6 Temmuz 1941 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

VAKIT G TEMMUZ 1941 | Bir eloktrîk mıkaned Şârk cephesinin — inikardantirhata hava hâkimiveti Oa binden Cazla sayıda bulu. nan ve muazzam bir sivil teski. lâtın da ikmal yardanma maz. VAKIT'IN, ANSIRLOPLDiS Riga Alman tebliet Sark ceplesin. de Rig>'nu imiş olduğu. mu haber Rigça Baltık deniri üzerinre, ay. ni isimde körfezin kenarında bir gebhirdir. 1999 harbi başlamaz. dân evvel Letonya hükümetin Merkezi olan dört yüz bin nüfus ha bir gehirdir Riga şehri bir ilim merkeziy. di Üniversitesi, güzel sanatlar akademisi konservatuvarı var. sanat w ran keten sanayii gşehirde toplanmış gibiydi. Fu., kat Riza'nın ehemmiyeti bilhaa, sa İlman' yüzündendir. Rus şi. Mmendiferci! in inkişafı yüzün. den Çarirk Rımya zamanındanbe. Fi bu Himan büyük bir ehemmi. yet lıa.umv'u-.m k de, buz tutan ilman'ardan birisidir. Liman burlar yüzlünden — senede | ancak bes altı. hafta hı!p:ı.ıur Rın 'da her yıl haziran a n w arası büyülk bir . pam. kem bir kmıp ..ırmıııludı 1225 de bu kampın yerinde kurulmuş olan gahir Hanse ittifakma gir. L On altıncı asrın ilk yıllarında protestanlığı kabul etti, 1561 de Lehistan larafından — zaptedildi. 3621 de İsveç kralı Gustav A, dolf bu gehri z stti. 1710 da Ruslara geç. 1914.1915 cihan harbinde AL. | nan küvvetleri 181ö5 de Rusya. ya kargşı yaptıkları büyük tanr. Yuzda bu gehri zapledemrmişler. di. 1917 de Res ihtilâknden son. ra Almanya Rigayı tekrar zap. tetmek istedi. Sekizinci Alman ordustt kumandanı General Fon Hutfler şehri iki cepheden — bir. den zorlayarat raptetmek — için bir plân hbazmladı. 10 fırkalık ir Almı k Dorina neh. eçti. O vakitki nehrine kargı yapı, 81 afvetos 1917 de başladı 3 eylti günlül sehir zap. 'ıd'Hı de gehir yeni tesis edi. =n Letonya hükümetine — veril. 1939 harbi devam ederken bu Hl&ın,eun Sovyet Rusya ile bir | legerek Sövyet ın»mlm dahil olmuştu. ( Yarın Kiyef) Tetrila sumarnaı: 5 Yazan : j Mütehassıs Tayyareci ğ DA har olan liği Av. rupa camiasında parmakla göste rilecek bir kudret halinde — göz Çarpmaki Bun karsısma iki senedir y şiddetli ha. va rauharebeleri ile oldukça ta. yiat veren ve fakat sanayiinir kudretiyle her türlü ihtiyaçları. nı temine ve zararlarını telâfiye imkân bulan Alman hava ordusu Çıktı. Yıpranmamıs muazzam bi kuvvet ve bütün Avrupa kıttası nın İşgaliyle fabrikasyonları eli, ne geçimniş bir Almanya bir haf tadan az bir zaman fazladır k krağa ve havada mücadele et mektedirler, İlk Dakışta avamtajın Ruâya lehinde tecelli lenirdi Hasmına nazaran bol — sayıdın hava ordusuna malikiyet ve bu. nun yanı başında, hava üslerine ve tesinatına yakın bulunuşu do. layısiyle ikmal ve tamir kolay . lıklart ve bilhassa kendi toprak. larmım müdafaaamda iman, Sov, yetlerin daha enerjik davranma. İarmı istilzam eder.. 