5 Eylül 1942 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

SĞ FAYış 3: 'xuru< 5 Eylül 1942 CUMARTESİI YIL: 268 * SAYI: &521 Vdure evi: Ankara O, Vakıt Yurdü telefon: Idare (24370), Yazi (71413) Telgi latanbul Vakıt Posta ku'usu: 46 karşı t Şükrü hükümet; iş ba- <n Ve doktor Bençet Vekili olarak katineye Sonra momileketin 1üşe E.I'“: Hit SE Ha ı—_.,,_"a;_.ııııııı.ııgı işlerin; düzen Yeni bir. esas — kabul Vlet merkezindeki iaşe Kikş, Ç kaldırıp gerek bu teş- Bürek Hilmiş olan vazifeleri ve a vurgutculuk mev- 'Sı.u': Maddelerin fiyatları üze kontrolü — beledi- Gdevre Bazün t el Ü ai fatbik mevkiinde olan bu li korunma kanıma ile hü- Yetlerin yieTilmiş, hak ve salâhi. Tek & ,:::""m'l. piyasada ge- B Ve gerek perakende- —"'!' İŞ Yapan kimselerin fi- ikleri gibi indirip ç- Serbese bıralı'ması de- * Ancak ortada düne devlet merkezinden idare de olün bir kısımı vazifele. tre geçmiş olmasın. bir değişiklik vardır, tet bayatında hâkim  sahibi olan adamlar bu değisikliğin mahi- Nde durmamaktadır; ya. Üöğişikliğin farkma varmı- $ gibi görünmektedir. Son arda bir kısım grda madda- fiyatları üzerindeki Gayri- lişler bizi bu torzda kanaate götürüyor, Üzere beyar peyni. Y İ Z f !.r f n #F l f içinde — beyâaz kiloluk bir te- olarak 18 İlraya ga. Simg, ç Bu fiyat ağustosun ye- Ağustosun on yedisin- Ve ağustosun yir. ilde ise 23 İraya çıktı! Yor ki peynir desinin toptan fiyatı bir dört defa yükselmiş bir tenekesi 18 lira. Ya kadar çıkmıştır. A- Peynir tiearet? yapan Tiyatlarda bu şekildeki Ve mantıki göstermek Ha I;;lf » F PESZSAP sEFLdiç EF 3: f ; K £ £ B Bekii tasavvar edemi- olsn “piyasada falan Yükseldi; kimsa buna Bimç GATmağı, en niçin melima '—q.n:l'l—.lu: onlar da top. İöde o Yaptıkları zamlar nisbo- *rindeki malların fiyatia- '—ı.'.:“-r. Onun için piyasada Bühtaz ük denilen haksız ve ka- kazanç hırsına — karşı ted- her şeyden evvel "'üıı' Üzerindeki kontroj işi- etmek Tüzımdır, " toptancılar üzerinde mü- Tiyat kontrolü — koyabil. yapılabilir? İlk hatı. , toptancı tücearların ların — fateralarmı » Fakat malmı vur. Sücu teşki! edecek dere- fiyatla satan toptan- Çare düşünüyorlur. Po- #Yhaf kendilerinden mal “Ben malmmı 120 kuruşa faturayı 110 karaşa sat- Wıı._ diyorlar, Ya. Maj için fatara ver- G, Ki Üi z İ Bf tüccarların haksız fiyat perakendeciler 0. aç a Süç seriki — olarak Ağır cerzalara çarpıl- İ iğ.' "İa perakendeci esnaf Malların toptan - olarak Ve kaca alındığını ve top —â—%_=_ Vurguncoluğa —:'îda vuargunculuk denilen haksız ve kanunsuz ka. irsına karşı tedbir alırken herşeyden evvel ton. 