30 Mayıs 1941 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

$ — VAKIT 30 MAYIS 1941 /Görüp düşündükçe Politika: Batan ikigemi ve bir nutuk ' Mezbahaya gölü- rülen sürüler karışıca — Olnayetler karşısında ve hak duygularını kısırlaştırtyor, Moselâ, birisi, evli iken — tatup - Pamuklu ve ipekli Dün, gazetenin adliye haberleri sütununu okurken tüylerim ürper- Son günlerde atlantikte ikl hü- yük gemi battı. İagilterenin Hıni, Almanyanm Bismark zırklıları! Dün de Atlantiğin ortasında Ve- nidünyadan Ruzvolt bir nutukla Amaserikanın — dünya — kal vaziyetini izah etti. Bu iki geminin âkıbeti ile Buz- | dün de vali muavini Ahmet Kı. veltin. söylediği nutuk arastada | nığın reisliği altında toplanmış- | döğrudan dağraya bir münasobet, bir irtibat mevcat değilse de, haki- kutto Mmetli gemilerinin zıyama sobep e- kan deniz muharebosinin zaharun- | rakende ı_ıt_ıı.lnrmda)ıi mesru | da bu nutuk ve Amorikasın bârp | kâr hadlerini r'ü sÜ Hzeiiade ter | Komisyon, dün de bu malların itik maksatları | toptancılarına mahsus — meşru Ti kısaca izah | kâr hadlerini tesbit etmiştir. v İagiltere - Amerika yolt üzerinde bir tesavü” | liklerin toptan sarşlarında top. xo uğradı, Ve çok mahirane yapılan bir ta« | Jerin toptan — satışlarında aArruzla beş dakika içinde kırk bes | tarıcıya yüzde 20, pamuklu, ham mah- bin tonluk İngiliz zarhlısı voldu, Geminin bu suretle imhası Yyalnız Amerika yolu üstünde İngi- liz manlalarımı kaldırmak arzusun. dan ibaret değildir. Onun batırıl- Duaş olması Amerika efkârı umu" miyesinde arzu edilet tesiri vücü- de gelirmek gayesini takip edi- yordu. Nitekim Amiral — Reder'in lli K e | bi n 'apon Domel ajansının muhabiri 'kon)'lk calmış, kaçarken ya- ne verdiği beyanat dikkate lü” yıktır. Amiral bu beynnatmda di- Yordu ki: “Alman bahriye nezareti Ame- Yikan vaziyetini pek ciddi olamık takip etmektedir,. Amerika Ak munyaya tocavüz için her şeyi yapmaktadır. Şayet bir. Alman zırhlısı Amerikan deniz kuvvetleri tarafından taarruza uğrarsa bu takdirde Almanya küvveto müre snat edecektir.,, Bu beyanatı Hud zarhlısınım tah- Tibi takip etti. Hud zırhlısının bat* mMası Amerikada tesir uyandırdı. Bu taarruzun Amcrikada yapacağı imensucat satışlarında | Topdancılara kâr hadleri tesbit edildi tan satışlarında toptancıya yüz. de 8, kasarlı düzlerde yüzde 10, Merserizede yüzde ipliği düz ve kabada —merserize perde ve de yüzde 12, makarada yüzde 8 meşru kâr verilmiştir. Diğer taraftan fiyat murakabe komisyonu hırdavat da yüzde kâr hadleri kabul et. miştir. Onlar da aşağıdadır: Kaba alâtta yüzde 20, insaat malzemesinde yüzde 2 işlerinde kullanılar ) 20, el alâtımda yüzde 50, ne, motör ve hususf yüzde 50, makine aksamı spesiyalitelerde yüzde 80.. Sosyete Şilep feshediliyor Sosyete Şilep'in idare heyeti yarın toplanacaktır. Bu toplantı- Şilep'in feshi ve Dev. z Yollarına devri mua. mölesi tasdik edilecektir. d ÜĞi ani, 75 bin kilo naftalin tikte dünyanm ca kıy- | içtimamda yerli pamuklu ve i. Fiyat murakabe komisyonu, tır. £ Bi Komisyon, bündan evvelkj bir pekli mensucat ve ipliklerin pe. tesbit etmiştir. Buna nazaran, standardize ip- üzde 15, funtezi iplik. tancıya yi sviğ mensucat ve düz malların — top. | Konyak çalan çocuklar mahküm oldu | ruk ve Rifat adında iki küı:!