24 Nisan 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

AmaYAKIT. 24 NİSAN 150 < Alman donanması kumandan Amiral Rider kurşuna mı dizildi ? Fransızca Lö Jurnal gazetesi. nin Zürihteki muhabiri Jorj Blura yazıyor: Cemubi Norveçteki askeri ha. rekâtın inkilaşını çok yakından takip etmek icap eder, Berlin zimamdarları, İsveç hükümetini icabı halinde mütte- fiklere yardım etmek vaadinde bulunmuş olmakla itham ediyor, lar. Aynı zamanda İsv. in Timanlarında bulunan Alman ge. milerini tevkif etmiş olmalarını ve imanlarında bulunan ecnebi gemiler mürettebatımın sahile çıkmalarma müsaade olunma « masınr iyi bir gözle karşılamı « yorlar. Berlin mahfilleri bu tedbirler hakkında şunları düşünüyor: *“Bu tedbirler Almanyaya mü. tevaccihtir. Çünkü harp müna - sebetile ve Baltıkta muyn tar. laları mevcuüt olması hasebile yalnız Alman gemilerinin İsveç limanlarma gelebilmeleri müm. kündür.., Hitler Almanyası İsveç demi- yinin de cazibesine kapilmiştir. İyi haber alan mahafilin ileri sürdüğü kuvvetli ihtimallere na. zaran HitlerBremter görüşme . sinde Duçe ile birlikte kararlaş- tırmış olduğu plânın yalnız ilk kısmını ikmal etmiştir. Amiral Rider hapis mi olundu? Bütün Berlin halkmın son günlerde kendi kendilerine sor. dukları mühim bir sual var: Amiral Rider ne oldu? Büyük amiral Rider nerede? ; Sı:,ıll herkes soruyor ve Ber- in bu suali çözmeğe çalışıyor.. dolaşan şayialara göre Alman dönanmasının şefi İskandinav miemleketlerine taarruz. plânamnı Kâbul etmemiş olduğundan tev. lunmuştur. . *Büyük Alman amirali Rider Alman donanmasımın — başmt escamımı merak donanması n gelmis olanları ve Norveçteki nazi krtalarma — hazırlanmakta olan âkıbeti evvelden keşfetmiş olacak. Acaba amiral Rider kurşum mı dizilmiştir? Bu ihtimalin ha. kikat olmasını kimse istemiyor. Muhakkak olan bir şey varsa © da amiral Riderin ortadan kaybolduğu ve artık kumandan- hık vazefesini ifa etmediğidir. Bazı kimseler amiralin Ber . lindeki Piocetzensi hapisanesin . de olduğunu diğerleri de amira- lin Magdeburg kalesine kapatıl. gını, bir Üçüncü kısım da ami. Berlinin garbında Brande- burg yanındaki Goerden kampı. na sürüldüğünü ileri sürmekte. dirler. Bunlar hep ihtimaldir. Haki- kat olan söylediğimiz gibi ami, ralin ortadan kaybolduğudur,. Üç haftadanberi hiç kimse ami. ral Rideri görmüş döğildir. İngiliz ve Alman do- “nanmaları Tandra, 283 (A.A.) — Alman- ya müthiş zaylata uğramamı; dahi olsa idi, İngiliz filosunuu Yaikiyeti, harbin başmdanberi Kaybettiği 18 gemisi ile hemen hemen yine katiyen mültecesir olmazdı. Halbüuki Almanya büyük mıkyasta gemi kaybetmiş, Bu. yük Britanyanın kuvvetise de- niz inşaat plânının tatbiki sa- yesinde mütemadiyen artmış- tır. İki donanmanın mütekabli zararları şudur: İngiltere: 15 safıharp zırhlı- asımdan birini Royal Ooak'ı, ye- di tayyare gemisinden birini Courageous'l kaybotmiştir. İn- giltere malik olduğu 62 krüva- zörden hiç birini zayi etmemiş vo fakat 185 destriyerden 10 unu ve 58 denizaltıdan da be« iptidaf maddeler mukabilinde Japonya nın zaylatı şini kaybetmiş Demek olu. yor