1 Eylül 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 2

İzmir Sergisini Dostça Tenkit Türk San'ati Müze Camekânlarında Seyredilmek İçin mi? Yeni Bir Milli| Hayat Kurmanın İlk Adımı Millîâ San'ati Yaratmak Değil midir? İzmir sergisinl — dolaştığım —ra- man Nevyork — sergisinin bütün — mânayı işte böyle anlıyorum. Bina- | MÜNAME, rankaiz, çirkin tarafları. n bir araya — toplanımış - buldüm. Yalnız Nevyorkta herkesin hay- ranlığın: celbeden şey eksikti; Nev- vork Türk pavyonunun temsil et Uği san'at ve güzellik ruhu... Geçen sene Nevyark sergisi açıl- Gığı sıralarda ziyaretçiler arasında şu gibi sözler duyuluyordu: — Türkiye pavyonunu gördünüz mü? Serginin en güzel noktamı. Kendim daha sergiye gitmeden; bu sözleri sağdan, soldan. sözüne ve zevkine inandığım adamlardan #şittim. Birçokları Türk pavyonunu bir san'al mucizesi sayıyor ve bu- mün Türkiyede yeni bir san'at in- Kilâbi başlamasının alâmeti — oldu- gunu ileri süryorlardı. Bonra kendim de gördüm: Neve yorktaki 'Türk eseri, muayyen bir #aki cami veya sarayın taklidi de- Bildir. Eskiyi körkörüne — canlandırmir. ya çalışmıyor. Bugüne ait muay- yen bir maksat için modern kalk binadır. Ancak şurası var ki, bu bina Türk zevkinden, Türk san'at hülyalarından ilham almıştır. Doğ- Yudan doğruya Türk orijinal san'a- tinin bir eseridir, ne İran, ne A- rap, ne de Avrupa tesirlerile alâka- & yoktur. Ayni zamanda da mo- dern bir binadır. tan'at müsakkitleri 'Türk binasının Ben Türk payyonunun ifada ettiği yı yapan mimar, vatandaşları ta- rafından yeni bir çığır açan bir a- | dam sifatile saygı görmiye Jâyık- | tır. Eğer bu yolda ileri Bünün birinde bütün dünya, can- lanmiş Türk San'ati - Karşısında | hayranlıkla eğümek ihtiyacını du- yacaktır.> Nevyorktaki Türk sergisl — hak- kında Amerikarın en büyük san'at tenkitçilerinden böyle sözler — duy- | duktan Sonra bunu yapan — Türk| mimarının tecrüba ve san'atirden lzmir sargisinde tstifade edilmeme- sine hayret ettim. İzmir sergisinde 'TTürk — çeşnisi vermek iddiasında bulunan biricik bina, vakıflar pavyonudur. — Pakat yeni bir Türk mimari tarzı, mene- bir saat Bunu maziyi takdide yeltenen bir mimar değil, ancak Ban'at :ı:nııı-f lerine ait ceki hazinelerden —flham | “almak süretile yeni bir şey yara-| tabilen bir mimar yapabilir. | Vakıflar binasında eski Türk çinileri, tezyinat? ve yazıları teşhiz. edilen yerde şu sözleri okudum: «Milli san'st ve küjtür eserleri- ni tantrmak kendimizi tanımak — ve tanıtmaktır. Yeni nesli iyi yetiştir. mek için bu vadide çalışmalara ö- | nem vermek mecburiyetindeyiz.> —| Halbuki İzmir sergisinin — ifade ettiği mânaya bakılırsa, Türk sa-| natini ancak müzelerin cameki larında görebiledeğiz. Camekânda giğilirse | " bunları seyredip de harlce çıkın- | Berginin en güzel san'atli binası ol- | Bi aati €a şuna Kanaat getirmiye mecbur Nevyarkun en büyük binası olan — OlAdAğIS ki, Türk mimarları, Tür- Bilye di b Harvi , Kiyenin bir kan'at maziki olduğu- Korbet, tertip ettiğim bir anket — "U bilmiyen veya inkâr eden a- münasebetile bana Türk binasına — ÜAmlardır. | a v aitnlöya gekmamyani Bana kalırsa — Amerika — Mimarı <Yalmız ben değil, bürçok mese — Tn ileri #ürdüğü fikir tatbik fm- lektaşlarım da Türk