ı_ı.k çocuk, gecenlerde tahta. kaleden geçerken Arif adında bakkâlm dükkânmdan iki &i. let Der l.c(.;l:ınmngl;mlı. socukların muhakemesi dün biışi—ıl-îcci galiye cezada t:lırînıe. tir. Kendileri her ne kadar koı.ı yakları çalmadık. km'ıxmmnk için aldık!” d_aşıışlwçsr de, T - keme her ikisini de 6 şar ay m ı. âetle hapis cezasına mahküm et. miştir. leketii caktir. tesirle şu metlceler - beklenmekte h idi: 1 — hagiltere denizlerde de va- ziyeto hâkim olamamaktadır. H — Alman taarruzu İnçilte- renin en mutoaa merkez kuvvet lerine pervasızca ve maharoti sal- lmektedir. TIN — Amrika böyle bir vaziye- te giren devlete yardımdan fayda güremer; Bud zırklısının batmasını müte- aki> Bismark zarlılısı İngilik kuv. vetleri tarafından batırıldı, Bu ve- | Fi hareket, ve sürale elde edilen | bir an için olsun zihinlerde husu- le gelen tereddildi. silmeğe mu- Vaffak oldu, İngilterenin süratlo mukabelede bulunması ve netlce- Yi elde etmesi Amerikada hüdise” leri takip edenler arasında bir ak- Sillâme! husule getirdi, Ba akslik ümel infiratçılrım değil, karbe fa- Faftar olanların tezini - kuvvetlem- dirdi, İngilterenin Atlantikte elde ottiği bu muvaffakıyet mali Sit iktısadi tefekkür, siyasi zihniyet itibarile ayniyet gösteren İngiltes reye yardımm boşuna olmuyacağ? hakkında Amerika efkârı umumb Yesine bir nevi hrlap oldu. Alman zırhlsmm uzak mesafo- kere kadar açılmış olması ihtimal simdi de Alman tahtelbahirlerinin Atlantik muharebesinde sıkışık bir hale geldiklerine misal 'olarak ef kârwmumiyeye arzedilecektir. İh- timal hâdisenin askeri safhasında böyle bir vaziyet de vardır, Fakat — Rüzvoltin nutku bu iki geminin hatmasır hâdisesi ile sık! bir surotte alâkalıdır. Batân gP- miler hiçş olmazaa reis — Ruxveltin nutkunun tonunu tayinde bir hiz- met zörmüşlerdir. Amerika — Cumhurreisi nutkun” da Amerikayı harbe doğru sürük. Teyecek tezleri - sarahatlo ve 007 saretle söylemektedir. Riş Ruzveltin mutku harbe doğ- Ya bir adım tetâkki edilebilir. SADRİ Bir sabıkalı 101 inci hırsızlıktan mahküm oldu Kâzım Karabatak adında bir sabıkalı 101 inci hırsızlığından dolayı dün asliye altıncı 0“: Mahkemesi tarafından 3 sene ;y. 6 gün hapis cezasına mah. üm edilmiştir. ; Kâztm Karabatak bu defa Nİ- #antaşında Nevzat adında. bir bakkalm dükkânmı kapı kilidin kırmak suretiyle soymuştu. —— VAKIT'A ABONE OLUNUZ em | vazi! Yanisa, 27 (Hususi) — Dün l!ailkf:i:dc Uzun Mehmet D> yesi temsil edilmiştir. tedir. ife alan ge : 8€ fak olmu Ama, Hasan PASü, Üzer takımından metlisinin bT “iatanbuldan / çıkmadan âm Sun'ullah efendi gibi bir zati şcyhülıslâmhk azlettirmek ve devletin iş 'alnız kendi dalkavuklarına ak yolunda bircok lııütlllukleı: öT orduda söylenir ol Bdan,. lr(::ım:lfılbnmm paşanın b;gî;ndı,n';şl; killenmiş Od a GG yeri / ziyarct Yt_:—:ılı?