2 Eylül 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

a -— -— —< İR A — n h A A L A AŞ ARA B W PAZARTESİ| Ş.P.RES: . - |FİYATI: 2 Cağaloğlu, İstanbul 5 EYLÜL | Teleton: 24136 KURUŞ 19840 Telgraf: Vatan, İst. BAŞMUHARRİRİ: Sene: 1. L AHMET EMİN YALMAN Sayı: 18 . SİYASİ SABAH GAZETESİ Fuarın İkinci Haftası İzmir, 1 (A.A.) — İkinci haftasını tamamla- mıya yaklaşan İzmir Enternasyonal Fuarı dün ge- ce en kalabalık zamanlarından birini kaydetmiş- tir. Pavyonlar ve atraksiyon sahası hıncahınç dolu idi. Memlekette İç Turizm Akını Var Buna Mukabil Turizm Teşkilâtımız Gevşemiştir Yazan: Ahmet Emin YALMAN Bursadan gelenler öyle anlatı- | Milli siyasetimizin bize dünya yü- yorlar ki orası bir mahşermiş. O- tellerden insan taşıyormuş. — Yer bulamıyanlar geceyi hamamlar- da, kahvelerde geçiriyormuş. zünde temin ettiği şerefli ve iti- barlı mevkie rağmen memleketin inkişafındaki gerilikleri unutama- yız. Hattâ aksine olarak milli si- Otelde oda bulacağım diye İs-| yasetimizin temin ettiği üstünlük, tanbulda — haftalardanberi — sıra bekliyenler de caba... Yalova ayni halde imiş, İzmir de öyle... Demek ki memlekette iç seya- hat ihtiyacı ilerliyor ve * turizm denilen hareket seneden seneye kıvama geliyor. Her memleketin arayıp da bulamadığı bir şey... Başka memleketlerde iç turizmi uyandırmak, — ilerletmek için ne himmetler sarfedilmiyor, ne pro- pagandalar yapılmıyor! Faydaları meydanda... Hele harici turizmi henüz kuramamış memleketlerde dahilde seyahat sayesinde; harice seyahat yüzün- den yabancı memleketlere para akmasının önüne geçiliyor. Mem- leketin can damarlarındaki iktı- sadi hareket hızlaşıyor. Muayyen merkezlere akan paradan demir- yolu, vapur, otobüs, araba, lo- kanta, kahve, bütün ticaret, bü- tün civar ziraati istifade ediyor. Hareket her mânasile bereket u- yandırıyor. Fazla olarak da mem- leketin bir tarafındakiler diğer tarafındakileri görüyor. Bu te- maslardan inkişaf uyandırıcı te- sirler ve hareketler doğuyor. Se- yahat ihtiyacının artması sayesin- de yeni yollar. yapılıyor, eskiler tâmir ediliyor. Umumi hayatın hBlL'ılıufu müsavi bir. seviyeye (İç turizm ıınıyiiî denilen şey, bazı memleketlerde o kadar ileri gitmiştir ki bütün yurdun çil taları birin- ci sınıf bir yer tutuyor. Bazı işler vardır ki «Acaba faydalı mı, değil mi?> diye th- met edip düşünmeğe, tecrübe yapmağa ihtiyaç yoktur. Başka memleketlerin tecrübeleri işi her- kes için aydınlatmıştır. Mesele, turizmi kurmanın, canlandırma- nın, düzenle işletmenin yolunu bulmaktan ibarettir. Bir de bu- nun bir amatör işi olmadığını, _ih- tısasa ihtiyaç gösterdiğini, netice almak için esaslı hazırlıklarla yo- rulmadan, ara vermeden ç:lıg» mak lâzım geldiğini daima gözo- nünde tutmak gerektir. İç durizm hareketi bu şe- kilde karşılanırsa — harici — tu- rizm, kendi kendine arkadan gelir. Memleketimizi bir sey- yah memleketi yapmak için tabi- at ve tarih elden geleni yapmıştır. Milli siyasetimizin huzurlu, ba- rışlı vasıfları ve memleketin em- niyet ve âsâyişindeki yüksek se- viye de bunu kolaylaştıracak bir âmildir. Fakat bir taraftan da bu tabii istidat ve imkânları boğ- mak ve seyyah akınına engel ol- mak için ne mümkünse yapıyo- Tuz. İyi taraflarımızı görüp söyledi- ğimiz gibi, kusurlarımızı da oldı!