26 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

Alman askerlerine « harp nizamnamesi » dağıtıldı Berlin, 25 (Hususi) — Bü. tün Alman askerlerina on mad deden mürekkep bir “Harp ni. zamnamesi,, tevzi edilmiş bu - Bulunmaktadır. Bu ön madde a a harp esirlerine haka, ve fena muamele etmemek, kızılhaç muafiyetini ihlâl et - Memek, raklöler ve doktorların Çalısmalarma sekte vurmamak rvu halka, tarihi âbldelere, ve inf mebanive dokunmamak, bi faraf araziyi bombardıman et memek, dumdum kurşunu kul. lanmamak, ve herhangi bir Al. müan askeri esir düştüğü tak . dirde ordudaki sınıfı ve ismin. den başkâ bir şey söylememek, Almanyava ve Alman hattıma siyasi, ekonomik veya strate - jik herhangi malümat verme . mek bu husustâa tehdit veya va. ide mağlüp olmamak Şartları mevcutur. Bu — nizamnameye muhalif hareket eden — siddetle teeziye olunur, Zeplin fabrikalarına yapılan taarruz (Boştotatı 1 mede , Londra, 26 (Hususl) — Hit Tor. beraberindeki kumandan. larla birlikte şimdi garp cep - hesine gelmiştir, Berne, 25 (A-A.) — Alman - İsviçre hududunda hususl! men balardan alman — malümatta Friodriehaghanefendeki zeppo- Hin fabrikalarıma karşı üç dela hava taaruzu — vukubulduğu teyit olunmaktadır. Birinci” taaaruz dün akşam .80 da, ikincisi de ve ü- sü de 28 de olmuştur. Friedrichsafenin karşısın . da gül sahilinde bulunan kü - çük Arbon şehrinden bomba - lTarvın infilâki, Alman dafi top - Tarımın mukabelesi güzelce işi- dilmiş ve balk hava hücumla « rinin — cereyanı. mükemmej Bürette takip edebilmiştir. Bu hücumların neticest hakkında hentiz malümat yoktur. AHEN MINTAKASINDA 'TAHŞİDAT Londra, 25 (A.A.) — Man - tester Guüardian gazetesinin diplömatik muhabirinin bildir. diğine göre, halen Almanlar, Ahen mıntakasında askeri tah şidat yapmaktadır. Bütün köy ler askerle doludur ve yollar, kamyonlardan ve kıtalardan geçilmemektedir. Halk, tahli - yeye hazır olmak emrini almış tır. Gerginlik o derecedodir ki kalk tamamile saşkın gibidir. Aben mıntakasında yiyecek git tikce kötüleşmekte ve fiyatlar da gittikçe yükselmektedir. MEVZİİ TAARRUZLAR Paris, 25 (ALA.) — Alman kıtaları Fransız ileri mevzile. rine karşı mevzil taarruzlar “yapmağa devaâm etmektedirler. Almanlar garp cenphesinde mu. hazamatın bidayettenberi kullsndıkları tabivevi umumi . leşti arek mühtelif Loktalara biribirini takib eden ufak mik. 'yasta hücumlar yapmakta we her defesmda <ürük kıtalarIr “harskote eesmektadirler. | Dün mitralyöz ve tüfek ate Şihe baslryan Almanlar, Fran- 812 ilori karakollarının muka - ;Yemet derecesini anlamak Üze . TÜ e l te keşif kollarmı faaliyete ge. çirmişlerdir. Siegirled hattı mevzilerinin müdafileri görünüşe göre bu battın Hori kısımlarını Fransıs ileri hâreketine karşı mümkün olduğu kadar uzun bir zaman müdafas etmek ve işgal altım. da hulunan noktalara karşı mu. kabil taarruzlara gecerek Fran sızları izaç etmek güyesini ta- kin etmektedirler, Renden Mozele kadar uzanar cephedeki harekât bir kale mu- harebesi sşeklinde devam etinek. tedir. - Almanların bütün —mukabi taarruzları Fransız ileri kara . kolları