24 Nisan 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

SESFRRRD 2 — VAKIT evA 24 NİSAN ç 1949 BOLİTİK ARAA A ; Va AA üA RR AA A A Iran - Türkiye münasebetleri Lâik Türkiyenin dünyayı gö- | kaybolan zamanı asgeci haddine rüşü ve komşularını idrâk tarzı | harp sonrası dünyası içinde mu. hakkak ki ceijinal hareketlerden birisidir. Yavuz Sultan Selimle başla- yan dini devlet telâkkisi; scbap ne olursa olsun bilhassa xtx un. Cu asırda Asyada ve Avrupada Türkler için hiç de hayırlı eser- ler vermemiştir. Devletin iç politikasında rakki ve inkişaf için vazifesini gördüğü gibi, hecici münasebetlerinde de büyük müş- küller çıkarmıştır. Mesclâ Av. rupa tarihinin inkişafı karşısın - da ayni mezhebo tâbi olan İran ve Osmanlı devletleri sırf bu se. bepten işbirliği etmekten, kendi- lerini terakki yolundan alıkoyan, hattâ harap eden kuvvetlcre kar. şı müşterek ve ciddi - tedbirler almaktan korkmuşlar, daha doğ rusu realiteleri — görememişler, hurafeler, hissi bir takım âmiller yüzünden yanyana yaşadıkları hâlde birb'rlerinden uzak kalmış. lardır. Hint kara yollarının tıkanma. sından sonra İran yaylâsı ile A- nadolunun mukadderatmda müş . terek noktalar daha ziyade mey- dana çıkmıştır. Vakıa XVHI ci asırdan itiba. ren İvan - Osmanlı harpleri ni hayet bulmuştur. Fakat her iki memleket için yalnız harplera nihayet vermek değil, ayni cins. ten olan yaraları, mali ve iktısa- di harabiyi elbirliği ile temizle. mek, müsbet ilmi müşterek gay- retle Anadolu ve İran yaylâsıma yerleştirmek iktiza ederdi. Tarih bu vazifeyi harp sonra. sı İran ve Türk nesillerine nasip etti. Müşterek — davaları halletmek- te iki millet de geç kalmıştır. Fakat milletlerimizin şuuru, şef. lerin büyük ve sarsılmez azmi ta. Bir, iki nokta : bir engel | indirmeğe muvaffak olmuşlardır. - Bugün İran ve Türk milletleri dünyayı ayni fikir, ayni his za viyesinden tetkik — etmektedirler. Eski medeniyetler yaratmış iki millet müsbet bir rönesans haya. tı içindedirler, Müsbet göcüşe dayanan iç ve dış politikalara sahiptirler. Hayatlarında böyle bir ayni- yetin hüküm sürdüğü iki devlet için politik emellerde tezat mev. zuuhaş değildir. Tezat mevzuu - bahsolmayınca onların bir gaye etrafında sevgi ile toplanmaları zaroti olur. Bugün, harp sonrası Türki, yesi ile înhinııh Rıza - Hanı Pehlevi İranında bu hal tabü bir manzara sayılmaktadır. Tozatsız bir şekilde komşuluk eden İranla Türkiyenin — davala- vında da iştirak vardır. Bu mil. letkıcin davaları şöyle hülâsa &- dilebilir: 1 — Tabiata galeba çalmak! Çünkü iki millet tabiatı da. ha iyi istismar ederek haklarının daha mesut olacağına kanidirler. Bunun için modern teknik ve müsbet ilim yolundadırlar. 2 — Tabinta galebe çalmak i çin, yani imar ve inşa faaliyeti- ni tamamlamak için sulh ihtiya. €: içindedirler, Bunlar istiklâli sulh ile bir tutarlar, İstiklâlin tehlikeye düşmesine asla müsande edemezler, Sadabâd paktı ile de birbirle - rine merbut olan devletler ara. sında bulunan İran ve Türkiye hayati gayelerinin vahdeti dola - yısile birbirlerinin hal ve istikba. liyle alâkalı bulunmaları kadar tahii birşey olamaz, İki devlet arasında başlayan Hikir, his ve menfaat birliği imza edilmiş — muahedelerden — daha kuvvetlidir. Sadri ERTEM 1939 harbinin menşeleri Fransız edibi Andre Moruanım Britanya Mavi Kil ile Ste- fani ajansının tebliğlerine ve Fransız şehadetlerine düyana. rak kaleme aldığı 1039 harbi menşelerine dair neşrettiği bro. şür (1) türkçemize de çevrildi. Şüphesiz ki, Andre Moruanın eseri, üç senelik bir Avrupa po- litikası bakımından ancak umu. ml hatları ifade eden bir taslak. tır. Sadoco muhteviyatma ina- ;n'.