ıt::;:ıâlar ve üzerlerine Ym:r,_ı. Siği ’ıuuı:miı olmasını, gâzi paşayı ko. f sanmalarıma karaı Allahın bir m&mn.î ;u Jerek şeriatça memur oldukları üze e rine boyun eğmekten büş. nadılar. başlarını y brrakın: şefin (18) enm ka çare bul Jattâ Faizi 'I*'B('ıı rahmetli acrdarq-an pek qonkı lik ve güleryüz gördüğüm için gı); iterin gecelerinde öldüğü yere gide. :ş Kur'an - i kerim ile bir cüz okımuığ irvLik bilmenin ve sözde durmanın İ inden sayardım. — — — ç d:(zi;:n?”çr cuma gecesi âdetim — Üzere gittim; gördüm ki tam rahat döşeğinin bulunduğu yerde pek yaşlr bir yeniçeri ve ağlıyarak : ger ki: ötü adamı niçin t ettin?.. Sen ga. YAY ea Ymmşçîîikü“““““dm' ; vi bilirim, öyle bir | BN Di iyetli bir - vezirdin! , k, insaniyetli gin | ug'.uy“î?âml cahillerin küstahlığına gücenip de hepimize bu kadar ağır ceza etmek BAA YA na ışknıınuı?lg;ı:;mn. 'W $ ön;ıyl;î ışııııgıt iıuyorl.ı lamnl:âdı:nn ıı;:_ z n ; na e Sm&:[::ğume bir süre oku. nit 1 im gibi acizlerin dle Allah — benim gi i lerin — yalvarıp değil — onun ızıbl'j yîıil KiD, şıkı_l'mqna n da Sosyete dır, Gönderdiği geliyor Yakında Bulgaristandan mem- ize T5 ton naltalin gele. cektir. Bunlar iç piyasada - kilo | başına 60 . 65 Manisa Halkevinde temsil letle pamuk darında kuruşa satıla- n fotoğraf piyes. te rol alan gençleri göstermek. Kopuk Mehmet Çoban Şabanı ağır yaraladı öyünde, Tellikoğan so. kağında 11 numaralı evin bahçe, sindeki kulübede oturan 50 yaş- larmda Şabarı adında bir çoban, dün, Mehmet adında bir tücca. rün sürüsünü Üsküdara getirir. ken, Gazhane mevkiinde Kopuk namiyle maruf çoban Mehmetle kargılaşmış, iki sürü biribirine karışmıştır. Bundan dolayı cobanlar kav- gaya başlamış ve kavga — esna. sında Kopuk Mehmet Şaâbanı yere yatırarak — elindeki kalm sopa ile bir hayli dövmüsş, ba, şını yarmıştır. Başından çok ağır surette yaralanan Şaban ifadeye gayri muktedir bir halde Nümune has tahanesine kaldırılmış, -Kopuk Mehmet yakalanmıştır. Şabanın hayatı tehliköde görülmektedir. ae Çanta kapan sabıkalı Adliyece tevkif edildi Mehmet adında bir sabıkalı, dün Eminönünde tamvay — bok- lemekte olan Nedret adımda bir kadının yanma yaklaşmış ve birdenbire elindeki çantasını ka, parak kaçmıya başlamıştır. Hırsız, kadınmm feryadı üzeri. ne halk tarafından yakalanmız ve adliyeye tesli molunarak tev. kif edilmişt —e Ayrıldığı kocasının yanından Çocuğunu kaçıran anne mahküm oldu Şaziye adıhda bir kadın boşandığı eski kocamt Salâhattinden hkeme karariyle kalan çocuğunu kaçırmağa karar vermiş ve geçenlerde — yanma Arslan ve Atiye adında Iki tanıdığını alarak Salâhattınin Nişantaşındaki evina