'ar üzerindeki kontrol işine dikkat etmek lâzemdır Yazan : _A_gm Tis dediğimiz | l savaş tan föyat üzerine koyduğu kârm nedeh ibaret bulunduğunu fatura- ları ile her vakit hem mügterileri- ne, hem alâtal; memer'ara güste. recek ette olmalıdır. Aksi takdirde p'yasada vurgunculuk su- çunun ortaya çıkarılması imkân. sız olur, Mısır cep- hesinde İngiliz seyyar kolları bir İtalyan iaşe kolunu imha etti Ortaşarkla 2 bin Kanadalı pitol var Kebek, & ( <A) — Takribaa (t? bin Kanadalı pilotun orta gark cep. belerinde bulunduğunu Kanada hava aadırı ifşa ötmiştir. Kahire, & (AA) — İngiliz - seyyar kolları mihver kuvvatlerinin oenup yanımma seri bir bücumda bulunmuş - lardır, Düşman hatlarıtın İçerisinde Hir İtalyan saşe kolu tmhu edilmiğtir, İhgillz kuvvetleri çölde Herijyerek Giğer bir Tulyun yaşe Kob'na tanrroz etinişler ve düşmana ağır kayıplar melin takviye krtaatı beklemak iç'i verdirmişlerdir. Bu bareketler Ro | faaliyetini kesliği sırada olmuştur. Kahire, 4 (ALA.) — Röyter a. | jansınm sekizinci ordu ezdindeki hususti muhabirinden: (Dovamı Sa, £, Sü, $ de) Kabineden çekllen Sarano Sunnear Vali Lütfi Kırdar ateşli bir hitabede bulundu Tstanballunun — Retsictmhtrumu Müilli $ef İsmet İnönü'ne gükram ve saygı nişkmesi olarak hazırlanas Tak. simdeki İnönü geri yeri dün büyük bir dmerasimir açıldı. Merasimde vali ve belediye relsi, Ia. çanbul komutanı, maarit, gümrük ve dahisarlar vekdileri, parti relsi, basın Dirliği İstanbul idare bayeti resi Hakkı Tarik Üs ve birçok davetliler balanmuştür. Gezi yerj maarif veki. limiz tarafından açılmış, vali — Lâtül Kırdar aşağıdaki notku söylemiştir: Geçen asırların karanlığı içinda müs selasi bir gan Ve geref ginişeğii balır. öe çakan 'Türk tarihi, zaman zaman eşsiz kahramanlıklar, büyüklükler, ul Vi ve kudel hamaset levhaları göst mekle boraber yer yer gükran ve Mi netle karşılanması bazım gelen Tet bidiseleri de kaydeder; netekim Cü hurretsimiz, Mili Şefimiz, büyük va kabraman İsmet İnönü, milleş ve memleketimiz itin çaliin müstesna lü* HiNDİSTANDA oldu, 30 kişi öldü ve bir ralanmışlır, ” Bengale hükümetinin neşrettiği ispanya kabinesinde değişiklik HARİSİYE, HARBİYE VE 'DAHİLİYE NAZIRLARI ÇEK Lonürs: 4 ÇALA.) — İspanyol ka, binesinde vukua gelen — değişikliklir resmen bildirilmektedir: Hariciye nasırı olarak — Berrano Sunnear yerine General Jordana, Har, biye Nazırı ölerak Genere! Valera ys rine Genderal Aşencio ve Dahiliye Na« iLDi ( ZT olarak M Zallarza — yerine M. Bias Perez vayin edjimişlerdir. | Diğer taraftan, Generml Franco | Fâlanj partisinin meclisin a relaliğiği Kendi ühdesine almaktadır. Bu mevkide evvelden Serrano Sunner bulunmakta idi, tufltarından biridir. Türk milleşinin en kara günlerinde —Ebedi Şefimiz ve büyük kurtarıcımız Atatürk şere'li burtuluş savaşlarına girdiği zatara *e savaçın bütün devamı müddetincea yanında İsmet İnönüsü bulmuştu; im- Tiklâl ve fstihlâs barbini muvatıa* kiyete götüren yollarda onu dalrna en ön anfta Üstün zekâ ve idareaj, brp tükenmek bilmeyen enerjisi, yumaz azmal, ebedi bir hayat ve kuvvet mone bar olan Laptaze rubu ve imani vürüşür, — çalışır, kumanda eder ve millet ve memleketi — felâketlerden, zorluklardan ve düşman çizmeleri 4' « Ynda çiğnenmekten kurtarırken gör dük. İstiklâl