23 Ocak 1942 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

İt l llae Bdt dr üi İK 5 Bni Te b e ZL RS £ | yisi 3 Kuru 23 Ikincikânun 1942 CUMA YIL: 25 * SAYI: 3620 İdere evi: Ankara C. Vakıt Yarda Telefon: İdare (M370), Yazı (21418) —— Tei tstanbul Vakrt—Posta kutususte ——— — ———”: — Bir 'aylık blânço | Yazan: Sadri Ertem teğlöm Birliği kongresinde gaze- n Tin türkte davasını hbızlandır- Saları murahhasların İçten gelen ittirastı 'T.—'k yardımı ile bugün “raylık başarılarınım bilânçosunu Yapabilecek bir hal almıştır. Ulas güzetesi ve Anadolu Ajan- Markadaşların yardımı ile 90 ke- :"—Iı türkçe karşılığım bulmuş- Sr. Ba doksan kelimenin dolsanı t Ttunacaktır, dile mal olacak- demek — şüphesi n tlümkün ALE .ıplîe iz — bugünder Fakat bazı kelimeler istisna “dllecek olursa karşılıkların yüzde döksani İmsana ana dilin samimi, 'lik havasını vermettedir. * Doksan kelimenin türkçe karşı- ':*' Bazı istlanalarla sosyal dava- ada — hareketlerde, dil işlerinde, şebiyat meselelerinde fren vazi- EsİNİ Kören Frenklerin bonsuns, 4 münevverlerinin “aklıse- Üm,, dedikleri ölçüye -uygun gel Mektedir, i Türkçomize “sağ duyu,, adıyla Z3iren bu methim sosyal hareketle- ÇZ başmda bulunsn insanlar tara- Mdan - hişsedilmedikçe toplaluğa hitap etmek, onun İsteklerini dile Setirmek mümkün değildir. Hakikat halini alan en aşırı inkı- Hplarda bile bir “sağ dayu,, mev- Oüfsa 6 yaşamak — imkünmı bulur. ÇSağ duyu,, bir cemiyetin âdeta Sulür altı,, dir, Bu şuur allını keş- feden yani onu bir kelime ile ade eden, bir hareetle ulzamlandıran İNsan fopluluğu kendi urzusunu ka- İml ettirmiş gibi görünürse de ha- kikatte 6 sösyetenin — İhtiyacmı ifade etmişlir. Kiydiği, yeni harfleri kabul *Cİği zün milletin sağ duyusunu Tabzından yakalamıştı. Bütün tarih boyunca, inlalâp ya- ban memleketlerin muvaffakryot. leri kütlenin sağ duyusile birleşti. Ü, hareketler sağ dayunun ifadesi Oiduğu zaman muvaffak olmuştur, Kaybaolan, silinen sosyal hare- t Bağ duyudan uzaklaşıp hir kendi arzuları halini aldığı Taman her şey mahyolmuştur, Bizim dil tarihimizde de bu sağ “UYUYA uyanı ve aykırı kalan hare- Tasıl görmek — müm """"ı.-ı dü_hnı K üm Buna bir çok misaller — balmak . Dilde sağ duy :“—l-ıı Küzel örnedi Tmlerin,, açtığı çığır verm bir dilekleri idi, bu dilek | Atatürk şapkayı | V AAT ND TTT ADAĞ || Türkiye hakkında iddetli münakaşalara yol açan Mak Murey'ın demeci Demeçden alar: ea aa eesesensersanesserenAc. Türk ordusunun sağlam bir ananesi vardır. * Almanlar mecbur ederse Türkler İngilterenin yanıbaşında - çarpışacaklar.. *Türkler tehdix edilirlerse çarpışacaklardır. Ankara, 27 (X) — — Birleşik devletlerin-sabıik Aakara büyük el- çisi'Mak Murey'in oldukça şiddet li bir:münakaşaya ' yol'açmış bülu- nan 'demeci hakkında Britanovaya- jansı aşağıdaki metni ” bildirmek- tedir: BU Mukabil - |Sovyetler taarruzlar Muvatfakiyetle