7 Mayıs 1941 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

Başkalırı da mevcuttnr. — Söyüyecek gök geyleri tıvar. Fakat banları gikir d mecburt olarak söyülyemiyecefim. Zira bayanatımı düşmana Hiç Bir su. vetle fanliyetinde — yardım etmiyecek şekilde yapmak mecburiyetindeyim. Kahraman Yunanista- nan kazandığı zaferler “Mütsakiben Şubatm —ük xünlerini ve Bükümete lkbahar bidayetince AL man kampanyasının plânı gibi görü- meö vüziyeti hatırlatam mazır sözleri- nene şöyle devsin etimiştir: — O sırada Almanların Romanya- da büyük mikdarda aekeri mevcuttu ve Buyaristana nüfuz başlamış bu- Yugostaryayı çevirmek, Yunanisları Boyundaruk altına almak, Türkiyoy! hareketsiz hale koymak ve bir tek . 1ân atmadan kazanılacak olan bu va- ziyet sayesinde emin üslerden hare ket ederek Akdenizdeki vaziyetimiz #saş darbeyi indirmek olluğunu #arih Dir sürette görüyorduk. Bu piânda pek aşikâr olarak ikinel bir gaye var di Xi o da Armavutlukta pek iyi bir waziyette bulunmuyan İtalyan mütte- fikdere yardımda bulunmaktı. Hitler (6 zaman İtalyanların — iyi terakiller Kaydetmekte olduğunu söylüyor, İtak yanları Yunanıstanı sayıflatınış oldu. Randan dötayı tebeik ediyor. T müyonu zayıfintan 45 müyon.. Her hangi bir müttefike bundan dahe hakaretamiz bir tazim farzedemezdim M Alkışlar). Arnavutluk barbi hakkın- dâ bizim mütalcamız şudur ki, bu ka- dar çok inşan bu kadar a& sakere hiç bir saman bu kadar çok esir ve male zeme vermemiştir. (Alkışlar). Bingazi harekâtı ve Yunanistana yardım ŞimAl — kuvvetlerimizin — Bingaziye girdikleri 8 Şubata dözüyorum, Bu Bize kıymetli kârtar getiren pariak bir harekat olmuştur. Bu ieri hareke- tinin istilzam ettiği yüksek gayretten sönra harekâta iştirâk eden zırhlr kı. taların istirahate ve toplanmağa ihti. vardı. Bu kıtalara da — zurhlı arabalardan bir çoğu yalnız 2 ay sü- ren mütemadi bir ileri hareketine iç- “ Hirlik etmiğ değil, daha çok evvelin — genbori hiç istirahat etmeden muha- Tehelece iştirak etmişlerdi. Buna binaen ileri hareketine zırhii arabalarla Bingaziden — Trabiusgarta kadar devam hiç bir müretle mevzuu. bahsolamandı. İlk plân Tebeuk'un zaptından sonra durarak garp cenal. mtrT orada tesis etmek idi. Fakat mu waffakiyetimiz o kadar parlak ve dilş masm bozgunluğu o kadar büyük ol- da ki, yeni ve parlak bir ileri hare- Ketinin süratle başarılmasına karar verfldi. Bingazide tevakkuf için diğer bir sebep de Bingazi ilmanmın kulla. mılmaz bir halde bulunması ve imlahi- sin Samana muhtaç — bulunması (di Her yeni ileri hareket için ile olarak kullanıfması icabodan küçük Tobruk llmanı iyi olmakla beraber — mahdut alduğundan başlıca üsmümüz yine NÜ Deltası olarak kalmakta idi. 8 Şuhat tarfhinde Yunan hüküme. tönim bir Alman tecavüzüne karşı mü- Kavamet etmek ezmimi teyit eden no- gtamt İngülz hükümetine —gelnlştir. ÇAMkışlar). Bu nota ne gibi bir yardır n bulunabileceği ve bumu — hangi Tayordu. Yunan hükümetinin bu nor tası bir imdada davet değildi. (Alkış- Jar). Yunanlstanın vasiyeti hakkımda O Bir beyanat idi, veziyetimizi — bildirm için yapılan bir talep idi. 