- ğu gibi görmeğe Cesaret etmeli- yiz. Yoksa her tarafa pembe göz- lüklerle bakarsak ancak kendimi- zi aldatmış ve inkişaf uyandırıcı âmilleri yazık yere kısırlaştırmış oluruz. Bizim en büyük bir kusurumuz, plânsız çalışmamızdır. Gaye ba- !“,m'"d'“ işler sıraya konmadığı için heıı iş şahısların keyfine kalı- yor. Günün birinde bir Vekâlete bir Vekil geliyor, «Varsa yoksa turizm» diyor. Teşkilât büyütülü- yor, adam yetiştiriliyor, tetkikler yapılıyor, masraflar ediliyor. Or- tada bir hareket uyanır gibi olu- yor. Gün geçiyor. Ortaya şöyle bir fikir yayılıyor: <«Turizm de ne oluyor? Bir lüks işi.., Bugün ondan evvel düşüneceğimiz ne- ler, neler var!l» Haydi teşkilât dağılıyor, yetişen kıymetli adam- Jar bir köşeye atılıyor, büyük e- mek ve masraflarla atılan adım- lar sıfıra iniyor. Bu .nevi gidişte öyle bir zaman, para, emek ve fırsat israfı var ki karşısında ağlamamak imkânsız- dır. Zikzak hareketlerle vakit ve emek gaybetmemesi lâzım gelen bizi her hususta yüksek ve verim- li bir inkişaf seviyesine gitmeğe âdeta mahküm etmektedir. Her sahadaki — gidişimiz şahısların keyfi kararlarının üstüne çıkma- h, ara vermeden muayyen gaye- lere doğru gidilebilmelidir. Yok- sa ortalık yarım kalmış işlerin enkazile dolar ve yaratıcı kudre- timiz boş yere baltalanır. Bursadan, İzmirden, Yalova- dan aldığım haberler karşısında unu düşündüm: Senelerdenberi îkusat veya Ticaret Vekâletinde bir turizm büromuz vardı. Mem- (Sa., £ Sü. 5 te) Harbin Birinci Senesi Dün Bitti Geçen Eylülün birinci günü gece yarısından sonra bu harbin ilk topu Polonya hududunda pat- lamıştı. O gündenberi tam bir sene geçti. Ön iki ayda ortadan kalkan hükümetlerin, yanan, yı- kılan şehirlerin isimlerini bile güç hatırlıyoruz. Bu yıldırım har- binde' vakalar © kadar yıldırım süratile geçiyor. Kara' harplerinde Almanlar senelerce hazırlanmanın verdiği büyük faikiyetle muharebeleri istedikleri şekil ve sür'atle neti- celendirdiler. Fakat harbin ikin- ci safhası umdukları gibi çıkma- dı. Karada tatbik olunan yıldırım harbi denizde ve havada yapıla- madı. Harbi bugünkü şeklinde kar- şılıklı idare eden iki insan var: Biri İngiliz Başvekili Churchill, diğeri Hitlerdir. Yıpratma halini alan bu harp- te döyüşen milletlerin olduğu ka- lekette turizm hareketini, otelci- | dar bu iki insanın da sinirleri ve tahammül kabiliyetleri netice üs- tünde olacaktır. ve Hitleri beh h gl ve Churchill'i yeneceğini söyliyen Hitler, harbır ilk bir memleket varsa o da biziz. ebal mağlüp edeceğine inanmış olan günlerinde bir Polonya garında Ribbentropla dolaşırken Romanya Mihvere Neden Başeğdi Bükreş, 1 (A.A.) — Rador Ajansı bildiriyor: 29-30'ağustos gecesi toplanan Sal- tanat Meclisinin, Rumen - Macar müzakerelerinde mihver devletleri- nin hâkemliğini kabulti hakkında al- dığı karar, fevkalâde güç şerait