ve istihlâs barbi ik Ka ranılan muazzam ve tariki üymeti, Lazanda dünya devletlerin'e kabul ve tasdikiyle tarih sahnesine asırların Nnadir gördüğü sİyast bir muvatfakıvet balinde nakletmeğe muvaffak olan yine odur. T fDevamı So, 2, Sü, $ de) KARGAŞALIK I ! Kalküta hapisharesinde çarpışmalar 136 kişi yaralandı Kolküte, & (AAJ) —— Puzartesi |bir tebliğe göre eraniyel mülâhara günü dakka hapishanesinde cıkan | sile tevkif edilerek Kalküta'ya nak» kargışıklıklar sırasında 29 mahpus | ledilen bazı kimseler çalışmak İste gardiyan ölmüş, 136 kişi yöe| memişler ve isyan etmişlerdir, G ldıyıııın- mahbusharın iüküyetlerie ni dinlemek istedikleri sırada bi cuma uğramışlardır. Mahbuslar o kadar şiddetli harce ket etmişlerdir. ki — ateş açmadan Asayişi iade etmek mümkün olamak mıştır. Vilkinin beyanatı Harp çabuk bitmiyecek Veltin mesajın! götürecek ve ora * dan da Çine gidip Çankayseki gö (Devamı Sa; 2. Sü. 6 da) Alman kitaları Stalingrad kapılarına dayandı Berlin, 4 (ALA.) — Alman oör- duları başkumandanlığının tebli- ği leri ve hava küvvetlerile 4 £ Zi yapan Alman ve Romen kitu- iart Kırım istikametinde ileri ha. reketlerine boğazınmı geçm'şlerdir. Bu kita- lar düşmanın jnatlı bir. mukave- metine rağmen sahildeki müdafaa devam ederek Kerç | |hatlerimi vyararak seri bir ilerle - yişle şarktan düşmana hücum e- den Romen kıtalarile irtibatı te- gis etimişlerdir. Taman yarım a. daşında bu'unan düşman kıtala - rile çarpışmalara devam edilmek- tedir. Novorostekinin şimali guhisin. de baska bir aıra tepeler üzerinde- |h müstahkem mevkler almmış - ur, Devamı Ba, 2, Sü, & de) Hariciye Vekilimiz Ankaraya dönüyor Bir müddettenberi şehrimizde bulunan bariciye vekilimiz Numan Menemenc'oğlu bu akşam Ankara. ya hareket edesektir, 1 BAŞVEKİLİMİZİ Erzürum, & (AAJ — Başyekili" miz Şükrü Saracoğlu ve sayın eşleri dün sast 10 da, refakatlerinde om Benerel Orba: smum — mületliş, Kars valisi. komutanlar — olduğu halde Karston haceket etmislerdir. Yolda bazı köylerde tetkiklerde bur lunan ve köylülerle konu şan başve kilimiz saat 13 de Sarıkamışa gel- mişlerdir. Ördügvinde *'r,müdde! istirahatten sonra Öğle yemeğini orta okulda yemişler ve 11,30 da vali, komutanlar ve belediye Te” | sine veda ederek yollarına devam etmişlerdir. Başvekilimiz saat 18 Ankara haberleri (2neji Sayfamızda) N TETKİKLERİ de Hasankaleye gelmişler ve bumes da Erzarum vali vekili, belediye roisl ve halk tarafından karşılan" nuşlardır. Şehir bahçesinde bir | müddet istirahat ettikten ve kapit- eaları gezdikten ve halkın dilekle* rini dinledikten sonra sast 19 da Dakçışlar arasında Erzuruma hareket :elmlıhnür. Sayın — misafirlerimiz raat 20 de ermiruma gelmişler ve | doruca müfettişlik evine giderek akşam yemeğini orada yediklen |*onra gece yarısı Aşkalaye hareket Letmişlerdir. Perşembe günü güneş tutulacak İstanbul Ünjveraite rasathanesi oll-| 57 dakika geçe ve İzmirde saat 19 a diriyor: Gelecek pergemmbe günü memleke - mizit batr bölgalerinde bir güneş tu- tulmasınm başlangıcı görüleblecektir. Tutulma gübeş Datmadan biraz önce başlayacak ve güneş kıamen tutula ç vaziyetle iken talacaktır. Tutülma Ankarada yaz anatj tübarile aaat 18 1 5D dakika geçe, latanbulda sast 18 1 * dükika geçe haşlayacaktır, —gilzeş Ankarada smat 19 u 6 dakika gece, İstanbulda saat 19 u 23 Saktka geçi ve İzmirde aaa, 10 u 28 dakika ga batacaktır, Tutulma Avrupanın diğer memleketlerinde de görülehilece! (Üçüncü sahifemizdestarihte gü neş tutulmalarına dair bir yarr bulacaksınız. ) Üİ MASASAMAMMAMANAA AAA SAAMA F 'e SYA İspanya nereye gidiyor ? Yazan: Sadri ERTEM İspanya ihtilâl; geneml Fran. konun #dâühir kuvyetlerine, İtalya- n ve Alnsnyanın yaptığı yar. dım sayesinde nihayet bulmuştu. Fakat ihtilâlin nihâyet bulması İspanyada dış ve iç polltikanın ve sesyal nizamım yen; tahammurlar Bgüstermesine müni olamadı. İhti. Tâl biteli bir hayli zaman olduğu bafde İspanyada — sosyal bünye her gün yeni yeni heyelânlar kay detmektedir, Bunlar bazan yeni bir teradı ortaya çiıkarmakta, ba. zan bir tezadı silip ortadan kal- dırmaktadır, İspanya ihtilâli İtalyanm ve Al maayanın filli yardımı — İle niha- yet bulduğu halde İspanya hâlâ tarafsızlığını muhafaza — etmekte- dir, Halbuki İspanyanım ilk anda harbe girmiş olması beklenmekte Mi, Hâdise tasavvur edilen gekilde zuhur edemedi, çünkü İspurnya po- litika bakmımından mihver devlet- lerinin bir devamı idi. Fakat iks | teadi bünye bakımından menfa. | atleri İngiltere ve Amerika ile muvazj bir surette inkişal edi- yordu, İspanıya bugün bile mütte- fiklerin denizlerden verdikleri mü- snade ile Arjantinden, Amerika. dân almam buğdaylar'a — beslen. mektedir. Bu bakundan İspanya — Cebelüt- tarığı zaptederek İnkiltereden e4- ki bir mağlübiyetin intikammı al- mak imkânını elde edemedi, Di- Ber taraftan — Fransanın çabucak af harjci olması ve Vişi Fransa. ÇSnm Fası muhafazaya muktedir | Slması da Fratıkonun İspanyol im- puratorluğu kurmasına engel ol- du, Bu şartlar içinde İspanya ta- rafsızlık politikasma devam etti. paayanım bugünkü duramu ihti- |lâle yardım . edenlerle arasında bir tezat manzarası — arzetmekle- İspanyanm — hareketsir kalma- sına sebep olan bir başka hödise daha vardır. Dahili harptan çıkan İspanyada henüz tam bir içtimsi vahdet kurulamamıştır, Yaktile Viktor Üzo İspanyadan bahsederken “İspanyalar,, derdi. Arazinin vaziyeti orada — milli bir vahdet husüle getirmemişt!. Me- halli hisler, mahalli endişeler her Beye hâkim bulunuyordu. İspan- yada urzun zaman -feodalite mo- zayıkı hâükim olmusta, Bugün de bunların izler; hâlâ mevcuttur, İhtilkl esnasmda da İspanye ayrılığı elimhuriyetçi ve faşistler hakkında da ayni stekilde devam etti. Ne cümhuriyetçiler, ge de 00 | larm düşmanları tek bir fikle, ve |tek Loski'ür altında toplanmızlar. | di, Karşılıklı mücadele eden kıv- (Lâtfen sayfayı cevirtniz)