devamediyor Berlin, orduları: bağ masadan — kalkarak geçtiler (AAJ — Mojaisk'in işgalinden 'sorıra Sövyetlez geniş öl. n | güde-yenlbir tanrruza girismişter İlmocu , gölü ; kıyıların a | rodhederi (Devamı Sa, 2 Sü, 1 de, 1 etmeki tarafından dağıtılacak " O zamandanberi sağ dayı türkçe | Yi güzelleştirmekte ve kötü tecrü- Mecllikten, taklitçilikten, yabancı Sözler kullanmaktan alakoymak- ladır, Kalemini Türk — milletinin kabbine yaklaştıran Türk muharri- Ti milletinin dilini konuşurkeu a- Kası ile konuşan çocuğun — vuh fe- | tahlığını duymaktadır, Bugün Türk dan Şeni mefhumları ana dili ile YüÜylemeğe, bir yandan da paslan- Suş gemi demiri halini alan gacır- Üh, gücurtulu yabancı kuralları, hettğ yabaner gramerin, sentaksın *ümlelerini tiksinmeden — dinleye- “Türk mületinin dil davasındaki Etur altı - kımldamışlarını en açık Hekilde ortaya atan Milli Şefi- Miz olmuştur. Türk basını bu Tet önünde dile hizmet etmek icin VAZİF6 almış bulunmaktadır. Türk basınının bir aylık dil , işi Hilânçosu şöyle hulâsa ediletilir: | — Türk diline yenl kelimeler Setirerek nüsmsları — manalaştır- TDiştır. Meselâ bizde bir mmtaka kelimesi vardı. Bu, Zonc, Röglon, Yoctenr karşılığı olarak — kullanılı. Yordu, Şimdi, Bölge, Zone, Cevre, özlen, Kesim, sccteur - karşılığı Olarak dile girmiştir. Bir kolime İle ifade edilça üç mana simdi üç AYrı Türk kelimesi ile ifade edil. ektedir. Bu Türk dilinin zenginleşmesi demektir. Buna benzer daha bazı Misaller gösterilebilir. —Bu buluş- tenkit edeceğimiz noktalar da vardır, Meselâ — “tayyare duti töpu,, Yerine “uçak — savar,, tabiri türkçenin mana yapısı bakımından Bize hoş gelmedi, Çünkü türkçede Yüsak savmak, baslan — savmak,, fabirleri çok canlıdır. - Yasak sav mak bir işin asgari haddini başar- Mak, hattâ bir şeyi üstün körü Yapmak demektir. atlatmak, bir işi y sürün- 'ede bırakmak, güç belü bir sey- A kurtulmak manalarını da ifa- edler, i Umumiyet itibarile bir aylfk bi- ':ı'ln bize ümüt verecek hir sekli- Ğ , cemiyoeti bir yan- | Baştan savmak | KEMEK ExXMEK - KEMEK Verilecek- ekmek , kartlarmın yeni - şekli (Yazısı -3 üncülde) ECümh îğEÜÜÜÜJapon ı (Büyük bir taarruza| Şiddetli bir Japon | Ekmek kartleri nahiye büroları ı i çEK el Biri Hrüşa v r urreisimizin ınğiliz Kralına taziyetleri SAVAŞTA N AVRUPA v Kupon No: | BARIŞA 4 tetkik eseri, di- rb, aşk ve macera kuruşt mnlarma ——— A ei EKER Fi ATI Küp'ün kilosu 112, toz şeker 92 kuruş oldu Perakende olarak bir kilodan _Paîsifik harbi 62 ve k Amerikan kuvvetlerine karşı hücuma geçti Amerika Pasifiğip batı cenubana takviye kuvvetleri gön. aşının müla: cılar dalre - ve umümiyeye b4di toptan mecbur olub»başkaların fazla şeker satılamıya Aletton tebliğ cdi hindan itibar ara ve devlet ümi vüya — memafti kadar ki bunlar da larımda kullanmağa deriyor Malezya (AA, dan kısaltılmıştır.) Amerikan tebliğinde Japon n