23 Ocak 1942 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

BAŞMUHARRİRİ Ahmet Emin YALMA VATAN EVİ Cağsloğlu, Molla Fenari Sokak 30 - 32 Telef. 24136 , Telg. VATAN İst. meşler: fiatına kilçda 62 ve kristal şeker — Perakı Bugün ser Ankara, 19 (AA.) — Başvekâletler 1 — 38104? cuma sabalımdan itiharen küp şeker 45 kuruş cammedilmiş veşeker satışına münaade o. ende salışlarda, azamı satış P: Kilodur. Teptancılar satışlarını ancak şeker Hicare. CUMA 23 2 ncikânun 1942 Yıl : 2 — Sayı : 464 Şeker satışı best bırakıldı tebliğ edil- | let dalre ve müc: Hiatma da - kileda bir lanmıya mecbur satamazlar. tile meşgul olanlarla şekeri imalâtında iptidai mad- de olarak kullanan hakiki ve hükmi şahıslara ve dev- ümumi veya menafli umumiyeye hüdim mücssenele- ve yapabilirler. Şu kadar ki, bunlar da toplan aldık- ları şekerleri yalaız kendi iş ve Kesme şekere kiloda 62, toz şekere de kiloda 45 kuruş zam yapıldı Perakende satışlarda 1 kilodan fazla şeker verilmeyecek seeselerine, mektep, hastahane gibi ihtiyaçlarında kuk- olup başkalarına devredemezler ve Harp ekonomisine doğru Geçen harp zamanıma nis- betle çok ileride olduğumuz taraflar çoktar. Bugünkü noksanlarımız prensiple de- Kü, — üsüldedir. Yazan: üyük Millet ıucııı:um hu; d bir encümeni, Mi ::ıuıınıl kanununda hü- kümetin hazırladığı esşaslı tdilleri tetkik elmekle mesguldür. . Gelca haberlerden anlaşılıyor ki hüküme- tin ve Moelisin bu tadillerdeki ha- reket noktaları, en doğru ve dü- rüst prensiplerdir. Umumi menfa. atten başka hiçbir ölçü tanınmıya- gak, şahıs ve zümre menfaatine yor verilmiyecek, bir kısım vatândaş. ların sıkıntisini kendi hesaplarına vurgun vesilesi yapanlara BÖZ y tırılapyacak, —harp . kârlârından vergi alınacak, istihsal ve nakliya işleri plânlı bir suretle ÇEV rüfc’e';r vatandaşın östündeki yükün hafif- lemesine ve buhran zamanına Si* R İları iduğu kadar yüklerin mümkün ©! a müsavi surette taşınmasına ÇAlışı- lacak... Hükümetin koyduğu ruh ve tu! selâ geçen harp z tarzı karşılaştırılaca! tikümette çok yal alı kür. Geçmiş günlerin unutulur, tek tük iyi 3A sivriltilir. ve İle Geçen . harbin iktıadi İşlerinde tamamile keyfi bir İsmall Hakkı paşa idaresi vardı. Bu gidişe kArgi bir Kâra Kemal idaresi kurulmus- fu ki Kara Kemalin kendi ölçüle. rine göre idenlişt olmasına, bazi faydalı işler yapmasına ve bir kı- sam fedakâr ruhlu adamları da et- rafına toplıyarak teşkl'ât kurmus olmasına rağmen bu idare de la- mümile keyfi ve başı bozuktü Bundan başka İsmall Hakkı paşt ile Kara Kemalin idareleri arasın- da devamlı bir harp ve husumet hali vardi. — Vurgünculüğa — karşı mücadele göyle dursun, bazı yüra- ni zengin etmek — işine «bir Türk zengin sınıfı yetiştirmek» adı al. tında ödets milli ve meşru bir şe- kil vermişti. Bulgur krallarını, un krallarını, güya umuml menfaat iddinsile kurulan başı bozuk teş- kilât; âdeta kendi eliyle yetiştir. mişti. Vagon ve koli ticaretinde Uumum! menfaat bakımından hiçbir gıra yoktu. Bunlar hatır, gönül ve hüsusi menfaat osası Üzerine aTpa- hik gibi tevzi ediliyor ve halkta de- rin bir hoşnutsuzluk uyaândırıyor- dü.