18 Ekim 1941 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

——— mhısar.ar Vekilinin beyanalı (Baş tarafı 1 incide) Bunun birisi son zamanlarda yapıl dığı gibi müdafaa vergial, veya in- hisar reamj olarak maliyet bedelle- ri üzerine iliveten almakta olduğu muz paralardır ki bunlar kanun mevrundur, Diğeri ise inhisar mad- delarinin maliyet bedelleri yükse. lip alçaldıkça yapılan fiyat tenez- zülleri veya artırınalarından ileri gelmektedir. Birinel Gekilde zam için gimdilik bir düşüncemiz yok - tur. Diğer kısım artırmalara ge - Hnco iptidal madde fiyatlarının ve masrafların artmış olması yüzünden maliyet bedelleri eskisi- ne nazaran kabarmış ve bumun za- Turf neticesi olarak şarap ve bazı V malzemesinin — satış büdellari teneaxlli güsterirse o zaman bu zam lar tabiatiyle indirilecek, eğer bu- dıkü maliyet bodelleri herhangi bir sebeple yükselecek olursa bel. 'idi de bir m'ktar daha zam yapmak Mecburiyeti hasıl olacaktır. —— Rakıdan başka diğer içkile - Tin ve bilhassa hafif alkollü nevi- lerin istihlâk) artmakta midır? — Son dofa yaptığımız tetkik- lere nazaran Ukör, kanyak, sarap, bira salığları geçen geneye nazaran ehemmiyetli sayılacak miktarlar - da artış göstermiştir. Tsçi gündeliklerinde aksaklık yok —— Bundan bir müddet evvel Bo monti fabrikasında çalışan işçile - ve yevmiyeleri varilmediği ve ken- dilerine fazla mesai yaptırldığı, hattâ pazar güzü çalıştırıldıkları Böylenmişti. Tetkikatınız sırasın , da bo:ylı bir geye tenadüf ettiniz günde u Şimdiye kadar ve halen bu tedi - yatta hiç bir müessesemizde aksak ilk olmamıştır. Ve olmamaktadır. Fazla mesal yaptırıyoruz. Ancak bu fasla mesaj Ücretini ayrlea te- diye ett ğimiz gibi iş kanunu hü - kümlerine güre dahi fazla mesai üeretleri yüzde 25 zamla tediye ©- lanmaktadır. Peazar günleri işçi çalıştırılması, işeilerin ihtiyarına hağiıdır. İşçilere parasız yemek — İşçilere paraszz yemek tevzi edeceğ'nizi bundan evvelki beya . Hatınızda vaadetmiştiniz. bu yapıl. di vu? —— Bu işin tatbikatma başladık. Şemsipaça tütün depomunda, Ofbali fabrikasında, Çamaltı — tuzlasında, İzmir tütün fabrikasında halen iş- gilerimiz bedava sıcak yemek ye- mektedirler. Diğer — fabrikalarin müeszeselerimizin hepsinde de ha- zarlıklar ikmal edilmek üzere o - np yakın zamanda hu tevziat baş- İryacaktır. İşçlere sıcak yemek ve. ilmiş olmanından çok memuunuz, Bu sayede hem randıman fazla alı. nacak ve hem da istirahat agatle. zinde işçi işinin başından yemök yemek için" güre daha muntazım ve disiplinii bir adai temini kabil olacaktır, * Şarap enstitüsü — Mocidiyeköyündeki Hiör fabr Kikasınm kaldırılacağı — söyleniyor, idoğru mudur? — Bu fabrikadaki. tesisatı nak - Tetmek — süretile likör — tmalâtımı Bomuonti fabrikanımda yapmağı ka- rarlaştırdık, Likör fabrikaaı binası nt kimyahane ve yeal açmağı ta. Barladığımız şurap enst$tüsü olarak kullanacağız. Biliyorsunuz ki Mal. tepedo bir tütün enstitümüz var . dür, Bu enstilü bize, tütünün mla- hi hususunda çok yardım etmekte- Gir. Açmayı tasarladığımız — garap gnntitüsü do şarabın wjahbi ve şa- Kapodıkta çalışt Tacağımız fen me- e hattâ burada husu. K6 garap Ömüleri için serbest kurs, İaraçmak sudot!!