2 Eylül 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

şiddetli bir ze | Bene 22 — No. 7856 — Flati her yerde 5 kuruş Avrupanın maddi nizamı yeniden kurulabilir, herşey yoluna girebilir. Fakat yerine çok güç gelecek mühim bir kıymet var... , İngiltere ile Almanya amansız bir tahrip harbine devam eder- ken, hergün yığını artan enkaz Şarki Karahisarda oldu, hasar yok izele PAZARTESİ 2 Eylül 1940 © Sahibi: Necmeddin Sadak — Neşriyat müdürü; Şevket Rado — Akşam matbaası Dış ticaretimiz Ticaret Vekilinin Akşam'a beyanatı “Şimal memleketlerile ticari müba- delemizi genişletmeğe çalışıyoruz. Almanya ile anlaşma meriyete girdi,, | General de Gaulle'a karşısında, insanlar, dehşet ve- Şehrimizde bulunan Ticaret Ve- gen bir muamma hâlinde bujii B, Nazmi Topçuoğlu, burada- günlerin sonunu — düşünüyorlar. fki tetkiklerini bitirerek dün akşam Yarıri nasıl olacak? Avrupa, o tavanları - çökmüş duvarları yıkılmış, sütunları kr rimış muhteşem bir sarayı andr Yiyor, Yahut, vidaları, dişlileri, cı-! vataları bin bit tarafa fırlıyarak, darma dağınık bir demir külçesi| hâline girmiş muâzzam bir ma| kineye benziyor. Bu harabs üs lündeki enkaz ayıklanarak yeni bina nasıl kurulacak? Asırların bir araya getirerek zorla işlettiği bu muğlak makine parçalarını bir daha kim bir araya getirip! işletebilecek? | Eminiz ki teşkilâtşı dehâları. Da cihanın hayran olduğu devlet adamlarının, kendilerinin de ön- ceden ştimul ve vüsatini asla öl çemedikleri, . zihin şaşırtıcı bu! dağınıklık önünde tüyleri ürper- mektedir. Avrupa bir yıl içinde o kadar derin bir kargaşalığa uğramıştır ki yarın yeni bir ni sam kurma ler, bozduk- larını nasıl düzelteceklerin) bile- mez haldedirler, Fakat yıkılan, kınlan, bozulan her maddi hizanı düzeltmek ça- resi vardır. Usta mimarlar, Av- Tupanın bugün tüten enkazı or- tasında, birkaç yıl içinde yeni sa- nat, medeniyet Abideleri yüksel- tebilirler. Ehliyetli mühendis ve makinistler, bu paramparça de mir yığınlarını gene bir araya getirerek, biçerek ekliyerek, es ki mekanizmayı akla hayret ve. ecek birintizamla yeniden işle-| tirler, Fabrikalar tekrar çalışır, Vapurlar, trenler tekrar işler; aç-| Uiğa ve sefalete de çare bulunur. Elverir ki Avrupanın yeniden ku- Fülâcak bozuk nizamı sırf maddi Olsun. Halbuki dünyada bu harbin! — ve bu harbe sebep olan önceki! hâdiselerin — bozduğu nizam Yalnız maddi değildir. Bozulan YE yerine konması çok güç olan $ey mânevi nizamdir. Avrupayı, Yarın, harpten sonra baştan ba- $a tamir ve ıslah etmeye, hattâ bugünkü aç milletleri yeniden| Tefaha kavuşturmaya muktedir dehâlar çıksa bile, onların asla geri o getiremiyecekleri o mânevi bir kıymet var: İnan. Avrupada şahidi olduğumuz ©n muazzam, en acıklı inhidam, Milletler arasındaki itimadın ors tadan kalkmasıdır. Artık kimse kimseye inanmıyor, yarın da İnanmiyacaktır. Dünya, yarın, — farzı muhal — intizam ve re-| İah sandetlerinin en parlağına!| kâvuşsa bile, tıpkı zengin, rahat fakat inansızlıktan içini daima kurt kemiren, * kuş tüyü yastık lârda uykusunu kaybeden bir &dama benziyecektir. Bundan! #onra hangi devletin verdiği sö 28 hangi devlet inanacak? Nasıl İhansın ki Avrupayı bu badireye Sürük âmillerin en başında atılmış imzayı tut- sözü, Mamak geliyor? Dünyayı uzun zaman perişan| *decek hâdise, ne şehirlerin yıkıl- Masi, ne insanların ölmesi, ne Udutların, hâkimiyetlerin kar- kete sürükliyebilir. meller kendini E Mükürışık olunası, ne iktisadi zor- Ankaraya gitmiştir. Vekil, dün ken- disini ziyaret eden bir muharriri- mizin muhtelif suallerine cevaben şu beyanatta bulunmuştur: «— İstanbulda ithalât ve ihra- cat birlikleri işleri diye kada: kap ettiği derecede intizamlı bir Faaliyet gösterememiştir. Münhas ran birlikler işile meşgul olmak üzere oyeni tayin edilmiş olan birlikler umumi kâtibinin