- Mesul bir iaşe neztreti neden sonta kuruldu. Geçen harbin iktı- sadi faaliyetlerine ait biricik tatlı hatıra, Kızılayın dürüst ve verim. N üsüllerle çalışarak bir çok böş- Tukları doldurmasıdır. - Kızılayın ortaya koyduğu varlık, resmi İş- lerdeki âciz ve bozukluk manzara. ginin — uyandırdığı fena — tesirleri azaltmıya hizmet etmiş ve İyi usul. derle çalışmıya İmkân — bulünct Türk milletinin neler yapmıya ka- dir olduğunun canlı bir örneğin! ortaya koymuştur. Böylece de mil. letin kendine olan itimadım yük- seltmiye yaramıştır. Harp zamanına ait Iktisadi işle- rin idaresinde buyün düne nisbet. le kaydedebileceğimiz monfaatler sanlardır; 1 — Hükümet, umum! menfaat osasına sadıktır, hattâ buna titiz- İik ve tasssup derecesinde bağlı- dır. (Devamı Sa: 3, üi 4 de) em> bu işlerde ortaya ttuğu yolla me- daki idare k olursa iyi İse miz görü- tena tarafları tarafları Var- sürülür. Ahmet Emin YALMAN | Sabık Amerika Elçisi dikkate değ Ankara, 22 (AA) — B büyük elçisi M Mac Murra Şaya yol açmış bulunan de Aşağıdaki metni bildirmek Nevyork: Sabık Ankara Mac Murray, Baltimore Sı 'Türkiyenin, eğer Almanya şinda çarpışacağını söylem Türkler, demiştir, doğ: Zözetmeği fevkalâde arzu Türkiyeye harbin dışında dölayı Türklerin Almanları vakki etmeleri icap eyliyor: dum gördüklerini pek iyi b ederlerse Türkler çarpışaca garpışacaklardır. Türkler, in Türkiye hakkında ler beyanatı : Türkler, zorlanmağa müsaade etmiyecekler irleşik devletlerin sabik — Ankara y'in oldukça şiddetli bir münakı meçi hakkında Britanova — ajansı tedir; büyük eiçisi M Jobn Antwerp n gazetesine verdiği bir demeçte, zorlarsa, mütlefiklerin — yanıba- iştir. lan doğruya kendi menfaatlerini etmektedirler. Bu meufaatler iso, kalmağı tavsiye ediyor. gücendirebilecek — herşeyden te- Fakat Türkler, İngiltereden yar. iliyorlar. Eğer —Almanlar, mecbur, klar ve İngilterenin yanıbtşında zorlanmağa müsaade etmiyecekler (Devamı Sa: 3 ü Bundan || e) — || VATA «DOĞRUYA DOĞRU - İĞRİYE İĞRİ » Fiyatı Buğün 2 nol sayfamızda Ölçü meselesi 5 Kuruş Behçet Kemal Çağlar YAZAN: Kurtuluş faciasının Rus -Japon münasebetleri Tojo diyor ki : imal meselesi hiç bir. zaman azımsanmamalıdır 'Tokyo, 22 (AA) — General To-| Ho, Bövyetlerle müzimsebet meselesine deir, Kort Kodama tanafından ya- palan bir istizaha cevap olarak de- miştir kiz Şiml meselesi adı verilen şeyin Ö- BeMi, hiçbir zaman azımsanmamak Mazımdır. Zira, şu sırada müşterek İretah sahasının tesisi işini muvaf- | fakıyetle yürütmekteyiz. Hükümet, Übu meliye Vütün dikkatini hanret. |miştir. Şu ciheti bilmeniz faydalı o- lür: Şimal, hiçbir. zaman küzü el- den birakmamıştır. Şimdilik bu iâ- İtikamette bu hususta bir endişe mev İauwu mevcut değidir. Tojo, şu sözleri İMve etmiştir. | Mançuüke şimal hüdutlarında bek- | İüyen imparatortul leri salırm Taltınada 20 teroci soğuklara rağmen mütemadiyen ma | nevralar yapıyorlar. | PASİFİKTE Japonlar Avustralyaya taarruza hazır eni Gineya bir ihraç hareketi bekleniyor Melbürne, 22 (AA.) — Avus- tealya Hava Nazıri Drakeford, Ja- ponların Avustralya kıtasına kar- $ üsler elde etmek maksadile bu. gün Yeni Gineye asker çıkarma İhareketine teşebbüslerinin beklen- giğini bildirmiştir. Yeni Gineye asker çıkarılacak Melburne, 32 (A-A.) — Başvekil M. Kürtin, buzün şöyle demiştir. Avustralyâya karşı harp tehdidi gömdi daha yakın, daha açık Hörülmedik derecede daha — öldı İrücü bir hal almıştır. - Rabsul'a karşı yapılan taarruzun Avustrat. ya için hayat! ve âcil bir tohdir olduğunu #nlamayanlar hakikat. İlerin manasını kaybetmiş olanlar dır. Batanga yarımadasında