4 Ekim 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

CUMA 4 İlkteşrin 1940 v CAĞ TE Fiyatı: 5 Kuruş Nasıl Ça ATAN EVİ ALOĞLU No.32 LEFON: 24136 TELGRAF: VATAN İst. ŞMUHARRİRİ AHMET EMİN YALMAN lışılıyor? General Ali Fuat Cebesoy diyor ki: "Bugünkü Türk Mühendisi, ıssız bir yerde oturup müşkülâtla çarpış- Mayı bir belâ değil Yazan: Ahmet nimet sayan bir insandır... Emin YALMAN SİYASİ SABAH GAZETESİ Nafia Cephesinde Türk - Japon Ticaret *Musevilerîn Türkçe j Müzakereler Sonunda Yeni Bir Ticaret | Anlaşması Esasları Tesbit V soveni bir itükbel kurmak | / Bir taraftan simenditerlerimiz.| Ve Muallâk Meseleler Halledilecek bi için açtığımız büyük har- ,:_'wlın. cephesinde ferahlı, em- Gti verimli bir haya buldum. YaRRlAl Ali Fuat Cebesoy. bu ,__";dv tam yerindedir. Muv Yanıttin baş sırrı emniyete da- dağt bir mekanizma kurmak ol- .,f"]'“ pek iyi kavramıştır. Ge- n LALI Fuadın tattuğu yol, her Kaşılkna en kidemliyi veya en iyı deği nlayışlıyı, en üş Sanı getirmek ve ona yüzde May Taiyet göstermektir, 1â ya- MekA tayinde isabet — olmadığını çübe gösterinceye kadar... sahı ÂH Fust, ilk adım olarak t Milüsteşarını pek iyi seçmiş- ahi üsteşar B. Hüsnü Kortel, memipladığımız mânada dar bir Sakı ür kafası taşımaktan çok u- tar, Memleketin en büyük hu- ni teşebbüsü olan Sıvas - Erzu- _ı:j" İhf&at grupunu uzun müddet KağD idare etmiştir. Kâğıt üze- meyeti sun'i âleme dalıp gitme- KY canlı ihtiyaç ve meselelerle yağılt muhafaza etmeyi, bir işi heç ” bir tek vaziyeden değil, Zâviyeden görmenin devle- e. halkın da menfaatine uy- ma olduğunu pek iyi bilir, D kaş “rin ve sakin bir kafa ile, fa- üş Pembar zengin bir ideal ate- Şalışır. Nefin Vekilinin seçtiği diğer Yi i nevidendir. "T; B. Hüsnü bana dedi derii Ke.zemanlarda Vekilin baş . Mühendis Mektebiydi. Ağ- Kd başka JAf yoktu. — Nihayet sğlendis Mektebini en yi ida: ecek adamı aradı, buldu. Onun m:ı'.“h- işi başarmağa iktidarı açSRunu da gördü. O zamaı katberi Mühendis Mektebi, Ve- için, bir düşünce ve endişe uu olmaktan çıkmıştır. L Al Fuat, etrafında bulu- ça Salışma arkadaşlarından başr Kittak en uzaktaki kontrol mü- Yeti Jar bütün nafia he- Kaj tEkında — itimat ve sevgi le uğraşmakta — devam ederken, ilk beş yıllık su programını da tamamlamak üzereyiz. Bundan sonra karşımızda — uğraşılacak iş olarak bütün bir yol dâvatı, elek- trik düvası, su işlerinin ikinci bir arogramı bulunacaktır.> Muhterem — Vekil, bana, nafia işlerine dair kucak dolusu, kitap ve risale verdi. Bunların üzerin- İde günlerce uğraşmağa değer. Fakat gazete hacminin darlığı ve mevzuların çokluğu — dolayısile bugün yalnız en umum! birkaç rakam zikretmekle iktifa edece- ğim. Ön sekiz senede yapılan nXia işlerinin özü şunlartlır: Şimendifer sabası: 1924 den 1939 senesine kadar olan ön beş sene içinde hiçbir ecnebi istikra- za ihtiyaç —duymadaa ancak iptidaları bir, iki