'Bu gerait altında, hükümet evvelce almış olduğu kararı, yani çölde Din- gazideki ilerleyiri durdurmak kararır 96 tatbik etmiş ve Yunanlatana göne Gertlecek kuvvetleri hazırlamıştır. Bu — karar hükmüet ve başlıca müşavirle- vi tarafından verilmiştir. Yunanimtana yardımda bulandultumuz takdirde, bu ,ınıı.wıkınnmu—ı—uı Bik ediledümiş olmMam elzemdi. Yuşoslavyanm vaziyeti, Türkiyeyo pitnlarımız hakkında maltmat verii. mmesi, Mtrumu ve saire gibi birçek me- aeleler müsakere edilmeli 1di. Hükü- aet en isnbetli tedbirin doğrudan “ döğrüyü müzakerelere — tepebbür et- mek olacağını anlamış ve bu vazifayi Edenin nutku verilen garantinin tatbiki mün- 6 da tasavvur ve derpiş ettiğimiz siyasetle tamamen mutabık bul. duk. Bunların muharebeye gön. derilccek kara krtaları teşkilimi düha evvelden kararlaştırmış ol. duklarımır ve bunların tahşidi için hazırlıkların yapılmakta bu. lunduğanu gördük. İmparator- luk genel kurmay reisi, hariciye nazırı ve başkumanduanlar ara. sında anlaşmazlık mevcut oL müş olduğu hakkında bazı ibli. sane haberler yayrlmamış olsay- dı bunu burada söylemiye lü. zum görmezdim. Bu haberlerde doğru olan bir kelime yoktur. (Alkışlar) Sirenaikte bıraktla. cak kuvvetler her türiüi tehdide kargı koymak için kâfi addedil. Ca Kıma bir müddet sonra hepi- miz Atinaya gitmiye karar ver. dik. Hepimiz diyorum, fakat A. miral Cunningham'ı hariç tut. maklığım lâzmn gelir. Zira Ami- ral o csnada kaçak düşmanla te. sadüfi bir randevuda karşgılaş. mıştır: Mataban meydan muha, rebesi, Elenler kralı ve Yunan başve- kili Yunanistanın İtalyan teca. vüzüne karşı yaptığı gibi, Alman tecavüzüne kargşı da mukavemet etmek azminde olduğunu derhal ve mükerreren söylemişlerdir. Hattâ Yunan başvekili Yunanis. tanm ancak kendi başma kaldı. Bt takdirde dahi millf toprakları- ni müdafan edeceğini ilâve et. miştir. (Alkışlar). Yugoslavya ile anlaşa- mamanın sebepleri B. Eden müteakıben Yugos. ll:lvyıdı.n bahsederek - demiştir Yugoslavyaya karşı bir AL man taarruzuna mukavemet e- dileceği hakkında birçok temi. nat almıştık, Fakat bu kâfi de- ğildi. Lâzım olan şey, bu taarruz vukubulduğu takdirde buna bir. likte karşı koymak için en iyi imkânlara malik bulunmak üze- re müşterek bir plânınm mev. eut olmasıydı. Bunu elde et. mek için bütün gayretlerimizi sârfettik. Fakat bu gayretler hükümet darbesi vukubuluncaya kadar akim kalmıştır. Görüşme. lerimizde, Yugoslav — ordusunun seferber edilmiş olduğu bize mü- teaddit vesilelerle ihsas edilmiş. tir. Çok geç kalmmış olacağı hakkımda endişeler izharında 1s. rar ettiğimiz zaman bize verilen gevap daima şu olmuştur: “Se. ferberliğimizi yapryoruz. ve en fena ihtimal dahilinde dahi ha- zirlıftmız tam olacaktır.” Haki. katte ise bu seferberlik