ki, İngilter 27 harp ge- | misinden 17 sini zayi etmiştir. | Buna favalpindi'yi de İlâve et. mek gerektir. Buna mukabil Almanya, İki safıharp kruyazöründen her 1- kisini, Gnelsenau — ve Shaârne horst'i, üÜç cep kruvazöründen ikisini Graf Spee ve Admiral Beheer'i, iki ağır kruvazörden her ikisini Blliher ve torpille- | nen diğerini — kaybetmiştir. Bundan başka uvazörden dördü batırılmış 4 ağır ha. sara uğratılmış, 45 destruyor. Ğ den de 8 i Narvik'de olmak ü- gere 12 torpito — batırılmıştır. Nihayet pek çok denizaltı, nakliye, İaşe ve gâaire gemileri batırılmış veya hasara uğratıl- mıştır. omanyaya harp malzemesi verecek Bükreş, 23 (A.A.) — İyi ha. ber alan mahfillerde beyan edil. diğine göre, Japonya, Japon e- Hhasına mukabil Ramanyadan iptidaf maddeler ve bilhassa pet Yol almağı teklif etmiştir. İktisadi mahfillerde İki mem. leket arasında muntazaman mü. Milli Şef (Baş tarafı 1 incide) Yoektepler talebelerinden seçilen Yuvrulardan mürekkep bir grup Başlarında Çocuk Esirgeme Ku. Fümu erkânı ile muallimleri o. düğü halde Çankaya kösktüne rek Cumhurreisi İsmet İnö- nüne sevgi ve saygılarını teyit v& izhar etmişlerdir. Millf Şef ve Bayan İnönü yav yuları büyük bir şefkatle karşı. Iamışlar ve kendileriyle ayrı ây. rralâkadar olmuşlardır. Çocukların Çankaya köşkü 2i- yaretleri esnasında — Başvekll doktor Refik Saydamla Harici, ye Vekili Şükrü Saraçoğlu da Reisicumhur refakatinde bulun. mükta idi. Mektapliler müteakiben Bü - rük Millet Meclisi reisi Abdül. nalik Renda ile Maresal Fevzi Çakmağı da köşklerinde ziyaret etmişlerdir. Ankara, 28 (Hususi) — Milli hükimiyet ve Çocuk bayramı :u—îtlmmo derin bir gevinc icin badele yapılmasını - temin için Romanya hükümeti ile bazı bü yük Japon trösetleri arusında ya. | kında müzakerelere başlanacağı na dair verilen haberlerin teey- yüt etmediği beyan edilmekte . dir. italya harbedemez (Baş tarafı ? ımcide) Aynı makalede Mussolininin tereddüdü göyle izah edilmekte. dir: Eğer Mussolini şimdi tered- düt gösteriyorsa, bunda haklı . lıiır. Cünkü müttefik donanma . lar tİalyanm açık denizler ve di- | ger kıtalarla olan münasebatını tamamen kesebilecektir. Aynı | zamanda İtalyan sahilleri bom. | bardımana famamen açık ve | memleketin şimal kısmı da ko. layoa işgal olumabilecek vazi, yettedir.., | de kutlandı. Çocuklar bu sabah Atatürkün müvakkat kabrini | ziyaret ederek bir çelenk koy - dular. Saat onda bütün mektep. ler Ulus meydanında toplandı İ lar. ÂAbideye çelenk — kı | nutuklar ve - gürler Goçit resmi yaptılar, gelen haberlere yet ve Çocuk bay- | ramı memlekette pek büyük bir tezahlrats) kutlanmıştır. | Buray Milli hâki: hale getirilmesi (Baş tarafı I incide) | hükümetin ve Kızılayın yardı. mına ihtiyâç gösteren mikdarı yüz bin vatandaş — frezedilirse | bugün yedi yüz bin ile bin lira arasında bir para sarfediliyor, de. mektir. Elde mevcut yardım pa- vası ise 4,5 — B milyondan iba. rettir. Nihayet beş, altı ay için de bitmiş olması lâzım gelen bu para sarfedildikten — sonra yeni tahsisat bulmak bugünkü şeetlar içinde imkânsız bir şeydir. Onun