ve atışlarındaki silreat ve isabetleri malüm olan Fransız sahra bataryaları tarafındar geri püskürtülmüştür. HAVA MUHAREBESİ Paris, 25 (AZA.) — Havat: Dün öğleden sonra garp cep- hesinde Alman hatları üzerin. de vukua gelen hava muhare- beleri, Fransız tayyarecileri - nin muvaffakıyeti ile netlce « lenmiştir. Bu muharebeler, yalnız avcı tayyarelerinin değil, fakat düş man tayarelerine faikiyet gös- teren bombardıman tayyarele. rinin dç sağlam.ye sürat kall- tölerini isbat eylemiştir. İki tarafın saylatına gelince, | iyi haber alan askeri mahfil - lerde söylendiğine göre, düş - manın zayiatı, en aşağı Fran - sıZ zaylatına müsavidir. Muharecbe Alman hatları ü. zerinde yapıldığından, Fransız kumandanlığı prensipine sa - dıik kalarak yâlnız - Pransiz topraklarına düşen Alman tay yarelerini zaylat olarak gös - termiştir, Fakat bir çok Alman tayyarelerinin bhudut ötesinde yere düştükleri ve düştükleri yerde yangın çıklığı görülmüş tür, Bu tayyarelerin harap öl- duğu muhakkak bulunmakla berabor kayıpları hakkında maddi ve katl rakam olmadı - gınlan Fransız kumandanlığı bunları tebliğinde bahis mev . zuu etmemiştir. A'man tahtelbahirleri (Baştaranı 1 ve- te | göre Svenska 'Tagbkadet gazetesi. Yocpillenen bitaraf birinci gemi. min ne Almanlar ve ne de İngilir- der taralından kaçak eşya olarak telâkki edilmiyen — Selbulor yüklü olduğunu yarmaktadır. Londra, 25 (A.A.) — Bir A Mmün denizaltı. Manş denizinde bir ihtarda bulunmaksızın 2660 tonluk Fransız Phryne kö- Mür vapurunu batırmıştır. Bir İagiliz sahil tahlisiye kavı. 1 mürettebattan sağ kalan 24 kişiyi kurtarmıştır. Bunlardan ikisi yaralıdır. » Kaunas, 25 (A.A.) — Emin bir membadan öğrenildiğine göre, Finlandivanın Berlin sefiri, Fin- yandiva şilepler'nin Alman tahtel" bahirleri tarafından torpillenme- sini Von Ribbentrop — nezdinde protesto etmiştir. Von Ribbentrop cevaben sellu. “doz nakleden vapurların torpillen: mesi harp zamanında tabif oldur bunu ve bunun İnmiltereve eşva taşıyan bitaraf gemiler için bir ihtar teşkil etmesi lâzrmgeldiği- “ni söylemistir. — — Paris, 25 (AA.) — Alman de, Xizaltıları tarafından biri İsvec. ! | | ile | Danimarka gazeteleri şu mütaleadadırlar ki; eğer Alman- dar kaçak eşya mefhumuna bu de> Tece geniş bir mefhum — verecek olurlarsa bitarafların ticaret yap* maşına imkân kalmaz. Polonyanın Sovyetleş'irilmesi (Baştarafı 1 ıncide) cihet, Almanların bir Polonya arazisini Sovyetlere terkettik . leri zaman görülen manzara - dır. Almanlar. terkettikleri ııım] takadan henüz tamamile ayrıi | madan evvel Sovyotler bu ara - ziye- girerek o mıntakanın ad- H ve siyasi idaresini eline âla - cak olan mahalif Söovyet moc. Tisini kurmaktadırlar. Sövyet — meclisleri — mülfrit Söovyetler tarafından — kurül - maktadır, Bunlar, malâm olan Sovyet ihtilâl metodları İle işe girişmektedirler. öğrendiğine k&öre, Sövyetlerin ilk işi derhal zira: at kanununu tatbik etmek olmuştur. Bu gazete, şimdi Stampaoın İ Galiçyada | t .. . nonu Yugoslav Büyük elçisini kabul buyurdu Ankara, 25 (A.A.) — Relsi « camhur İamet İnönü — bugtin saat 16,30 da