'at Alman hava ordusu P y Giride kndar bir seri hava mücadelesinde dalma mu, vaffak olmuş ve hemen her cep. hede ve kısa zamanlarda üstün, Mikler kurarak kara harekâtının Beri inkişafr üzerinde, yıldırım harbi denilen yeni tabiye siste. minin muvaffakiyet amili olmak tan geri kalmamışlardır.. Büyük Britanya — adalarının üstü ve Manş semaları istisna edilirset Alman havacılığının hor tarafta ki hava harekâütında. kendilerin. den istenen neticeleri eline gecir difti me | Uzun koylu hava çarpışınala. rından elde ettiği İıymetli tec. rübelerle ve fakat hırpalanmış o. lârak Şark cephesine yığıları Al man havacılırı kargınında he. nüz hazardaki talim ve terbiyo, sinin ne gibi bir hasıla vereceği katiyetle kestirilemiyen ve sayt Bf yle hasımlarıma nisbetle gok ileride bulunan eski hava or. demn karer kararya gelmis bulu. nuyorlar.. Bu daha iyi net elde « tasarlanır mı? Hava hâkimiy nin hangi tarafa karşı güler yi Bgöstereceği ve Üstiümlük kurma da muvaffak olacağı az çok te. Barüz etmek üzere midir?. Son zamana kadar gelen a. jans haberleri ve alman resmi tebliğler her iki taraf için de mü sait tahminler arzetmektedir. Cereyan eden hava muharebele. rinin bol sayıdaki zayintı göce çarpmakta idi.. Bu rakamlar ve harekâtm tam manasiyle bütün Sovyet etmesi bek Edebi « hangi tarafım ' cephe üzerinde İnkişaf etmiş bu. lunduğunu, gerek netice üzerin. deki tahminlerde, gerekse hâki, miyetin İğm tarafından kurula, cağındakı tasarlanışlar üzerinde | yanlış yola sapmak ihtimallerini döğurscak mahiyettedir. Bütür. cephe üzerinde daha dk zünden itibarea geniş mikyas ta hareköte geçen Alman hava Ordusunun on gün zarfında 6000 vedi yüzder fazla Sovyet Fün i meydanl. ve havalarda p etmes radta sonunun dört bin yedi yüx tayyarelik çok zeniş mikyastaki bir plângo ile mnış bulunması, havalarda reyan eden imuharebeler neti. pelerinin kime yüz güleceğini az gok tebarüz ettirmiş bulunmak. la idi. Fakat arkasından Sovyet tebliği Almlar, zaylatını meydarna Bol sayıdaki Sövyet tay. sım b:ıvn ıhgmdın geri gını görmürse de, ken t“ı’mk n beklenmiyen bir netice de almıştır. Bu nokta bize; bol malzemeden çok ovsaf itibariyle kıymetli si. aların muvaffak olacı çıkca göstermiştir. ? man havaeılığının — mutlak - bir hâkimiyet kuramar Alman hava ondusu, %wulnr karşısında mutlak bir hâkimiyet veti kurmadan ö: suhun hareket seri . min edecek ve bilhassa hawa üs. lerini hasım tebhditlerinden kur. taracak bir başlangıç hakimiye. tini ele almak zarureti — vardı.. Bumı yavaş yavaş temin etmeğo Alman havacılarınm ö. nümüzdeki bir hafta veya ön gün orfında takviye edilerek ıııı*l hakimiyete doğru attığı adımı takviye bekliyebiliriz.. Bu suretle havalardı ele alma. cak üstünlük, kat'? neticeli kara muharebeleri ve tank muharebe leri üzerinde de fmil olabilir.. Sovyet Rusya bherseyden ev. vel; karalardaki müdafaasının devamını temin maksadiyie, ha, valardaki hakimiyeti elden kaçır mamağa dikkat etmelidir ve bu. nun için de bütün hevnerlığıyla taarruza ve daima tâaarruza geç melidir.. Şubeye davet Yöorli Eminönü askerlik sinden : Aşağıda adları yazılı yodak su baykarı kayıtları tetkik edilmek üzere cüzdanlarile ellerindeki ve sikalarla 3467 numara ile subeye müracaatları İstihkâm iğim, Niyazi oğ. Nu rettin 321 Eminönü (42213), leva zam Tğm, İbrahim oğ. İrfan 323 Ordu (42274), levazım Tğm, Hak ki oğ. Ronat 325 Burta — (43557), levazma Tğm, Ekrem oğ. Renat 321 Eminönü (43588) kapanacak $ 8N T de ötomebil ve elektrik lovazıma- |tz satan Dikran Koşiyyan adında birisi, 200 kuruşa satılması İcap eden bir nevi otomobil ületini 500 kürüğü satmiş, dün asliye — ikinci ceza mahkemesince 25 ira