- memlekette tok- Bik dilgiye sahip çarap âmili ye - tiştirilmesi hüsuzunda çok hizmet edeceğ'ni ümit etmekteyiz, Diğfer taraftan likör ve bira ima- Jütmnr tek bir mücanesede topla - zz olmaktan a ameli faydalar elde edeceğiz, Tokaüt sandığı — Bazı inhisar memurlarmın Bekledikleri bir tekaültlük mesele- &i vardır. Bu nedir? — Malümunuz olduğu üzere bi- zim İnhisar memurlarımızm teka . Htlüğü bir tekalit sandığı tarufın « dan temin edilmektedi. Bu sandr ğ varidatı kremon devlet, kirmen do maaşlarından kesilmek sureti - le memurlar tarafından temin o - lanmaktadır. Memurların istedik - leri, inhinarlarda geçen hizmet müddetinin devlet memuriyetine Müklettikleri zaman orada da he - Bap edlimaesi, mütekabilen — devlet memuüriyetinden inhisarlara geçe . vek elanlarınm da devlet hizme - #inde geçon milddetlerinin inhisar- Tardaki hizm: ilâve edilma -« dir, Halen bu olmamaktadır. Memurlarn istebini kargılamak i- Çin meycut tekalit Bandığı kanu - namuzü tadil eden bir Jâyiha ha- zırladık Ve bumu Büyük Millet Mec lisine tevdi eylemek üzere iera | Va; vekilleri heyetine arzettik, Hazır, Tadığımız Jüyiha memurları tatmin edecek şekildedir. Gümrük teşkilâtmda ıslJahat — Gümrük muhafara teşkilâ - tında bir yenilik yapılması mevzu babiş midir? — Biliyorsunuz ki bizdeki güm- rük muhafaza teşkilâtmim bir kım- Tar askeri diğer kısmı da askeri ni- zamlara göre viücude — gotirilmiş, Bİvll teşkilâtıdir, Halen sivil mu - bafaza memurlarının bilgilerini ar- tırmağa, onları vazifelerini daha İyi yapabilecek bir sınıf olarak ha, zırlamağa çalışıyoruz. Bu maksa. dr temin iİçin bir taraftan memur- Jara vazifelerini öğretici tallımat « Tar yapmak, diğer taraftan da An- karada açtığımızz bir kurstan bun- Tarı geçirerek vazifelerine nit ma- Mmatr kendilerine öÜğretmek sure. tile çalışmaktayız, Askert kısımda bu malümat askeri talim ve terbi- ye yaptlırken subaylar tarafmdan. vazifedarlara öğretilmektedir. Ş'm dilik bu teşkilâtı tamamen — sivil veya tamamen askeri bir hale sol- mağı düşünmekteyiz, — Avrupa haodudündakj yeni münakalât vaziyeti dolayısile güm Tük muamelâtınım bazı müşkülüta yol açtığı haber veriliyor. Burada bazi değişiklerde yapılacak mıdır? — Malümunuz — olduğu Üüzere şimdi bu nakliyat kıszmon karadan yapılmaktadır, ta Telişkü - Mt çıkarı! için icap eden Dazı tedhirleri aldık, Bu hususta yeniden nakliyatı — kolaylastırıcı, daha bazlıs tedbirlerin almmmasına lüzum olup olmadığını mahallinde tetki ketmek ve netleoyi bana bil- düzmek üzere İstanbul gümrükleri başmüdürü Te İstanbuldaki güm, rük muhafaza başmüdürünü hudu - da göndendim, Onların vereceği Tapor Üzerine almması ikap edecek başka tedbirler varsa onları da derhal yapacağız. Raif Kuradeniz, bir milddet daha göbrimizde kalarak istirahat ede- cektir. Romenler Odesava nasıl airdi Fakat 60 günlük geceli gündüzlü harp sonunda Bükreş 17 (ALA,) — Besmen bildi riliyarı Ödesanın işgali için yaptan muha, rebe, muvalfakiyetle hitama ertalştir. Günlerce devam