dir çok esli gti hareketinde bulunmuşlardır. Burada | ÖÜLTÜlMüR. bir. cok esr alınmıştır. Büyük ve küçük çapta 10 top tahrip edilmiştir. Bu hareketler — hakkında henüz tasilât yo Cenup Pasifikte Buna tayyare meydanı bombalandı Melburn, 13 (A-A.) — Müttelikle meydanına yırmı ton bomba rin Pazifik'in cenp batızındak ni oldukları bildirimektodir. Düye mi karargâhlarının tebliginde, m Tde tahrip ei miş. uçaklarımnın (Devamı: Sa, 8; SÜ, 4 de) «» sipe Çıkarma h tasile — yapdn eketi töpçekerler vası- afır. Düşman bu âni dur, tayı Hd Lan te- Buna fik barnbardman Fenerbahçe - Süfeymaniye maçının heyecanlı hir safhası Fenerbahçe kongresi SNeleri bu vüzden ihmala uğrıd zuldu. Köye dönen erkek de| (Devamı Sa. 4, Sük £ de) (— |İdare keyeti reis'iğize yine Beşvekilimiz seçildi (Yazısı öçüncü sayfamızdadır) VATAN İanda | MENFAATINİZ VATAN'ın Küçük ilânlarını GĞRUYA DOĞRU - EĞRİYE EĞİ Salı günleri 4cü sayfamızda okumaktır. At'antikte bir muharebe Çörçil'le O, insan şeklini almış bü bir milli kuvvettir Çanokkoaleden, Atatürk'ten hayranlıkla bahseden ; İngiltere Başvekili dedi — Büyük adamdı. E'ini sıkmak Frsatını bulamadı ğıma müfeessirim. örüşürken | Hcaret 8 harp gemisi batırmışlar Birlin, 13 (AA) — A Jart başkumandanlığı bildiri Atman denizaltıları şidde rebeler sonunda. topyekân tonilâtoluk 18 gemi — batırmışlardır. | Bu gemilerin batırıdığı yerler ara-| Saint Laurent nehri, Kanada kiyısi Atantik denizi ve| Afrika sahili yakınları Bir başka gemi de torpillenmiştir. Şu anda, Atlantikte Büyük mik- yasta bir Kü etmekti Vit rildiğine g 24 msalle tokırmışlarlır. BulgarHarbi- ye Nazırının beyanatı M, 13 (AA.) ekseriyet! toplantılar: sinde beyanatta bulunan zi müsellâh talim ve techizat bakımımdan mü kemmel olduklarını ve korkmadan her ihtimale karşı koyacak bir halde bulunduklarını söylemiş ve şiddetle | mizl « alkışlanmıştır. İ açıkları, vardır. Ahmet Emin YALMAN Yazan : ondra, 13 (Raşmuharririmiz. den telsizle) — Bugün ingiliz 13 (AA.) — Berlinden bildi- | başvekili ile tanışıp konuştuk. Tarolla Vardığım kanaat — şuduür; Çörçil, $ harp gemisi İnsan şeklini almış bütün bir. mülli İkuvvettir. Yaşı yöktür; obedi. genç- |tir. Gözlerinde röntgen taşır: İnsan- Darın, — hâdiseterin - İçyüzünü görür; her şeyi kolaylıkla — tarihi ölçülere vurur. Kurmay subayımı tam hesap. h görüşlle şairin hayalini, hasşaslı. Kum birleştirir. Avam Kamarasındaki hususl oda- ü önüne vardığımız zaman henüz Loplantı salonundan gelmemişti. Ora. da nütük veriyordu. Uzun koridordan bize doğru ilerilediği zaman, kı dir İyi tanıtı hissini duy O. bütün işç her gün bizimle bu Tuşmak imiş gibi bir tavırla/ elleri- Bizi kark işi arasında bir (Devamı Sa, 3 Xü, 7 de) W e. Alma; son ticaret Parlâmento harbiye na- kuvvetlerinin Bulgar ağranda meşhür püresa olduğu halde Londra izerindeki hava Barekâtını takip ediyor f——'—_——' va | Rusyada çok çetin muharebeler KA atlEr ö aP imeN SAai ada bi UA eai Alman askerleri, Stalingradın ? Ruslar, Stalingratta meskün cenup kısmına girdiler — $bir yeribırakmak zorunda kaldı Stalingradın şimalinde mühim?; Karadeniz donanması Kızıl bir Sovyet grupu çevrildi ordu ile işbirliği yapıyor Bütün bu taarruzlar Moskova; 13 (ALA.) — Reuter| ülmüş ve dü, *P- |ajansının Moskovadaki hususl mu- ra uğratılmıştır. ÇUA İN aa aai Völkef cephesinde hücum kıtaları-| — Stalingrüdıin garbloda — bir samt bulunan Sövyet Sakerlerinin teşilm z tarafından — yapılan şiddetli bir| blle durmadan iki muharip taref olmamasını tavsiye etmektedir. Al, teşehbüs neticesinde bir çok Sovyet ta büyük tank ve tayyare teşkil | manların Sovyet mevzilerinde hu- mevzileri tahrip ve bir düşman ta-|letinin işiirak ettiği 10 — 12 kadar | süle getirmeğe muvaffak oldukları burü yök edilmiştir. muharebe vermişlerdir. — Her; ka-| çıkınt; daha şimdide (Devanıı: Sa, 3, Sü. İriş toprak pek büyük bir. thatla| kâmları v u" ve siper Viıki' Bağda*,ia toplarile takviye edilmiş bir tahkem Nnoktalar gsistemi |İle VÇİİE müdalsa edilmektedir. Irak Kral Naibi, sarayda bir ziyafet verdi müstalikem noktalara day Röyter, İraka Amerika harp malzemesinin Himler gittikçe artan bir mikdarda ak'ığını bildiriyor Bağdat, 13 (AA) — Reuter: — |Nuri Paşa, Vilkle'yi hava meygta.|Bombalanan Almaz Weüdel Vilkie, Lrak hükümetinin | nıda karşılamiştır. Karşıleyieilar h J Ve misafiri olarak Bağdata gelmiştir. arasında yüksek devlet n sehirlerini geze Vilkle'yi buraya dört motörlü bir | İngiliz etçiliği memurlar, Löndra: 15 (Raâyo) -— Almaa ği Amerikan bamba uçağı getirmiştir. | valisi, ordu ve hava kuvve tapo şefi Himmler, batı Almınyada Uçağın indiği hava weydan; Ame- | messt'leri de bulunuya Tagiliz akınlarına uğrayan şehirleri rikan ve İrak bayrakları İle süs-| —Hava meyda ziyaret etmiştir Himmler'in maksadı, T:.giliz havs miş bulunuyordu. Bir aski sekaklarda Bkınlarından fazla müteessir olduğu Vük'e'ye selâm düri keri bando iki memleketin alkışlanmıştır. Vi | ARlaşılar Alman halkıma biâneviya 87 Sö. 1 de) // marşlârinı çalım İrak Başveki İtını y Berlin, 13 (AA) — Alman ördü. darı başkamandanlığının tebliği Terek nehri üzerinde Alman kıta- arı kale şeklinde yapılmış olan düşe n bir kaç mevzlini yarm gert ,püs-) nan büyük kay yapılan çarpışmalara sahne olmak. tadır. Kızılorduya. verilen emirler elinde bir tek mermi veya bomba ma: dır. Stalingraâ önünde hücum kıtalar Mi düşmanın iaath mukavemetine Tağmen çarpışarak bir çok muhare- be tesislerini hücumla Zaptettikten sonra şehrin cenup kısmına girmiş- lerdir. Ha up | ğ Yaşkiller 'kata drlmranun tul cadelesine Iştirak ederek yehri gece ve gündüz. bombalamıy'ar ve geniş yangınlar Çıkarmışlardır. Rjev bölgesinde dürman muhteli? mahallerden yeniden taarruz ötmlş- H_eryo sahra ” istih- 2; de) )4 bavı küvvetlerimize me: Bu N JAL |manlar açılan gediği zori ımlk mak ©e pek dar olan bu kesimde pi, yade ve tank küvvetleri tahşit at. mektedirler. Almanların kayıplar; (Devamı: Sa, 3, Sü, 3; de) zz Lejyon Donör nışanını geri verdi Londra, gelen nemurları, | 18 (Raâyoj KWranaadan | Fransa mebus- dar meclisi eski reisi Heryo, Vişi hü- kümeti tarafından Rusya cephesinde ölen iki Fransız aübayına vefatların. dü Donör nişahi veril cr BönrA Lejyol L " bilde bulu halk tarı zeVanu: liğinden nişi u Ükseltmektir. Beykor - İstanbulspor karşılaşmasından bir safha Lig maçları başladı Günün galip'eri F. Bahçe, G. Saray ve Vefadı” (Yazısı üçüncü sayfamızdadır)