13 Eylül 1941 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

— VAKIT 13 EYLÜL 199 26 Eylül (Bax tarah 1 inetde) Radyotu olan halkevieri sant 18 de verilecek olan söylevi toplu — olarak dinliyesilmek üzere tedtir alacakdar, dir, ©) Türkiye gnzeteleri 20 ve 27 ey, MÜl sayılarında, gündelik Gımıyan dere Biler de di? bayramı güründen sanra. KA Sik sayıdarında bayrasmı kutuyacak lar ve Türk dili üzerinde yazdar ya . zacaklardır. d) Halkevlerinde yaptan — kutlama törenleri bakkında birer tapor bazır, İmnacak Ve verilen söyleşiei ile okunan Şilrin kopyoleriyle birlikte — Türk Dü Kurumu merkezine göcüerilecektir. Guğu sayılardan da ayrıca birer tane. Si Türk Dü Kurumu merkezine gönde, rijeceklir, Hulka bhitap eden söylev ve yazılar, de, elden geldiği kadar uçık, aade, ve Güzgün türkçenin kullap imasına çalı. glacaktır. 8 — Dü bayramı dalayısile verile « gak söylevlerde ve yazLacak yuzular, da herkes kendi düşümncezini istediği Bibi söyler, Ancak istek edenlerin fay Malanmaları için dil tyerzmin genal gi, dişi ve başlıca verimleri ga noktalare da topluca gözününe korulmuştur. &) Etedi ŞEP ATATÜRK'ün yarata tığı ve bütün esamlarını kurduğu Türk Dü Gevrimi, — Mini Şefmiz — sevgili gumburrelsimiz — İSMET İÖNÜ'nün yet halk partisinin değerit himayeleri Bltında, belli bir programla hergün ye, ni ve cri adımlar atarak yürümekte- dir, b) 'Türk d0i üzerinç çalışmalar, di . Atmizin yabancı ve halkça anlaşımaz sözlerden ve şekillerder temizlenmesi we Türk dilinin bilim yu'cyla incelene Tek yeryüzü dilleri arasındaki yük . Bek ve değerli durumumun belirtilme . «i vargıları üzerlade bir düziye İlerie ye gölürütmektedir. €) Dilimizde yabaner — dillerin söz tercüme ve söz birleştirme yolları güa den güne ortadan kalkmukta ve ta . Kürkçe söz yaratma yolları — gitlikçe daha işlek ve verimli olarak dil üze . vinde kurtarıcı bir iz tmakmaktadır. Yabancı di! katdelerin'n kalkması, ken dülğünden Lirçok yabaneı — sözleri de dilin dişma attefi Kİ öülmizin aöz yaratına yollarının işletilmesi de ay, yaca pek çok yabancı #ÖZzüN yerine türk ge Büzler koDUlmasına yol açmakta « dır, d) Bir yandan ik ve orta öğretim dere kıtaplarındaki lerlmserin türkçem Bir uçan kale esir düştü Berlin, 12 (A A) — D.N, B. ÇUçankale) tipinde bir İngiliz | Vekilleri Heyeti, yüksek üğretim terimlerinin hazırlan, masma çalışılarak bdim dülmizin öz. leştirilmesi yolunda uğraşılmakta, bir yandan da hukuk terimieri — ve yasa #özleri türkçeleştirilmek yeliyle kae €) Dilimitde bu:mı Bazlr olarak ya» fıiyan ve kullanılarn bütüs sözleri, ta, Tifleri ve kullanıliş örvekleriyle İçin, 8e Lopluyacak bir yenı Türk sözlüğü Bazırlarmacta olduğu gibi, grameri. miz Üzerine de lebçe — gramerleri ve geçmişteki dil kanunları #raştırılarak çalışmalar yapılmakta, telâmızın tek bir yol üzerinde betli kanumlara bağ. lanınası için de yeni UKL Kılavuzu ba. sılmaktadır. £) Dillmiz Üzerine yerli ve yabancı türlü aserler toplanmakta, bunlardan gerekli olanlar dülmize — çevrilmekte. Çalışma verimlerile birlükte ba emer . ler de bastırılarak herkesin gözü Ünü- 'ne kodulmaktadır. Bu yıl içinde yeniden halk ağzından #öz derleme dergisinir #kinci cildiy. Je Divanli Lügatlit.Türk tercümesinin üçüncü cildi va tıpkı basna (yani fak. similesi), Eski Türk yazıtlarının düöre düncü cüdi, Ezki Uygur metinlerindes prens Kalyunamkara — ve Papamkara hikâyesinin uygurcası e Huastuanift aa kitabı, Namuk Kemalin doğumu, mun yüzüneü — yıldönün.