tetkikle- rini bitirdikten sonra müsmir bir fa- aliyetin ihtiyaç göstereceği tedbirle- ri alacağımda şüphe yoktur. Bugüne kadar görünen ufak te- fek aksaklıkların tekerrür etmeme- sine çalışmakta olduğumuz gibi, it- halât birliklerinin vazife ve rollerini kolaylaştıracak şartları hazırlamakla beraber tedbirlerimizi de alacağız. Her gün değişen siyasi ve iktisadi şartlar alınan tedbirlerin tatbil unda ya verimi azaltmakta o veya- hut tatbiki zorlaştırmaktadır. By kadar mütemevviç bir zemin üze rinde sabi iş şartları yaratılamama. nır başlıca sebebi bu fevkalâde likten doğmaktadır. ———e — Ingiliz tayyareleri gene Berlin üzerinde Berlinde elektirik Ticaret Vekili B. Nazmi Topçuoğlu Kliting veya takas anlaşmaları ile bağlı bulunduğumuz imemleket- lere bazı kiymetli iptidai maddele- rimizi altın muadili denilecek dö vizle ihraç etmekteyiz. (Devamı 2 nci sahifede) Berline taarruz Si fabrikalari mühim hasara uğradı Londra 3 (A.A) — Basler Nachrleh- ten İsviçre gazetesi muhabirinin bil- dirdiğine göre cumartesi gecesi İni liz hava kuvvetlerinin Berline yaptık: ları taarruz 'da ve Simens fabrikalarında mühim basara sebep Jolmuştur. Birçok binalar tahliye edil- tesisatına ve fabrika- lara bombalar atıldı Berlinde yeralti şimendi- ferlerinin tatil edildiği bildiriliyor Mgs, — e. Dün 25 Alman tayyaresi düşürüldü Londra 25 (A.A) — Şimdiye kadar gelen raporlam, Büre dün İngiltere Üzerinde vukua gelen bara muhare- belerinde 25 Alman tayyaresi düşürül- müştür. İngilizlerin kayıbı 15 tayya- redir. Fakat dokuzunun pilotu kurtal- Londra 1 (AA) — İngiliz tayyare-|muştur. leri dün gece Berlin dahil olmak üzere Almanyanın bir çok yerlerine hücumlar yapmışlar ve mühim hasa- ra$ vukun getirmişlerdir. Berlin Üz8- rine yapılan İngülz taarruzuna dair Berlinden verilen bir haberde mü- tenddid fabrikalara bombalar isabet ettiği ye bir ihtiyat tedbiri olmak üzere yeraltı şimendiferlerinin tasli edildiği bildirilmektedir. Almanyanın büyük harp imalâthanesi olan Krup fabrikasma da iaabetler olmuştur. Londra 1 (A.A) — İngiliz Hava Ne- zareti tebliği: Sahil muhafaza teşki- lâtına bağlı tayyareler dün akşam Roterdam civarında Laardirisen pet- rol depolarına muvaffakıyetli bir hü- İcum yapstşılardır. Evvelki gece bam- hardıman tayyarelerimiz Almanyada | ve Hollandada seçme gskeri hedeflere hücumlarına deram etmişlerdir. Bun- Tar arasında Berlinde elekltik tesi- satı ve tayyare motörü fabrikası ve bir tayyare meydani, Koloryada Mar- gebust'de petrol depoları, Ham, Sos, Csnabruç ve Mansver'de emtia eleme (Devamı 2 nci sahifede) ————— ——— luklardır, Bunların. hepsi, yeni kurulacak nizamda — her hangi bir bakıma göre, iyi kötü — düzelebilir. Düzelmiyecek, yıllarca larca yerine gelmiyecek mâne' kıymet şu küçük ahlâk prensi- pidir: İnanmak! Bunu ne kaba| kuvvet, ne zorla tehakküm yeri- ve yık İne getiremez. Bu inansızlık, ide- aİsizlik “karanlığı içinde rubu boğulmuş bedbehtlar gibi, dün- ya milletlerini felâketten felâ- ) Ahlâkt kıy- buluncaya ke dark, Necmeddin Sadak rihte almakta mL Memurların terfi müddetleri Eski barem kanununun meriyeti esnasında dereceleri yükseltilmiş memurların vaziyeti Ankara 1 (Telefonla) — Eski Ba-)dukları derecedeki terfi müddetleri 15, ron kanununun meriyeti esnasında yapılan Teşkilât kanunlarile bazı me- muriyetlerin dereceleri yükseltilmiş ve ba kanunun tatbikatına teallâk eden 84 numarali kararname İle de bu e vukua gelen derece yükseli- melerinin terfi sayılamaması kabul olunmuştu. Yeni Barem kanununun meriyete girdiği tarihte bu gibi memuriyetlerde bulunanların terfi müddetlerinin ho- sabında ne suretle muamele yapıla- cağı Maliye Vekâleti tarafından, Nu- hasebat divanının da mütalâası alı- narak tesbit olunmuş ve bu hususta bir tamim hazırlanmıştır. Buna göre, yeni derece maaşını 