ır emin ve aydımlık bir tas. lak. Morua, 939 harbinin menşe. lerini anlatan broşüründe göyle diyor: “Üç senedenberi Avrupa 12- Hirap ve ümitsizlik içinde yaşı. yordu. Bütün milletleri ittihat. Tarımı mucip olmaksızın garip ve yeni bir fiüluhat şekli tehdit e- diyordu, Bu eli silâhlı bir hücum değil fakat hilekâr, devamlı, mukavemet edilmez bir hulül ve nüfuzdu. Almanya yıkıp devir. mek istediği milleti seçiyor, O. radaki Alman ekalliyetleri ara- sında sadık ve porvasız ajanlar buluvor, bu ajanların yaptıkla. Te tahrikât mukabeleyi davet e. diyor, bu mukabeleler ne kadar Yumuşak ve merhametli de olsa Alman matbuatımın himmetile zulüm mahiyetini alıyor vo bu ise evvelâ Südet Almanlarımı is. tecmekle iktifa olunmuştu. Sonra müuhoyyel tazyiklere karşı Slo- vakların müdafaası ele alınmış ve Çekler ilkak edilmişti. Führer kitabında bu telmiği isah etmişti. Bir millet, demiş. tiş bir defada yutmaya aslâ ranı olamıyacağı miktardaki hakaret ve sületlere eğer kısım kısım ve. rilirso tahammül eder, dı.Klı“mn îilâer bir tarafında ngiliz elçisi ile gı mü- h'ıhtludmg birinde, mğın AL manyayı artık bir asker tacı ha. linden çıkarmayı düşlindüğünü, ve tasavvurlarmım — bitişinden sonra bir artist gibi huzür ve ra- hat içerisinde yaşamak istediği. ni öğreniyoruz. Andre Morua tarafından ya. zilan ve bu şeklile mavakam sa- de bir hikâyesinden ibaret olan kitabın düşündürücü noktası şu. dur ki: Bir ’dlnlı;ııuı:! v;ı:vhı reisinin vazifesi z ih. das etmek değil sulhü idamedir. Hitlerin ise yalnız birini yaptığı anlaşılıyor. Yabancı tabiiyette bulunan talebeler Eecnebi tabiiyetinde olup ta o- kullarımızda tahsil etmek iste. zulümleri tehditler takip ediyor- | yen talebelerin okullara kabul du. Bu sırada diğer Avrupa dev. jedilmesi ancak Maarif Vekilliği Tetlerine teminat vermeğe ekem. | nin vereceği karara tabidir. Bu | geklin aksini yapan okul idarele. | ri şiddetle teczive edileceklerdir. miyet veriliyordu. Onlara en yumuşak dostluk gösteriliyor- du. Almanyanmı halinde yaşamağı temonmni ettiği söyleniyordu. O hiç bir f ü ardu etmiyordu. Yalmız ırk h deşlerini himaye etmel: ve küs. tah bir mMilleti tedip etmek is- Hyordu. — Mücadeleden Yyorgun düşmüş bulunan a fevek, kül gösteriyordu: Y # birahı. lan, korkutulan ve aciz içinde kalan İurban — parçalanmyordu. Alman hükümeti mütcakin & için hemen yeni bir av seçi du. Feot komedi yeniden başlı. yordu. Diğer taraftan bu ameli iki zamanda yapılıyordu. A furya meaelesinde ona da. teslahat teklif etmekle Tandı, Sonra taah İrmodi ol "İ:ılîm Mğ' Çekoslor a onlarla sulh,| Bu hususta okul idarelerine teh. Uğat yapılmıştır. - Çırşımbı'Peqem > |24Nisan |25 Nizan ğ 16 Rebeyel | *7 Nebrvel - Kasım 168 | Kacm 170 Vakiller Vasati Bzsni Varati Ezanı 3081010 5 07 10 08 tit 3181212 5H 14018 D 6616 01 9 08 18 38 12 60 18 50 12 00 2038 1412080 1 81 3214 829 3385 sib » | Haydarpaşa haataneler! ıı.:îî hasta baktetlık 'Şimal memleketleri Memleketimizle ticaret yapmak teşebbüsünde bulundular Harp vaziyeti yüzünden hariç- le münasebetleri kesilen Şimal memleketlerinden İsveç, Finlan. diya, Letonya, Estonya hükü . metleri memleketimizdeki alâ - kadarlara müracaat edorek ka, radan ve Rusya yoluyla ticari münasebetler tesisini istemiş . lerdir. Şimal ve Baltık denizle- rinin kapalı olması yüzünden bu memlektlerin ticaret yapa . cakları yegâne bir Rusya top . rakları yoluyla olabilecektir. Bu mıntakaya en yakın bizim mem- leket olduğundan Şimal devlet. Jeri Hlk tekliflerini bize yapmış. lardır. Bilhassa İsvoeçliler kül « Tiyetli demir ve çelik verebile £ ceklerini söylemişlerdir. Bu hu. sustaki teklifler üzerinde tet - kikler yanılmaktadır. Yakında müsbet neticeler alınacağı (l , mit olunmaktadır. — Bilhassa memleketimizin muhtaç olduğu demir ve çeliklerin İsveçten te. minine çalışılacaktır. Bu husus- ta Rusya hükümetile de temas. lar yapılacaktır. Devlet kesabına okuyan talebelere verilecek melbusat Okullarda devlet hesabına ©- kuyan talebenin giyecek eşyası Vekillik tarafmdan verilen ka. rar Üzerine yerli mamulâtımdan olacaktır. Bu şekil yalnız dev. let hesabına okuyan talebeye münhasır bırakılmıyarak bütün talebeye teşmil edilecektir. Mil- B iktısadiyatımızın korunması bakımından ehemmiyetli görü. len bu husus bütün okul İdare- lerina bi_]dlrılmlşur. ti Hemşire olmak istiyen bayanlar için kurs Fatih askerlik şubesindi 1 - 1 hazlran 940 tarihinden itibaren Gülhane Gümlüşsuyu ve inde açı. *ve hemşi. Üre kursuna gönüllü olarak ta « lip olacak 20, 40 yaşları ürasm. daki münevver bayanların ka . yıtlarına lünmıştır. 2 — Kurslara iştirak ihtiyâri olmakla beraber vatan! bir va- zife ve borçtur. 38 — Kurs müddeti 2 buçuk aydır. Her gün kursa devam ga. atleri öğleden sonra saât 14 ten 17T * — Talip olanların kayıt ve kabul işleri 15 mayıs ©40 günü. ne kadar devam eder. Müraca- at saatleri cumartesi günleri hariç her gün öğleden evvel sa, at 9 dan 12, öğleden sonra saat 14 ten 16 ya kadardır. 5 — Taliplilerin şubeye müra. caatlarında nüfus cüzdanlarile iki adet vesika fotoğraflarile be- raber gelmeleri rica olunur. Yeni Mecmua üçüncü yaşında İki senedenberi bir çok tarın. mış İmzaların en güzel yazıları. nr sahifelerinde toplayan “Yeni mecmua”, son sayısile, neşir bayatının üçüncü senesine gir- miş bulunuyor. Edobi bayatı. mızda ve mağazin neşriyatında mühim bir boşluğu dolduran mecmuayı tebrik ederiz. Polonyadan alacağı olan tüccarlarımız Harpten evvel Polonyadan a. lacakları olan tütün tiülccarları- Duzin paralarını tevzi etmek ü. zere Ticaret Vekâletile Polonya Sefareti arasında yapılan müza. kereler müsbet bir şekilde neti- eelenmiştir. Tüccarların parala, ti bugünlerde tevzle başlana - caktır. Meşhur bir sabıkalı eroinci yakalandı Meşhur sabıkalı eroin satıcı, larından Galatalı Baba Haydar evvelki akşam — gabıkalılardan Marmara Hasan ve Recebe ero- in satarkon Galatada cürmü meş hut halinde yakalanmıştır. Baba Haydar senelerdenberi zehir sa. tıcılığı yapan ve hattâ bir ara Galatada esrar tekkesi işleten bir kaçakçıdır. Bu yüzden bir havli de para kazandığı söylenmektedir. Ba. ba Haydar sık sık polis tarafın- dan