ü — dolayisile onun hayacı, eserteri ve tesiri üzerine bir araşlırma, Odise — tercümesinin birinci etidi. Türk dili bikdiyografyası Bmın 1029 dan beriyo olan cildi, Türk dili Belleteninin dört saytar basılıp or. taya konulmuştur. Böz derleme derzisinin Üçüncü ei di e Ai Şir Nevainin — beşyüzüncü ve bugünkü dile tercümesi, türkçede ekler - kökler hakkında önemli bir n. raştırma, yeni imlâ kdavuzu (e Ku, 'Türk Lügatinin â üncü ve 4 Üncü Cilte deriyle Yakut — Dili Sözlüğü ve Şeyhi Divanı tıpıkı bastını da bazunerlerinde Neri götürülmektedir. Bunlardan başka, Radlefun dürt cüt Hk Türk lehçeler tügat: tercümeni ile Divanti — Lügetst.Türkün — endeksi, 'Tühfetüzetekiye ve Mhur.üleMürit'in tıpkı basımları, Elder Dergisi, Yezi 'Türk Sözlüğü Akat ve Fti dilleri Söza lükleri ile Türk . Biüzcer Dil Birliği bakkmda önemli bir araşlırma, Odize tercümesinin ikinel cilci de — basıma hazırlanmaktadır. 4 — Bu program, eumhuriyet Halk partisi genel sekreterlifi ile matbuat tmum müdürlüğüne, Analolu ajanız ve Ankara radyosuaa bilstrilmiştir. İcra Vekilieri Heyeti toplandı Ankara, 19 (A A.) — Tera buğün ssat Iıwınu arıza yüzünden işgal | 16 da Başvekil! Dr! Refik Say- araziye inmek mecburi- | damım riyasetinde haftalık mu- Van zelzelesi (Bas tarafı 1 incide) tad toplantılarını yapmıştır. —O lapon tayyareleri Siyamın hbir eyaletini bombardımav ettiler Toökyo, 12 (A A.) — 15 ka- Tımar nahiyesinde bir kaç ev | deme halinde uçan Japon bom- Yüklmış, Canik Tuzla köyl İ Iıdqhııhlnh':huınvğı:: | bah Siyamda Şansi eyaleti mer kar, ... Ağrı, 12 (AA.) — Dün sabah | bardıman tayyarederinin bu sa- kezini bombnladxk!ın ve demir- yolu mevkii ile askeri müessese- lerde ehemmiyetli hasar vukuu- Wilüyetimiz içinde vükua gölen yer | Na ıebehıyn verdikleri bildiril - Barşıztısının sebep olduğu inaan ve | Mekti bina zaylatı ve tahribatma dalr mlınan malümata göre Patnos ka- Panama zası merkezinde 7 ev kiğmen ha- zap olmuş ve yıkılmıştır. Bi Aım'" lıle ı:::..e Hükümet doiresi de bu yer zar Ponama, 12 ÇA A,) — Alman gintamdan mütecesir — olmuştur. | hükümetinin — talebi —Üüzerine, Dedeli nahiyesi merkesinde 11 | we köylerinde de 10 ev lzamen ha- Tap ve nahiye merkezinde bir va. tandaşımız enkaz altında kalarak ölmüştür, Hasan - veli köyünde bir ölü, bir yaralı ve Anzun köyünde de bir Ölü iki yarah vardır. Sarısu nâhiyesinde 10 ev yıkd. Sultanmut nahiyesinde bazı ev- » ler hafifçe zarar görmüştür. Vali. mlİz Selzelcden mütcesrir olan mm * takalara giderek icap eden yar - w alınmasını temin etmiz « ? ... Atkınra, 12 (ALA.) — Kımfay u- mum merkezinden bildirilmiştir: Brcişte zelzele fetfketi muhtaç. İar tiçin bugün merkezi umumidon şimandiferiç &00 çadır tevkodilmiş ve başlamış olan nakdi yardım