eden — şiddetli bir top ateşinden sonra Rumen — kıtaat: Odasanın müdafaa hattıı. — yarmağa Mmuvaffak olmuş ve şehirlo limaal iş. Ecl etmiştir. Sovyetler, ricatlerini - kolaylaştır . mak ve Rumenlerin ileri bareketini. taciz etmek için evleri ve amat müee- geseleri ataş vermiştir. Ödesa ile arvarı Alman bataryaları, mın fasılasız ateşine maruz — kalmış ve ricat bülinde bulunaa Sövyetler, in. sanca ve malzemece ağır zaylata uğa ramıştır, Rumten ordusu için Odasanın zap'ı, Va hardin en mühim harcketlerinden biridir. Sovyetlerin harp harekâtı plân larında Odesa, bir mukavemet merke- zi olarak değil, aynı zamanda taarruz bareketleri için askeri bir Ca olarak göüsterilmekteydi. Sovyetler, Karadenit yoluyla almak ta oldukları gıda maddeleri ve mü . himmat sayesinde muhasara çemberi, ni yarmak için mütesddit mukabil ta- arruzlarda bulunmuşlardır. Fakat Rumen kıtaatı, muvaffaki - yetle mukavemet ve plân — mucibince Heri hareketine devam — etmiştir. 60 gün gecesi gündüzlü barp edilmiş ve harökütı teshil edebilecek olan sev . Kkulceygi noktalar işgal olunmuştur. Mebzül miktarda ateşli sülâhlar ve mühimmat )e mücehhez olun derinli, gine tahkimat sistemi, Rumen kıtaa . tımnt Herlemeasine fevkalide engel ol- muştur. İnsanca telefat vukkuunun — Önüne geçmek için Rumen — kumandanlığı, hücum harekâtında bütün saınıllar a. rasında mümktn olduğu kadar teairil bi- nesni birliği temin elmiş ve £a , aşlasız hücumlarla düşmanım muvaf . Yakiyetini yormuş ve kırmıştır. Rumanya, bu müuzafferiyetle bolge- viklerin Kazaderizdeki son mukave . metlerini tasfiyeye uğratmışlır. Amerika silâhlan rilm ııını ,karar Vaşington, v7 (İl—l.) Mebusan meclisi relsi Rayburn dün gazeleciler toplantısında yaptığı be- yanatta mebusan meclisinin — bugün vapurların silühiandırlmasını 100 Nü 150 rey ekseriyetle kabul — edeceğini bildirmiştir. Yeni Janon kabi- nesi kuruldu (Baş tarafı 7 incide) bahriye erkânı ile istişanelerde bu- Junmuştur, Anlaşıldığına güre Bah. riye grkânı halen kat! surotte or- duyu takviyo etmek kararını ver - memiş bulunmaktadir. 'Tokyo, 17 (ALA,) 'Toyo bu akgam, kuracağını ümit ettiği kahinesi için istişareler ya. pacakatır. Tayo, yeni kabine için ordunun müzaheletini istemekte'- dir, Bahriyenin, kabineye, ordu ile birlikte iştirak etmek üzere tali - mat aldığı -nnzdihıır Yeni baş - letle Lirlikte belki bu nezareti de deruhte edecektir. Toyo, kabinsini teşkil ettikten sonra, sanıldığına göre, Vaşington. n olan müzakereleri Jepoayanın memnuniyetini — mucip bir şekilde nmeticelendirmek üzere Son bir gay- let sarfedecektir, Tokyo, 1t ÇALA,) Dömei ajansının bildirdiğine göre, Mikado müstüâfi kabineyi, yeni kabinenin teşekkülüne ka. dır_e»ıh işleri tedvire memur etmiştir, t Prens Konoye imparator tara, fodan kabul edildikten sonra mesat arkadaşlarımı davet etmiş ve Mikadonun karararyımı kendi. lerine bildirmiş ve müteakiben e vine gitmiştir. Kabine başkâtibi M, Tomita ile teşrik büro şefi M, Muraso da istifa etmişlerdir. Resmi liğ her ikisinin de yüksek meclis Azalarına tayin edildiklerini bil- dirmektedir. Tokyo, IY(AA,)— Rövler. Umumt surette şimdi iliraf dildizine göre Konoye uııın-a.