Yugoslavya el « Çis4 olüp bu sefer büyük elçili- &e tayin edilmiş bulunan Su - moenkoviçi mutad meratimle kabul —etmiştir. Sumonkoviç, Reislcumhura büyük elçi sıfa- tile itjmatnamesini takdim ey- Jemiştir. Kabul esnasında Baş- vekil ve Hariciye Vekâleti ve- kili Doktor Refik Saydam ha - zit bulunmuştur. inultera kralı Gizli hava karargâhını gezdi Londra, 25 (Hususi) — İn . giltere kralı Londra yakmla . rında bir yerde bulunan gizli hava karargâhını zi t et. miştir, Kral hava feldmareşali üniformasını giymiş bulunu . yordu. Bu ziyaretinde hava na. zarı Sir Kingsley Vud kendisine refakat etmiştir. —e Moravyada Dolaşan gazeteciler Borlin, 25 (Hususi) — Mo - yavya ve Bohemyada gezdirilen 27 ecnebi gazeteci, o mmtaka . Hörtlcagl Bi iryin Harşi gör r isyan harel mediklerini söylemektedir. —— Almanyadaki sıkıntılı hayat Amstordam, 256 (A,A.) — Telzraf gazötesi, Almanyadaki hayat hakkında bazı garib ma Tümat neşretmektodir. Bu ga - Zetenin bildirdiğine göre, halk yiyecek almak için sokaklarda beklemektedir. Fazla olarak da vesikalarda yazılı yiyecek miktarı gün geçtikçe azaltı! - maktadır. Esvaplık kumaşlar da bazı takyidata tâbi tutulmuştur. Ya kında halk yalnız muayyen ba at kumaşları satmm alabilecek - tir. Lehistandaki -« Yahudilere ağır muamele başladı Londra, 25 (Hususi) — Ya - hudi ajansı, Lehistandaki Ya - hudilerin ağır muâmele gör - düklerini, Yahudi mücssese . lerinin Almanlar tarafından a- lındığını, nazi idaresi aleyhine herhangi bir Işarette buluna - cak Yahudilerin ölüme kadar varan ağır cezalarla tecziye e- dileceğint bildirmektedir. Yahudilere Leh köylüleri - nin baktıkları söylenmekte - dir. 4 a Fon Friçin cenazesi Berlinde Berlin, 25 (AA.) — Von Fritz'in cenazesi, dün akşam Berlite getirilmiştir. Cenaze merasimi, yarın devlet hesa - brına meçhul asker abidesinin önünde yapılacaktır. Cesed, askeri mezarlığa defnedilecek tir. Rus - Romen hududu yine kapatıldı Londra, 25 (Hususi) — He. nüz teyit edilmiyen bir habere ğ),nk:;ı — Rus hududu ka- Danimarkada silâh altına alınanlar Londra, 25 (Musasi) — Dani - markada şimdi, 10,000 kişi silâh ae tma alınımış bulanmaktadır. SNi Çekoslovakyanın sabık Paris ataşemilteri öldürüldü Bâle, 25 (A.A.) — Buraya gelen haberlere göre, Çekoslo. vakyanm sabık Parig ataşemi- literi albay Drgac, Pragda Ges. a!n “tarafından — öldürülmüş - ir. Albay Drrac, casuslukla mü. cadele Tçhâ:h Al:ı idi ve bu suretle bir an ajanları. nI meydana çıkarmıştı. 1938 ey. 1âl buhranı esnasında da istih. barat nezaretinde servis şefli - ği yapmıştı. Doktor Şaht Moskovaya gidiyor Şüpheli infilâklar oluyor Londra, 25 (Hususl) — A- manyada iki infilâk daha olmuş" tur. Fabirkalarda zuhur etmiş o. lan bu infilâklerin birinde on ki- Şi ölmüş, 17 kişi yaralanmıştır. Diğerinde müteaddit kimseler yaralanmıştır. Kaunas. 