ecnebi müteah- hit kullanmak suretile 3189 kilo- metre yeni şimendifer yaptık ve bu uğurda 386,500,000 Türk li- Yası sarfettik, Bu arada, hepsi yetmiş yedi küsur kilometre uzun. Tuğunda 376 tünel vardır. Yol şebekemiz: Cümhuriyet devri — İmparatorluktan — 13,885 kilometre şose ile 4,450 kilamet re toprak yol miras almıştır. Bun- ların da çoğu iyi bir halde olmak- tan uzaktı. Bugün memleket, yol düvasına henüz esaslı surette sa- mış olmamakla beraber 1938 senesi sonunda mevcut yollar, 9709 kilemetre müntazam şöke, 6816 kilemetra — tümire muhtaç gose, 4521 kilometre sınai imalâ- tı yapılmış toprak tesviye, 8820 (Devamı: Sa. 4 Sü. $ te) Çin Mümessili Memleketimizden Ayrılıyor Çinlilerin, Türk Milletine Minnettar- lığını Bildiriyor Mümessil Dekyen Tomg #- | Çinin Ankara mümessili B. Deki- yen Toungun memleketinin cenubt Afrika birliği setirliğine geçtiğini ve yakmda Ankaradan ayrılacağını te. | Vessürle duyduk. Çin mümessili, gaza- temizde birkaç glün evvel çıkan çok | dikkate değer beyanatile Çin istiklât mücadelesinin - bugünkü — vaziyetini aydınlatmıştı. Çin mümeesili, gazetemize yazdığı bir mektupta diye «Memleketinizden ayrılmazdan ev. vel, kaleminizi daima Çin müllt dava. sının lehine kullandığınızdan doluyr İ | size teşekküir etmek - istiyorüm. Üç senedir yalnız kendi varlığı nümmna değil, bütün insanlığa ait — davalar nAMINA müdadele halinde buluran Çin milleti, ai Türk milletine cid- den minnettardır. Çünkü 'Türkler, Çi nin mukaddes milli davasırı herket- m iyi aslamışlar ve benimsemişler- dir. Türkiya, bu ardayışlı hareketile Çin imilletinin kalbini Zaten bütün insanlığın — emi lik ve tecavüz fikrine karşı vaziyet ususunda da Türki yarümüştür.. senedenberi bir kat daha sev- diğim memleketinizden büyük bir te- . 'essürle ayrılıyorum.> İngiliz Kabinesinde! 'Değişiklikler Yapıldı | Chamberlain Kabineden Çekildi |Maliye ve Mesai Nazırları W |Harp Kabinesine Alınıyor | | Gümrüklerdeki Mallar ve Bu Meyanda « Japon Mensucat Maddeleri Çıkarılacak |di Ankara, 3 (Telefonlap — Hükümetimizle Japon hükümeti arasında mübadelenin arttırılma- S ve muhtelif sebeplerle muallâk- ta kalmış ticari meselelerin halli | kararlaşmış ve bunu temin için | Japon delegelerile delegelerimiz arasında Hariciye gümrüklerden çekilemiyen veya herhangi bir sebeple gümrükler- den çıkarılamıyan mallar hakkın: da Ticaret Vekâleti — tarafından hazırlanan talimatnamenin tati kı hazırlıklarına başlanmıştır. V kâlet ilk iş olarak gümrük ve li- Vekâletinde | man antrepolarında bulunan bu |lümum mesai Müzakeresine Başlandı. MÜSABAKA KUPONU No. Bdres: . Bu kuponları saklayıp müsahakanın — hitamında 00- vaplarınızla beraber bize göndereceksiniz. Yıl: I—Sayrıtr47 n Konuşma Kararı Dün, Dini Bayram Münasebetiyle Sinagonlarda Toplanan Musevilere Bir Be # Dün Müusevilerin en büyük bay- S llli B G gaa Denk için toplanan Müsevilere