yakalanmaktadır. Bundan on gün kadar evvel bir defa da. ha Boştanbasında yakalanmış fakat delil olmadığından o za. man yakasını kurtarmıştı. Bu « gün adliyaye verilecektir, öi e Maarif Vekilliği tarafından kız sanat kız sanat okullarında tekâmül atel yeleri açmağa karar verildiğini yazmıştık. Buna âlit talimatna- me Veokillik tarafından hazırla. narak dün bütün Aâlükadarlara tebliğ edilmiştir. Talimatname. ye göre; 1 — Kız enstitlileri ve akşam kız ganat okulları mezunların- dan bazılarının daha yüksek de. recede bir tahsile devam etme. yerek hayatlarını kazanabilmak Üzere atelye açarak serbest ça- lışmak ve bunun için de evvelâ ameli bilgi ve melekelerini daha çok arttırmak istedikleri yapı . lan incelelemelerden anlaşılmış olduğundan atelye açırak ha . yatlarını kazanı İstiyenlerin ameli bilgi ve maharetlerini art- tırmak maksadile mütedavil ser. mayesi olan okullardaki sipariş atelyelerinden bu gibiler için aynı zamanda tekâmül atalyesi olarak ta istifade edilmesi Va. killikçe muvafık görülmüştür. 2 — Bu atelyelere kız enati- tüsü ve akşam kız sanat okulu mezunlarından istiyenler devam ederok sipariş isleri üzerinde ta. mamen ameli ders görecekler ve Milli hakimiyet ve Tekâmül atelyeleri talımatnamesi hazır Serbest çalışmak istiyen Kız Sanat Okulu mezunlarının tabi olacağı şartlar nelerdir ? bir taraftan da müşteri ile iş ü. zerinde görüşmek müşteriye iş beğendirmek vesaire gibi atel- | ye Hayatında karşılaşacakları bütün işlerle doğrudan doğruya temas edeceklerdir. 8 — Tekâmül atelyelerine de. vam müddeti üç yıldır, ancak bu müddet azami olup istiyenler bir müddet devam ettikten sonra ayrılabilcceklerdir. Bu atelyele. ve devam edenlere devam ettik- leri müddet taarih edilmek gşar. tile fotoğraflı bir vesika verile. cektir, 4 — Bu atelvelere ders yılı i- çinde ne zaman olursa olsun mü. racaat eden mezunlar almacak. tir. 5 — Mütedavil sermayesi ve sipariş atelyesi bulunmayan kiz enstitülerile akşam kız sanat o- kullarından kendi okullarında da böyle bir tekâmül atelyesi a. çılmasına lüzum gören okul ida, releri keyfiyeli esbabr mucibe - sile birlikta Vekilliğe bildirecek ve müsaade odildiği takdirde te. | kâmül atelyesi acabilecektir. 6 — Bu atelyelere devam e . decek mezunlar diğer talebe gi- bi okul ve atelye disiplinir» tabi olmağa mecbur tutulacaktır. çocuk bayramı (Baş tarafı 1 incide) süslü olan - bu 'meydanda a velce yapılan kederli toplantı. lardan kısaca baherettikten son. ra, ilk okul yardım comiyetle- iyetini anlatmıştır. Nihad, bu husustak! yardımlara büyük bir şövkle gitab eden İstanbul — balkına, parti Azalarına, teşekkürde bu. lunduktan sonra, çocukların bayramını tebrik ederek sözle- rTine nihayet vermiştir. Vali muavininden sonra, mu. allim Ahmet Halld, Çocuk B- sirveme kurumu namına dok- tor Fethi Eren, Kızılay genç- lik teşkilâtı namına doktor Salim Ahmet, talebeden Yıldız, Tevtik Cumhur da birer hita. be irad etmişler ve gene tale. beden Eşber asker koşması, Hakkı Önder de 23 Nisan isim- Hi şilrleri okumuğlardır. Merasime iştirâk eden tale. be ve Maarif erkânı bundan sonra otomobillerle Takslme giderek âbideoye çelenk koy- muşlar ve burada da nutuklar söylenmiştir. Eminönü Kazasınd Eminönü kazası dahilindeki ilkmektep yayruları da, ayni saatte Divanyolundaki çocuk kütüpbanesinin önünde toplan mışlardır. Ayni zamanda kaza- nn çocuk hbakımevi binasındı çocuk bakımma ait bir de ser.