6 Temmuz 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

r PAfAR TEMMUZİ|* aırın 1941 Stalin" Nutku Münasebetiyle i hududa tah; edememiştir. Binaenaleyh, So Rusya 1030 da büyük ümitlerle ükdettiği ve © vakit içir bir mu- vaflakıyet sandığı anlaşmanın bu- Bün cezasını çekmektedir. ; M. Zekeriya SERTEL talinin radyoda Sovyet mil İetine hitaben irat ettiği «tuk, üzerinde durulması lâzım Belen mühim bir hâdisedir. Çün- kü Stalin bu mutkunda 1939 da İmanlarla akdedilen muahede- en başlıyarak bugüne kadar &tçen hâdiseleri izah etmiş ve Alman harp makinesinin Sovyet usyayı istilâsı karşısında takip #dilecek ana stratejiyi az çok an- atmıştır, Şimdiye kadar bütün dünya| Matbuatı, Sovyet Rusyayı 1939 da Almanya ile akdettiği mua - Pede ile harbi idcil etmekle i am ediyordu. Stalin bu itham - ira cevap vermi alin ken- Gine has sualli cevaplı konuşma - #iyie verdiği cevapta diyor ki: “Biz 1030 anlaşmasını Sovyet Rus- Ywda sulbü temin maksadiyle imzala» Mw. Bu anlaşma bize bir buçuk se- #elik bir sulh devresi kazandırmıştır. müddet zarfında harp hazırlığımı. | © tamamlamak, teçhizatamızda nok - Witları telâfi etmek fırsatını bulduk... Fakat hâdiseler Stalinin bu Börüşünde aldandığını isbat et -| iştir, Filvâki Sovyet Rusya bir paşuk senelik bir sulh devresi âZanmış, ve askeri teçhizatını ta- Mamlamıya imkân bulmuştur. Fakat Almanyada bu müddet Iğrtında, şark cephesindeki teh- bi ütün Avrupa devletlerini birer iler ya imha, ya işgel ederek Veya ittifakı dairesine ularak her İarafını sağlama bağlamış ve baş- kâ cephelerde harbetmek tekli - ihe maruz kalmaksızın Sovyet- lerle harbetmek imkânını kazan-) Taştır. Bir buçuk senelik hazırlı- Ema rağmen Sovyet Rusya harp| Makinesini, Almanyanınk! derece | #inde kemale erdirememiş, dost-| luk muahedesine sadakat endişe- Siyle seferberliğini ilân edeme - Miş, mevcut kuvvetlerini Alman huductuna tahşit edememiştir. Bi Mârnaleyh Sovyet Rusya 1939'da büyük ümitlerle akdettiği ve o va kit için bir muvaffakıyet sandığı “hlaşmanın bugün cezasını çek - mektedir. Stalin bu nutkunda çok Tea - Misttir, Vaziyeti bütün acılığı ve *ehlikeleri ile milletine bildir - wekten çekinmemiştir. Çıplak ha kikatten korkmıyan devlet ada- Bu kuvvetinden emin demektir. İtekim Ingiliz Başvekili de, kuv Yetinden emin olduğu için mi - #tinden hiçbir gün hakikati sak- inıya lüzum görmemiştir. Sta - in Alman ordularının şarkta mu Yatfak olduklarım saklamıyor. alnız dünyada mağlüp olmıyan E ordu mevcut olmadığını söy: yerek Napoldon istilâsını #14 harbini hatırlatıyor. O va- £ olduğu gibi bu defa da Alman Srdularının nihayet mağlüp ola - “ağını iddia ediyor. Filhakika 1812 de Napolöon da ü Alman ordularının takip İtiği yoldan Moskovaya varmak Te yola çıkmıştı. Rus toprak - teda hayli ilerilere de gitmiş- icat eden Rus ordusu karşı- da Napoldon: ko, > Daha iki muharebede Mos: | "vaya varacağım, ve Rus Çe-| dn ayaklarıma kapandıracağım,, | SMişti, Ni 1 Devamı: Sa, 5, Sü, 5)! TT ————— Dünkü - Maçların Neticeleri Milli küme maçlarına dün de İstanbulda devam edilmiş. ir. Dünkü maclarda Fener ahçe Maskesporu 3 —0 Hağlüp