29 Ekim 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

garantisi cUmhuriyettir Yazan: ASIM US OTALİTER, yahut Topyeküncu deni- len devletler İngiltereye ihraç teşeb. büsleri akamete uğradıktan sonra bir ta tan harbin siklet merkezini Akdeniza — çevir- meğe, İngilterenin donanmasmı bu denizden Cebeltarık cıkararak ve Süveyg kanalı ile Ce boğazımı kapatarak eski dünyaya hâkim-öl. mağa çalışıyorlar; diğer taraftan — Macarit tan, Romanya gibi — isgalleri altına geçen memleketlerdeki demokratik rejimleri tama. men totaliter rejim haline getiriyorlar. Mihver devletlerinin böyle işgalleri veya rdfuzları al geçen memleketler kendi &i. yasetlerini kabul ettikten İntere tarisız olarak in emri altına metlerini girdikten la İktifa etmiyerek bu memleketleri rejim ba. — baktımından da yine kendilerine benzetmek için uğraşmakta olmaları dikkat ile üzerinde du)olacak bir noktadır, topyeküncu devletler niçin her mem. > topyeküncu bir idare” kurulmasını is. tiyorlar? Neden dolayı her memleketi - rejim itibarile kendilerine benzetmek Üüzerinde 1s. rar gösteriyorlar? Topyektincu rejim dünya Yüzünde insanları mes'ut etmek için yegâne Sistem olduğu kanaati ile her memleketin ve mille hayrtna hizmet etmek için mi? Ha- yır, tamamen hayır. Bu devletlerin giriştikle. Fi İstilâ harbini ideoloji harbi şekline çevir. Melerinin sebebi, silâh kuvvetile yapamadık. ları ve sacakları istilk maksadını an. cak başka mi bik etmek istedikleri topyeküncu sistem yolü ile yapabileceklerini ümit etmelerindendir; kendi istilâ ve fütuhat siyasetlerine kendilerir küçük — milletleri ve memleketleri vasıta yapmak — istemelerin dendir. İşte son günlerde Romanya ile Macaris. n eden hâdiseler bu hakikati gü- k bir surette aydımlatan bir şekil almıştır. Macaristanın 1918 sulhundan sonra ipti da İtalya, sonra Almanya ile anlaştığını bili. Yoruz, Macaristinrumumi harpteki 2 L Mi bu iki devletin işevizyonist siyasetin. Av. Tupüda galebesinden beklediği için bu anlaş. Maları tabif bulmak lâzımdır. Son zamanlarda 'Mmınyn ve İtalyanm Viyana hakemliği ile Transilvanyanın mühim kısmınt Romanyadan Almış olduğundan Macaristan bu neticeyi tuğu siyasetin bir zaferi gibi telikki etmiştir! Berlin ve Roma hükümetlerine karşı minnet tar bir tavır almıştır. Faket Almanya Tran. Silvanyayı Macaristana temin etmiş olmanın Mukabilini istemekte gecikmemiş, Macaris tatdan ordularına aldığı geçit hakkı ile Ro Manyayı işgal edivermiştir. Şü kadar var ki, Almanya Macaristandan “;*e ettiği bu menfaat İle -iktifa edemiyor. S'::' hükümetinin Berline karsı — itaatkâr Tn Mtet. tutmasını kâfi bulmuyor. Macaris. *n_"m;müdîmı tamamile nasyonal — sogyalist relimine intibak ettirmesini istiyor. Eeki Ma- tasine Menenrinden Tmredi ile hükümet par. "hı'ıırw'_ımp yirmi mebusun teşkil ettiği tisi xwm-ı“v'ınymld" teşkilâtlandırma,, par- mex çmaRYanım bu' arzusumu tahakkuk öttir. a vazilesini AW almış — görünüyor. ça acaristanı yeniden teşkilâtlandırma,, par. isi bu memlekettea mn'w»u-“)ıik'm bir hale gelirse, ancak o ziman Macaristan bı_'! Büretle mihver devletlerinin .