ağır | para ocanama ve 7 gün de dükkü aimm kapatılmasma mahküm edil- miştir, ydrirl d seğinn lti Bir kadın hırsızlıktan 6 aya mahküm oldu Zehra adında Burgalı bir. kadın, geçenlerde Mahmutpaşada oturan Nezahet sdmda bir — tasıdığına misâfirliğe gitmie ve ev sahibinin Bir wn neşğüliyetiiden istifuda ile dikiş makinesini koltuğuna « Kaşlırmın. kaçmıştır. Zohra makineyi Kapalıçargırla satarkön yakalanmış ve dün uali ye ikinci ceza mahkamesine veri . lerek aitı ay müddetle hapsa mah küm edilerek bemen tevkif olun- muştur İapon imparatorluk meclisinin kararı (Bas tarafı 1 incide) geçmeleri ve Hlndistan İslikame- tinde Asya içerilerine doğru akın etmeleri ihtimalini düşünüyorlar; bu ihtimali Japonyanım “Asya As. yalılarındır,, şeklinde müdafaa et tüiği Asya Monrocsi kaldesine mu- | halif addederek şimdiden mihver devletlerine bir ihtarda — bulunu. yorlar, Almanya İle İtalya — Japonların bu endişesini teskin etmek için Japon himayesi altında Çinde te- gekkili edea — Nankin — hikümetini tanıdılar, Fakaç Tokyo hükümell bunünla İktilfa etmek — niyetirde | değildir. Ve öyle görünüyor ki Al- mana orduları Sovyetler Birliğini mağlüp ederek Ural dağlarmı aş- mak gibi bir ihtimal ulukta boli- rocek olursa Japön orduları da urak - şarkta harekete geçerek bü- yük Asyada kendisine alt menfa- atleri cle geçirmek davasına giri.- şecektir. ASIM US Bayan Münevver Abral öldü urıı—uın İstanbul vluhmıı Ia bahriye Sadettin Özdileğin kızı idi, Ken disi mühendis fen okulundan me- zundu, Son günlerde bir erkek gocuk dümyaya getirmiş Aarkasın da beş günlük yavrusile kederli hilesi ve doetlarını brrakarak ve fat etmiştir, Cenazesi kabristanma deinolunmuştur, Ce nabı hak rahmat eylesin. (841Te) 11- imde Cümhurtyet caddesin- İ SİHRAT BAHİSLERİ: Sıbhat işleri vekâleti. yur. dun her yanmda hastalıklarla mücadele etmek üzere — vücude ga.uı*ıgı teşkilâtim çalışmaların. dan mühim ne, ticeler elde et. miştir. Bilhas. sa emrazı züh. reviye ile yapı. lan — mücadele Veşkilâtı muvaf fakiyetli başa. rılar göstermiş viye — edilerek gençliği, bu gi- Dr. quıt Kadri bi hastalıklar. dan koruma savaşma devanı e. dilecektir. Bilhassa bu kabil has | talıkların yaptığı tahribat, ko. runma careleri üzerinde konfe. | ranslar, verilecek, eserler ve a. | fizler neşredilecektir. Gençliğin korkunç iki düşmanı olan firengi ve belsoğukluğu has talığı hakkında muhtelif Avrupa gazeteleri yeni tedavi — usülleri. nin ve hattâ Amerikada bir dok. torun firengiyi beg günde tedavi etmek mümkün olduğfunu söyle miştir. Bu mevzu & ge. rimizin tanımmış bevliye müte, hassıslarından Reşit Kadri De. kakla konuştuk. Regit Kadri Dekak, bize şün. lart dedi: irengi ve belsoğukluğu ıqlimxl hastı 'mk ar arasmda bi. rinci safı igga! eden önemli has talıklardan olup maalesef her yerde olduğu gibi, memleketimiz de de yalnız büyük gehirlerde değil, en küçük kasabalarda da tesadüf edilmektedir. Bugüne ka dar bu bastalığa tutulanlar mud eltf memleki e olduğu gibi memleketimizde de bazan sakal, bazan da az muvaffak usüllerle todavi edilmediklerinden birçok hastaların halen eski hastalıkla. rinın muhtelif tezahürdeki ihti, lâtlarından müşteki oldukları sık sık tesadti? ediliyo Fakat yr. biraz daha iler liyen tat bu