3656 sayı Ba- rem kananunun meriyete girdiği ta- bulunan imemurların, veşkilâ? kanunlarile yükseltilmiş olan celeri kendileri için müktesep hak va terfi müddetlerinin şkil edösek hexabında, celeri yükselsi ları deregelerdi mâralı kanınun neşrinde maaşım al- makta bulundukları dere eşimi gtkki oluracaktar. Diğer taraftan yeni Barem kanu- nunun muvakkat © nci maddesinde (Bu kanunun meoriyot tarihinde d hizmetinde müstahdem mem kt Meyva Bu sabah gelen! telgraflar | Orta Afrikadaki . bütün Fransız . müstemlekeleri 0 7 Haraççı Kardeşler İzmir ve Ankarada olduğu gibi İstanbulda da ik bir | iltihak etti Londra Z(AA) —Orta Afrikada bulunan hür Fransa küvvetlerinin ri ve svil makamlarile hür Pransa bayrağı altına girmiştir. Romanyada büyük mümayişler | Bükreş'te ve Cluj'da ciddi hâdiseler oldu Landra 2 (A.A) — Bükreşten bildi- Romanyanın ükreşte ve; Transiivanyanın merkezi olan Ctuj'da; olddi hâdiseler olmuştur. Alman - a hudud anlaşması Berlin 2 (AA) —D.N.B. bildiri- yor; 28 ağustos 1939 da aktedilen dost- açtıktan sonra hava birdenbire ye- niden soğumuştu. Bu yüzden mey- yanın, bilhassa şeftalinin pek az olacağı tahmin ediliyordu. Halbuki bu sne İstanbulda büyük bir mey- NR AE larma tahmin edildiği kadar arız vermemesi, ikincisi vi imi | kuruşa Libyada bir çok hava | ğe Hataydan çok wilek sm meydanlari bombardi. | selmesidir. man edildi Yakin zamanlara kadar İstanbu- İa şeftali Bursadan ve civar yerler- den gelirdi. Bu sene Hatay da şef- Lu s y da şel a ka AM clamzi binali Dare İla elndicmeğe başlama Keki na, Bomba, Tobruk, Bardia, Elgabala | yın şeftalileri daha iri ve fiatçe da- ve Elgubi meydanlarına muvaffakiyet | ha ucuzdur. Meyva halinde şeftali MN taarruzlar yapmışlardır. 3 kuruştan iübaren (satılmaktadır. Vasat şeftaliler 8 - 10, pek iri ve| Bulgar kuvvetleri ” içre efalilr de 30 kuruya ka Dobrucanin işgaline © |d9 muamele görüyor. BRE Perakende olarak şeftali 5 ku- hazırlaniyorlar Sotya 1 (AA) — Dobruca hakinn- da yalnız Bulgarlar tarafından işgal İngilizler son model tayyare dafi bataryalar koydular Madrid 1 (AA) — Haber slındığına yöre, İngilizler Cebelüttarık'ın otrafıs na son model yeni tayyare dâti batar. yaları koymuşlardır. Bu bataryalarla son zamanlarla kifayeb etmedikleri tahakkuk eden hava bataryaları tak- viye editmiştir. ne göre hesap olunur.) denlldiğinden bu gibi memurların terfi müddetieri- nin hesabında eski Barem kanunu ümleri de nazarı itibara alınacak- — Vaktile Kigatımızdan attığımı şmüşt büzü MOBİLYE açtılar. Salonları geziniz Adres: Pincancılar, Rızapaşa yokuşu Numara 61 İZMİR — ANKARA — İSTANBUL bolluğu Hatay çok miktarda şeftali gönderiyor Arabalarla beş kuruştan itibaren şeftali satılmaktadır. Bu sene üzüm de bol ve ucuzdur lu çeftaliler 10-15 kuruşadir. Top- tan 30 kuruşa satılan pek iri ve seçme şeftaliler yalnız bazı manav- lardu bulunmaktadır. Bunlar, in- saflarına göre 45 kuruştan 60 ku- i İruşa kadar istiyorlar, Bu sene üzüm de boldur. Çavuş üzümü halde İl kuruştan itibareg muamele görmektedir. n çavuşları perakende olarak 15-20 satılıyor. Halde 20 kuruş- tan muamele gören en iyi cins Tavşancıl çavuşları 25-30 kuruşa, dır. İzmirden çekirdeksiz üzüm gel- mekte devam ediyor. Bunlar pera- kende 15 kuruşa satılıyor. , Son zamanlarda çok miktarda karpuz ve kavun gelmeğe başlar mıştır. Perakende olarak karpuz 2. kavun 5 kuruşa kadar satıl. maktadır. Ereğliden Amasya el mas gelmektedir. Toptan 7-16 kuruş arasında satılmaktadır. Pe- rakende fiati 15-30 kuruştur. Gebelüttarıkta Alman zayiatı Bir senede 39 bin ölü, 140 bin yaralı, 20 bin kayıp Berlin: 1 (AA.) — İlk harp senesinin bilânçosunu çizen Alman gazeteleri, Alman zayiatının ceman 39,000 ölü, 140,000 yara ve 20.000 kayıptan ibaret olduğunu kaydeylemektedirler, IZ Eyavaş yavaş» kelimeleri galiba