al- tında alınmıştır. Cenubu şarki Av- rupasında sulhün idamesi ile alâka- dar olan Almanya ve İtalyanım te- şebbüsü ile toplanan Viyana konfe- ransı, öyle şerait içinde cereyan et- miştir ki, Romanya, Romanyanın si- yasi mevcudiyetinin kurtarılması ile mahvolması ihtimali arasından biri- ni i icab D rımız tarafından yapılan harp teh- didi ve Alman ve İtalyan hariciye nazırlarının. Viyana konferansında iki günden fazla kalmalarının im- kânsızlığı, Tüzumlu en kısa bir müh- let içinde karar nlmı'.ımı icabettir- miştir. Rumen - Macar ihtilâfının halledil- mesini tamamile mihvere bırakan hakemliğin kabulu karşılığı olarak, Almanya ve İtalya, Ramanyanın hu- dutlarmı bugün komşularına karşı kat'i surette garanti ediyorlardı. Saltanat meclisi, bütün ihtimalle- ri tetikik etmiş ve Romanya bu daki- kada düşmanları arasında tamamile tecridedilmiş bir vaziyette bulundu- Bu için, tek en müsait neticeye, ya- ni mihverin hakemliğini kabul neti- cesine varmıştır. ROMANYAYI, ALMAN ORDUSU KORUYACAKMIŞ sinin ta ne gibi b bii reisi Romanya is adu'edildiğini benb' öden üelknlak Kralı, Veliaht ile birlikte Tuna meselesi Viyanada Bir Konferans Açılacak Berlin, 1 (A.A.) — D, N. B. bil- diriyor: Alman hükümetinin daveti üzeri- Bükreş, 1 (A.A.) — Hariciye Na- zırı B. Manoilescu, dün akşam rad- yoda bir nutuk söylemiş ve Viyana hakem kararları karşısında Rumen milletinin duyduğu teessüre — tercü- man olduktan sonra, demiştir ki: «Yapılan fedakârlığa mukabil, Ro- manyanın jstiklâli we mülki tama- miyeti mihverin garantisi altına alm- mıştır. Eğer Romanyaya bir tecavüz vukubülursa Alman ordusu müda- hale edecektir.» KARAR, R! HOŞ GÖSTERİLMEK İSTENİYOR Bükreş, 1 (A.A.) — BStefani - Ru- men propaganda organları Rumen milletine Viyana'da ittihaz edilen kararın anlaşılması zaruretini izah etmek üzere büyük bir faaliyete geç- mişlerdir. Bükreş radyosu vaziyet hakkında tefsirlerde bulunurken birçok devlet- ler ortadan kalktığı halde Romanya- nın böyle bir felâkete kurban gitme- diğini ve bugün her zamandan ziya- de Rüumen devletinin mevcudiyetini ve tamamiyetini resmen garanti et- miş olan Almanya ve İtalyanın ya- nında bir siyaset takip etmek zaru- reti hâsıl ğ bil tebarüz Berlin ve Ruhr Havzasına Hücum Almanlar 133 Tayyare Daha Düşürmüşler Berlin, 1 (A.A.) — Alman ordu- ları başkumandanlığı tebliği: İ Bir denizaltı İngilizlerin 15 bin İngilizlerin Sanayi Merkezi bombalandı İngilizler 85 Tayyare Daha Düşürmüşler tayyareleri refakatinde olarak külli- yetli Alman bombardıman tayyare- ne, Tuna enternasyonal meseleleri | tonluk Dunvegan Castle gemişini ba- | leri bu sabah Times Haliçi üzerinde hakkında Viyanada pek yakında a-! tırmıştır. Alman denizaltıları tara- | uçmuşlardır. İngiliz avcı tayyarele- |lâkadar hükümetlerin eksperleri ara- | fihdan üç günde batırılan gemiler | rinin hücumuna uğrıyan düşman fi- |sında müzakereler cereyan edecek- | tir. | ıhuemaun başlamasından sonra da-w 100 bin tonu bulmuştur. | 81 Ağustosu 1 Eylüle bağlıyan W.