İt tiyaç nizbet'nde tahakkuk etmek- te bulunmuştur,. Panama hükümeti, Panamanın Almanyadaki ve işgal — altında bulunan bütün arazideki konso- kosluklarının etmrini vermiştir. Panamadaki Alman konsolas- Juklarınm da kapatılacağı zan. nedilmoktedir, Yeni Sırp ordusu 69,999 kişi te, 18 (ALA) — Ge neral Noditeh, 60 bin kişilik bir ordu teşkil etmiştir. Magyar Orszag — gazetesi, bu ordunun bir kizmını jandarma - ların teşkil etmekte — olduğunu bildirmektedir. Bu gazete ilâve ediyor: Bu ordunun teşkili için başve, kil tarafından vaki olan davet üzerine (üzumundan üc miszii fazin zabit ile küçük zabit mü- | racaat etmiştir, Alman toblği Şarkta taaruz inkişaf ediyor 134 bin tonluk 22 gemi batırıldı Berlin, 12 (ALA,) — Alman or başkumandanlığının duları Bi: Şarkta hava şartları ve arari miykülâtma rağmen taarruzi ha- Mlnwn—n»- Aluı denizaltılarımız - gimali atlatikte Korvet ve destroyerlerin Kuvvetli himayesinde seyreden, ve 40 dan fazla gemiden mürekkep olan büyük bir düşman gemi kafi. lesine hücum etmişlerdir. Günler- be süren çetin muharebelerden sonra Alman denizaltıları 134,000 tonilütoluk 22 gemi batırmışlar ve coman 11.000 tonluk diğer iki ge- miyi de torpillemişlerdir. Bu iki geminin de zayi olduğu zannedi. moktedir, Düşman iaşe gemilerine karşı yapılan mücadelede Alman hava kuvvetleri dün gete Groat Yar - mut'un cenubu şarkisinde bir gemi kafilcaine mensup ceman 20,000 toailâtoluk 3 Ücaret gemisi batır- muşlardır. Aymı mıntakada bir İngiliz kru- vazörüne bombular iaabet etmiş ve gemide hasar olmuştur. —Aln- vik'in gimali çarkisinde diğer bir ticaret gemisi de hasara uğratı lıştır. tobli- Alman savag tayyareleri Mid- nes Borugh civarında bulunan bir yüksek fırma ve İngiliz gârp sa. hitindeki iman teslaatıma yere sü- rünürcesine uçarak bombalar at - maşlardır. Mi . Vnerlin, 18 KA — DN nin askeri kaynaklardan Öğrendi. ğine güöre bolgşevikler, Smolenskin 60 kilecnetre gimali şartSsindeki muntakada, tankların müzahereti - le, Alman mevzilerine hücum et. mişlerdir. Bütün Sovyet hücumlar rı, kuvvetli Alman müdafansı kar- gısında kırılmıştır. Sovyetlere kan ir saylat verdirilmiş ve bir çok tank imha edilmiştir. Almanyanın hedefi Berlin, 12 (AA,) — Askeri kaynaklardan D, N, B. ye bildi- riliyor: !n:ıllı radyosu şark cephesin muayyen bir dından usanmamıştır. Bu gayret ler artık o kadar eskimiştir ve neticeler vermesi — ihtimalleri © seler kendileri için çok iyi ola- caktır, Zira meselâ Leningradr mu - ayyen bir tarihte almak için Al manlara isnat edilen hniyet an” cak alayı mucip olmaktadır. Leningradın zaplı için müna - Sip zamanı tayin edecek olan dünyada başka hiç kimse değil, fakat yalnız Almanlardır. Alman tayyalerinin muvaf. fakıyetleri Alman havacılarından Böldersin komutanamdaki hava hirliği 909 harb'ndan 11 eylül akgamma ka- dar 2003 tayyare düşürmüştlir. Bunlarım 1733 tanosi gark cephe- sinde yok edilmiştir. Diğer blr Al- man hava birliği de 1238 tayyare Güşürerek temayüz etmiştir. Alman hava kuvvetleri Karade- nizde bir Sovyet deniz üssüne ta« arruz ederek 3 denizaltı ile bir kaç nakliye gemisi