2$ (A.A.) — Berlin- den gelen haberlere göre Tem pelhof'da bir çikolata fabrikasın. da bir infilâk vukubulmuş ve ar- kasından yangın çıkmıştır. Bu hâdise birkaç gün içinde vuku- bulan “kaza” ların dördüncüsü- dür. | Hükümet makamları bu sul. kastların bir teşkilât tarafından | tertip edildiğini zannetmektedir- ler, — Romanyada yeni 'kabine kurulacak Godreano'nun — babası kayıplar arasında Bükreş, 25 (Husus!) — Kali neskonun öldürütmesi üzeri . ne İktidarı elo alan şimdiki kabine muvakkattır. Memle - kette sükünet teessüs ettikten gsöonra kabino Istifa edecektir. Teşekkül edecek yeni kabi - ne geniş bir milli ittihat kabi - nesi olacaktır. Kalineskonun zamanında siyas! işlere karış - mayan büyük devlet adamları bu kabineya girecektir. Bütün Romen gazeteleri milleti ikaz ederek, vatan menfaati önün - de şahsi menfsaatlerin düşünü! memesini istemektedir. Movkuf ve kayıplar arı da demir muhafızlar ölü — Gödreanonun babası Yonzelyakordiyano da vardır. ——— ; Estonya hariciye nazırı ansızın Moskovadan ayrıldı Londra, 25 (Hususf) — Ri- gadan gelen bir habere göre, Moskovada Sovyet Başvekli ve Harleiye Vekili Molotofla mü - zakare etmoekta olan Estonya hariciye nazırı Dr, Karl tayya- reyle âniyen Moskovadan ay - rılarak memleketine dönmüş - tür, — Uçüncü Polonya tahtelbahiri Stokholme iltica etti Stokholm, 25 (A.A.) — Üçün- cü bir Polonya tahtelbahiri Stok- höolm limanına iltica etmiştir. Tah telbahir müsadere edilmiş ve mü- rettebatı diğer iki tahtelbahirin :Imnebıu gibi tevkif edilmiş- T —--—- Alman milli takımı Macarlara mağlüp oldu Budapeşte, 25 (Hususi) — Büyük bir alâka ile beklenen, Almanya - Macaristan Tfutbol karşılaşması pazar günü 30 bin seyircinin önünde yapıl - mış, Alman milli takımı bire karşı beş gölle mağlüp olmuş- tur. — Meclise gönderilen lâyihalar Ankora, 25 (Husust) — Lü- zumu halinde yeni askeri mu - hasebecilikler teşkili için ma - liye Vekâletine salâhiyet ve - rilmesi, umumi hifzıssıhha ka- nuünunun bazı maâddelerinin değiştirilmesi, Türkiye - Fran- sa ticaret ve seyrisefaln mu « kavelenamesine müzeyyel an- laşma ile tediye anlaşmasının tasdiki hakkındaki kanun lâ - yihalarını hükümet — meclise göndermiştir. Maarifte bir tayin Ankara, 26 (Hususi) Muallim ve muharrir Nurullah Ataç, Gazi Terbiye Enstitlsü fransızca ve edebiyat muallim liğine tayin edilmiştir. Dil bayramı tarafı 1 öncide) dı. Lisanı altına aldır- dı. Milyonlarca fiş toplandı. muhabiri Harold Kardzo'nun yar zısından: B—VAKIT 26 EYLÜL 1939 Fransız hatları gerisinde askeri ve sivil faaliyet Büyük hareketlerin başlaması ne gibi şartlara dayanıyor ? tagilizce Daily Mail gazotesi Geçen on beş gün içinde Fram sanın müuhtelif yerlerinde, omuz- larinda çantaları ve bellerinde — bir çoğu geçen harpten kalmış ve | belki de içerlerinde şarap dolu olan — matlariyle sivil kıyafetli kimseler görüyorum. — Bunlar, *“Ahziasker gşubeleri" haline çev. rilmiş uzun garajlar, sinemalar, | ambarlar ve diğer büyük binalara akın akm gidiyorlardı. Birkaç gaat sonra da onları as- Avrupadaki talehe- lerimizin vaziyeti Almanya ve Fransada- kilerden maadası tahsillerine devam edecekler Ankara, 25 (A.A.) — Maa. rif Vekâletinden bildirildiğine Almanya ve Fransada yur. 2 — İsviçre, İtalya, İngilte - re ve Belçikadaki devlet talebe. lerinden fen şubelesinde ve tek nik sahada tahsil görenlerin tahsillerine devamları, 3 — Amerikada bulunan dev. dlet talebesinin hangi şubede olursa olsun tahsillerine devam ları. 4 — İsvi; Ingiltere, Bel - t iyad bulunan fenni el ve ve teknik mahiyette olmryan şubelerde devlet ta. İebesinin yurda dönmeleri. 