pavyonuna son — KÂT bulmalıdır. Türkler / dünün | at eserlerini müzelere — kapamak ve- ya taktit etmek yolunu tutmalıdır. | lar. Bunlardan tiham alarak yeni | bir san'at yaratmak alâka ve ener- Şisini ler. Bir memle- ketta yenl bir milfi hayat yarat: manın Tik adımı, örtlinai bir mü- N aan'at yaratmaktır. Nn | se aan'at bakımından pek çok ulü- ka ve saygı kazanabilecektir, çün- kü Türklerin mazixi tabif bir san- at tatidadının Hadelerile doludur. Bir âltm bile kendinden — evvel gelenlerin eserlerinden istifade miye mecburdur. Eğer mazi e Jâkayı kesmiye, toplanan tecrübe-| Adliyede: ş leri yok saymıya ve tek haşına ça.| —— ——— aşmıya kalkışğırsa hiçbir. şey ya- maya kalkağırsa hiçbir. gv ve- Elorya Trenindeki Hâdise bakkında daha fazla bir ölçüde — Fiorya treninde halkı rahataız &-| fatbik kabul eder. Mimar, kendin- decek şakilde hareket eden Kadıköy- | den evvel gelenlerin beraktığr yer- / 10 ön altı yaşındaki Kâmüran, Zeh- den başlarsa, onlarm tecrübesinden | ra Ile suç orlakları Mdvarta Jilberin istifade ederse ve eski san'at ifa-| duruşmaları dün yapılmış, her dört delerini yeni bir devrin ihtiyaçla- | genç on beşer gün hapse muhküm Fi uUydurursa İlmi bir ruhla işine | olmuştur. sardmış olur. Hu BSenelerdenberi harici âlem, yeni| e * Türk san'ati takkında aiçbir çey| — Döviz Kaçakçılığı | düymadı. Yalnız uraktan uzağa çu |— Asliye yedinci ceza —mahkemenin- | çansat yayıldı ki, Türk inkelâp he-| de duruşması yaprlan döviz kaçak- reketi, memleketin mazisindeki her . Çılığından mazmun Mişon üç ay hap- Orijinal san'at varlığını yıkan biri &e ve elli ilra cezaya mahküm edil- mevi balşevikliktir. | miştir. Bergide gördüğümüz bina, mo- dern Türkiyenin — gidişi hakkında ğ Gize ada bir Gkir yarmantaz | Ulşaalı Biten Yollar dir. 'Bundan anlıyoruz - ki, Türk / 1040 senesinde yapılmasına başla- san'at ruhu canlanmıştır. ve Tür-| Nıp Cümhuriyet bayramına kadar in- kiye yalnmz scnebi modelleri kör-| #amş bitecek olan umumi bina, yol körüne taklitle kalmıyor. | Ve öair tesislere nit bir liste hazırlan- Yeni ve canlı bir. TTürkiye var maktadır. Bu binalar 'Cümhuriyet ki, mazinin fana şeylerini atıyor. bayramında merasimle açılacaklar- | Beürele ae VYVATAN EHİR HABERLER Bir Kilo Ete Yüz Gram Kâğıt Zarari Ihtiyoçların — temininde Mmaruz Kalınan fiyat ihtikârı ye- tişmiyormuş gibi, son — günlerde bir kanım bakkal ve kasaplarIa ge- zici esnafın satış esnasında Ağıt kese küğıtları ve kalın sargı kü- Aılları kullanmakta ve bu süret- le de halkı zarara sokmakta ol- duklarından şikâyet edilmektedir. Dün, bir arkadaşımız - tarafın- dan yapılan tetkikler, tocesür ve teesslifle söylüyelim ki, ba husus- taki şikayetlerin pek hakir ve a- cıklı olduğunu göstermiştir. Ba- zi dükkâncılarla gezici esnafın serbestçe kullandıkları hileli ke- sekâğıtlarınım diplerinde mermer tozu ile karıştınimiş kalın — bir kola veya çiriş tahakası bulundu- gu ve bunlardan bir kilelukları- nin kırk, ikl ve üç kiloluklarının elli, dört — kiloluklarının — altmış böş, beş kilolukla: eksen beş ve altı kiloluklarının da yüz on beş gram ağırlığında oldukları Körülmüştür. | köy ve Ralat semtlerinde yapıl- makta ve Balkapanı — hanı ile Tuhtakale civarlarında satılmak- badır