kâfi de- Tecedo süratle yapılmamış ve an. cak hükümet darbesinden sonra- dır ki yeni hükümet ordularını hazırlamak için hakikf ve seri bir gayret sarfetmiştir. Fakat o zaman dâ orduyu en iyi arzuya rağmen seferber ectmek ve kıta. ları bize müzaheret edebilecek. leri yerde toplamak için çok geç kalınmış bulunuyordu. Bu suretledir ki, Yuvoslavla. rın bu harpte de geçen harpteki kadar mükemmel olan bütün kah lerleyişine mani olamamıştır. Tahminlerde bulunmak — belki faydalı değidir, fakat hükümet darbesinden evveki hükümet de Yugoslavyanın hakiki menfaati. ni Simoviç kadar anlamış olsay. dı bütün tarih bambaşka olabile- cekti. Bununla beraber bu olup bitenlerden hiç biri Yugoslav milletinin aldığı kararın cesare. tini küçültemez. Yugoslavyaya istiklâlini iade etmevi taahhilt ettik ve bu taahhüt ifa edilecek. tir, (Alkışlar). Türkiye hakkındaki sözleri Türk Devlet adamlarının — dürüst hangi bir tehdide veya Türkiyesin hak ve meafantirrine karşı yapıtacak hor hangi bir tecavüze karşr şiddetle tektifini kabul için şartlarının şunlar olduğunu söylemiştir: "Irak ve TĞr_lEîyen—iıı_( tavassulu Eden bundan sonra irak mese- lesine geçmiş ve göyle demniştir: Raşit Alinim kanunu esaalye mu- halif olan hareketi kendisinin da- ha evvel de iktidandan düşmeğe sebep olmuşlu. Daha sonra iktı « dar mevkini tekrar ee geçindiği zaman, Britanya hükümeti bu hâ> disenin veya Irakta herhangi di. ğer bir büdisenin kendisini mua- hededen mütevellit haklarından mahrum etmesi için hiç bir acbep görmemiştir. Muahedoeden mütevellit bu hakları evvelâ kalml, fakat sonra reddet- miş olan Irak askeri şeflerinin hareketini hiç bir gey mazur göc- teremez, Büyük Britanya — Arap milletile ve her şeyden evvel I- rakla olan müuamolelerinde yüzü- nü kızartmıyacak bir maziye ma- liktir (Alkışlar). Modern Irakın stiklâlini tomin eden biziz. Ken- dizine yardım eden ve her husus- ta kendisine kargı sözlünü tutan bi ziz. Vaziyetimizi dünyaya karşı sarih bir surette izah arzusunda « yım, Tavassut — tekliflerinden — dolayı 'Türk ve Mistir hükümetlerine çok minnettarız. Bu husustaki vaziyetir miz gudur: İik şart Habbaniyedeki Trak kı- talarının geri çekilmesi ve Irak- taki Britanya kuvvetlerine kargı muhasamatım tatili. Bu şart tahak- kuk ettirildiği ve bunun neticesi o larak müttefik milletler arasında mubasamat tatil edildiğ zaman, Britanya hükümeti muahedelerden mütevollit olan ve her hal vö tak- dirde idamesine azmetmiş olduğu haklarının tatbik şartlarını mmüna> kaşaya âmâde bulunacaktır, Arab âleminin bilmesi lâzım gelen hakikatler Eden çunları ilâve etmiştir: Hitler göçen pazar günkü nut- kunda Balkanlarda alâkalı bir s6- yirci olduğunu söyledi. Rejimi az- kerf kudrete ve gestaponun kud- retine dayanan bir seyirci. Bütün Arap memloketleri gunu bilmeli « dirler ki, mihver rejiminin yaklaş ması kukanç bir surette muhafme za ettikleri ve bizimle ittifak ha. linde