Türk kül. ee mera Ka Viğüri Tit kakkenecrirat ; EREEARLER KŞN nağ gea İiçin sulm ve salar, r yılt olmasını niyaz ediyoruz. İbeecel yanname Okundu vazife değil borç olduğu tebarüiz et Ürilmektedir. Türk ü birliği & zasından bir zat bize dedi ki «— Türkçe kanuşmamanın andaşlarımızı rencide eti u biliyoruz. Bu lüz vel takdir ettiğtimiz içli ber temi Türk kte ol buni uşıyoruz. k Azalarına kon- her vesile ile bu. etle dikkat nazarlarını And meselesine içme gelince -| «Türk kültür birliği mensupları bu -| andı birliği tesis ettikleri zama değer met İnönü ve bi- daşları olan muh- katlarile Mare eder |oimhurresimiz müzakerelere — başlanmıştır. Mü- | kabil malları tesbit etmeğe başla- | terem zatlara cemsat idare heyetleri- zakerelerin sonunda yeni bir ti- caret anlaşmasının asasları tesbit edilecektir. Gümrüklerdeki Mallar Tesbit Ediliyor. Ankara, 3 (Telefonla) Konşimentoları bulunmadığı için | mıştır. Bunlar meyanında bilhassa mü him miktarda Japon menşeli mensucat maddeleri vardır. Mali müesseseler ve Bankalar, ellerinde bulunan ve çekilmiş (Devamır: Sa. 4, SÜ 1 de) Ve mensupları ve birlik âzalarının ü- zun ömürlere mazhar olmalarını te- |menni ederiz.> W' Beyannamede bilhassa Musevilerin türkçe konuşmaları lüzumuna işaret #dilmekte ve hattâ dini merasimde dahi türkçe — kullanılmasının — yalnız | mişlerdir lan Ve birliğe dahi t and I- Aza da türkçe konuşmak İç Türk Mu de işaret edilmişti. Bir müddet- tenberi de Müzevilerin bunu — filtyat sahasına intikal ettirdiklerini gürerek hAZ düyüyorduk bu hareketin Muse- viler arasmda sür'atle yayılacağını ümit ediyoruz. Sovyetler Alman (Amsterdam, Ostand, Hudüdüna Asker Tahşit Ettiler Ormanlara Makineli | CüzütamlarŞehirlere Tanklar Yığıldı | “Löndra, 8 (AA.) — Londrada, Po- lonya istihbarat Ajensınm alâıfr ha-| berlere göre, Bükreş'e gelan müla- girter, “Poloaya'da Alman » #ovyet hududunu teşkli eden Buğ Ve Ban| —K Hambürg, Roterdam Yine Bombalandı İngiliz Tayyareleri Fena Havada Taarruz Ettiler | Londra, 3 (AA.) — Hava Ş Nezaretinden bugün öğleden son- ya tebliğ edilmiştir: Kesif bulutlar ve şartları İngiliz fena rüyet hava kuv- Kabineden Çekilen Uhamberlain ırmakları boyunca BSovyet kıtaları- | vetlerinin dün geceki harekâtına nn kütle halinde tahşit edilmiş ol- | halel vermiştir. Bununla beraber | Londra, 8 (A-A.) — Reuteri Res- men bildirildiğine göre, Chamberlatn, Churehili — kabinesinde — Başvekâlet Lortlağundan istifa etmiştir. — Kral, Chamberlain'in istifasını — kabul ey- lemiştir. Churshili, maliye Nazırı B. Kinge- ley Wood'u ve Mesai Nazırı Ersest |Bevin'i harp kahinesine girmiye da- vet eylemiştir. Londra, 3 (AA) — Reuter: Baş- vekâlet tarafmdan bu sabah neşredi- mış olduğunu büdirmiştir. Değişiklikler, şu süretle hülâma o- İhunabilir: | sabık Başvekil Neville Chambar- isin, Başvekâlet Lortluğundan istifa etmiş ve yerine, şimdiye kadar