tarafından kullandan kâğıtlardan bir tabakası tartıl- mış ve iki yüz gram geldiği gö- rülmüştür. Asgari bir kile ete yarım tabaka KâÇıt sarıldığına göre müşteriye bu alış verişte hir kiloda yüz grum da et yerine kaba küğıt verildiği — anlaşılmış- tar. Alâkadarların bü İşe ehemmi- yet vermeleri lâzımdır. İSTANBULLU Çekmecede | Ahmedi Öldüren[ Arabacı | Müddelimumilik — birinci — tetkik | büresu şefi Necati evvelki gece Kü- Çükçekmecede — meslektaşı —Ahmı Gldüren arabacı Ali oğlu Salih G! tekin hakkındaki tahkikatını — bitir- müş ve Buçluyu, Bultanahmet sulh Ü- çüncü ceza hâkimliğine vermiştir. Ahmedin cesedi de ölümünün mahi- yeti toşbit edilmek “üzere morga görderimiştir. 5 kendini — şöyle müdafaa etmiştir: — Ahmat gibi ban de arabacıyım. | Evrelki gün Küçükçekmecede nöbet | bekliyordum. Ahmet benim nöbetimi | aldı. Tataayona gidip göldi. Sonra| meyhaneye oturdu. Birkaç saat içti. | Çıktıktan sonra yüksek bir. taşın! tatüne oturdu. Ben de yere ç(xr.e]-i dim, derdimi kâhyaya arlatıyordum. Ahmet birdenbire ilstilme çuflandı. Kafama bindi. Ben kendimi kurtar- mek için Ahmedin ayaklarına sarıl- dım. İkimiz birden yere yuvarlı dik. Karakola gittik. Tandarma İkl- mizi de Serbest bıraktı. Ahmet en- gen yatıp kalktığı samazılığa gitmiş Ve gece yarısı orada ölmüştür. Nen öGöldürmedim.» evkaf tarafından yaptırıları |banı, Eminönti Hafkevi, Valde Eminönü | Kkazası Gakhilindeki asfalt yollar da vardır. Sahte Avukatlık Telefon Rehberinde Yazılı On Şahsa Ait Tahkikat Bitti Müddelumumllik birinci tetkik bü- | mizi ipka etmiştir. Tom avukat olmadıkları halde tele yapmış değiliz. Demişlerdir. fon rehberinde kendilerini avukat |— Sorgu hâkimliğinin yapacağı tah- gibi kaydettiren on bir avukat kikaj vaziyeti aydınlatacaktır. Bakkındaki tahkikatımı — bitirmiş ve| — Bu hususta İstanbul Baro reisi a. vukat Hasan Hayri şunları söyle- me vermiştir. Bunların bazdarı muhe | miştir: telif asbeplerle barada — çıkarılmış,| — Yesi avukallık kanünü Bara- Birçokları da yeni avukatlık kant- |ya kayıtlı olmıyanları avukatlık nuna göre barodan tasfiye edilmiş- lerdir, Suçlulardan bazderi kendile- TİNİ müdafas ederlerken: — Biz cekiden Evukat idik. Baki telefoc rehberine de adresimizi böye le yazdırmıştık. Telefon idaresi ye ni rehberi basarken ceki adresleri- Taksim - Harbiye Yolu İnşaatı | 'Taksimle Harbiye arasındaki cad- dede devam'edümekte alan kanal- zasyon inşaat: bittikten şenra cadde- nin asfaltına başlanacaktır. — Hülen bu cadde üzerinde kanalizasyon in- gaatı yapılırken diğer taraftan —da havagazi, elektrik, telefon ve su şe- bekelerinin tretuarları altma alınma- #ına da çalışılmaktadır. Bu fapaatla beraber Dağerlık, klü- bünün karşısındaki gazinodan Fran- #Z bastahanesine sapan yola kadar devam eden binalar ve Ermeni kili- sesi de istimlâk edilerek — yıktırıla- Gak, yerleri caddaya — kalbedilecek- tir. Böylelikle caddenin bu kumı matlüp derecede genişletilmiş — ola- gaktır. Bu faaliyetle beraber: Tak- gım bahçesinin arkasından Taşkış'a- yâ kadar uzanan Mete — eaddeminin inşası da ikmal edilerak, Ayaspaşa esddesine uzanmak üzere — tyamvay esddesine müvazi bir yol daha açıl- mış olacaktır. yapmaktan menetmektedir. — Bunun üzerine müddelimumilik — muamele- cüiğe de nihayet vermiştir. Bazr ax çi gözlerin telefon rehterine avü- kat adiyle geçtiklerini gördük. Key- fiyetten müddetumumlliği haberdar Lettik.