gitmiştir. Şaziye kapıyr açan eski kocasının gimdiki karımı Ayşeden çocuğunu inte. miş, fakat Ayşe vermemekta 1srar ot- miştir. Bumun üzerine Şaziye, Arela- mın da yardımiyle Ayşenin üzerine a. tılarık kendisini dövmüş ve çocuğu- mu alıp kaçırmıştır. Büâhıra Salâhattinin şikâyoti üze- rine yakalanan Şaziye — aaliye altıncı ceza mahkemesine verilmiş ve çocuk da babasına inde olunmuaştur. Mahkema dün Şaziyeyi mesken ma- vuniyetini İhlât suçundan 10 gün bap, Be, kendisine yandım eden Arslanı da 3D0 kuruş para cezasına mahküm et- miştir. di, Üç idam cezası temyizce bozul- muş ve otuzar yıl hapse karar ve- rilmişti. Hayatta ölüm gibi, kanunda da bir. müntebadır. Korkunç suçlar, korkunç suçlara — kanlı ge- killer veren canavarlar için kesi- lir, Üzülmek, acı duymak para et mez, Bu gibi hâdiseler, dünyanın her tarafında, olagan işlerdendir. İnsan kafasını, bazı dakikalarda uğursuz bir. kıvılcam, — totuşturur. Damarlarda kan kaynar, Eğer, sağlam bir irade dizginile şahlanan Binirler, zaptedllemezse, — hiddet, felâketle bitor. Ruh — bozukluklarının, bastalıkların doğurduğu cinı Ti bir tarafa brrakıyorum, Çünkü bu, çok gık ve derin bir me- bir âfet gün, hiç yoktan de yoktur. rinden bi tutul- Cozaf — ehliyetleri Dikkatli aileler, rinin bu duklarmı ler ve sevdikleri hastayı kavuşturmağa çalısırlar, İyileşme kârt yokaı gaman da, onların azgın kregınlıklarından muhiti kur- tarma — çarelerine bas — vururlar, Devlet, bunlar için şifa evlerinde Ti koğuşlar, ayırr muhafaza toş- kilâtr kurmuştur. Evet, bu türlü hastalıklar, birer yaratılış belâsi sayrlabilir. Fukat kan dökenlerin, cinayet y rin hepsi, e hasta di Kötü yeyayış, fenn terbi ir tolâkkiler çok kimseyl — sabır, merhamet yoksulluğunu — düsürü- yor, Vicdanları körletiyor, Adalet hoşuna giden bir kiza rastlayıncu, ısızlığı da o vicdan- yardım — ediyor. Sonra inde iş meydana — çıkm- ca, tabil ortalık karışıyor. Yüzük. ler çevriliyor, Davn burada bitse, bilânço, nihayet bir ahlâksızlık za- rarile kapanır, Fakat çok kere böyle olmuyor. Kan — dökülüyor, Bir başkası, istediği kızı aulamuyın- ca, vermiyonlori öldürüyor, Kendi liyakataizliğini, mesut etmek kabi- Jiyetsizliğin v larınt bahtiyar görmok istömele, rindeki vazife hakkını hiç düşü: müyor. Hopimiz candan, hürriyetten da- ha müuk: kıymetler tanırız, Bunlardan birine yapılan bir tocü- vüz, belki en durgun adamı da kü* bindan taşırarak, elinden bir kas za çıkarır. Fakat bunlar, pek gey- rek küdişelerdir. Tocavürü, çoğumuz kanun püt- çesile cezalandırırız. Memlekette bu inanışın yayılmasına çalışmalı- yız, Nasihat çok kere fayda mez, Ruhlardan bu kaba duygula- rt, bu zorba heyecanmı, ancak se- viye yükselişleri söüp atar, Ama bu kolay olmadığı için, o mesut yükselişe erinceye kadar,, cezalart keskinleştirmek lizım gel kalr” kanun kifayetsizi İr bir vesikasıdır. Kamına öyle bir giddet vermeliyiz, ki bir. kere o- nun pençosine