Moron şehri işgal odüldi A KA e a gaa SSEE darı, B saat süren şiddetli bir çar- pışmadan sonra bugün Olongapo ax- keri limanmma 8 kilometre mesafedeki Batanga yarım adasınım garp sahilin de Moron şehrini işgal etmişlerdir. Malüm olduğu üzere Olangapo, bir müddet evvel Japonlar tarafından ganmer işgal- edilmiş Idi. Zaponlar yıldırım süratile Singapura |C& müzakere edilmek şartile' fiilen | yürüyorlar | Tekye, 22 (AA) — , Maleayanın batı sahillerinde İerliyen Japonlar, dar ve yil- n mevzilerini yarmışi ::ı:::ıurıuu Singapura yürümlüş- lerdir. 'Tohar Dolf merkesinde düş- man hâlâ inatla mukavemete devem ediyor. Singapura büyük miktarda hava taarruzu yapılmıştır. Tokyo, 32 (A<A.) — Malezya cep- heninden gelen haberlere göre Muar Behrini cenup istikametinde aşan Ja> (Devamı Sa. 3, Sü. 4 de) ek> ©. Huit Amerikanın tesanüdü Bütün Amerika | hükümetleri M hverle müncasebetini kesiyor Münasebetlerin tekrar N başlamasına ancak ittifakla karar verilecek Rio.de-Janeciro, 22 (A-A.) — A- merika milletlerinin müşterek ha- |feketlerine esas teşkil eden re » bir vesikâ neşredilmiştir. Bu vesika Arjantin tarafından — resmen — ve Şili tarafından da Şili hükümetin. |kabul edilmiştir. Madde: 1 — Amerika cümhurl- yetleri, Ametikalı olmayan — bir memleket — tarafından — yapılarak taarruzu bütün Amerika " cümhüri- yetlerinin hepsine yapılmış — saya- çaklarını bir defa daha teyit eder. ler. Böyle bir taarruz hareketi |Amerika istiklâline ve hürriyeti. me tecavüz teşkil edecektir. Madde: 2 — Amerika cumhüri. yetleri, tecavüzün Amerika kita- sına olan tesirleri tamamen orta. (Devamı Sa. 3, Sâ. 3 de) (—) ve | Bulgar gazsteleri halkı harbe hazırlıyorlar Zafer Bu'caristanın harbe girmesi!le elde edilecekmiş | Ankara, (29 Radyo Gazetesi) — Volnisky Vesti güzetesi «lna- | miyoruzs haşlığı #ltindaki ma- | kalede Bulgar halkımın, miühve- rin zaferme — İnaadığı, Allalım Bânlati için mücadele edenlere yardım edeceğine, mihverin yar- dimile Bulgariarın mllli ideal- lerine — kavuştuklarım, — mihver zaferinin yakın — olduğunu, ve Balgarların daha fedakârlıkla. ra hazır olmalarını, bu. zafer Bulguristanın — harbe girmesiln daha seri bir surette elde edile- ceğini, Bulgar milletinin ancak bundan sanra — rahat ödeceğini | yazıyor. | Bulgar gazeteleri sulhe bağlı- hk sözlerini değiştirerek halkı harbe hazırlamaktadırlar. Amerikada Hükümete hudutsuz bir hak veriliyor Vaşington, 22 (AA) — —Ayan Meclisi adliye encümeni müli mü- dafsaya lüzümlu her nevi malzemeyi müsadere için hükümete fillen hu- dutsüz bir hak veren harp salâhi- yetleri vesikazını ittifakla kabul et- miştir. dar şiddetii (7 Todümişti heyecanlı hikâyesi Bir korkulu rüyaya benziyen faciaya ait tafsilât (Kurtuluş £ nasil — oldu, denizin pençesinden otuz altı va- tandaş nasıl kurtuldu, Marmara adasının meskün he nasil küvuştular? Bunun tüyleri ürper- ten hikâyesini vapurdaki Kızılay delegesi Feridun Demokan — bize anlattı. R. Feridun eski bir gaze- teeidir. Faelayı bütün heyecanile duymuş ve en canlı bir. şekilde r. Anlatlığı hikâ yen arkadaşımız, pek - ço defa'ar not almağı unutmuş, açık ağızla dinlemeye dalmıştır. * Sözü Feridim Demakana bırakıyoruz.1 Banâ bütün faciüyı Aanlat di- yörsünez. Ben kendim henüz emin değilim: Acaba çok haeyecanlı bir korkulu rüya m; gördüm, yoksa otuz beş vatandaşla beraber bu macera eldden bâşımdan