> Eytam ve Eramil Maaşları Defterdarlıkla Emlâk — Bankası, miltekatdinle eytam ve eramil ma. aşlarının “verilmesi için icap eden hazırlıkları ikmal etmişlerdir. Em- lâk bankası yarından ilibaran tev. zinta başlıyacaktır. Buradan üç ay lıklarını alan mazş - aabipleri mal müdürlüklerine mürsesat — ötmeden yarından ilibacen, sıra takip etmek şartile maaşlarını — alabileceklerdir. Defterdarlık da salı gününden iti- baren maaş tevzi şubelerinde tevzla. 'ta başlarnılmasını alikadarlara — bi- dirmiştir. Müteferrik: * Tayyare Haftası Evvelki günden itibaren başlıyan tayyare kaftasma devam edilmekte- dir. Tlc akğam Beylerbeyinde, Be. yeğlunda, —Ortaköyde, Üsküdarda verflen müsamerelerle halkın Hava Kurümüne olan alâkası arttırdmış ve mühim miktarda — varidat temin irlsani edilmiştir. Kurumun bu — faali Sirkeci Meydanı-- - İSiğ7'lE aa gae Dkr B bölaik n Önündeki meyda- | Müddet zarfında İstanbul merkezine nin asfaltlanmaat bitmiştir. Bu mey-| Pağli 13 kazada ve bu kazalara bağı düna müvazi olmak Üzere Babetli| ! Nühiyelerdeki Hava Kurumu — şü> caddesinin Mittipi yerden paket pos- | Pelerinde konfenanalar ve müsamere- tahanesinin önüne kadar âevam eden | İer tertip edilecektir. Dün ukşami da tramvay yolunun aafalt olarak Iça | PAkITköy kazasında bir. müsamere edilmesi Kkararlaştırdmıştır. Ancak | tertip edilmiş, hu müsamereya - işli- bu husuntaki faaliyetin başlıyabilme- | TAk edenler, hem sabaha kadar eğe Si için Reşir Kemal eorahanesinin Jenmişler, hem da bu hareketlerile karşısındaki köşenin de istimlâk e- | PAYA kurumuna yardım etmişlerdir. dilerek Buradaki binaların — yıktırı.. e — SESi Dir ması İazımdır. e iekadlez| “ 'Dühiliye' Vökillnin Tetkikleri TAKVİM Birkaç gündenberi şehrimizde bu. dananı Dahiliye Vekili P. Öztrak em- niyet müdürlüğünde meşgul olmuş- tur. ÖLi 1 EYLÜL 1940 PAZAR ——— Yılı 1840 - Ayı © - Gün: T5 Hazin Bir Vefat Rami; 1886 — AZustos; 19 Hleri : 1880 — Recep : TT Datiy “Teleğraph gazetesinin vaum R ada gerelerdenberi Türkiye mubabirliği- K AA EVU îııı eden M Waltson uzun bir hastas tıktan sonra dün vefat etmiştir. Ce- 5.27 1043 ll ü Bası | Pazesl bugün kaldırdacaklır. İkindi 1555 913 | M Waltson, burada — bulunduğu B is49 ı2on müddet zarfında “mesleklaşları ve Tet 7020 146 | dostları arasında çok iyi bir tesir u- İmsâak 3A0 BT İ yandırmışte. fakat iyi ve güzel şeyleri koruyer. | dir. Bunlar araamda 62 köy mektabi, ! 'Yurt içinde Yedakörlik uteşini ea iyi te —<— gıyanları aramak, bulmak, misal diye orta T J,...,_............._m....ı —— hüzmet ateşile yanan, İmanlı adam kahra. — —<— ” | manları eserlerile beraber tanrtmıya, ken- Gilerine mümkün elduğu kadar el uzatını: — kendisini dünyada temsli ya çalışacağım. Hir insan için bundan haz- | ! İ : — Vay, Nihal hanım, siz... — Evet, ben.. Korkunç haberi alınca du- ramadan koştum. Son neles aldığı yerlerde mefes almak istiyorum. Son bastığı yerlere yüzümü sürmek İstiyorum. Günlerdenberi ağlamak hukânından bile mahrumum. Bü- tün kederim içimde kalıyor, besi boğuyor. iKiNCi YAZAN: M.H.ZAL karşılıyordu. Ban