5 — Fransa ve Almanyadan ' gayri memleketlerde kendi he. saplarma. ol talebenin 2i. lelerinin, kendilerini ar- zu ve muvafakatlerile bu mem leketlerde tahsillerine devam . devlete bağir müesseseler hesa. bıma Almanya ve Fransada fen şubelerinde ve teknik sahada müş hayli ileri götürmüş olanların İsviçre, İngiltere ve Belçişada tahsil sahalarıma göre hangi fa. külte veya yüksek lerde HD P Yo - tine bildirilmesi İstanbul Üni- versitesinde müteşekkil komis. yona havale edilmiştir. Sıhhat Vekâletimin. bir Bran Te Ankara, 25 (Hususi) — Sıh- hat Vekâleti alâkadarlara şu tamimi göndermiştir: “— Kanuntf hükme uygun o- larak mevkenlerden uzak yer- lerde açılmasına müsaade ve - rilen birinci smr€ gayrimıhhi müesseselerin civarlarında ba- zt mahallerde sonradan evler veya Insanların ikametine mah Bus binalar yapıldığı haber a - lınmaktadır. Bu hal umumi hıfzıssıhha kanununa aykırı olduğu gibi bir krarm halkın sthhatini koruma endişesile yapılmış olan bu tedbirlerin istihdaf ettiği maksadın temi - nine manti olacağından gerek naklon ve gerekse yeniden vü. cüda getirilmiş bu gibi mücs - seşelerin yakınına mesken inşa edilmesine müsaade edilmeme si ve bu hususun yakından ta- | kip edilmesi tamim olunur.” ——— Maliyede bir tayin Ankara, 25 (Hususi) — Va- ridat umum müdürlüğü dör - düncü şube müdürlüğüne va - ridat kontrolörü Nihat Cemil Balkut tayin edilmiştir. seyağınizın Bütçe encümeninin müzakereleri Ankara, 25 (Hususi) — Büt | keri elbise, çelik miğfer ve ağır postallar içinde Fransa için yürü- | yüşe, dövüşe bir kere daha hazır askerler olarak görüyorum. Birçok yerlerde sıra sıra yol alan kamyonlar, toplar, ve malze- me nakliyatı dolayısiyle otomobi. Nmi durdurmak — mecburiyetinde kaklım. Tüfekli ve makineli mo- tosikletler akın akın - gidiyorlar- dı. Bunlar, büyük bir zırhir birli- ğin motorize ileri kuvvetleriydi. Gayet iyi muhafaza altında bu. lunan büyük tayyare meydanla- rında, İngiltere ve Fransanın wmücehhez tayyare kuvvetlerini gördüm. İngiliz ve Fransız ha- va subaylarının ve mekanisyenle- tinin kardeşçe vaziyetlerine şahit oldum. Bir bakıma silâhlı efrat ve bü. yük silâhlı kuvvet, toplar, tayya” reler ve tanklar halinde memle- ket dahilinde, her yerde göze çar- pıyordu. Fransanın tam manasiyle ha. zırlanmış olduğuna hiç şiüphe yoktu. İngiliz kuvvetlerinin de Fransaya gelmiş olmaları, yalnız asker! kuvvetlerde değil, bütün Franmsız milletinde mevcut itima- dı sarsmaz bir hale getirmiştir. Gariptir ki, Ren ile, Mozel a- Tası istisna edilmek şartiyle sön harplerin cereyan ettiği bütün Alman . Fransız hududunda bu müharebelere dair söylenecek pek az söz vardır. Süratle akan geniş Ren nehri iki orduyu biribirinden ayırıyor. Fransızlar Majina hattında, Al- manlar ise Zigfrid hattında bulu- nuyorlar, Her sahah tarassüt ba. lonları nehrin iki tarafında uçur yor, yollar