buyün emniyet altında bu - lunan hürriyetlerinin sonu demok" tir. Eden nutkunu gu sözlerle bltir. mişlir: Norede olursa olsun ne Almanya ne de İtalya, bir kerecik olmun ta> akhütlerine rlayot ctmemişlerdir. Tatbik ettikleri zecri tedbir kuv- vettir, Birlegik Amerika bugüa bize bir gok Buretto ve bir çok «ahalarda büyük yardımlarda bulunmaktadır, Bu yardımın Asyada, Afrikada ve Avrupadaki muharebe meydanla- rma gelmesi ne kadar seri olursa harbin müddeti o kadar kısa ola- caktır, Binaenaleytı Birlegik Amer rikanım Şapdenizine gemi gönder- mek kararile yaptığı muazzam ile- ti hamleyi memnuniyetle kargılı - yorum, Birleşik Amorikadan ala- bileceğimiz yardım sayesinde Av- rupa milletleri için kendi arzula - rına göre sulh ve huzur içinde ve bali hazırda kâbus halini almış o< lan tethişten nihayet kurtarılmış olarak yaşamak hakkmı kazan- mak imliyazımız olacaktır, irer — Haile Selâsiye Beş sene sonra Adisababaya girdi Adisababa, 6 (ALA.) — Habeşistan imparatoru Haile Selâsiye — Adisaba. baya girmiştir. , Bir kadın kacasını 6 yerinden vurdu Fatihte, mahalle. ginde oturan Kemal Üşenmez'in karısı Meliha, dün sabah kocast evden çıkarken kendisine: “— Kaç gündür eve metelik verdiğin yok. Bu, böyle devam e- Meliha, bir aralık hımsına galebe edememiş ve bir bıçak ile koca, sının üzerine atılmıştır. Kadın, kocası Kemal Üşenme, zlılt:ı)u'mde_ n yaralamış, adam Tanmış, tahkiketa başlanmıştır. Amerika Senatosunda Demaxrat Senatörün çok i mühim nutku lâiıon_dîın—anmasi arkadan çevirmek için fırsat bekliyor Vaşington, G (ALA.) — Demokrat Benatörterden Ciantde FPepper — bugün Senatode. büyük Eritanya Jehinde çok şiddetii bir nutuk söylemiştir. Pepper demiştir xi: — Birleşik Amerikanın çok şiddet» H bir Battı hareket ittihaz etmesi için zaman gelmiştir. Hattp, Ruzvellin Tevkalide vaziyet Hlân etmesini ve Avrupa, Asya ve Af rika mahreçlerinin Amerika kılasına kargt mümkün bir taarruz için kapa. mağı derpiş eylemesini teklif ve büe nun içim de birleşik Amerikanın bü. Yük Britanya ile birlikte Crosmland'ı, İzlandayı ve diğer atratejik noktaları işgal etmasimi tavsiye eylemiştir. Benatör Pepper sözlerine şöyle der vam etmiştir: Bunun diğer bir kedefi de Büyük Britanya için Geniz yollarını açık tut- mak ve Hitlerin bu mevkileri işmal için yapacağı her türlü teşebbüsü a* kim berakmaktır. $HT Japon Mosuna — kabuğunda hapla etmek için Birleşik Amerika ve Büyük Rritanya donanmaları arasın- da irtibat tesisini teklif ederim. Zira ingiliz tayyarele- rinin akınları Kamdra, 6 (ALA.) — Merkezi Rhin mımtakasına bu gece yapdan hava a- kmt hakkında — neşredilen — tehliğde baştıca bhedef ittihaz edilen Menhetm gehrine pek çok yüksek infilâk ve yangın bombası atıkdığı büdirilmekte» dir, Bu akın emasında Main Nebri üzerinda klin Francfort çehrine de hücum edilmiş ve gerek burada görek Biraheim'da yangınlar çıktığı görür müştür. NUT Irak harbi Kahire 6 (A.A.) — İngiliz uzakşark wmumi karargâhının mütemmim bir tobliği: Habbaniyode harekete geçen İagiliz piyadesinin bütün pazer gecesi mu. vatfakiyetle tetevvüç eden — keşifler yaptığı bildirilmektedir. Habtbaniyedeki İngiliz hava — kuv. vetleri kampı fasılalı surette — İrak topçumt tarafından bombardıman ©e dilmiştir. İngiltere bombardıman ve avcı tay yarelerinin mütemadi yaptıkları keşif Uçuşları sayesinde bu. bombardıman yaldeesir olmamıştır. Beyrut, 6 ÇALA.) — Ofl: irak hükümetinin Almanya Üc dipe lomatik milmazebetleri yerilden Lesise karar vermiş olduğu söylenmektedir. Kahire, 6 (A-A.)y — İrak vaziyatine den bahseden âskeri mahfiller Alman tayyare veya subaylarının İraka göle #llâham üç dört subayla' birkaç istih kâm asker ve ameleden mürekkeptir. Kahire, 6 (AA) — Misir başvas na yayılmıyacağıdır. Beyrat, 6 (AA.) — DIN.B. Ajanat l.ıı.'ı.l(M)—h:av—,— tinden bahseden Taymla diyor kiz riyeden İraka geçtifi de teeyyüd el memiştir. Almanların adamlarımı ike tidara gatirdiktan sonra asakerl vazi, yetin inkigafını görmek armusunda el düklürı Bertinden buber almmnıştar... Yunan Başvekilinin Ada ordusuna emri yevmisi Hiaaya, 6 (A.A.) — Bgo ajandı büm diriyor: bütün Girki mubay ve erlerine hitaben açağıdaki emriyevmiyi negretmiştir: Köudrelli müttefikimiz İngiltere ile Birlikte yapmakta okluğumuz müca, deleyi daha iyi bir surette sevk ve i. Bu mücadeleden, — Yunanistan ve dünyanın hilr milletleri, Cügmanları, marzın dünyaya aaldıkları cebir ve Şide det ve keyfi harekel etmelerinden i4m tihlâalarını — bekliyorlar. Mületi ve insaniyetin en yükaek ideallerini mü. dafsa asil vaziferi sizlere — düşmüş bulunuyor. Nesillerdenberi milli bürriyetin ram ekdimez şampiyonluğunu yapmış olan geci Girid halkmın müttehit hisatya. U aizinle beraberdir. Giridin ao fakat geçilmez sed va, zifesini göreceği bu harpten, — Yuna. mistan muzaflfer ve büyük olarak Çi kacaktır. Altahın yardımı ile, geref ve vas tanperverliğin sizlere tahmil — ettiği vazifeyi görünlüm. Kuvvetimizin temelini ve parolayı “bütün Yunanlılar araaımda — sevgi, muhadenet ve tesanüt,, tepkil etmin. dül Nuriye, 30 kontrol umum müd yerliğine Enver, 154 ha i ko italvanlar . 6 ada işgal ettiler Rema, 6 (ALA.) — İtalyan orduları umurmt karargühımın 338 — mumaralı tebilgi: Higo denizinde Amargos, Anafi, İas, Bantorlas, Nakace ve Paros adalarını iğgal ettik. Bu adalar, Biklad guru, Jart yeni bir teşebhüstn — İtalyan ve Alman kılaatının derhal — mükabeleya Kirişmeleri üzertne akamete uğramış düşman ağır zayiata uğramıştır. Bollum cephasinde düşmanın tank akmları püzkürtülmüştür. Ttalyan ve Alman hava mütsaddit defalar Tobruk'daki mev. zileri ve 'Tobruk İtmanını bombardı. matı etmişlerdir. Tonajr yükmsek bir gemiye imabat vaki olmuştur. Düşman, Sirenaik'ie bazı noktaları üsertnde hava akınları yapmıştır. Sollumda kum fırtınası başladı Kahire, 6 (A.A.) — İngiliz orta şark umum! karangâhının