dahi- N emniyot nazırı bulunan Bir John Andersan tayin olunmuştur. İaşe Na- zırı Herberi Morrison, dahilt emni- yet nazırlığına getirilmiştir. Tediyat kantralörü Vikent Cran- borne, Vikont Caklocote'un — yerine Dominyonlar Nazırı - olmuştur. — Vi- kont Caldecate 1s0, istifa etmiş olan Lora Hewart'ın yerine bâkimler he yeti Şefi Lortluğuna getirilmiştir. Yeni iaşe nazırı, — Şim ticaret nazırı olan Andrew Duncan. dir. Onun yerine ticaret mazırlığına Ga yüzbaşı Öliver Lyttelton - tayin olunmuştur. Nakliye nezerr Sir Jokn Relth, Na fia ve inşaat nazırlığına getirilmiş. (Devamı: Sa. 4, Bü. 1 de) — vyet Büyük Elçisi İtimatnamesini Milli Şefe Verdi lans Vimogradof bugün saat 16 da Mahsus marasimle Çankaya Köt- küne giderek Reisicümhur İemet İndnl taralından Kabul — bayrul- müş ve İtimal mektabunu — tak- dim etmiştir. - Hariciye — Veklii Şükrü Saraçoğlu kabulda - hazır bulunmuştar. Ekselâne Vinogradot Çaakaya Köşkünde, gelirken ve — giderken aakeri bir müfrese tarafından se- Tamlanmıştır. duğunu teyit etmektedirler. Bu muhacirler, Karpatlaraltı Rü - tenyası hudüdü boyunca — da, şimdi buna müşabih bir asker tahşidatı| başlamış olduğunu ilâve etmektedir- ler. Burada, küvvetli makineli cüzü- tamlar, ormanlarda gizlendirilmiş bu | tesisatile, Essendeki Krupp fabri- | Tunmaktadır. Karpatlarda bir Polon- ya su şahri olan Worcchta, tanklarla |ve motörlü kıtalarla doludur. Muha- girlerin ayrıca teyit ettiğine göre, bir çok Savyet motörlü kıtaları, Kovno . | ve Wolhynla'ya gönderilmekte ve bu- radaki Sövyet - Alman hududü bo- yunca tahşit edilmaktedir. Moskevadan Bükrey'e gelen bita-| raf zevat, Alman tahlikemi hakkın-| daki propagandanın Sövyetler Birli- | üinde fazlalaşmış bulunduğunu teyit eylemektedir. Söylendiğine göre, Sov- | yetler Birliğinin Almanyaya gönder- | Giği oşya miktarı azalmıştır. Tae Si Japon Genel Kurmay Reisi İstifa Etti Tokyo, 3 (A-A.) — Ordu Ge- İnel Kuşmay Reisi Prens Kanin, istifa etmiştir. Yerine sabık harbi. ye nazırı ve Şimali Çindeki Ja- İpon orduları başkumandanı Ge- | tayin edilmiştir. Yedek malzeme kıtlığından dolayı tramvay servi sey- rekleştirildi. Büsbütün kaldırıl- mış başka memleketleri görür- ken buna şükretmeliyiz. İstanbul şehri zaten umumi makliyat bakımından güç tat- min edilir, dağınık bir şehirdi Üzstelik bir de bu servisler aza: lnca nakliyatın sekteye dağil- se bile teahhura uğraması ta- bildir. Halbuki, mektepler, kalem- ler, hulâsa mesni başlangıçları sabit saatlere bağlı yerlere gi- | denler şu yukanda söylediğim sebepten dolayı - gecikince ya mektebe alınmıyor. ya kustul. yövme uğruyor, ya azarlanıyor. İzalesi halkın — elinde olm- yan engeller yüzünden kim- seyi sıkıştırmıya hakkımız yok- | dr. Normal zamanlarda güç | tatbik bu zoraki sıkıyı bugünkü zaruretlere uydurma- hyız. filolar Almanyada ve Almanya- nin işgali altındaki arazide k askeri hedeflere