de sizi anlıyorum. Saçla saymıyorum. Mehmet Alinin seyahatinden, sizin uzun hastalığınızdan başlıyan bir ta- kım aksi tesadüflerin netkcesi... Mektup hâ- anlıyor, bunu hayatın tabil bir elivesi diye G bir dakika sonra debilir. Bugünün ve Yarının Romanı laca söylediğim yuva saadeti bütün benliği- mi kaplıyan bir şeydi, yaşadığım hava bun- dun ibaretti. Bunu bugün ne iyi anlıyorum. Mehmet AN gekeydi ruhum bir saniye için- de şifa bulacaktı. Şunu anlamryorsunuz ki, tasanlar muvakkat hislerinin tesiri altında muvakkat, mânasız hareketlerde bulunabi- Tirler. Devamlı duygularını ifade etmiyecek Saçma, delice şeyler söyityebilirler. Bunlar Ben üzün zaman yamız kalârm. — Üzücü bir hastalık geçirdim. Thtilâtlar oldu. Tena- düf karşıma genç bir doktar çıkardı. Temiz ELi£f/ iz bırakmadan silinip gi- (Devamı var) Biz — bililtizam, Nafile Diş Geçiremiyeceğim ! İzmir Mektupları: İhracatçıların Samimi Tesanüdü Eğgenin €a mühim servet kaynak- Jarından birini teşkil eden zeytinlik- lerin mlahi için devamlı surette çalır gıliyor, Zeytin ağaçlarmın — Hüdayi- tarh aradım durdüm. Fakat göreme- Gim. Tablatfh insanlar için yarattı- jide doğil, hakikatte bile 2afer ve| tır. Zeytinyağı için hendz yeni piyar varlık'ifade eden bu mevhibeyi me- #a açılmamıştır. Fakat birlik idarer deniyet eserleri arasına koymayı u- &| Pirine yağmın ihraç fiyatlarını İnutuyoruz. Bence tropikal Ssbal ve tesbit etmiştir. Bu fiyatlar varilli ve Yatanyalardan zeytin ağacı daha gü- ya varilsiz olacağına göre hazırlan: zel ve faydalıdır. Zeytinin şehirde mıştır. Kapsız olarak bu yağın ki işi ne demeyiniz.. Bu mübarek mey- | losu 36 kuruştan ihraç - edilecektir. | Va insanlara fayda ve enerji vermek | Varilli olarak ise kilosu 40 kuruşı Piçin yaratıdmış gihidir. Bunun yeri| verilecektir. Varili iade edilmek şar- Jinsan gAmlalarının bulunduğu yer- | tile de kilosu 38 kuruş olacaktır. E- İderdir. “Eğer iklimleri müsait olsa,| ge mıntakasının pek zühim ihraç arta ve şimali Avrupa memleketleri-| maddelerinin istihsalâtr arttığı tak- nin halkı bu ağacı yalnız parkların- | dirde zaytin ağacının da kıymeti da- da değil, salonlarında bile yaşatmıya | ha ziyade artacaktır. Belki o zaman çalışırlardı. Zeytinyağı ve yağ ma-| olsun bu sevimli ve kıymetli ağaca mulâtı toşbir. odan payyonlarında, | Kültürparkta bir küşe tahsis edilir. Hatayın Sergi sarayınım BİP — küçük | Bugünkü bu parkın içinde bir. asır Köşesini süsliyen Standmda sabunla- | Bonra hiçbir. afaç kalmıyacaktır. rin cidden nefisleri var. Avrupa sa- | Çünkü dikilen cinslerin ömürleri o bununa rekip ölabilen renkli çeşitler | kadarcıklır.. — Halbuki — zeytinağacı misk gibi kokuyor. Zeytinyağlarının | üç buçuk ve hattâ dört asır yaşıyan şerbet gibi içilebilen renksiz yüksek | dedelik ağaçlardandır.. Zafer Piyangosunun Mesud Ettiği Bir Aile Milt Piyangonun $ bin Hiralık| diği zaman, kendisihi beklemekta e- # Fatma ve Fethiye adında üç kadın mrasında çıkan kavgada ayni semtle oturan Zekiye muhtelif yerlerinden şet Örensoy, Yıldız Bahidi Hamdi Toruş, İstikiâi okulu din Çitay ve eşi Dumlupmar öğret- | öğretmeni Ahmet Pekin ve eşi Dum meni Aliye Çitay, elbise tüccarı Ne-|lupmar öğretmeni Ferhünde Pekin. a o ee D E Y W E B LA i 1