batırdıkları bil- dirimektedir, Ancak bu deniz Üüs- sünün nerode olduğu bildirilmiyor. —— Radyo gazetesi — ... Leningrada kargı taarruz şid- detle devam ediyor. Şehirde bü- yüklü küçüklü bir çok yangınların Giktığı bildiriyor. Cephenin mer - kez kısmında 320 kilametre uzun- Tuğunda bir cephede başlamış olan Sovyet taarrumu devam etmekte- dir. Almanlar da buy taarruzu ka- bul etmekte, cephede Soyyetler foh'ne hetüiz esasir bir değişiklik olmadığ: bildirilmektedir, GComel bölgesinde Almanlar ye. niden büyük bir taarruza geçmiş. lerür, — Radyo gazetesi — Hamiyolli bir Türk kadının İN müesseselerine büyük t ) B ' İzmirli zenginlerden Naciye a- baktığı BİEM Sovyet tebliği — ERLEAFErmez T e Messeselerine brrakmıştı. vıdwl/ A SI AĞN dAİp TENREre e man tay- ( Mahkemeile açilmış, okun” Tenilmie, BAD ııuuıl' İ yat yaresi tahrip “vsya ecyo vatrememein « 5 yezmak MeHği edıldı ıın.ını, T mer eT İ şaah zar e! WMY"'#' esirgeme kurumuna, Harbiyode Si. aa zaki Çf b" - N zoıterı 'Oor ğünü ve Büyükadadaki Moskova, 12 (Radyo, 7,45) '— | yarısı ile beraber, büyütüp okuttu. Sovyet istihbarat bürosu tarafın | ğu Raşide admdaki genç kıza ve e d.ıu:uzin sabah neğşredilen harp | Surzıyerdeki evini de yine yanında 11 Eylü! günü ordularımız, bü- ı! tün cophulerde dünu.uı karşı id detli ve muannidanı ne devam emılıhdh' Ordumuzun diğer cüzütamlarile işbirliği yapan hava kuvvetleri . miz, düşmanın motörlü kuvvetle . Ticaret Vekâletinin tebliği ABaş tarafı 1 tnetde) l'i!le, topçu ve piyadesine şiddetli | nn uıım deap ettiği takdirde ev- larbeler indirmiş, bava meydan İrukı müsbitçler talep vukuunda l.nrmd.ıxı tayyarelerini tahrip ct » | derhal salâhiyetli makama verile- mekte devam etmişlerdir. © Eylülde cereyan eden hava eçktir, verenler bir t — Beyannamec muharebelerinde, yerde ve hava . | hafta müddetle malları Üzerinde da, Si Alman tayyarsi tahrip e . herhangi hir tasarrufta bulunamı- dilmiştir. di tayyaremiz üssüne | yacaklardır. Bu müddetin hitamın- dönmemiştir. Umumiyetle Soyyet tayyareleri | tebliğ edilmediği dan evvel, mallarına elkonduğu elâka- takdirde, bütün cephelerde büyük bir faali. | darlar malları Üüzerinde serbestçe işbirliği yapan hava kuvvetleri . | rüscferlerinin inkıtaa uğramaması miz, düşmanın 47 ncl tank fırka, | için beyanname vermiş olan alâ - gına büyük zararlar verdirmiş, pi. kadarlar petrol ofisi umum müdür- yadçelerle alâkası keslilen düşma - |lüğünden alacaklart müstade üze- mın bu tank fırkası, parça parça | rine günlük sarfiyatlarını istihlâk hmha edilmiştir. Leningra tecrid edilemedi — Loadra, 12 (ALA.) Heorit edilmiş olduğuna ârir hiçtir ve edelilleceklerdir, 6 — Elkonan makine yağları değer fiyalı mukabilinde petrol or fisi umum müdürlüğünce mübayaa edilecekfir. Değer fiyatı, malın menşelhe göre, petrol ofisin mu- rakabesi altında halen satışa ar - zolunan aynı tins yağların clkon- duğu bildirilen gündeki fiyatları. Lanlagradın | nm aynı olacaktır, l—-'ıtyıııaııelnıılınıııhıl manre yoktur. Bilâkis Maskova he Le, | ün en büyük mülkiye ümiri bu be- ningrad arasında ebemmiyetli demire | yannameleri — peydorpey derhal yolu telâki nokteları halthazırda Rus | petrol afisi umum müdürlüğüne larm elinde bulunmaktacır, — Alman | makbuz mukabilinde teslim edecek hududundaki Taymis mvbabiri, At « | Lir, manların şehrin muhasarası bakkın. daki idkğalarınım münlerit ctizütamların mevzli bav muvafta «| tından alükadarlara 8 — Malların elkonduğu, mahal- motörlü | im en büyük mülkiye âmiri tara - tebliğ oluna- WMWM cak ve değer fiyatı mukabilinde derhal petrol ofisl umum müdür . wwmw iâğüne teslimi bildirilecektir. taarruz,, kelimesi Ük defn olarak bir. denbire meydana çıkmca Almentarın da Roslav ve Kirov arasmda ıııro;ı) 'Timoçenkonun bu noktsvaki harakâ. Ona karşı kendi teblifierinde aynan “mukabil taarruz,, kelimesin! kullan. muğa başlamış oldukları Londradada dparet adilmektedir. Ordu kıyafetine benziyen elbise giyilmiyecek Ankara, 12 (Valat) — Rösmü | bir sebeple elden çıkaranlar köy ve hususi daire ve müesseseler | !©rdö ihtiyar — meclislerine, Müli müdafaa mükellefiyeti kanı- 'nunda bir değişiklik Ankara, 12 (Vakt) —— Milli Muüdafaa mükellefiyeti kanunu: nun 27 inci maddesinin tadili hakkında ııuıın-ıı Meclise bir ve tabi Nakil| vasıtıların! başka" larına salanlar veya her hangi ka: müstahdimlerinin kıyafetleri or- | sebalarda millf müdafaa mükek- dü mensuplarınım kıyafetlerine | !Efiyeti hıuııwnlımı bildirme benzemekte olduğu MAt Müda- e mecburdurlar, faa Vokületince yapılan tetkik lerden anlaşılmız Nzer” İipnüaudlıldu:e::h;em kat banunla beraber bazı mahzurlar tevlit edebileceği dü- | Hüşkülâta maruz — kalımmış ve şünülerek ordudan gayri toşek- | Pakil vasıtalarını satanların ver mensupl; kıyafetlerinin bu benzerlik ber tarak edilecek şekilde tesbit arı | ya elden çıkaranların ne kadar müddet zarfında bu değişikliği mukayyet kanunda ve tanzim ka yeni bir | olmadığı için takibat yapılama- kanun mıştır, Amiral Hortı H'ıklenn lnrırnhındı o!ırı.k “tayin edilmektedir e güörüsş. m! dnnyı ı(kin tul.ılıml) esini yakmdan alâkedar — ötmektedir., meker miktarı ancak Bu maddenin tatbikinde gö- rüölen mahzuru önlemek için bu meeburiyetin zamanla — tahâidi lü:ıımlıı Mııw ada bü müddet on gün edilmektedir. Hükumet Parti Grubunda izahat verecek 50—460 bin kadatdır. Bazı kaynak | — Ankara, 12 (VAKIT) — Hükümet, :Amnymhmrlınıdınh. önümüzdeki Salı gürü Parti grubu fazla yandım istediğini, fakat | içtimaında bir aylık siyaal hâdiseler Macaristanım buna razı olmadığını | hakkında'izahat vereceklir. bildirmektedirler, Macar genelkur may bazkanmın istifası da bunun. la alâkadar görünmektedir. Hor . Ünin bu meseleyi görüşmük üzere Hitlerin karargühma gittiği vo bu mülâkat sonunda — Macaristanm şark cephesine bir kaç kolordu da. WH tahmin edilmek. MH ee Bi zerlilik Bul, tanda | So'v—;; radyohrmındm dinlemi ek vasak büdirNdiğize göre Bulgar kükümeti Tagilirz ve Bavyet rizdyolna rının halk tarafından Cinlenmesini — Rady> Gazetesi — â' tefik ordaların /| ver devletlerini # | kün değildir. Amerikâfl ( | Vaşingtoti, 1’ del Hul saıı)tt 'uıı u.'ııı 3 - lerı dmuı“' gi Birleşik Am:f"’ derim cumartef moseleli ve attiğini TAVEM