dÜren, bir daha ken” dinde suç işlemek cüretini bula- mamalıdır. HAKKI SÜHA GEZGİN I’BC"NDEN S RİMR E “Alfabe,, mi, Y kabul wıı;::: timi çeker: Faki alfabeye göre bazı Suzunu — değiştirme- isind bir isim mi, hece- liyecağiz?, Kendi aramızda oldukça “mim, nun,, dayiveriyoruz.. — Fakat bu, yalnız husasi konuşmalarımızda kalmayor. Bazgarrmızın lsimlerinin birinet harfini, —tok başına kullan mak Jâzım geldiği zuman caki Rl- fabedeki telâffazuna — göre yazıyo- ruz... İşte bundan birzaç gün evvel çıkâan “GÜN,, gazetesinde bir man: zümenin Sitindaki imza: “Sin. Sin. Adema&tu.! ENİ hartleri zamandanderi bir şey harflerin Doğrumu — yeni hartlerin düzgün, ı âade kıyafeti altından, bu eaki t Jâffuz tarzı, püsleüiü Bir etek gırtayor u çeşit ö gösteriledilir. hur — #imaların “Elifbe,, mi? isimderinin dadır.. Gazeteci ll’. Kadaşlarımızdan biri kendisine soyadı olarak, eski “ENfbA,, hatfte- rinden “elif,, ( seçn TOSBAN'IMIZI bu eti *İbrakim,, in “İ,, sâni mi, “ * sini mi, yokan SAhmet,, la * #mr mı? Ba yakın bir fatlımal olarak “A yı göstereceksiniz antırım. — Çünkü Tanmmış bir a bu kerli forll “otif., Jer, yetilm, yelâ - — lm “sin,, ler kargısında duyduğunuz hayreti de tfade eder HİKMET MÜNİK Altın Fiyatı Bvvelki gün 27 lira 165 kuruı olan bir altının fiyatı dün 26,95 lira idi. Külçe altımım bir gramı ise kuruştu. Namk Kemalin UHASARASI dolayı korktuğumuz derecelerde tehli. keye uğratmadı.” Düşman ise Kanije bozgunundan son. ra bir yerden İslâm askerleri yetişme- den olanca kuvvetile (Estoni Belgrad) » birdenbire basarak zaptettiği gibi, bir taraftan dahi gerek Macaristan, gerek Almanya halkını toplıyarak ve Franaa ve İtalyadan yardım istiyerek dört yüz binden artık asker, kırk iki büyük ve birkaç yüz küçük topla hanijeyi geri almıya, yöneldi. Bereket versin ki daba Ibrahim paşa rahmetlisi sağken Gazi Hasan paşa, ünlü yiğitlerden Mangırkuşu Mehmet efendiyi Budinde bırakıp orduya gel miş, düşmanm sefer zamanı gelince, ne yapıp yapıp Kanijeye hücum etmek istiyeseğini akla gelen deliller ve aa. kerlik tecrübeleriyle serdara — anlatmış ve Budin eyaleti gibi vezirlerin hasreti- ni gektiği büyük bir işbaşını Mangırku- gu Mehmet efendiye vererek kendisi —eklentisi hirkaç palangadan ibaret o- lan ve mahsulü bir ufak sipahinin dai. resini geçindirmiye yetmiyen — K"zm_ga sancağını alarak “Gaza niyetine!” git- miş, kaleye kapanmıştı. ğ Dört yana yolladığı casusları düş. manın Kanijeye gelmek üzere — bulun. duğunu kendisine haber verdiler. Hasan paşa bu sırrı kimseye duyurmadı. Yal. nız idaresi altındaki komutanlara, top- lıyabildikleri kadar zahire ve askerle düşman toprağına girip harbe başlamak için kaleye gelmeleri yolunda emirler gönderdi. AYA Casusların haber verdikleri gibi Nem- çe ve Macar orduları Fransa ve İtalya. TÜRK TARİHIİNİN BİR KAHRAMANLIK DESTANI dan imdatlarına gelen askerle ittifak ederek, başlarında imparatorları