husustaki gu- besi de bugün bu hastalıkları tamamen fhtiyaca kâli bir suret le ve ax zaman zarfında tevavi ediyor Tedavi hususunda bir — iki senedenberi kullanılmakta — olan Sufamidler tedavi mürdetini pok kmlmıııu ve iktilâtların önü, geçmektedir. firengi vıbı kortunc bir zarfında Keza, hastalığın da beş Edirnekapıdaki aile | Ieui Kolom'ly cildiye profesörü Tomas Him. mat tarafından ileriye sürülmüş Yazan: Frengi ve belsu- gukluğu hakkındaa Memleketimizde bu hastalıklarla müca- dele etmek üzere neler yapmalıdır ? Tamamış bevliye mütehassıslarımızd ai || Reşid EBadri Dolıl'ııı tikirleri Du!mırnn keşfi henüz gelme. miştir, Fakat ben bunun bu — kilde tedavisine imkân olduzu kanartindeyim. İş elektrik tırda. aliyetler sarfolunmaktadır. zarı dikkate almması lüzam - len taraf alman tedbirlerin — sü- mullü olmamasıdır. H a s - talığı todaviden ziyade — halkı? | hasta olmamasına dikkat etmek lâzendır. Bu hususta (ilk önce memleket kültürünün. bilgisinin çoğaltılması icabeder. Mekten- İerde, halkevlerinde, sinemalar . Ga, bilhassa radyoda bu hasta - liklar hakkımda halka nâfi ve | öğretici konferanslar verilmeli. | dir, Bir asma ağacınm, yahut bir gül fidanımım, bir portakalın mik roplu hastalıklarmıı: öldürmek & çin, radyomuzda nasil ziraat mü tohassıslarımız faydalı lum'vrm Jar veriyorlaraa, memleki gençliğinin düşmanı olan bu pis hastalıklardan körumak için de mütehaasıslarımız ve bu is'e uğ. gİbi, geneliğin sıhhatiyle alâka- dar olan bu hastalıklar hakkın. — da da tenvir etmek yerinde olur kanâatindeyim. Hasan Bedrettin ÜLGEN Şişhanedeki askerlik binası Şişbanödeki aakerlik — gübesinin bulunduğu bina başka bir yere nakledilecek ve bina yıkılarak bu | rası bir park haline konacaktır, REFİK AHMET, SEVENGİL Küsüyla bağlı dönilebilecek şekille sevmemiştir. Küçüktenberi babasız büyümüş olmak, anne- sİnin merazi denilebilecek gekildeki hassasiyetile sarılı olarak büyümüş olmak onu herkesten ziya- de annesine yaklaştırmış ve bu rekabet kabul et. Orta balli bir nilenin çocuğu,.. Babası deviçi dalrelorladaa birinde memurdu; bir gün evinden Osmanlı Umparatorluğunun tarihine meşhur Çw Bakkale Mmüdafaasını yazaa kahramanlar urusunda yöedek sebay elarak çıkıp gitmiş, blr daha dönme- mişti, Ahmet Dündar, 1014 — 1018 harhi sırala- rinda nöşredikmiş ve aamesi taralından — kendisi «& birakılaış olan Harp imeccmunsının zamanlı yüzlülamnüş bir sayısmı eşyası arasındı addes kitaplardan — kopmuş bir yapıak gll saygı İle saklıyar, 'Ba racemuanın her nüsha- Şiuda “Vaşayan r,, başlığı nltıanda çıkmış bir Böri letoğral vardır ve bunlardaa biri de Ahmet Dünderin babasına alttir. İki sakin ve samlmi göz, bu eski zışemuanın gablleleri arasından Abmet Dündara ve ebediyo- te, vazifosini ea besit şekilde yapıp bitirmiş bir adanın rahatlığı kinde, Kddlasız ve sos««iz balıp duruyor. Annesi pok kücük yaşta yetim kalmış olan bu roman İMRALIİ ba olmağa çalışmışlardır. Türkiyeyi ayakta tultan Ve iş Sahasıma dağrlmış olan ugünkü nesil onla- rm eseridir, Ahmet Dündar, dalma 1918 sonrası Türkiyesinin du! kadınları için Meçhul Asker âbi- desi gibi bir âbide dikilmesini tasavrur eder ve — TAklastırmıştır. Onun içindir ki Kahataş lisesine anmosİnin yüzü, boyu ince narin ve nazlıt — Sündüz talebesi olarak gelip — glttiği senolerde yali hu fikirle beraber gözünün önünde canla- mektepte her talebeye bir lükab fakılırken Ah- pani met Dündara da “Annesinin çocuğu,, demişlerdi. Herkes annesinin çocuğudur; fakat Ahmet Dün. dara verilen bu isimle onun fazla nazlı, farla se- vilmiş, hattâ — kırılmasm, inelmmesin diye galiba biraz da faxla sımartılmış haline rayı bedestana götürlülen oşyanın parasma ekle- yip geçindiler: hatlâ likc tahsili, hattâ ünivcesile tahsili iyf kötü burudan alınan para ile yapıldı. Bu Oski konak yavrusu Abmet Dündarın velinlmeti. dir, Nihayet evde satılacak bir şey kalmadığı vo salılma sırası eve geldiği zaman Ahmet Dündarın bin bir meşakkalle yıpranıp vaktinden ünce ihll- yazlamış olan hastalıklı ânnesi gözlerini orada ha. yata yumdu, Delikanlı bu büyük - scr ile varulup yaralandığı zaman Tip — Pakliltesini bitirmiş ve YSlajiyor olarak hastahunsyo devama başlamış bu- Masuyordu;. kiracıdan İki aylığı poşliy akarak at Rnesinin cenaze masrallurır rdü. Fiv satılmadı. Hülü da vergisini, ufak tefek tamir masrafını fi- Yin kendi gelirile çıkaran ev Ahmet Dündara az gök kira bile getiriyor, Babasmı kaybettiği zaman henüz pek küçük tü, onum içindir ki babasızlık asera, çocukluk sene- terinl tatlı ve masum bir hüvün halinde sarmak. tan ileri geçememniştir. Üniversiteyi bitireceği se- e büyük bir istikbale, şeref, şöhret, anadet va ikbal ufuklarına kanat açmağa hazırlanan bir kü: çük yekenli gibj Hdi; ümit hamülesi ile dolu ola. vak İmandan üzere olan bir yelkonli,.. Üniversiteyi bitirir. bitirmez aanesinin ülümüyle gocuğu — Sarkında değil ama— galiba hayli sı kantı Ha ölüdün. Ahmot Dündarın biraz aklı er- meğo ve etrafmda olup biteni anlamağa basladı. B sırada evin İcisl hemen hemen bembos, eyyasır daıl'hüı*"ı bir halde bulması, bu eşyanm arku kaya sabılıp 'ıııııııı*—_—n-ıııı ılüıu ııı(ıımı* olmusudandır. Bercket verin ev kenditerinindi.., — Cilinagirdeki dededen kalma konak yavrusu dış boyası dökülmüş, tahiaları ka . rarımıs ve merdivenleri inip cokanların ayakları altınla rztıranla inildeyon bir binadır; fakat har köşo busağı Ahmel Dündar için değer Uçilmcz ha darelarla doludur, Babası bu evde — doğup büyü- miüs, tanesi bu öve gelin gelmiş; Ahmet Dündar orada doğdu, babnemın Zlümüzden sonra Ahmet Düsdaz va #Ançcsf bu evin iki orlasına çekildiler ve Ateki odalarımı kiraya verip oradan aldıkdarı pa- Cihangirdekd ev, anmesinin hayali ve tahsll senelerinin hâtıruları gözünün önüne dalma bir araıla, biribirine girmiz mansaralar halinde, üi üste çekilmiş fotoğraflar gibi karsık hir şokilde gelir, Bu eski ve emektar evi 6 mazifim kadından ayrı olarak düşünmeğe imkün yoktur, Ahmet Bünderm annesi Türkiyonin 1014 — 1918 harbin- den sönraki bütü dul kadılarınmı senbolüdür; Ça sükkale, Kafkas, Mısır ve Galiçya cephelerine bir daha öbediyen dönmemek Üzcre gitmiş erkeklerin arkada bıraktıkları rztirap ve emaneti göğüslerin. de kudsl bir itina ile saklamış olan Türk anneleri- ain Ümsalklir, O dul kadınlar Ki karşılaştıkları türlü hayat güplükleri arasımda — ölonin matemlni tutmafa vekit bulamamışlardır. yüreklerindeki 2- cıyı ah Ü vah etmeden İçlerine sindirmişler ve ge- ride kalan babasız yavrulara hem anne, hem ba-