- &! açılmıştır. Burada çocuk kütüphancsl korosu tarafından muhtelif konserler verilmiştir 'Talebeler bundan sonra Gülha- te parkına giderek merasimle oradaki âbideye çelenk koy- muşlardır. Öğleden Sonra Yapılan Merasimler Diğer taraftan 23 Nisan U- lusal Eğemenlik bayramını ve Çocuk Haftasını katlamak ü.- yere Böleden evvel muhtelif kazalarda tören yapıldığı gibi, öğleden sonra da halkevleri, çocuk esirgeme kurumu teşki- lâtı tarafından türlü öğlence- ler tertip edilmiştir. Muhtolif saatlerde sinema- lar Çocuk matineleri yapmış- lardır. Bu matinelerde kendi mıntakalarındaki llkokul yav- rTularına seviyeleriyle mütena- sip filmler göatermişlerdir. Gülhane Parkında Eminönü Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından dün sa. bahtan itlbaren başlâmak ve akşama kadar dovam otmek Üzere parkta açık havada çe suk eğlenceleri yapılmıstır. baslamadan vv saat tam 10 da kaza ve nahiye idare hoyetleri çöcukltaria bil | raher, çocuk kütüphandsi koro heyetinin dön Iğtirüâkile Gülhn. ne Parkının Sarayburnur.daki ı kısmına giderek Atatürk hey- kel! önünde bir tören yapmış- lar ve heykele, çelenk koymuş- lardır. Farkta, karagöz, kukla, hok. kabaz ve muhtelif çocuk eğlen- celeri tertip edilmiş, yavru bu eğlencelerden fayda- lanmıştır. Ayni zamanda bura- da muhtelif okullar arasında şiir, söz münabakaları da ya- pılmıştır. Sıbhat Sergisinin ilma töreni Divanyolundaki çocuk kü. tüphanesinde Hafta münasebe- tiyle evvelce hazırlanmakta ol. duğunu haber verdiğimiz “Ço- cuk Sıhhat Sorgisi Yöreni de yapılmıştır. saat 15,80 da minimini yavru- ların hep bir ağızdan söylediği İstjklâl marşiyle başlanmıştır, Kurum âzasından Doktor İh- RAn Bami bir möylev vermiş, söylevre de kırk dördüncü ilko- kul talebesinden bir yavru mukabelede bulunmuş; bilâhn. re serginin açılma tören! icra Töre edilmiştir. Lk öğütleri, çocuk bastalıkla- Sergide muhtolif çocuk sağ. gı, korunma çareleri, sağlık e. serleri gibi çocukları bakımından alâkadar eden çok değerli mevzuları ihtiva etmek- tedir. Halkevlerinin Çocuk Balosu taraişmdan Taksimdeki sim salonlarında da dün bir *“Çocuk — Balosu,, Bu baloya bütün çocuklar da. ve Beyoğlu halkevleri Mak- Şişli verilmiştir. vet edilmişler Çocukları eğlendirmek için baloda karagöz, kukla ve daha birçok oyun ve eğlenceler ya. pılmıştır. çocuklara Baloya iştirâk eden ikram olunmuştur. kurumu Şehir Tiyatrosunda Müsamere İstanbul Çocuk Esirgeme merkezi tarafıadan tertip edilen bu müsamereye şehrin muhtelif semtjerinden fakir çocuklar davetli idi. Mü. samorede, Şişli Terakki dam Kürinin talebesl ta Işık, Boğaziçi ve Heeleri h. dan muhtelif çoruk rondları ve yüzlerce » nNin açılma sıhhat Boergitin açılmasından sonra Çocuk Korosu tarafın. dan muhtelif Şşarkılar okün. muş, çocuklara ve davetlilere bir çay ziyafeti verilmiştir. llmonata ve pnata çapll eğlenceler ’;np:ınl rilmiştir. eden yavrulari . gasik dövlşç, P" p. muştir. AY o0 edil $ de tekraf D Goalih , Fatih ; kolü Hindeki 8000 SÇeki | birer pak! eğilmibtir e Çat Foner çocuklar tertip çi y rabi DĞT ycuk ötinder Ti 0F nd eZi arağli _:,uıâuyı'_;’ «