etmiş, Galatasaray da yarbiye İdman Yurdiğle 1—1 daki haberleri 4 üncü Mvfamızda bulaca ği ikeyi bertaraf etmek sayesindel il A T Ni 1ST Ankara Caddesi 102 TAN, 2 24310, ISTANBUL 24318, 24319 5 KURUŞ Cepheye giden Sovyet gi GUNLUK SIYASI HALK GAZETESİ Kıtaları, kumandanlarının önünde (ASKERİ VAZİYET ) SARK CEPHESİNDE Eski Rus Hudutlarında | İki Taraf Arasında Çok Kanlı Boğuşma Oluyor ASKERİ MÜTAHASSISIMIZ YAZIYOR atk cephesinde son yirmi dört saat içinde büyük bir değişiklik yoktur. Alman- Ş lar bütün cephe boyunca ilerle - diklerini söylüyorlar, de bü Sovyetler cephe boyunen Almi i durdurduklarını iddia anlaşılan vaziyet şudur: Alman motörize kuvvetleri şi- malde Dvina nehrini geçtikten sonra Letonya topraklarını da iş- gal etmişler ve burada eski Sov- yet hududuna gelmişlerdir. Sov - yetlerin Litvanyanın sahil boyun da kalan kuvvetleri hakkında he müz yeni malümat verilmiyor. Bu kuvvetler hâlâ orada mıdır, çekil mişler midir, yoksa denizden Soy yet filosu tarafından kaçırılmış - İar ındır, bilinmiyor. Yalnız Ri- ga ile Lihau arasında sıkışmış kal mış olan bu kuvvetlerin tehlikeli bir vaziyette olduklarını şüphe yoktur, Maamafih bu suretle ku- -İvayi külliyeden ayrılmış “el Kızılordu parçalarının da Alinan hatları arkasında harbe devam ettikleri, düşmanın yollarını kes- tikleri; şuraya buraya âni baskin» lar yaptıkları anlaşılıyor. Bunu Almanlar da itiraf ediyorlar, Diyor ki: Almanya Ortaşarka (Devamr Sa. 5, Sü, 3! Çocuğunuza verebileceğiniz en kıymetli hediye YALNIZ Çocuk Ansiklopedisi Olabilir. Çünkü bütün hediyeler unutulabilir. Fakat ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Çocuğun bütün hayatın- da izini bıralur, FİYATI (6 LIRANIR TEBLİĞİ Almanlar Ağır Zayiata Uğrıyor İki Haftada 700o0o0Kişi Kaybettiler Bresina ve Prut Üzerinde Bütün Gece Harp Oldu Sovyet Müdafaa Çetelerine Binlerce Kişi. Yazılıyor İbah Sovyet istihbarat bürosu ta- rafından aşağıdaki tebliğ neşre- dilmiştir: 4 Temmuz gecesi muhtelif cep helerde askeri vaziyette büyük bir değişiklik olmamıştır Kandalâksha - Murm Kareli Berzalit İstikam: talarımız münferit düş Vikleriyle çarpışmiya devam et- mektedir. Borisof Vebobruisk istikame - #nde Berezina ve Prut nehirle - vi üzerinde, muharebeler bütün 1ece devam etmistir. (Devamı: Sa. 5, Sü. 6) Moskova, 5 (A.A.) — Bu sa-| | i STALİN Hattına i Yaklaşıldı i CepheBoyunca İlerleme Devam Ediyo: Bütün Sovyet Cephesi Tam Bir Ric'at Halindedir | Yirmi Bin Kişi | Şeflerini Öldürüp Ordudan Kaçtı Berlin $(AA) —D.B.N. #- ansının bildirildiğine göre, sa- ühiyetli mahfiller bugünkü Al man tebliği hakkında su mü- taleaları yürütmektedir: Bütün Şark cephösi seri bir hareketle ileri doğru gitmek- tedir. Galiçyadaki harekât Karpat - lardaki geçitlerin Macar kitale rı İarafından işgali üzerine ye- ni bir safhaya girmişti. Mac» lar simdiden ovaya inmisler ga bi Galicvada ilerlemek Alman kıtalarınin sağ ceruni i birleşmişlerdir. (Devamı: Sa. 5, Sü 4 şark cephesinde yeni mevzi- orlar. Bir Alman ağır makineli tüfek kolu, lere doğru İle je .je Bâşvekilin Son Nutku Almanya Ve İtalyada Çok Memnuniyetle Karşılandı erlin, S (A.A) — Türkiye B' wekili Doktor Refik Savdam ;farafından dün Büyük Millet Meclisinde söylenen nutuk Al- man siyssi mahfillerinde müse- * bir intiba uyandırmıştır. Refik Saydsmin beyanatı An- ker hükümetinin Türk menfi «tlerinin - müdafaası hususunda takip ettiği realist siyasete te- vafuk etmekte, fakat avni za- manda Türkiyenin — heynelmilel Mr TÜRK ALMAN PAKTI Il Musaddak Suretler Dün Berlinde Teati Edildi Berlin, 5 (A,A.) — Bugün öğ- leyin Türk - Alman dostluk pak- tanın müsaddak surâtleri teati €- dümiştir, Teati merasiminde Al manyayı Harisiye Nezareti Müs- teşarı Fen Vaytaker, Türkiye Bü- yük Elçisi Hüsrev Gerede İle bu maksatla line gelmiş elan Türkiye Hariciye Nezareti Umus mi Kâtip Muavini Gevat Açıkalın temsil etmişlerdir. İ Beritr, A.A.) — TEPKİYE. rielye Vekleti Umuml Kâtip Mu avini Cevat Açıkalın bu sabah Wsğ. mumi harp ölüleri dbidesine bir 3 gelenk koymuştur, Açıkalın Un- menfaatleri karşısındaki mesuli-|$ ter'den, Lin'deki âbide önünde vetini müdrik bulunmakla oldu. | Büyük Almanya (© muhafızlarına; #vnu da göstermektedir. mensup bir tabur kumandanı İle Türk - Alman dostluk vaktı|i Tuğgeneral Frocher tarafından hakkındaki Türk “Bâşvekilinin (4 Karplanmıştır, Çelenk üzerinde Cevat Açıkalın yazılı kermazı » Beyaz bir kerdelâ vardı. KE Köstencede İdam Edilen Bir Komünist Bükreş, 5 (A.A) — “Stefani, Köstenöe divanı harbi, müebbet küreğe mahküm edilmiş olan Sözleri Alman devlet merkezin- de pek tabii olarak bilhassa mem huniyet o üvandırmıştır. Cünkü bu sözler Almanyanın Türkiyeye karsı takip ettiği hattı hareke- *e bir bakımdan tetabuk etmek- tedir. İtalyanlara göre Roma, 5 (A.A.) — İtalyan ga- »eteleri Türkiye Başvekili Dok- tor Refik Saydamın nutkunun 6- hemmiyetini tebarüz ettirmekte- dirler. dört arkadaşiyle birlikte, Kös - tencenin Sovyet tayyareleri ta - rafından gece bombardımanı es. nasında şehirde ışıklar yakmıyi Saldırsaydı VaziyetimizÇok Müşkülleşirdi , Kahire, 5 (A.A) — Hindistan kumandanlığına tayin edilen Ge- İneral Waveli, Orta Şarktaki harp muhabirlerine Orta Şark vaziye- ti hakkında asağıdaki böyanatta| bulunmustur: “Habeşistan muharebesi fiilen bitmis sayılır. Harbin bidayetin- EdenDediki H. Hitler'le Müzakere İstemiyoruz biraz yavaş gitmek- te ise de, buradaki vaziyet de şayanı memnuniyettir... General iki müttefik ordunun sı karşıya gelmesi şayanı te- essüf olduğunu ilâve etmiş, Tüd- mür ve Dirzor'daki Vichy kuv - vetlerinden. bir miktar esir ve mühimmat ilâve edildiğini söy. lemiştir. Rus Alman harbine nakli ke - lâm eden General demistir ki “Almanya Rusyaya gitmeyip Orta. Sarka saldırsaydı, v. timiz oldukca müşköllesi, " etimiz karsısında kıtaları- mız istirahat etmek ve biraz ta- im görmek icin vakit kazanmış- 'ardır, Ayni zamanda Suriye ve Hitler ve Nazizmin İmhasına Kadar Gayret Edeceğiz Londra, 5 5(A A) — İngiliz YHaricive Nazırı Eden acık hava- Aa yapılan bir umumi toplantıda | k öyli işti i çaptaki; söyliyerek.