ıqinc gelir ,'rr kıyafete girmiş olacaktır; zira Berlin hü- Fümeti tarafından vörilen her emir Macar banda en küçük bir itiraza 'uğramaksınan jiğe getirilecektir. Tcap edörse Macar ordu. vi Ond:m sonra Almanya hesabma Balkan. ya Kalllnt Sovyetler Birliğine, hattâ Ttalya- 33 Sürg hürbedecektir. Çünkü |topyekfiğcu Devom 5 mesda) Milli istiklâlin yegâne Metaksasın italyan teklitlerine kahra- i A A OD manca verdiği Cevap Ankara, 38 — (Başmuharririmiz- den talefonla) — İtalya ile Yuna- | nistan arasnda — normal münsae betler — tamamile — bozulmuştur. Dündenberi bu iki memleket biri birine kâargı harp halinde bulunu- yorlar Çünkü İtalya bir müddet- tenberi dili altımda xakladığı bak- Jayı artık meydana çıkarmış, Yu nanistanın gimalinde bir kısım a raziyi almak, aymı zamanda deniz ve hava üslerini İngiltereye karşı Akdenizde kullanmak talohile Yu: nan bükümetine - bir. ultimatom vermiştir- Ancak ülç saatten iba- ret bir mühletle verilön bu ulti- matom çok Hakit olarak Yunan hükümeti tarafından reddedildiği için İtalyanı demiz, hava ve kara kuvvetlerine Yımanistana karşı te cavtiz emri verilmiştir. Yunaniştanın İngiltere ile mih- ver devletleri arasanda devam - dem harbe tâ ilk gündenberi karış mamak için ne kadar dikkatli ha reket otüğini herket ebiliyor. Wa- (Doromu 2 incide) BALI 28 I- TEŞRİN 1940 a YDARI EVİ: Ankre Cad. İSTANBUL “Telzref: VAKTT* Prstn kutümü: *At Telefon AAA LA W reddedince Yunanisian ile italya — Harbe tutuştular Yunan kılaları Bir mıntakada İtalyan müdafaasını yararak |l3 kilometre derin- |likte Ârnavutluğa | girdiler |İitalyan - Yunan do- nanmaları arasında muharebe oldu (Yamsı 4 üncüde) * *! italyan İsteklerini | | tGeneral Metabsas | Diplomat gözüyle: KRLANA BÖZÜyle * SAYI: 8192 21418 (Yazı, Yunanistanın yardımcıları Bir yıldır. dünyanin —h 1 huzürünu bozan muharip saflar — yetişmi yormuş gibi dün sabahtanberi de bu saflara iki komşu dovlet daha karışmış bulunuyor. Evvelkilerin —insanlık — ölemi hayırlr bir netiteyle bir ıı:ıl:ı'mw bitmesini temenai edip eei dük: Şimdi, beklediğimiz yakmlaştıracak — yerde yan yeni bir hâdise k: lunduğumuzu K liyor Mükadderatin. bu tesi dan mütcessi durüyor bu sonu uzaklaştı samda bu RZöÖrerek içimiz sız b eli tarzın ir olmak neye yarar? Yangm Sihsyet Balkanların ete | n etes gindedir. Acaba Sirayet ihtimali var mı: dir? İhtigpal hAdise el olarak elbette... Bir akıl önun Bi duğunu kabul ,,“,'_w“f“bnkun ol künün fillen man ihtimal vap Olmaz olmaz, maz' Fakat bu deme; olmar, ol- irları — yazdığımız sağide MEVCüL vaziyete göre İtalya (Devamı 6 merda) ' Başvekilin nutku: Dünya ahvalinin gittikçe artan vehameti karşısında Türk milletinin göster- diği birlik, istiklâl ve şeref aşkı en büyük emniyet silâhımızdır... — Bu yüvenle istikbale bakıyoruz Ankara,28 (A.A.) — Cumhuri- yet Bayramının açılış töreni müna- sebetiyle Başvekil Doktor Refik Saydam bugün radyoda aşağıdaki nutku söylemiştir: Aziz yurtdaşlarım, On yedinci Cumhuriyet bayra- mımızı kutlama törenini açıyorum. Dünyanın karanlık, karışık ha- li karşısında, milli birliğin güvenli ve hür havası içinde yaşayan Türk milletine büyük bayram kutlu ol- sun. Bu mes'ud anda, Cumhuriyeti- mizin bânisi, milletimizin kurtarı- cist Atatürk'ün manevi huzurunda, Türk milleti adına, minnet ve ta- zimle eğiliyorum. Ve yine, Türk milleti adına, emrinde olmanın ve toplanmanın verdiği gurur ve zevk içinde, Milli Şefimiz Cumhurreisimiz İsmet İn- önü'ne sarsılmaz bağlılığımızı te- yit eyliyorum. Milli mücadelesi kadar, milli birliği de yer yüzünde örnek olan milletimizin, böyle binlerce bayra- mı şevkle kutlaması mukadderdir. Yurtdaşlarım, Türkiye cumhuriyetinin her yt lının, milletçe yeni bir hamle ve ba- şarının kaynağı olduğu hepinizce malümdur. Cumhuriyet ve inkılâp rejimimizin geçen yıllar içinde, da- hili ve harici hayatımızda, istimai ve medeni âlemimizde temin ettiği feyiz ve eserleri, vatandaşlarıma sadece hatırlatmakla ı'lch'_fn edece- ğim. O eserler, her sene büyü