üzerinde görtülen her hareket göz altında bulundurulu- yor, tesbit ediliyor. Fransız keşif tayyareleri hatlar üzerinde uçuyor; fakat bugüne kadar onlara hemen ateş açilma- mış gibidir. Alman takip tayya. releri gözükmemiştir. Bu çelik Majino hattının geri- sinde, İngiliz müttefikleriyle bir- likte büyük Fransız ordusu dizil- miş bulunuyor, Henüz stratejik plânlardan bah setmek zamanı değildir. Fakat bütün birliklerin General Gam. len tarafından tayin edilmiş olan yerlerinde tahşit edilmiş olduğu söylenebilir. Bu kuvvetlerin müstakbel ha- reketleri ne olacağı ve ileri hat- lacımın ne süretle teşekkül edece- ği bittabi iki büyük mülâhazaya dayanabilir: Onlar da şunlardır: 1) Almanlar askerlerini Lehis. tandan ne zaman geri getirecek ve hangi istikametten saldıracak- lardır? 2) Almanya, Fransız harp hat- tının sağ ve sol cenahlarında bu- kunan devletlerin bitaraflığını sa. yacak mıdır? , Bugünkü harbe, aynı zamanda bir sabır ve tahammll! harbi dene- bilir. Strazburgda Kehl köprüle- ri boyunca Frarisız nöbetçileri etrafı gözleyip duruyorlar ve za- man zaman nehrin öte tarafındaki âlm;: nöbetçilerini görüyorlar. u köprüler, bir saniye İ berhava cdikhillrl:::y de h;!;“; hiç el sürülmemiş vaziyette sapa. sağlam —duruyorlar. Düşmanm rüyet sahasında bulıman büyük Kemls elektrik istasyonu hâlâ ça- lışıyor. Fakat Strarburg ve diğer nehir kenarı şehirleri, bir ihtiyat tedbiri olmak üzere tahliye edil- miştir. 'Tarlalarda, ihtiyar erkekler, kadımlar ve çocuklar, ekinlerden arta kalanır biçiyorlar, meyva top- layor ve ambalaj yapıyorlar, pa. tates çıkarıyor. Böylece Fransız taşra hayatının gündelik faaliye- ti tabli şekilde devam ediyor. Burada çalışanlara ©- ğulları ve erkek hrd:ş!ırlm: ik- tihak edecektir. Zira M. Dalad. ye, nisbeten yaşlı olan ihtiyat ef- rada, hasacd calışmalarına iştirak etmek üzere izin verilmesini em- rTetmiştir. Bu mevsim, Tablat, PFrantaya her zamankinden daha müşfik davranmıştır. Buğday mahsulü fevkalâde mebzul, üzüm, sebze ve meyva aynı derece boldur. Bu kış Fransada hiç kimsenin milza- yı'kava düşmesi mevzuubahix de. Bildir, çe enecümeni muamele vergisi | kanununda yapılacak tadilA - ta ait kanun lâyihası ile buğ - Paris, (Hususi) — Alman.| — Artık ilk büyük bamle eski iktısat ve milli ban. | maş. dilin etrafındaki — çamberler direktörü doktor Şaht yakm | kırılmıştır. Zaman ve insiyakla günlerde — Moskovaya kendiliğinden de yürüyecek bir | day koruma vorgisi kanun lâ - Sövyet hükümetile ticari ve| olgunluğa erdiğini görüyoruz. | yihast ve damga vergis! ka - mali müzakerelerde bulunacak .| Bayramımız işte bu yüzdendir. nun lâyihasının müzakeresi - tır. HAKKI SUHA GEZGİN | no başlamıştır. hemhudut bulunan Sövyetler Birliği ile Macaristan arasında bir ihtilâf çrikacağını zannet - mokte ve övvelce hemhudut olmadıkları zâmân hile bu iki memleketin anlaşamadıkları - nı hatırlatmaktadır. diğeri Finland!-va alt #lenret va purlarının tormiNesmsef Sikandi> onavva memlekettesinde olduğu C#iN Hollandada ##kâtıumuümiyevi Örüteessir. etmekte devam eyli- yör; Kopenhagdan alıman haberlere