- demistir| rate vaziyetimizi takviye ot-) Hib iebir mevzu | 7ek İcin vakit kazanmış oluyo - ole zanlan, lebir mevauli iki kuvvetli müdafeş “rafında ve herhangi bir se - “eple Hitlerle müzaker»we giriş- miye âmâde değiliz. Hitler ve| *emsil ettiği her sey tamamivle mha edilihciye kadar harp gay- Alman; Suriyeve ve.Trake ılrlırmaktan vaz geçirmiştir. General Rusyanın pek büyük htiyatlara ve genis arazi lik olduğu icin harbi ii (Devamı; Sa. 5, Sü. 5)İ rebileceğini ilâve etmişt yet hududuna ve Stalin hattıma doğru muhtelif kollardan yapılan Alman taarruz istikametlerini gösteren harita © Napoleon da vaktiyle Rus- yaya hücum ederek Mos - kadar sokulmuş - Suzün Avrupayı altüst e- den o hâdiselerin hi yeni değildir. Napoleon da vaktiyle Mısırı işgale teşebbüs etmişti! © z Napoleon da, İngili reyi istilâyı düşünmüş APOLEON 'da, Avrupa birliğini tahakkuk ettirmiy 'ışmıştı. Onun içindir ki: NMAPOLEON un hayatı, bugünkü hâdiseler içinde en ziyade merakla okuyabileceğiniz eserlerden biridir. o (TAN) bir iki güne kadar Nopo leon'un hayatını, bütün ömrünü onu tetkike hasreden bir müte hassısın teşebbüs eden komünist Sarbu Devame Sa. 5, Sü. Yİ Filomon'u idama mahküm etti Yalnız Eser Kâfi Değil Yazan: Refik Halid Ss" ibi kadar kendi le meşhur olan (Âşiyan)in (Tevfik ret Müzesi) haline getirilmesine mennun olanlardan e benim. (Fikret) » başka meziyetleri bir yana dursun - yeni at üslübünün bir (Mimar Sinan) ıır; onun derecesinde sağ: lam, zarif, gösterişli, hem ince, hem Kunt manzumeler kurmuş, şi- irden mabetler, köprüler, kervansaraylar, sebiller ve çeşmeler Wii. cude getirmiş bir üstadın edebiyat mimarimizdeki Kıymetini kim inkâra cesaret edebilir? (Baki), (Nef'i) ve (Nabi) nin yenisi, lisana ayni kudretle hükmedeni (Fikret) tir; (Fikret) in şiirleri, hakika- ten ebediyete kadar yaşıyacak ve her neslin göğsünü - kubartacak mimari muazzam eserlerdir; her şiiri bir kubbe, bir sütun, mer- merden bir İşleme, bir köprü ayağı gibidir. 4 Bu şair, iyi ki, yalnız (Rübabı Şikeste) yi kurmakla kalmadı; (Âşiyan) ı da bina etmek dirayetini gösterdi. Şayet, kendisine Hisar sırtlarında o şirin yuvayı yapmasaydı bugün bir (Tevfik Fik- ret Müzesi) mevcut olamıyacaktı, Nitekim, ancak belediyenin yar. dımiyle bir binaya sığınmış olan Abdülhak Hâmit, böyle bir sere- fe erişmekten mahrum kaldı. Demek ki, ebediyete daha sağlam intikal etmek için yalnız sanat eseri değil, yarı ahşap da olsa bir köşk veya konak dahi bırakmak lâzım, Dahası var; Bırakılacak yu- vanın yerini de iyi seçmek, hem tarihi bir semtte, hem de manza- ralı bir mahalde olmasına dikkat icap ediyor. Tâ ki, nazarı üzeri- ne çeksin ve himmete değsin! Şair (Mehmet Akif) edebiyat has - mile bu noktada boy ölçüşemedi; meselâ Yedikule civarında bir konakcığa sahip olamamanın gağrine uğradı, Onun içindir ki, sanatte şöhrete ermiş ve bu şöhreti ebediyete yürütmek emeline düşmüş muasırlarımıza tavsiye ederim: Ne ya- psp ne edip kendilerine müzeye elverişli her türlü evsafı haiz birer işiyan kursunlar, Şimdiden bunu yapmış olanlar varsa onları da temelini atmış oldukları müstakbel müzelerinden dolayı tebrik © derim, Büyük sanatkârlar için ev, bark sahibi olmanın fayda yalnız hayatta değil, ahrete intikalden sonra da görülüyor. Vah, bu kadarcığını bile yapamıyan kiracı ediplere! A