taarruzlarına de- vam etmişlerdir. Taarruza uğra- yan hedefler arasında Stettin, Hamburg ve Bottrop'da — petrol kası, Kolonyada marşandiz garı, (Devamı: Sa. 4, Sü. 2 de) Askeri Vaziyet Yazan: Emekli Albay Mecit SAKMAR Büyük Britaaya adasına karşı gündüzün yapılan hava hücumla- rında ea ziyade dikkati colbodon nokta, İngilliz av Köstlerdiği maharet ve muvaffakı- yettir. Av tayyarelerile müdafaanın tanzimi, sevk va idaresi esasan gok güç olan bir iştir. Güçlük, av filolarını, bomburdıman — filoları- zn karşesma vaktinde çıkarabi- | mekten başlar. Hu — tesadüf bile başlı boşına av muharebeninde bir muvaffakıyet sayılır. Av tayyareleri, haddi - zatında kör ve sağır olduklarından, bun- hücamların zamanında haber a- Hnmasına da miümait değildir. Hücum ünleri Almanların elin- do hulunduğundan hücumları iste- dikleri zamanda, istikamette, yük- seklikte yapmak imkânma malik- tirler. Almaalar, şimdiye kadar tatbik ettikleri birçok tecrübe, ve bütün cehi ve gayretlerine rağmen İn- giliz av müdafna sistemini yaşırt. mak, ve onu gafil avlamak imkâ- amı bir türlü elde edememişlerdir. koglliz gece hücumları ine, isti. VA tehlikesi henüz / elddileşmiye haşlamadan evvelki devrede ya- pumakta olan hücumlardaki he- defler üzerine de sirayet etmiye başlamıştır. Atrika cepbesinde: İtalyanla - rın Sidi - Barasl ve daha conup taki kara vahası gerisinde — ileri bir ÜS tanzlmı etmekte ulmaları ve Hortüm, Port Sadan . istika- metleri içinde Kasavada kuvvet- lerinin toplanması, Masır seferine başlamazdan zaruri olan hazırlık devresinde bulunulduğunu gönle - zir. arüdafaanmın | | Yunanlı atletler 'Yarın başlıyacak olan 11 inci Bal- kan oyunlarına K edecek Yü nan atletleri, dün öğle üzeri İstan- bula gelmişler ve Sirkeci istasyonun da Beden Terbiyesi Genel Direktör- Tüğü erkânı, Elen birliği relsi Şakre- do farafından merasimle karşılan- maşlardır. 34 kişiden mürekkep olan kafile- ye caki Pire belediye reisi, Yunan Bodan Terbiyesi erkünmdan Rinopü- İke başkanlık etmektedir. Kaflle le birlikte iki gazeteci de getmiçtir. Kafile başkanı kendisile — görüşen İbir muharririmize 11 inci Balkan 0- | yunları ve Türkiye seyahati hakkın- Balkan O_ıjiinları Sirkeci garında da şunları söylemiştir. | — «Türkiyeye bu gelişimle ücinci | seyahatimi yapıyorum ve bundan do- layı kendimi çok bahtiyar — addedi- yorum. İik gelişim bundan evvel yine İstanbulda yaprlan Balkan Olimpiya- (âr münasebetde idi. Dost 'Türkiyede | dostlük tezahürleri arasında yapı dacak bu oyunlar için atletlerimiz iyi hazırlanmışlardır.» | Katile başkanı, refikası ve diğer Kiareciler Parkotele, atletler de Sua- diye oteline misatir edilmişlerdir. Yugoslav atletleri de bu sabah le tanbula gelecekler ve merasimle kar | şüanacaklardır. | —a Ş, Bugünün esnaf zihniyeti... — Yahu, 'bu ne aptallık, altı lira istediğin malı iki dükkân ötede üç Hiraya veriyorlar.