ve kralları, Kanijeyi kuşatmıya - geldiler. Kalede bulunp da düşmanın dört yüz binden arltık askerine kargı dayanan İs. lâm askerinin sayısı ise dokuz bin ki- giden ibaretti. Gazi pasa, peygamberimizin: "Elhar- bü hud'atün”Harp etmek, oyun etmek demektir” diyen mübarek sözünün olgun luğunu gerçekten bilenlerden bulundu- ğundan, zafere ermek için yapılması Zereken hilelerin hiç birinde eksiklik Köstermedi. Hattâ Zerinoğlu — ki man komutanları arasında İslâm ahali nin muharobelerini iyiden iyiye bilmek. le tanınmıştır — imparatorun müşavc. re meclisinde düşüncesi sorulunca: — Eğer bu seno İslâm askerleri üze- rinize gelmez de Kanijeyi alabilirseniz pok büyük bir başarı olur. Eğer Türk askeri üzerinize gelirse hal pek güçle- gir. Çünkü iş kılıca dayanmadan Türk yüzünü(17)kavgadan çevirmez.İş kılıca bindiği takdirde ise bizim becerkisizli. gimiz bellidir. İslâmda “bir Müslüman, başka milletten on iki kişiye değer.” inancı varken bu kadar tecrübelerimde on iki askerimi bir Müslümanın elinden kurtaramadım. Bundan haşka Islâm askeri üzerimize gelmese de kaleye ka. panan bir sihirbaz tilki (18) dir. Otuz beş senedenberi sımır boyu halkımım gön lünü kâse yerine koydu, onunla hepi mize kan . İyi haline inandığı. mız papaslarımıza cin toplattık. Gene o- yununa karşı duracak çare öğreneme- dik. Hasan paâşa adama kale vermez. ls- terseniz, buyurun, muhasaraya — gide. lim; -0 zaman reyimin doğru olduğumüu — gözünüzle görüp tasdik edersiniz. T Dediği meşhurdur. — Her nedense düşman generalleri Zerinoğlu'nun fikrini dinlemeyip de o kadar kalabalıkla kale yakınlarına Bö. Tince, en evvel rahmetli pasanın kaleye ; getirdiği zahire arabalarını görürler. Eakiden de kalede bulunan askerin az- Uğını bildikleri için: — Türk bizim kaleye - hüçumumuzu. haber âlmış. Yalnız onun sesiyle kaçı- yor!.. Kaleyi vermiyecek Hasan paşa bu yiğit miydi eni Türk yıldı yahut bunamışsın! yollu sözle hw hunu alaya aldılar, Zerinoğlu ise: — Pekâlâ, Türk kaleden çıkam, Hep. sini kırm, beni de beraber öldürün. j Diye susar, Paşa ise, düşman generüllerinin boş bulunmasını kollryarak zahireyi i.; çeriyo alır, muhasara - tedbirlerini ha- zırlar, düşmanın hücumunu — önlemiye başlar. Bu tedbirler arasında "Topçu: başıya kendi tarafından emir olmadık ça op atılmaması için kesenkes emir verir, Islâm askerleri bu emri işitince gay — retlerine dokunur: $ — Ne demek' Düşman gelsin de top atılmasın? Düşmanın güllesine kur- | şunla mı karşı koyacağız? Yollu söy- lenmiye başladılar; fakat paşanm gay. retine, bahadırlığı ni sevdiğine * pek çok güvençleri olduğundan yanmı giderler, sebebini sorarlar, Rahmetli gazi göyle karşılar: (Arkası var) 1(16) “ÜNü Lemr,, yerine, — h. £ we ğ £(17) Kitabin Ebuzziya ve Maarit baskıla| — vımda bu kelimenin (boğazmı) geklinde yazıl- ması yanlıştır: ilk baskıda böyledir — h. $ t 118) Yâni Tiryakl Hasan Paşa, « #illey- man Nazit.