geçti mi? Vapurumuz pazartesi günü nor« nal şartlar içinde tam yedide ha- reket etti. İlk aksi'ik ilmande du. Yahudi muhacirlerle dolu o- larak Romanyadan gelen — şilepe bindirmek tehlikesini geçirdik. Bu ırada Hirumuz sigâra uzanacak kadar şilepe yaklaşmıştı. Müthiş bir sarsıntı Marmaröya çıkar çıkmaz salın- tı başladı. Marmâra için norms! sayılacak bir fırtına vardı. —Yes mekten se ttık. Sabahın' sa- at dördünde müthiş bir sarsıntı ile yataklarımızdan — fırladık. Uykü sersemliği o derecede idi ki nere- de olduğumuzu birdenbire kestire. medim. Acaba Adalar denizinde miydik? Serseri bir mayine ml çarpmışlık? Pakat intilâk filân yoktu. Marmarada — olduğumuzu hatırlayıncaya kadar saniyeler geç t ÖO zaman ihtimallerin karaya oturmaktan veya başka bir gemi ye çarpmaktan ibaret olduğu şim- şek gibi hatırımdan geçti. Düdük sesleri devam ediyordu. Bir taraf. lan da gu sözler duyuluyordu. — Batıyoruz, çabuk — sandalla. Sarsıntı devam ediyordu. pek yaklaşıldıktan sonra - gi birdenbire tam tornistan tı. Sarsıntı bu manevra- İ gelmişti. Güverte mahşer halinde Sast üçü clli beş dakika geçi- yordu çirdim. Çanta ve dosyama s: dim. Üzerimdeki palto, pantalon ve iskarpinin h: seniz size bütün bu korkulu anlat. mağa kâfldi.r Güverteye — fırladığım elektrikler yaniyordu. Müthiş bir fırtına vardı. Dalgelar - hordaya kadar zeliyordu. Sandallar mâyna Güvertede mahşer hati Her Kafadan bir sex geliyo bird düdüğünü To'âş krasın Ka: rüya; zaman vardı. sâvari rüyordı araya: fırlaya vallı öttti üğünü te pözma İle da eksik Za eğum ayaklar altında Vapurda kazaya kur- güv değtil kö dolaşıyordu ban giden iki can, köpekle kedi- miz o'muştur. Üzstüme geçirebildiğimi ge- |7 Feridun Batar, Kurtulaş vapurunun güvertesinde: süvari Rulvan, Kuzday delegesi Fi tan Mehme ANLATAN Demokan idun Demokan, ikinci kaptan Nazm, delege Salm, çarkıçı başı 'Tahsin. Feriden Demekan hai edilen sandal — dal. cü kaplan yan tar İtan bir bot indirfidiğini söyliyerek |beni öraya çağırdı. - Karanlıkta avazı çıktığı kâdar bağırarak ge- mici Yusufa vapura yaklaşması ! söylüyordu. Sandal bir türlü yak- Jaşamıyordu. E'lmde evrak — çan. tası, geminin bardasından kendimi sandala attım. Üçüncü kaptan, ben iki gemici arasında İgırsınmağa b «Sandal delindi, Bir kaç gemici Yusuf ferya — Sandal detindi, batıyoruz. — Küreklere çabuk yapış! diye bağırdık. Geminin kıç tarafını dönerken (Devamı Sa, 3; Sü, 5 de) —— ve dalga batıyorun'u kürek gultandıktan son. etti ü abyoruz, Türkiyede oturan Ingilizler Röyter yalanlıyor İngilizlerin bir ay zarfında Türkiyeyi terketmelerine dairi haber asılsızdır Londra, 22 (AA) — Beu- lter'in diplomatik muhabiri ya. ziyor İngiliz tebtasınin Türkiyeyi içinde terk emrini al. a dair Mihver kay- indan ortaya ati- bir ay mış lan gayimlar Jamamile yalan. dır. Hakikst şudur ki ayları danberi İngiliz hükümeti, muh temel olarak nazik şartlar kan- disini gösterebileceği için, hu- gusi meşkuliyeti olmadan Tür- kiyode oturan İngilizleri, bu memleketi terke ikna etmeğe lışmaktadır. Umümi bir ih- apıldığı; Ve yahut son Za- & tar manlarda hususl tedbirler lındığı hissini veren haberler, tamamile asılazdır. mesut bir hâdise olmuş. arkadaşımız Mitat Perin ile Bayan Şehdane Beyoğlu nikâh memurluğunda yapılmıştır. (Vataa), yazı, — terip ve fabı ailesi, genç çifle dirlik ve saadet diterler. vörü eei ae öi