Filipinlerde ve Batasa merika kuvvetle- stiklo- adasım- 000 ki- Tünga- rar hücuma gi irilmektedir. ki Japon kuvvetleri, 20 ahmin edilmektedi. Lüğc Binlerce — Alman 'YUNANISTANA KURTULUŞUN YERİNE “TUNÇ,. GİDECE - (hücumu karşısında' .. K «lan Tuaç veparu ( Yazısı 2 inci sayfada) Marsilyadan Orana gidiyor Almanların umumi karar. ._ ." Sicilya İngiliz tayyareleri tarafından 10 saat bombalandı Kahire, 22 (AAJ) — Orta gâhı Marsilyada bulunuyor ) — Britano- eva Kroüikl gazetesinin Nev- ork mühabiri yazıyor: ndi Nevyorkta — buluzan cahi | Vakıt'ın kayıbı Büyük annemizi dü Büyük aanemişi, gödyaştarı arasında ve yüreğimiz yanarak ebeli (Sağlık yurduyndan * yin Beyazıt camisin: | Güazetemizle'Haber ve En:SonDa- | kika arkadaşlarımızın sabibleri Asım, Hakkı Tarık, Hasan Râasim Us'un an neleri Bayan | Sidıka Uğ'un evvelki ge ©e Öldüğünü «dün yüreğimiz , yanarak yazmıştık, Büyük angemizin Cetaze töreni dün in yapılmış, oğullarının, torunla. a. Bevdiklerinin | gi tatirahatgrlhans etirilmiş — Ve burada mnainazi kılmdıklan conra naze ötomobiliyle Merkezefendi Uğmna - götürülmüştür. Senaze ilini otomobiller ve otobüsler etmekteydi Tabut bilden indirilerek « akraba arasında ebedi miş Vo Mezarin — Üstü Bevgili annalerine getirilen, bosım müesaeseterinden gündi oğTU doktor Ferid caddesindek! | — Cenaza ön ikiye de Horakim'in Yerebatan — #EKASAR YONUM OA HDAMA AENRDO T A SDK L GUD a o eei ae ATAĞLRAIK SD n gö urılarak öğle- | ke | men törende, mdük otmazından döleyt tesiri aü dilememii ukllan Üze de Putras y bombalar atılmıştır Sırbıstand. Bir Şehir Alman tayyareleri tarafından h kimse sağ kalmamak Üzere tahrip edildi deflere dü Ölülerin mezarları _uz'erm_dcn geçirildi VA,) v Belanoyu goslav bükümeline sralarında retsi Lttti Kırdı protesörleri, ü e bombardıman tayyare lön kâmilen tehrib edil müdür, Tnuha; miştir. kimsa saj Garhi sırbistanda | * halindedir. sun ölmüştür alarından Bon I dizgi, baskı allcel bu. T cemaat bulunmuş v çukurla izlemek v nk gecirilmiştir. Be s h. 1 küm sürmektedi Başvekâlet , müsleşarlığı Bal 4 Maliye Vekil- müsteşarı a) - * Yeğilin vekület Mi toşarlığına tayin doğumludur. 921 Ğ Maliyo Ve- ği uhase- t hizmetine girmli müfettiş muavini, müfettiş, hascbet umum müdür muayini we Vekilliğinin muhte- rinde- bulunmuştur. 888 uştu. Co fesinde de ye mü gazeteleri Milleti harbe hazırlıyor Di Bulgaristan ıîıı bir. zafer yolu olacak ar güzetelerinin balkı harbe hu rladıkları görülüyor Voöynişki Vosti “İnanıyoraz,, başlığı altında İgar halkmın — mihve lğını, Allahiın ada. için mücadele edenlere yardım « yardımiyle Bul. garlarin müli ideallerine kavuştukları nr, mihver zaferinin yakın olduğumu, da fedakârlıklara — hazır 'erin Bulgaristanın di aka seri bir guretla ini, Bulgar milletinin af u Tahat edeceğini ya T gazeteleri sulha bağ o değiştirenek balkı bi zarlamaktadır. Amtak gi cephede düğüşecki