ı,ıiı'!det_li baraj | i- Versay'ın kurmuş olduğu Belgrad | Bece tayyarelerimiz İngiliz adaları- | Bununla- beraber bkkuç' bombardı- Tuna enternasyonal komisyonu, mu- | 9â: hücumlarına devam etmişlerdir. | man tayyaresinin barajı aştıkları losu tayyare dâfi bâtaryalarımızın ateşile — dağılmıştır. Kent ve Esse Kontluklarında tayya- | ve hasar olduğu zannedilmektedir. Taymis mensahmda hi, Fransız- ve İngiliz i altın- da faaliyete devam etmiştir. Bilhas- sa düşman devletlerin Tuna yolu ile Almanyanın iaşesine karşı malüm sabotaj teşebbüsleri nazarı dikkate almırsa, bu vaziyet, artık daha faz- la süremezdi. Viyana eksperler kon- feransı, yeni muvakkat nizamat ü- zerinde karar alacaktır. Liej Mıntakasında Almanlara Karşı Sabotaj Başladı Brüksel, 1 (ALA.) — Alman kon- trolü altında bulunan Liege vilâye- tinde geçen çarşamba, sabotaj va- kaları olmuştur. Alman ordusuna ait telgraf telleri kesilmiştir. —Brüksel ettirmektedir. Ordinca, gazetesi, Romanya kuv- vetli ve muntazam bir devlet halinde mevcut olduğu müddetçe ortada kay- bolmuş hiçbir Şey olmadığını yaz- aktadır. m ç ROMANYA, TEHLİKELİ YÜKÜNDEN KURTARILMIŞ Roma, 1 (A.A.) — «Popolo di Ro- ma>» gazetesi, Romanyanın pek faz- la şikâyet etmiye hakkı olmadığını yazmakta ve bunun iki sebebi bulun- duğunu ilâve etmektedir: Evvelâ Ro- (Sa. 4 Sü. 4 te) NOTLAR: TÜRKÇE MI Bu? Bir sabah gazetesinin baş- yazısından: «Hikmeti idârenin en yük- sek besi, halkın hakl hürmet etmeyi bilmektir. Hak- ka hürmet hattâ itaat edilen yerlerde halk lışıu. ve refah, sürur ve neş'e içindedir. Fer- İitınd. e andan itibaren ©o fert muıl:k çalışır, gayret eder, evvelâ kendini yükseltir, sonra da ta- biatile mensup — bulunduğu hey'eti içtimaiyeye müfit olur.» Güzel fikir. Fakat kiminle konuşuyoruz? — Otuz sene ev- velki Babiâli hulefasile mi? Bunu yeni neslin yüzde kaçı, halk kütlesinin binde kaçı an- lar? Halka hıtap ederken kendi yazış ve ifade alışkınlıklarımız- dan ziyade karşımızdakilerin anlayış kabiliyetlerine uymalı- yız! Onunla yürüme- liyiz! ilk olmıyan bu vaka Üzerine Alman ma- kamları mukabelebilmisil olarak Bel çika ordusundan terhis edilen ve bu mıntakalarda ikamet eden kimseleri harp esiri olarak tevkif etmiştir. Sa- botaj yapanlar keşfedilmediği tak- dirde yeni tevkifler yapılması bek- lenmektedir. Ziraat Vekilinin Kırşehir ve Mucurdaki Tetkikleri Vekil Köylülerle “Temas Ediyor Kırşehir, 1 (A.A.) — Ziraat Vekili Muhlis Erkmen dün şehrimize gel- miştir. Muhlis Erkmen şehrimizin görüle- cek yerlerini gezdikten Sonra dün gece şereflerine Halkevinde verilen temsilde bulunmuşlardır. Ziraat Vekili şehrimize gelirken Kaman nahiye merkezinde köylüler- le temasda bulunmuş ve bu mıntâ- kanın durumu ve ziral işleri üzerin- de kendilerile görüşmüştür. MUCURDA Müucur, 1 (A.A.) — Bu sabah Kır- şehirden ayrılan Ziraat Vekili Muh- lis Erkmen yanında Vali ve Ziraat Müdürü olduğu halde buraya gelmiş ve halk ile temasta bulunmuştur. Vekil şerefine Kırşehir avcılar klübü tarafından Mucur bağlarında bir öğ- le ziyafeti verilmiştir. Te « ve Liverpool da liman tesisatı, mer- kezi