ı “Büyük Okyanus bulranı" anı izale edeceğini ve durmuş olan Japon ticaretini canlandıracağı, nr ümit etmekteydi, Vaşingtan, 17 (ALA,) Ofi: Dün öğleden sonra Ruzvettin riya, setinde yapılan mühim — toplantıda Taponyadaki kabine — buhraaı fle Rua cephesindeki vaziyet görüşülmüştür. 'Tolyodan gelen haberlere göre, Ja » poa hükümet merkezinde Müfrit un - surlar tarafından ileri sürülaen noktai nazarın hâkim öoldüğü ve bazı kim, selerin Japsayanın pek yakında &! . Uryaya müteveccihen harekete geçeas ceğini bile Tüdla ettikleri siyast mah- fülerde söylenmektedir, Bu itibarla âyaı mahfillerde Ameri, kan zimamdarlarının büyük Okyanu . tedir. Dünkü toplantıya iştirak eden - lar hiçbir şey aöylemek istemediklerin den, bu işi örlen sarar perdesinin kal, Gir, Hükümetin mutad sözcüsü ayan dan Hüt demiştir ki: “Vaziyet ciddi görünüyor, — Çünktü Japonlar Rusyanın yıkılacağını Üm!t ederek Sibiryaya taarrus etmek ister Kgibi görünüyorlar, Bu hal Amerika, nm müdaha'esini icap ettürecektir.., Ayandan, infiratçı Nye'in kazaali, ne göre, Amerika “pek ciddi bir vazle yet,le karşılaşacaktır. Amerikan zimarıdarlarını zihinlerin de Uzakşarkda vaziyetin inkişafı Rus yaya yardım maseleafla pak yakından alâkadardır. Bu hal ödünç — va kira kanubunun tatbikine memur olan Har Ey Hopkinsin dünkü beyaz — sarayda yapılan toplantıya iştirakin! isah et, mektadir. Vindivostok ilmanma giden yolun kapenması, ihtimaline kargt Amerika Sovyet ordularına tahsis edilen mal . zemenin mühim bir kısımımt kendine saklamağı derpiş etmektedir. Bu düşüncelere, Panamerikan siyas | * setinde vukua galen Ii hüdise tazi . min Sövyetler birliği Jehine müsadere .- sine karşı Peru hükümetinin protaa, tosu, diğer taraftan Amerikanın, emir Yerine mutl bir kükümet temini için Panamadaki son hükümet darbesini hazırlamış olduğuna dalr “Taymia He Taldin,, inakalosi. Bu polemik, hariciye nazırı Hat'in geddetli bir müdatatesini intaç etmişe tir, Nazır, Amerikanta hüsaüniyetin. den şüphe edilernlyeceğini vöylemiştir. VYAHRIT ” Moskovadaki bütün ecnebi efaretler şehir ayrıldı Kazan vyetler birl ğini hükümet merkezi olacak Londra, 17 (A, A.): 'Dı.vıılı gazetesinin diplomatik kovayı terketmiş olduğunu bildi . ren haberleri kaydettikten sonra göyle demoektedir: Bu haberi teyit edecek retmi malümat alrımamıştır. Fakat Ruz hükümetinin payitahtı terketmesi ihtimali derpiş edilmişti, Hükümet merkerinin nakledilmesi, Stalinin Moskova şehrinin sukutunun pek yakında vukua gelecek bir hüdite telükki etmekte olduğu — münasını İszammun elmez. Stalin böyle bir karar vermişse bunun sebebi gehrin tehlikeye ma* ruz olması değil, belki harbin idüe re merkezini mümkün olduğu ka « dar tam ve kolay bir mahalle nak. letmek kaygusudur. Çünkü böyle bir merkez tabif olarak tehlikeye maruz bir gehirde bulunamazdı. tebaasına mümkün olduğu kadar sür'atle Moskovayı terketmeleri hususunda talimat vermiştir. Japonyanın Moskova büyük elçisi M, Tatekava Moskovadan ayrılmıştır. , Londra, 17 (A A,) — Röyler: Rmn gdiplamatik muhabi- diplomatlarının — Wos- H' kovadan ayrılmış — bulundukları hakkındaki malümatın şimdiye kadar teyit edilmemiş olduğunu, fakat aalâhiyetli bir kaynağın İn giliz diplematik — heyetlerinin Moskoyadan ayrılmış bulunduk. larını beyan etmektedir. < Maçek Zağrepte nezaret altına alındı Berlin, 17 (A, A,) — Zagropten mnl göre cski ettiği için polisçe nezaret altına a. lmmıştır. İyi haber alan bir menbadan öğrenildiğine göre Maçek nezaret altına alınmış, fakat tevkif edil - Berlin, 17 (AA.) Alman ordusu topçusu, 16 birin, ci teşrinde, harp İçin ehemmiyeti hüiz hedefleri ve Leoingrat lcva - zım tesisatmı, muvaffakıyetle borı | balamıştır. Leningrat Tlevazım ve | sânayi tesisatına mütcadd't fam | isabetler kavdedilmiştir. ( Sovyet tebliği | _wlhidı)ı miştir. Alııııhnıı Bon samanlarda. | isgal ettiği Kalinin, Orel bölgele « ki yüzden fazla kamyan yakmış - lar, birçok köprü berhava etmiş - Ter ve mühim miktarda inşe mal « zemesi tahrip eylemislerdir. Kal- ni civarında faaliyette buluman bir müfteze, bir Alman alay karar gühmı hezimete uğratmış, mühim vesikalar ole geçirmiş ve birçok cephaneyi berhava ederek 55 Al . mant öldürmüştür. Vigi, £7 (A A,) Öfi: Muhtelif menbalarda! haber!ere göre Sovyet ordusudun vaziyeti, bütün cephede ve bi hassa Moskova cephesinde daba vahim bir şekil almaktadır. j Savyet orduları Kalinin ve Kaluga mıntakalarından ricata devam ediyorlar, Alman harici. ye nezaretinde, Woskovanım açık şduı olarak telâkki edilmiyeceği beyan edilmiştir. Moskovanın ihatası Lelirmektedir. Gelen bir habere göre Mosko, vada umumi binalara ve âbidele» re icabında bavaya, uçurulmak | üzere dinamitler konulmuştur. Londra mahfillerinde, Alman stratejisi muvaffak olursa misli görülmemiş en büyük zaferi ka. :.r'ımıı olacağı beyan edilmekte, Rus gazeteleri Yalkı. vahim hâdizelera hazırlamaktadır. Pravda :mtoıı yazdız. maka, tehlikededir, Ruâ milleti tehlike, ye cesaretle bakmaktadır .. Moskova, 1T (A A,) 17 birinciteşrin tarihli Sovyet | muharebelerin bütün gece hasst- ten şiddetli olarak devam ettifi- ni haber vermektedir. Tondra, IT7 (A A) —B B. 0: Leningrad cephesinde şitdetli yağmur ve sis Cevam ediyor. Rus” lar, mukabil hücumlarına — devam ederek Almanları müstahkem - bir köyden çıkarmışlar, başka bir yer çok mitralyöz ele geçirmişlendir. US yeti hakkında gu malümat veı-iL mektedir: kendilerinin ne dereceye istifade etmiş oldukları henüz anlaşılamamıztır. Bit hususta bir haber alınamamıştır, Akhlnan Te nazaran Rus Yeni bir kanun imzaladı Nevyork, 17 (AA,) — D.AN,B, Assocjated Pross, Beyaz sa- raydan verilen bir tebliğ ile Reis B.nıwlmı.mmlmüdıhm m— zumlu askerf malzemelerle kinelere vazi yetedmnwmmm kün kılan bir kanumu imza eyle» miş bulunduğunu bildirmekte- —İLÂN— Osmanlı Bankası Oamanlı Bankasının Galata Merkee zile Yenicami ve Beyoğlu şubelerinin, Şeker Bayramı münasebetiyte, 27, 23 24 ve 28 llkteşrin 1041, ve Cumburi- yot Bayramı — münanebetiyle de, 25 (Öğlnden sanra), 29 — ve 30 İlkteşrin 1941 tarihlerinde kapalı bulunacağı Dün olumuüz, Bı"ıuenlıe ıqııııı SARAY sif