için zelzele mıntakasından uzak . laşmış olup şimdi yardım ile ya- şiyan felâketzedelerin bu yardım parası tükendiği zaman kendi yurtlarına kavuşmuş ve kendi | kendilerine yaşıyacak Lir hale | gelmiş olmaları lâzımdır. Aksi takdirde zelzele rinden memlekette işsiz, güçsüz binlerce serseri peyda olur. Bel ki de bu yüzden birçok yerlerde emniyet bozulur. Şu halde ilk iş olarak felâket muntakasından kış içinde alına. rak memleketin muhtelif yerleri- ne sevkedilmiş ve her biri bir yere yerleştirilmiş olan vatan, daşları tekrar kendi yurtlarına göndermek meselesi san ve mayis ayları içinde bu i$ bitirilebilirse bu vatandaşlar ken. di mubitlerinde hasat işlerine yetişmiş olurlar. — Bunların bir kısmı ziraat vekâleti tarafından bu sene getcilecek harman, orak makinelerinin — işlemesi — işinde kullanılmak üzere şimdiden ye - tişlirilebilir. Küçük yaşta anasız, babasız kalmış olan ve kendi hallerine bırakıldığı takdirde ge. çinmelerine imkân bulunmayan felâketzede çocukların lerini esaslı surette tayin etmek lâzımgelir. Hülâsa zelzele felâketinin mil, Ki bünyede husule getirdiği ya- yaları seemak için gervek devlet, gerek millet mümkün olan fe. dakârlıkları yapmış ve bir takım yardım tedbirleri almıştır. Fakat bu tedbirler muvakkat şeylerdir. Devam edemez. Etmesine imkân olmadığı gibi matlüp da değildir. “Şimdi istenecek şev bu muvakkat Tedbi'lere nihayet vetirken Felâ- Kötzedelerin hallerine Yöre bu. handukları yerde müstahsil birer yatandaş mevkine gelmiş olma - larını görmektir. Asım US — Yüksak harp— konseyi toplandı Paris, 83 (A.A.) — Reamt tebliğ: Yüskek harp könaeyi 22 ve 23 nisanda Pariste sekizinci toplan- tısını yapmiştır. Lııı:;)l(ııre_vı Çemberlayn, Hali. faks, Çörçil, Horbeliğa temsil etmekte ve bu şahaiyetlere Sir- Rönal Campbel, Sir Aleksândr Kadogzan, Sir Cril Neval, Sir Dudley Pund ve Sir Edmund İronsid refakat etmekte İdi. Fransayı —Reyno, Daladyo, Kambpinçi, Lorent etmekte ve bu genera! Gamel general Vülmen, general EBolç ve Korben refakat etmiştir. Polonyayı general Sikorski ve | Zâleski, Norveçi ise Paristeki sefiri temsil etekte idile Müttefiklere taahhiltleri manında ifaya ve menfnatlerini her türlü hasmane irraata kargı | müdafaaya imkân vermek mak- sadile halen müttelik hükümet. |lerin dikkatini çeken siyasi ve | askeri bütün meseleler hakkın. da umum? noktai nazar tenti e- dilmiştir. sine müteallik bütlün meseleler gözden geçirildikten sonra, her halde müttefikler arasında fili bir toğriki mesaj teminine ma. tuf yeni kararlar verilmiştir. delerinin müstahsil felâketzedele. | vardır. Ni- | vaziyet- | Harbin ümumi sevk ve idare. | sahilindeki | tahşidatı (Baş tarafı 1 incide) | dıman ettiğini yazmak küstahlı » » ; ganda bulunuyorlar, Almanya as kerlerinin şerefinin larılmasına tahammül edemez.., Alman propagandacısının söy. lediği bu sözlerin ne mana ilade ettiği malümdur. Stokholm, 23 (ALA.y — AL | tonblad gazetesinizn - Kaunasdaki müuhabiri bildiriyor: |— Almanlar Baltık denizinin Al- map sahillerinde büyük askeri hazırlıklar yapmaktadırlar. Al- manyanın başka — taraflarından Memel arazisine ve doğu Prusya, sına mübim miktarda kıtaat ve mühimmat gelmektedir. Bu li. manlarda bulunün ve şiddetli ne- zaret altında tutulan sivil ahali uzaklaştırılmak üzeredir, Muhabir şunları ilâve ediyor: Bu hazırlıkların hedefi meç. hul olmakla beraber, Almanyaya komşu Baltık- memleketleri Al- manlar — tarafından kendilerine karşı hiçbir harekette bulunma . yacağına kani oldukları için hiç- bir endişe göstermemektedirler. Helsinki, 23 (ALA.) — Çin mukadderatı Finlandiya siya- si mahafilinin nazarı dikkatini celbetmektedir. | - Almanların Norveç - ile olan münakalelerini temin ve Lütün Böotniyada yolu serbest tutmük Yrzere İsveçte sevkülceyş nokta. Jarirı âlacakları zannedilmekte- dir. Almanların böyle teşebbü. sü Baltığın anahtarı olan Aaland adalarının - köntrolü — meselesini tektar ortaya çıkaracaktır. diya ile İsveç vaziyetin haklı dalacağı bütün tedbirleri alacak. lardır. Diğer taraftan şu da ehemmi- yetle kaydediliyor ki, Alman do. nanmasının zayıf düşmüş olması İsveç deniz kuvvetlerinin ehem - Amerika . Müttefikler yanında harbe girecek , £3 (Sabaha karşı Sevyork Herald Tri- Amerikanın harici siyasetini inceleyen bir makale neşretmiştir. “Bu melktalede oz- cimle şunlar yazılıdır: Amerika her şeyden evvel Barbe vyakm bir istikbalde kariş. mamağn gayret etmektedir. Fa. kat Amerikanım harbe girmesi gart ölursa Amerika müttefik - ler yanında yer alacak ve müt. tefiklere ber türlü mali ve aa. keri yardımda bulunacaktır. Bundan sonra Amerika dün - yâ şulbunun hazırlanmasi - ve dünya nizamının tesisi için ça. lşacaktır, | - Nevyork, radyo) — bün gaz Polonya hü- il | kümet, orduü ve milletinin halen | teşkilâtlanmak üzere olan bütün kaynaklarile mücadeleye devam Dazminde olduklarını konseye te. min eylemiştir, | ., Yüksek konseye bu gayretleri Dilham eden fikir ve rubu ziya. deslle takdir ederek Polonyanm | müşterek davaya olan hizmetini sena ile yüdeylemiştir. Fransız . İngiliz Başvekilleri Paristeki Norveç sefirini, Norveçin — müstevlisine karşı kral yedinci Hakonun sevk I ve idaresinde gösterilen kahra- mMmanca mukavemet karşısındaki ğhıynnlık':ırmı hükümetine ib. | lâğ etmeye davet etmişlerdir. Norvec elçisi, müttefik hü. kümetlerin Norveçe yaptıkları | yardımdaki sürat ve milessirlik | ten dolayı hükümetinin teşek - | kürlerini bildirmiştir. Yarın Akşam SA R A Y Sineması SACHA GUITRY - LÜCTLEN BARROUX JACOUELİNE DELUBAC'ı ve Diğer 20 Pransız Yıldızını XIT LOVİS den TI NAPOLYONA kadar 5 Asırlık Fransız Tarihinin Muhteşem Bir Safhası... Kral- ların Aşıkane Hayatlarını.. POMPADORUR'u.... DU BAR- RY'yıi... İhtilâli... İmperatorluğu... Tasvir Bden “İŞANZELİZE Muhteşem, Zengin, Kuvvetli ve Khemmiyotli : ” #ahesşerinde Takditm -Ediyor- Ş İsve. | Öyle ümit ediliyor ki, Finlan- | miyetini dolayısile arttırmıştır. ve- Polonya | Lomdra, 23 (A.A.) Dini bayram münasebetile Londrada tertip edilen ziyafette bir nutuk söyleyecek olan Çörçil meşgi yoti dolayısile hazır bulunamı . | yacağından dolayı telgrafla iti- | Zar etmiş ve yorine ziyafete i$. tirak etmiş olan