İngilterede tayyare malzeme fabrikaları bombardıman edilmiştir. Dün gece İngiliz tayyareleri Ruhr havzası ve Berlin üzerinde uçarak muhtelif mahallere bombalar atmış- larsa da az hasar yapmışlardır. Hiç bir askeri hedefe isabet vâki olma- mıştır. Dâfi bataryalarımız Berline hücum eden düşman tayyarelerinin şehir içine bomba atmasına mâüâni ol- muşlardır. Dün gündüz düşmanın tayyare za- | yiatı 133 dür. Bunlardan başka T4 balon da tahrip edilmiştir. Alman tayyarelerinden 32 si yok- lamada bulunmamıştır. BERLİNDE ÇIKARILAN YANGIN SABAHA KADAR SÜRDÜ Nevyork, 1 (A.A.) — Transradio KLONDRADA ÜÇ SAATLİK BİR ALğRM Londra, 1 (A.A.) — Reuter: Bu: gün pazar günü Londra mımtakasın: da verilen ilk alarm işareti, gece ya- rısından sonra Greenwich saati ile saat 2.55 de verilmiştir. Alarm üç saat sürmüştür. Bu &- larm, son 24 saatte yedinci alarmdır. İNGİLİZ SANAYİ MERKEZİ BOMBALANDI Londra, 1 (A.A.) — İngiliz havâ ve anavatan emniyet nezaretleri teb- liği: Dün gece münferit veya küçük fi- Jolar halinde hareket eden düşman tayyareleri hücumlarını bijhassa İn- gilterenin şimali şarkisi sanayi min takalarıma tevcih etmişlerdir. Şimali garbide bir şehre atılan yatı gin ından birçok Amerikan A, Berlin habi ri Alman propaganda nezareti tara- fından İngiliz tayyarelerince bom- edilmiş de tertip da hepsi söndür Belediyenin damına vesair bazı bina- lara yüksek kudrette bombalar düş- müştür. Bazı kimselerin ölmüş ve edilen bir gezintiye iştirak A Muhabirin yazdıklarma — nazaran, Berlinin cenubu şarki mıntakasında çıkan bir yangın sabah hâlâ devam (Sa. 4 Sü. 5 te) ğmen hücu« mun genişliğine nazaran Zzayiat ıı- dır. Şimali garbi ve şimali şarkide düşen diğer bombalar da yangınlat (Sa. £ Sü. 8 te) Kasaplar Telâşta Belediyenin Sergi Açacağı Haberi Bazı Fırsatçı Celepleri Ümide Düşürüyor Belediye tarafından muhtelif semt- belediyeyi yüksek fiyatla hayvan te- lerde çılacağı ve et satış başlanılacağı hakkında şayi olan ha- darikine mecbur ederek piyasanın kendi tesirleri altında kalmasına berler, İ l ikli ış ve muhtelif şekillerde telâkkilere uğra- mıştır. Sermayesi az - ve büyük tüccarla- ra daima borçlu bir vaziyette bulu- nan küçük esnaf, bu ken- lıştır da ilâve der. Büyük tüccarlar da bu kararı sü- künetle karşılamakta ve mütalea be- yanından mümkün olduğu kadar sâ- kınmaktadırlar. Mezbahadaki toptancılar ve ko- N dol Tivan gdilerine kasaplığı terkettirmekten başka bir netice vermiyeceğini ve ka- saplık işinin büsbütün varlıklı ve esasen hayvan piyasasını hükümle- ri altında bulundurmakta olan elle- re geçireceğini söylemekte ve büyük tüccarların daha şimdiden Anadolu- yetler de, küçüik esnafım mütaleaları- nı teyit etmekte ve belediyenin bu işe başlamakta mevsim - itibarı ile çok geciktiğini göstermektedir. Çün- kü, önümüzdeki kış mevsimi için lâ- zım olan hayvanlarım, tarihten iki ay evvel büyük tüccarlar tarafından nun ında hayvan sürülerini pey altıma almak teşebbüsüne atıldıklarını, bu suretle Ve mer'alara salıne dığı da mahal ve miktar tayin edile- rek söylenmektedir, Â