eski bahriye na. zıcı Duf Kuper kadehini İngil - | terenin şan ve şerefine kaldıra. rak demiştir ki: | Buğün muharebeye gitmiş ©. lan genclerin heyecanı acı bir | tehevvür ve arzunun, sarsılmaz bir azmin tevlit ettiği heyecan- | dır. Bugün dudaklarımızın ucu. na gelen cümle şudur: Bundan böyle, hiç bir milletin dünyayı harn içinde boğmasına müsande edilmi vecektir, Avrupada dehşet tevlit eden (Baş tarafı | incide) Paris, 28 (A.A.) — İngiliz kıtaatının, Norveçin cenubunda. lki Norveç mevzilerini takviye ettiklerini, Paris askert mahafi. M, bugün teyit eylemektedir. İngilizlerin bu cepheye muva. salatlarma büyük bir ehemmi. yet verilmektedir. k Stokholm, 23 (A.A.) — Tron helmin 110 kilometre kadar ce- nubu şarkisinde ve İsveç hudu. dundan 30 kilometre ütede bün lunan Boros'dan alınan haber - lere göre Andalsnea'den Bom . bans'a giden ve Gudhremsdal . gör g iz destroy? srokholeri den geçen damiryolu kâmilen | | müttelik ve Norveç lultaatfmın | lindedi . | Bütün şimendiferler ve yollar ! muhafaza altındadır ve e ı larım demiryolu Üzerine para . şütle kıtaat indirmek teşebbüsü tamamile akim kalmıştır. Stokholm Tidningen muhabi . YAT S n aai elmek için. -paraşütle inen bir Alman müfrezeasi imha edilmis. tir. İngiliz Tebliği Lemdra, 28 (A.A.) — Harbiye nezareti aşağıdaki tebliği neş « retmiştir: Müttefikler, Nörveç kuvvet - lerile müştereken aakeri* hare. kâta devam ediyorlar. Cenupta Norveçlilerin beraber | aakerlerimiz Alman i mukavemet etmektedirler. 'Trondheim'in simalinde kıta. | atımız mukabil taarruza geçmiş | ve bu hareketi giddetli bir mü- | sademe takip ekmiştir. Muttehülerın Norveç- teki muvaffakiyetleri Paris, £8 (A.A.) — Röyter a. jansı bildiriyor: Bura mahafilinde Norveçteki | harekâtın müttefikler Jehine bir vcerevan takip ettiği kanaati var. dır. Diğer taraftan, İsveç aske- ri mahafilinde İsvecin âkroetin: den endişe edilmektedir. Vaziletin. İskendinavyada ya. ktanda inkitaf etmesine, yani Al- manların İsveçe taarruzu veya ihaç hareketi yapmalarına inti. zar ediliyor ve bu husuata hum. malr bir faaliyet sarfedildiği ı | söyleniyor. Askeri mahalil, İngilizlerin, lebliğlerindeki süküneti tasvip etmekle beraber, müttefiklerin Nöorveçteki — müvaffakıyetlerini şöyle saymaktadırlar: | 1 — Alman tayyare istasyon- | ğ ları muvaffakıyetle bombardı . | r man edilmiştir. y .2 — Almanlar havn faaliyeti. * ni gevşetmişlerdir. 3 — Müttefik kıtaat Noörveç- | K te karaya ihraç ediliniştir. ve | bu ihraç hareketi normal suret. te devam etmektedir. 4 — Norvece ihrac edilen kuv vetler muvaffakıyetle ve önce. | den tesbit edilen plân mucibir- | ce ilerlemektedir. | 5 — Bu muvaffakıyetlerin en mühümmi, İngilizlerin Oslo, Ha- | mar ve Elverum'daki Norveç mevzilerini takviye etmiş olma. larıdır. İngiliz — kıtalarınm, cenubi Norvese de her halde vardıklari ve müttefiklerin yakmda Nar- vikteki vaziyeti tenvir edecek- leri tedir. T tâ « dair olarak Stokholmden gelen haberlerin ihtiyatla telâkki edil- / mesi lüzüumünu hatırlatmakta « ( dır. Oslodeki Alman deniz " leri üssü — bomlu”., jarak' ©?